Η Βρετανία κατηγορεί τις Βρυξέλλες για την αύξηση των λογαριασμών ενέργειας λόγω Brexit

Σύμφωνα με τη συμφωνία εμπορίου και συνεργασίας για το Brexit που υπογράφηκε τον Δεκέμβριο του 2020, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ηνωμένο Βασίλειο συμφώνησαν να θέσουν σε εφαρμογή ένα πλαίσιο για το μελλοντικό εμπόριο ηλεκτρικής ενέργειας που θα τεθεί σε ισχύ φέτος.

Ωστόσο, Βρετανός αξιωματούχος είπε ότι η πρόοδος στη συμφωνία σε ζωτικούς νέους εμπορικούς κανόνες έχει σταματήσει από το καλοκαίρι, παρά τις πολλαπλές προσπάθειες του Λονδίνου να εξασφαλίσει μια συμφωνία εν μέσω της χειρότερης ενεργειακής κρίσης στην Ευρώπη των τελευταίων δεκαετιών. Η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου πιστεύει ότι η Ευρώπη «σέρνει τα πόδια της» λόγω της συνεχιζόμενης διαμάχης για την εφαρμογή των εμπορικών κανόνων μετά το Brexit στη Βόρεια Ιρλανδία.

Το Politico σημειώνει ότι η έλλειψη πλαισίου για το εμπόριο ηλεκτρικής ενέργειας σήμαινε ότι με την έξοδο της Βρετανίας από την ενιαία αγορά ενέργειας της ΕΕ την 1η Ιανουαρίου 2021, το Ηνωμένο Βασίλειο πέρασε σε ένα πιο αναποτελεσματικό σύστημα αγοραπωλησίας ηλεκτρικής ενέργειας μέσω υποθαλάσσιων διασυνδέσεων που συνδέουν τη Βρετανία με τη Γαλλία, την Ολλανδία και το Βέλγιο. Αυτό προσθέτει εκατοντάδες εκατομμύρια λίρες ετησίως στους λογαριασμούς ενέργειας των βρετανικών νοικοκυριών, σύμφωνα με τη βιομηχανία ενέργειας του Ηνωμένου Βασιλείου.

Και δύο χρόνια μετά το Brexit, η Βρετανία δεν έχει καταφέρει ακόμη να γίνει δεκτή στην πλατφόρμα North Sea Energy Cooperation (NSEC), έναν διακυβερνητικό οργανισμό για την ανάπτυξη υπεράκτιων αιολικών πάρκων στην περιοχή της Βόρειας Θάλασσας και την επιτάχυνση της μετάβασης στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Η Επιτροπή έδιωξε τη Βρετανία από τον όμιλο το 2020, παρόλο που δεν ήταν οργανισμός της ΕΕ, αγνοώντας τις εκκλήσεις πολλών χωρών μελών και του επικεφαλής της Πράσινης Συμφωνίας της ΕΕ, Φρανς Τίμερμανς, να παραμείνει το Ηνωμένο Βασίλειο.

«Δεδομένου ότι η κρίση αφορά τον (Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ) Πούτιν και τον πόλεμο, τίθενται ορισμένα ερωτήματα σχετικά με την επιβράδυνση της ΕΕ στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και τη συνεργασία της Βόρειας Θάλασσας», δήλωσε ο Βρετανός αξιωματούχος.

Το Ηνωμένο Βασίλειο αναμένεται να επισημάνει ξανά αυτό το θέμα στην προσεχή συνάντηση της εξειδικευμένης επιτροπής ΕΕ-Βρετανίας για την ενέργεια, με επίκεντρο την ενεργειακή ασφάλεια, που θα πραγματοποιηθεί στις 28 Σεπτεμβρίου.

Εκπρόσωπος της Κομισιόν δήλωσε: «Η ΕΕ έχει επίγνωση της σημασίας της ενεργειακής συνεργασίας και δεσμεύεται να συνεχίσει να εργάζεται με το Ηνωμένο Βασίλειο για την ενέργεια», προσθέτοντας ότι «αυτά τα ζητήματα είναι εξαιρετικά τεχνικά, γεγονός που εξηγεί γιατί η πρόοδος απαιτεί χρόνο».

Η νέα πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Λιζ Τρας και ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν προσπάθησαν να ξαναχτίσουν γέφυρες για το θέμα κατά τη διάρκεια της πρώτης διμερούς συνάντησής τους, που πραγματοποιήθηκε το απόγευμα της Τρίτης στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη.

Οι δύο ηγέτες «συμφώνησαν να ενισχύσουν» τη συνεργασία Ηνωμένου Βασιλείου-Γαλλίας για την ενέργεια «για τη μείωση της αστάθειας στην αγορά και τη μείωση του κόστους για τα νοικοκυριά», σύμφωνα με ανακοίνωση της βρετανικής κυβέρνησης. Ο επίσημος εκπρόσωπος της Τρας επέμεινε ότι η διμερής σχέση στον τομέα της ενέργειας παραμένει «στενή».

Σύνδεση Βόρειας Ιρλανδίας

Σύμφωνα με το Politico, το Λονδίνο υποστηρίζει ότι οι Βρυξέλλες επιβραδύνουν την ενεργειακή συνεργασία λόγω της συνεχιζόμενης διαμάχης σχετικά με τη λειτουργία του Πρωτοκόλλου της Βόρειας Ιρλανδίας, ένα βασικό μέρος της συμφωνίας διαζυγίου του Brexit που ρυθμίζει το εμπόριο μεταξύ της περιοχής και του υπόλοιπου Ηνωμένου Βασιλείου.

Σε απάντηση στην άρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου να πραγματοποιήσει ελέγχους σε εμπορεύματα που εισέρχονται στη Βόρεια Ιρλανδία από τη Μεγάλη Βρετανία, η Επιτροπή πάγωσε τη διμερή συνεργασία σε ορισμένους άλλους τομείς πολιτικής που απαιτούνται από το πρωτόκολλο, όπως η κοινή εργασία για την επιστημονική έρευνα.

Ωστόσο, το Ηνωμένο Βασίλειο λέει ότι η τεράστιας κλίμακας ενεργειακή κρίση που επικρατεί στην Ευρώπη αυτό το χειμώνα καθιστά αδικαιολόγητες τις τακτικές καθυστερήσεων της Επιτροπής σχετικά με το εμπόριο ηλεκτρικής ενέργειας.

Ο Άνταμ Μπέρμαν, αναπληρωτής διευθυντής στο λόμπι της ενεργειακής βιομηχανίας Energy UK, συμφώνησε.

«Καταλαβαίνουμε ότι η ΕΕ έχει δώσει ένα ισχυρό μήνυμα ότι έως ότου διευθετηθούν οι διαπραγματεύσεις για το πρωτόκολλο (της Βόρειας Ιρλανδίας) δεν θα υπάρξει καμία κίνηση στις ρυθμίσεις εμπορίας ηλεκτρικής ενέργειας», είπε.

«Ενώ κατανοούμε τη θέση της ΕΕ, βρισκόμαστε σε μια ενεργειακή κρίση σήμερα, και σε ό,τι αφορά τις διασυνδέσεις ηλεκτρικής ενέργειας ή τη συνεργασία για το φυσικό αέριο, που είναι ζωτικής σημασίας για την ασφάλεια του εφοδιασμού αυτόν τον χειμώνα, ίσως αξίζει η ΕΕ να επανεξετάσει εάν αυτά τα στοιχεία μπορούν να συζητηθούν με διμερή τρόπο, ανεξάρτητα από το καθεστώς των διαπραγματεύσεων για το πρωτόκολλο».

Ένας αξιωματούχος της ΕΕ απέρριψε αυτούς τους ισχυρισμούς και επέμεινε ότι η Επιτροπή «συνεργάζεται ανοιχτά με το Ηνωμένο Βασίλειο».

«Αναπτύσσουμε μια νέα εντολή για τη βιομηχανία να διερευνήσει περαιτέρω τις επιλογές για το μελλοντικό πλαίσιο για την εμπορία ηλεκτρικής ενέργειας μέσω διασυνδέσεων», είπε ο αξιωματούχος και πρόσθεσε: «Μετά από ορισμένους εκκρεμείς τεχνικούς ελέγχους με τη βρετανική πλευρά, η Επιτροπή θα υποβάλει την πρόταση για συμφωνία του Συμβουλίου σχετικά με τα επόμενα βήματα για την εμπορία ηλεκτρικής ενέργειας».

Φόβοι έλλειψης

Ωστόσο, υπάρχουν και άλλοι λόγοι για τους οποίους το Brexit μπορεί να εμποδίσει την ικανότητα της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου να αντιμετωπίσουν τις ελλείψεις ενέργειας αυτόν τον χειμώνα.

Η Βρετανία έχει εγκαταλείψει τον λεγόμενο μηχανισμό αλληλεγγύης της ΕΕ για την ενέργεια, ελευθερώνοντάς την από τις πριν από το Brexit υποχρεώσεις να συνεργαστεί με το μπλοκ σε περίπτωση ενεργειακής έκτακτης ανάγκης. Αλλά αυτό σημαίνει επίσης ότι το Ηνωμένο Βασίλειο δεν έχει πλέον νόμιμο δικαίωμα για βοήθεια από την ΕΕ σε μια πλήρη κρίση.

«Αυτό θέτει υπό αμφισβήτηση πόσο ισχυρές θα είναι οι πολιτικές ρυθμίσεις αυτόν τον χειμώνα σε περίπτωση που υπάρξουν ελλείψεις ενέργειας», είπε ο Μπέρμαν. «Ασφαλώς ελπίζω ότι η ΕΕ θα εξετάσει σθεναρά εάν, τόσο σε σχέση με τις ρυθμίσεις εμπορίας ηλεκτρικής ενέργειας όσο και με την ασφάλεια του εφοδιασμού, μπορούν να βρεθούν λύσεις».

Ο αξιωματούχος της ΕΕ είπε ότι οι δύο πλευρές πραγματοποιούν «τακτικές ανταλλαγές» για την ενεργειακή ασφάλεια ενόψει του χειμώνα.

Εν τω μεταξύ, ο συνεχιζόμενος αποκλεισμός της Βρετανίας από την πλατφόρμα North Sea Energy Cooperation μπερδεύει τους εκπροσώπους της βιομηχανίας, οι οποίοι δεν μπορούν να καταλάβουν γιατί αργεί το Ηνωμένο Βασίλειο να ενταχθεί σε μια ομάδα κυβερνήσεων που περιλαμβάνει επίσης τη Νορβηγία που δεν είναι μέλος της ΕΕ.

Ο αξιωματούχος της ΕΕ απέρριψε και πάλι τον ισχυρισμό ότι η Επιτροπή παρεμπόδιζε την επανεισδοχή της Βρετανίας, επιμένοντας ότι «οι εργασίες βρίσκονται σε εξέλιξη» για ένα μνημόνιο κατανόησης που θα επιτρέψει στο Ηνωμένο Βασίλειο να επιστρέψει στις συνεδριάσεις της NSEC. Το Μνημόνιο Συνεννόησης θα πρέπει να εγκριθεί από το Συμβούλιο.

«Δεν υπάρχει πάγωμα. Σημειώθηκε πρόσφατη πρόοδος στις συζητήσεις σε τεχνικό επίπεδο και η Επιτροπή θα μπορέσει σύντομα να ξεκινήσει τη διαδικασία έγκρισης του μνημονίου κατανόησης που επισημοποιεί τη συνεργασία μεταξύ ΕΕ και NSEC», είπε ο αξιωματούχος.

Σε μια συνάντηση στις 12 Σεπτεμβρίου, οι υπουργοί ενέργειας από τις χώρες μέλη της NSEC αναγνώρισαν την «επείγουσα δράση» που δημιουργήθηκε από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και χαιρέτησαν την «πρόσφατη πρόοδο» στις συζητήσεις για το Μνημόνιο Συνεννόησης με τη Βρετανία.

«Γνωρίζοντας τα αμοιβαία οφέλη της ενισχυμένης μελλοντικής συνεργασίας, οι υπουργοί και η επίτροπος ενέργειας Κάντρι Σίμσον προσβλέπουν σε μια τελική συμφωνία για το μνημόνιο κατανόησης», ανέφερε ανακοίνωση του Δουβλίνου.

«Αυτό θα εξαρτηθεί από την επιτυχή ολοκλήρωση των συζητήσεων μεταξύ της Επιτροπής και του Ηνωμένου Βασιλείου».

Επιμέλεια - απόδοση κειμένου: Σπυριδούλα Σκούρα