Αναταραχή στη Ρωσία για την επιστράτευση - Διαδηλώσεις και κύμα φυγής από τη χώρα

Ο Ρώσος πρόεδρος δεχόταν επικρίσεις τις τελευταίες ημέρες από σχολιαστές υπέρ του Κρεμλίνου και φιλοπολεμικές προσωπικότητες αναφορικά με την πρόοδο της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, μετά την ανακατάληψη εδαφών από πλευράς ουκρανικού στρατού.

Η Μόσχα θέλει 300.000 έφεδροι, μεταξύ των οποίων και αξιωματικοί άνω των 60 που είχαν συνταξιοδοτηθεί, να βρεθούν στην πρώτη γραμμή του πολέμου, χωρίς ωστόσο να δίνει περαιτέρω διευκρινίσεις. Οι επικριτές εκτιμούν ότι οι λεπτομέρειες σχετικά με το ποιοι θα συμπεριληφθούν και ποιοι όχι στην επιστράτευση, παραμένουν εσκεμμένα ασαφείς προκειμένου για να δοθεί στο Κρεμλίνο πίστωση χρόνου για την εφαρμογή των ανακοινώσεων Πούτιν.

Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, ερωτηθείς τι έχει αλλάξει από τότε που ο ίδιος δήλωνε ότι δεν σχεδιάζεται επιστράτευση απάντησε ότι «η Ρωσία μάχεται αποτελεσματικά ενάντια στο ΝΑΤΟ επειδή τα μέλη της Συμμαχίας προμήθευαν όπλα στο Κίεβο».

«Η ρωσική κυβέρνηση θα ανακοινώσει πολύ σύντομα ποιες κατηγορίες πολιτών θα εξαιρεθούν από την κινητοποίηση εφέδρων για να υπηρετήσουν στην Ουκρανία», ανέφερε.

Στην τακτική ενημέρωσή του με τους δημοσιογράφους, ο Πεσκόφ ρωτήθηκε επίσης για το ενδεχόμενο κλεισίματος των συνόρων ώστε να αποτραπούν οι Ρώσοι πολίτες από το να εγκαταλείψουν τη χώρα για να αποφύγουν την επιστράτευση. «Δεν μπορώ να απαντήσω σε αυτή την ερώτηση. Υπάρχουν πρόνοιες για αυτό στους ισχύοντες νόμους», σημείωσε.

Στρατιωτικοί αναλυτές, σύμφωνα με τη Washington Post, αμφισβητούν τα βραχυπρόθεσμα οφέλη της κίνησης Πούτιν, λέγοντας ότι δεν είναι σαφές εάν η Ρωσία είναι σε θέση να εκπαιδεύσει, να εξοπλίσει και να αναπτύξει 300.000 εφέδρους καθώς μεγάλο μέρος της στρατιωτικής της δύναμης βρίσκεται ήδη στην Ουκρανία και έχει υποστεί σημαντικές απώλειες.

Η εξαγγελία της μερικής επιστράτευσης -την οποία η Δύση χαρακτηρίζει πράξη αδυναμίας και απόγνωσης- απειλεί να πυροδοτήσει λαϊκή δυσαρέσκεια, σχολίασε το Bloomberg, σημειώνοντας ότι ήδη ομάδα της αντιπολίτευσης απηύθυνε κάλεσμα για διαμαρτυρίες σε όλη τη χώρα σήμερα, κάτι που προκάλεσε προειδοποιήσεις των ρωσικών αρχών για σκληρή απάντηση.

Ο Ρώσος πολιτικός αναλυτής, Ντμίτρι Ορέσκιν, έκανε επίσης λόγο για «πράξη απόγνωσης», εκτιμώντας ότι οι Ρώσοι θα αντισταθούν στην επιστράτευση μέσω «παθητικού σαμποτάζ».

«Οι άνθρωποι θα αποφύγουν αυτή την επιστράτευση με κάθε δυνατό τρόπο, θα δωροδοκήσουν για να εξαιρεθούν, θα εγκαταλείψουν τη χώρα», υπογράμμισε στο Associated Press. Είπε ότι η ανακοίνωση δεν θα αρέσει στον λαό και την περιέγραψε ως «ένα τεράστιο προσωπικό πλήγμα για τους Ρώσους πολίτες, οι οποίοι μέχρι πρόσφατα (συμμετείχαν στις εχθροπραξίες) με ευχαρίστηση, κάθονταν στους καναπέδες τους, (βλέποντας) τηλεόραση. Και τώρα ο πόλεμος μπήκε στο σπίτι τους».

Το ρωσικό αντιπολεμικό κίνημα Vesna απηύθυνε κάλεσμα για διαδηλώσεις ενάντια στην επιστράτευση σε πόλεις σε όλη τη Ρωσία. Ήδη περισσότερα από 60 άτομα σε 10 ρωσικές πόλεις έχουν συλληφθεί, ενώ η Εισαγγελία της Μόσχας εξέδωσε ανακοίνωση μέσω της οποίας «προειδοποιεί» τους διαδηλωτές με 15ετή φυλάκιση.

Όσοι συμμετέχουν σε διαδηλώσεις διαμαρτυρίας κατά της επιστράτευσης, οι οποίες πραγματοποιούνται χωρίς την έγκριση των αρχών, στην πόλη Τιουμέν «θα στέλνονται να υπηρετούν εκτός σειράς», ανέφερε ο ιστότοπος Ura.ru, επικαλούμενο μια πηγή στις υπηρεσίες επιβολής του νόμου και τον δικηγόρο Ιλιά Ρεμεσλό στο κανάλι της εφαρμογής Telegram.

«Θα ενεργοποιηθούν μέτρα επιστράτευσης κατά των συμμετεχόντων σε παράνομες συγκεντρώσεις. Θα ελέγχονται επί τόπου η ταυτότητα τους, θα γίνεται ταυτοποίηση, θα συλλαμβάνονται και θα οδηγούνται στο αστυνομικό τμήμα. Στη συνέχεια, θα καθορίζεται η κατηγορία στρατολόγησης με τη συμμετοχή εκπροσώπων του γραφείου στρατολόγησης και κατάταξης. Όσοι δεν εντάσσονται στην πρώτη κατηγορία θα εγγράφονται στο μητρώο για το επόμενη κλήτευση», δήλωσε ο Ρεμεσλό.

Πηγή του ιστότοπου Ura.ru στην FSB της περιοχής Τιουμέν δήλωσε ότι «όσοι συμμετάσχουν σε διαδηλώσεις υπο το σύνθημα «Όχι στην επιστράτευση» θα στέλνονται να υπηρετήσουν εκτός σειράς».

Ο Ιλιά Ρεμεσλό, πρώην μέλος του Κοινωνικού Επιμελητηρίου, είναι ο συντάκτης της μήνυσης που είχε καταθέσει για διάπραξη ποινικών αδικημάτων εξαιτίας της οποίας κινήθηκε η ποινική διαδικασία κατά του πολιτικού της αντιπολίτευσης Αλεξέι Ναβάλνι με την κατηγορία της δυσφήμισης της δικαιοσύνης. Σύμφωνα με έρευνα των συνεργατών του Ναβάλνι, ο Ρεμεσλό λαμβάνει συνολικά περίπου 10 εκατομμύρια ρούβλια ετησίως για τις δραστηριότητές του από νομικά πρόσωπα που συνδέονται με τον πρώην επικεφαλής του τμήματος εσωτερικής πολιτικής της προεδρικής διοίκησης, Κονσταντίν Κόστιν.

Ο δημοσιογράφος της Wall Street Journal, Μάθιου Λάξμορ, δημοσίευσε στο Twitter φωτογραφίες από κινητοποιήσεις. «Διαμαρτυρίες ενάντια στην επιστράτευση γίνονται σε αρκετές ρωσικές πόλεις σήμερα. Κυρίως μικρής κλίμακας ενέργειες που οδηγούν σε λιγοστές συλλήψεις», έγραψε ο δημοσιογράφος, δημοσιεύοντας φωτογραφίες ανθρώπων που κρατούσαν χαρτιά με μηνύματα, μεταξύ άλλων «Όχι στην επιστράτευση». Λίγοι ακτιβιστές κατά του πολέμου έκαναν πορεία διαμαρτυρίας και στην πόλη Κράσνογιαρσκ. Λίγη ώρα αργότερα, συνελήφθησαν, σύμφωνα με τον Λάξμορ.

Στο Ιρκούτσκ περίπου 60 άτομα συγκεντρώθηκαν για να διαμαρτυρηθούν κατά της επιστράτευσης, σύμφωνα με το κανάλι Telegram «Αναρχικοί του Ιρκούτσκ». Σύμφωνα με τους ακτιβιστές, περισσότερα από 10 άτομα συνελήφθησαν στην πόλη.

«Ξαφνικά έφτασαν πέντε αυτοκίνητα και ένα μικρό λεωφορείο με δυνάμεις των ΜΑΤ και διέλυσαν σχεδόν όλους όσους βρίσκονταν εκεί» ανέφερε η σχετική ανάρτηση στο κανάλι.

Η αστυνομία μετέφερε τους διαδηλωτές στο 7ο αστυνομικό τμήμα στην οδό Ντεπουτάτσκαγια. Σύμφωνα με τον ιστότοπο OVD-Info, οι κρατούμενοι δεν επιτρέπεται να δουν δικηγόρο. Συλλήψεις ακτιβιστών αναφέρονται επίσης στην πόλη Τομσκ. Σύμφωνα με το κανάλι «οδός Μπαρκάτσκαγια» (Ulitsa Barkhatnaya) του Telegram, η αστυνομία μετέφερε 10-15 συλληφθέντες σε αστυνομικά τμήματα στις περιοχές Κίροφκσι και Τόμσκι.

Στο Ουλάν-Ουντέ, αρκετές δεκάδες άνθρωποι κατέβηκαν στους δρόμους για να διαμαρτυρηθούν, αναφέρει το κανάλι «Άνθρωποι της Βαϊκάλης» (Liudi baikalya). Ο κόσμος βγαίνει στους δρόμους χωρίς συνθήματα και πλακάτ, φοβούμενος τις συλλήψεις, μετέδωσε ο ιστοτοπος Sibir.realii.

Στην πόλη Χαμπάροφσκ στη διαδήλωση διαμαρτυρίας συμμετείχαν 12 άτομα, οι οποίοι στέκονταν αμίλητοι. Μιλώντας στο ανταποκριτή του Sibir.realii, δήλωσαν ότι είναι σοκαρισμένοι με την είδηση για την επιστράτευση, και αρνήθηκαν να πουν τα ονόματα τους φοβούμενοι ότι θα διωχθούν.

Στο Ιρκούτσκ σύμφωνα με τον ιστοτοπο Sibir.Realii συνελήφθησαν 10 άτομα, ενώ στην κεντρική πλατεία είχαν συγκεντρωθεί μερικές δεκάδες. Περισσότεροι από 30 συνελήφθησαν σύμφωνα με τον ιστότοπο OVD-info στην πόλη Τόμσκ.

Κύμα φυγής των Ρώσων πολιτών

Οι αναφορές περί «πανικού» μεταξύ των Ρώσων πολιτών έχουν κατακλύσει τα κοινωνικά δίκτυα. Οι πτήσεις απλής μετάβασης -χωρίς επιστροφή- από τη Ρωσία εξαντλήθηκαν σε χρόνο ρεκόρ και σύμφωνα με πληροφορίες, ο ιστότοπος των ρωσικών σιδηροδρόμων κατέρρευσε επειδή πάρα πολλοί άνθρωποι έψαχναν για διέξοδο από τη χώρα.

Τα εισιτήρια για τις πτήσεις Μόσχας-Βελιγραδίου που εκτελούνται από την Air Serbia, τον μοναδικό ευρωπαϊκό αερομεταφορέα που πραγματοποιεί πτήσεις προς τη Ρωσία παρά το εμπάργκο πτήσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εξαντλήθηκαν για τις επόμενες μέρες.

Συγκεκριμένα, όπως καταδεικνύουν τα μέχρι στιγμής στοιχεία, δεν υπάρχουν διαθέσιμες πτήσεις από τη Ρωσία προς το Βελιγράδι μέχρι τα μέσα Οκτωβρίου, δεδομένου ότι οι Ρώσοι δεν χρειάζονται βίζα για να εισέλθουν στη Σερβία, η οποία είναι η μόνη ευρωπαϊκή χώρα που δεν έχει προσχωρήσει στις δυτικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας.

Οι πτήσεις προς Τουρκία, Γεωργία ή Αρμενία εξαντλήθηκαν επίσης.

Η τιμή για τις πτήσεις από τη Μόσχα προς την Κωνσταντινούπολη ή το Ντουμπάι έφτασε έως και τα 9.200 ευρώ για απλή μετάβαση, στην οικονομική θέση.

«Ο Πούτιν κήρυξε τον πόλεμο στην ίδια του τη χώρα» γράφει ο αντιπολιτευόμενος Τύπος

«Η «ιστορική μέρα» του διαγγέλματος του Πούτιν, όπως την χαρακτήρισέ η προπαγάνδα, πέρασε στην Ουκρανία πολύ πιο ήρεμα απ’ ότι στη Ρωσία. Οι Ρώσοι έψαχναν στο διαδίκτυο πληροφορίες για το πώς μπορούν να φύγουν από τη χώρα ή έστω πώς μπορούν να πάρουν αναβολή από τον στρατό, κάτι που το επιβεβαιώνουν τα στατιστικά στοιχεία των ερωτημάτων στο Google. Οι Ουκρανοί στις 20 Σεπτεμβρίου και το επόμενο πρωί απέκρουσαν ως συνήθως τη ρωσική επιθετικότητα: η ανακοίνωση των Ενόπλων Δυνάμεων της Ουκρανίας αναφέρονταν στον αριθμό των επιθέσεων με πυροβολικό και ρουκέτες και τον αριθμό των κατεστραμμένων οχημάτων». Με την διαπίστωση αυτή ξεκινάει το άρθρο της η ρωσική αντιπολιτευόμενη εφημερίδα Novaya Gazeta.Europe, που εκδίδεται στο εξωτερικό και είναι μπλοκαρισμένη στην Ρωσία.

«Ο πανικός που δημιουργήθηκε στη Ρωσική Ομοσπονδία και η αδιαφορία της Ουκρανίας δεν είναι τυχαία», γράφει η ρωσική εφημερίδα, επισημαίνοντας ότι «η ανακοίνωση από τον Πούτιν της τάχα μερικής, περιορισμένης επιστράτευσης, είναι πιο επικίνδυνη για τους ίδιους τους Ρώσους».

«Μέχρι πρόσφατα το κύριο πρόβλημα για τους Ρώσους πολίτες ήταν ότι δεν μπορούσαν να αγοράσουν συνάλλαγμα, είτε το ότι έφυγαν από την Ρωσία οι δυτικές μάρκες (προϊόντων), ενώ τώρα το εθνικό σπορ των ανδρών θα είναι το πώς θα γλυτώσουν απ’ το μέτωπο, πώς θα μείνουν ζωντανοί και υγιείς και κατά το δυνατόν ελεύθεροι. Ο Βλαντίμιρ Πούτιν θέλει πολύ να εμπλακεί σε οποιαδήποτε ιστορία και να συμπαρασύρει μαζί του τον λαό που ακόμη ήλπιζε ότι θα επιβιώσει»

«Η δεκαπεντάλεπτη πρωινή ομιλία του Ρώσου προέδρου, η οποία ηχογραφήθηκε την προηγούμενη ημέρα και μεταδόθηκε στις 9 το πρωί της 21ης Σεπτεμβρίου, ακολούθησε τον κλασικό κανόνα των ομιλιών του προς το έθνος. Το μέρος της ομιλίας του για τη διεθνή πολιτική ήταν το κυριότερο και εδώ ο Πούτιν επαίνεσε τον εαυτό του για τη σοφία του (η απόφαση να ξεκινήσει μια ειδική στρατιωτική επιχείρηση ήταν σωστή), μάλωσε τους εχθρούς του (η Δύση δεν μας άφησε άλλη επιλογή και η Ουκρανία έχει το θράσος να αντιστέκεται, ενώ ο ίδιος της είχε προτείνει να το υπομείνει) και δήλωσε επίσης ότι διακυβεύεται η ίδια η ύπαρξη και η κυριαρχία της Ρωσίας (γιατί το έθεσε;)» γράφει η Novaya Gazeta.Europe.

Παράλληλα επισημαίνει ότι «η λύση στις δυσκολίες που προέκυπταν συχνά κατά τη διάρκεια της ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης ονομάστηκε κινητοποίηση, δηλαδή για να πούμε τα πράγματα με το όνομα τους, η αναγκαστική αποστολή αμάχων για σφαγή». Η ρωσική εφημερίδα, αναφερόμενη στο άρθρο της στην καμπάνια για την κοινωνική υποστήριξη των στρατιωτών, γράφει ότι «ήταν σύντομη και αποτελεσματική» και μάλιστα ο πρόεδρος Πούτιν είχε δηλώσει ότι «όλοι όσοι συμμετέχουν εθελοντικά στην επιστράτευση θα λαμβάνουν την ίδια αμοιβή με τους συμβασιούχους στρατιωτικούς» και πως σε καιρό ειρήνης, μια «εφάπαξ καταβολή δέκα χιλιάδων ρουβλίων» εμφανιζόταν ως λύση σε όλα τα ζητήματα, αλλά στον πόλεμο οι αμοιβές είναι ελαφρώς υψηλότερες».

«Τέλος, ένα σημαντικό μέρος της πολιτικής κληρονομιάς του Πούτιν, αυτό για το οποίο μιλάει με απροκάλυπτη ευχαρίστηση» είναι η προθυμία του να χρησιμοποιήσει τα πυρηνικά όπλα ως απάντηση στον «πυρηνικό εκβιασμό από τη Δύση», επισημαίνει η NovayaGazeta.Europe.

«Δεν υπάρχει φρένο, ούτε δρόμος επιστροφής: το στρατιωτικό-στρατηγικό παιχνίδι στο οποίο ο Πούτιν έχει μετατρέψει τις ζωές των Ρώσων και των Ουκρανών μπορεί να καταλήξει είτε σε πλήρη κατάρρευση του στρατηγού, είτε σε κάποιου είδους «νέα παγκόσμια τάξη», επισημαίνει η εφημερίδα, τονίζοντας ότι «οι πολιτικοί αναλυτές εξακολουθούν να αναζητούν στις ενέργειες του Πούτιν ίχνη κάποιου λεπτού πολιτικού υπολογισμού, αλλά στην πραγματικότητα οι ενέργειές του μετά την 24η Φεβρουαρίου είναι τόσο προβλέψιμες» όπως και ότι «η απόσταση μεταξύ της προπαγάνδας και της ρωσικής πολιτικής ηγεσίας δεν υφίσταται πλέον».

«Ο Πούτιν, και εν συνεχεία ο Σοϊγκού, (ο υπουργός Άμυνας-σ.σ.) μίλησαν στο ίδιο πνεύμα, λέγοντας ότι δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας: για να οικοδομήσουν τη «νέα τάξη πραγμάτων», στη «γραμμή επαφής» λείπουν περίπου 300.000 έφεδροι, και η επιστράτευση θα αφορά τάχα κάποιους μόνο που έχουν στρατιωτικές ειδικότητες, που έχουν υπηρετήσει στον στρατό και έχουν κάποια στρατιωτική εμπειρία» γράφει η εφημερίδα και εκφράζει την απορία: «Είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς σε ποιους πολέμους υποτίθεται ότι 300 χιλιάδες άνθρωποι στη Ρωσία θα αποκτούσαν εμπειρία, αλλά το γεγονός είναι ότι δεν υπάρχει τίποτα στο δημοσιευμένο κείμενο του διατάγματος του Πούτιν που να καθιστά την επιστράτευση "μερική" (εκτός από τον τίτλο)».

«Ξεκινώντας έναν αδικαιολόγητο, επιθετικό πόλεμο εναντίον μιας γειτονικής κυρίαρχης χώρας, προσαρτώντας τα εδάφη της, σκοτώνοντας τους δικούς της στρατιώτες χάριν των γεωπολιτικών ψευδαισθήσεων και των ερασιτεχνικών διαλέξεων ιστορίας, εκβιάζοντας τον κόσμο με μια πυρηνική βόμβα και ξεκινώντας τελικά μια επιστράτευση, ο Βλαντιμίρ Πούτιν κήρυξε τον πόλεμο ενάντια στον λαό και τη χώρα του» καταλήγει το άρθρο.