Ουκρανία: Στην «επιχείρηση» προσάρτησης κατεχόμενων εδαφών περνά ο Πούτιν

^{Τελευταία ενημέρωση: 23:30}

Μεσούσης της ουκρανικής αντεπίθεσης στα ανατολικά και νότια εδάφη της χώρας, οι «αρχές» σε τέσσερις πλήρως ή μερικώς ελεγχόμενες από τη Ρωσία ζώνες -Ντονέτσκ, Λουχάνσκ, Χερσώνα και Ζαπορίζια- προκήρυξαν συντονισμένα τη διενέργεια δημοψηφισμάτων για ένωση με τη Ρωσική Ομοσπονδία το διάστημα μεταξύ 23ης και 27ης Σεπτεμβρίου, σε μία κίνηση που αναμένεται να οδηγήσει σε περαιτέρω κλιμάκωση του πολέμου και της σύγκρουσης του Κρεμλίνου με τη Δύση.

Προγραμματισμένο για το βράδυ της Τρίτης διάγγελμα του Βλαντιμίρ Πούτιν μετατέθηκε για τις 8.00 το πρωί της Τετάρτης ώρα Ελλάδας, κατά τις τελευταίες πληροφορίες ρωσικών μέσων ενημέρωσης που επικαλούνται αξιωματούχους του Κρεμλίνου. Δεν είναι σαφές γιατί αναβλήθηκε η ομιλία -η πλέον βαρυσήμαντη μετά το διάγγελμα της 24ης Φεβρουαρίου που σήμανε την έναρξη του πολέμου.

Η προκήρυξη των δημοψηφισμάτων, που συνοδεύτηκε από «έκκληση» προς τον Βλαντιμίρ Πούτιν να προχωρήσει άμεσα στην προσάρτηση των κατεχόμενων περιοχών (ανάλογο ήταν το σενάριο προ της εισβολής, με «αίτημα» των αυτονομιστών για αναγνώριση και προστασία), έρχεται τη στιγμή που οι ουκρανικές δυνάμεις ανακτούν εδάφη στα ανατολικά και καταγράφουν πρόοδο στο νότο, έχοντας θέσει τον φιλόδοξο στόχο της ανακατάληψης του μεγαλύτερου τμήματος της Χερσώνας έως τα τέλη του έτους.

Οι ουκρανικές δυνάμεις έχουν καταφέρει ήδη μία ιδιαίτερης σημασίας συμβολική νίκη με την ανακατάληψη χωριού εντός της περιφέρειας το Λουχάνσκ, η οποία είχε περιέλθει υπό τον πλήρη έλεγχο των αυτονομιστών από τα πρώτα στάδια του πολέμου.

Αμφιβολίες εγείρονται για το πώς θα μπορέσουν αυτονομιστές και κατοχικές αρχές να διοργανώσουν τα δημοψηφίσματα σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα, ωστόσο έχουν λάβει χώρα προετοιμασίες το προηγούμενο διάστημα.

Προ της ανακοίνωσης των δημοψηφισμάτων, ο πρώην πρόεδρος της Ρωσίας Ντμίτρι Μεντβέντεφ είχε προειδοποιήσει ότι σε περίπτωση επίθεσης κατά προσαρτημένων εδαφών, η Μόσχα θα χρησιμοποιούσε «όλες τις δυνάμεις νόμιμης άμυνας».

Αυτός είναι και ο λόγος που διαφαίνεται ότι ο Βλαντιμίρ Πούτιν επισπεύδει τη διενέργεια των δημοψηφισμάτων, καθώς υπό το φως της ουκρανικής αντεπίθεσης θα μπορεί πλέον να απειλήσει-εκβιάσει πιο πειστικά με πυρηνικό χτύπημα προς υπεράσπιση της «δικής του» επικράτειας.

Οι ανακοινώσεις για τα δημοψηφίσματα έρχονται, δε, την ίδια ημέρα που η κρατική Δούμα ενέκρινε νομοσχέδιο, το οποίο εισάγει στον Ποινικό Κώδικα τις έννοιες «επιστράτευση», «στρατιωτικός νόμος» και «περίοδος πολέμου».

Με τον πόλεμο να διανύει τον έβδομο μήνα, και την Ουκρανία πλέον σε θέση επίθεσης και όχι άμυνας, ο Βλαντιμίρ Πούτιν καλείται να «ζυγίσει» εάν θα κηρύξει γενική επιστράτευση για να ενισχύσει τις ρωσικές μονάδες στην Ουκρανία -απόφαση με κόστος για την οποία έχει δηλώσει ότι «δεν βιάζεται».

Υπάρχουν αναφορές που θέλουν τον Ρώσο πρόεδρο να ανακοινώνει στο διάγγελμά του το πρωί της Τετάρτης μερική επιστράτευση -ταυτόχρονα με τις επόμενες κινήσεις του στη «σκακιέρα» της Ουκρανίας.

Στην πρώτη αντίδρασή του για τα δρομολογούμενα δημοψηφίσματα, ο Λευκός Οίκος απέδωσε τη σχετική ενεργοποίηση του σχεδίου προσάρτησης εδαφών σε πιθανή απόπειρα Πούτιν να επιστρατεύσει δυνάμεις στις εν λόγω περιοχές εξαιτίας των βαρύτατων απωλειών που έχει υποστεί ο στρατός του στο πεδίο της μάχης.

O Tζέικ Σάλιβαν, σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας του Λευκού Οίκου, χαρακτήρισε τα δημοψηφίσματα προσβολή των αρχών της κυριαρχίας και τις εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας και προανήγγειλε ότι η αντίδραση του Τζο Μπάιντεν θα είναι σκληρή όταν ανέβει την Τετάρτη στο βήμα της 77ης Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ.

Από πλευράς του, ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, μίλησε για «νέα κλιμάκωση του πολέμου του Πούτιν», σημειώνοντας ότι «ουδεμία νομιμότητα» έχουν τα σχεδιαζόμενα δημοψηφίσματα και «δεν αλλάζουν τη φύση του επιθετικού πολέμου της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας».

Ήδη ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, έχει ζητήσει κατά πληροφορίες να συνομιλήσει επειγόντως τηλεφωνικά με το Βλαντιμίρ Πούτιν μπροστά στα νέα δεδομένα, κάνοντας λόγο για «παρωδία» και υπογραμμίζοντας αυτονόητα πως τα δημοψηφίσματα -τα οποία αποτελούν επιπλέον πρόκληση μετά την εισβολή- δεν θα αναγνωριστούν από τη διεθνή κοινότητα. Στο ίδιο πλαίσιο ήλθε άμεσα και η αντίδραση του Γερμανού καγκελάριου, Όλαφ Σολτς.

Ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Ζοζέπ Μπορέλ, καταδίκασε εξίσου σθεναρά τη δρομολογούμενη διεξαγωγή των δημοψηφισμάτων.

«Η Ρωσία, η πολιτική της ηγεσία και όλοι όσοι εμπλέκονται σε αυτά τα 'δημοψηφίσματα' και άλλες παραβιάσεις του Διεθνούς Δικαίου στην Ουκρανία θα λογοδοτήσουν, και θα εξεταστούν πρόσθετα περιοριστικά μέτρα κατά της Ρωσίας», ανέφερε.

Όσο για το ίδιο το Κίεβο, διαμηνύει ότι η διενέργεια των δημοψηφισμάτων θα σημάνει το τέλος κάθε πιθανής διαπραγμάτευσης. «Χωρίς τα δημοψηφίσματα, υπάρχει ακόμη η ελάχιστη πιθανότητα για διπλωματική λύση. Μετά τα δημοψηφίσματα, [δεν υπάρχει] καμία» δήλωσε ο εκπρόσωπος της ουκρανικής προεδρίας, Σέρχι Νικιφόροφ.

Ο σύμβουλος της ουκρανικής προεδρίας Μιχαήλο Ποντολιάκ επισήμανε από πλευράς του ότι τυχόν δημοψηφίσματα θα πρέπει να αντιμετωπιστούν με επιβολή περαιτέρω οικονομικών κυρώσεων σε βάρος της Ρωσίας και με παραδόσεις όπλων στην Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένων των πυραύλων ATACMS που έχουν μεγαλύτερο βεληνεκές από οποιοδήποτε γνωστό ουκρανικό οπλικό σύστημα.

«Το Κρεμλίνο αντιτίθεται στην προμήθεια σύγχρονων αρμάτων μάχης και ATACMS στην Ουκρανία; Είναι καιρός να τα δώσετε», υπογράμμισε ο σύμβουλος του Βολοντίμιρ Ζελένσκι.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες εξακολουθούν να είναι εξαιρετικά προσεκτικές σχετικά με την αποστολή όπλων στην Ουκρανία που έχουν βεληνεκές άνω των 80 χιλιομέτρων και ως εκ τούτου θα μπορούσαν να χτυπήσουν βαθιά μέσα στη Ρωσία. Μέχρι στιγμής η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει αποκρούσει τα ουκρανικά αιτήματα για αντιαεροπορικά συστήματα μεγάλης εμβέλειας ATACMS, που έχουν βεληνεκές έως και 300 χιλιόμετρα.

Σχέδιο προσάρτησης εδαφών - «Κύριοι της μοίρας τους»...

Τα δημοψηφίσματα θα διεξαχθούν στις επαρχίες Ντονέτσκ και Λουχάνσκ στην ανατολική Ουκρανία, την ανεξαρτησία των οποίων αναγνώρισε ο Βλαντιμίρ Πούτιν λίγο πριν τα ρωσικά στρατεύματα εισβάλουν στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο, καθώς και στις υπό ρωσική κατοχή ζώνες της περιοχής της Χερσώνας και της Ζαπορίζα στη νότια και νοτιοανατολική Ουκρανία αντίστοιχα.

Η ενσωμάτωση αυτών των περιοχών στη Ρωσία, έπειτα από δημοψηφίσματα για τα αποτελέσματα των οποίων δεν υπάρχει μεγάλη αμφιβολία, θα αντιπροσώπευε μια μεγάλη κλιμάκωση του πολέμου στην Ουκρανία.

Η Ρωσία έχει ήδη προσαρτήσει την ουκρανική χερσόνησο της Κριμαίας το 2014 -προσάρτηση που επικυρώθηκε με δημοψήφισμα του οποίου είχε προηγηθεί στρατιωτική επέμβαση. Το δημοψήφισμα έχει καταγγελθεί ως παράνομο από το Κίεβο και τη Δύση.

Τα εδάφη του Ντονέτσκ και του Λουχάνσκ, που μαζί αποτελούν την επαρχία του Ντονμπάς, ελέγχονται εν μέρει από φιλορώσους αυτονομιστές που εξεγέρθηκαν το 2014 εναντίον του Κιέβου με την υποστήριξη της Μόσχας.

Ο επικεφαλής του αυτοαποκαλούμενου «Κοινοβουλίου» της περιφέρειας Λουχάνσκ, Ντένις Μιρασισνιτσένκο, ανακοίνωσε πρώτος νωρίτερα σήμερα τις ημερομηνίες διεξαγωγής των δημοψηφισμάτων.

«Το Συμβούλιο του Έθνους αποφασίζει να ορίσει τις ημερομηνίες ψηφοφορίας για το δημοψήφισμα από τις 23 Σεπτεμβρίου έως τις 27 Σεπτεμβρίου 2022», είπε, σύμφωνα με την επίσημη ειδησεογραφική πύλη του Λουχάνσκ.

Λίγο μετά, ο επικεφαλής της γειτονικής περιφέρειας του Ντονέτσκ, Ντένις Πουσίλιν, ανακοίνωσε αντίστοιχο δημοψήφισμα τις ίδιες ημερομηνίες. «Το Ντονμπάς επιστρέφει σπίτι» είπε κατά τη διάρκεια ομιλίας του. Σε ακόλουθη ανάρτησή του στο Telegram, ο Πουσίλιν προέτρεψε επίσης τον Ρώσο πρόεδρο να προσαρτήσει γρήγορα την περιοχή μετά το δημοψήφισμα.

«Σε περίπτωση θετικής απόφασης [για προσάρτηση] στο δημοψήφισμα, για το οποίο δεν αμφιβάλλω επουδενί, σας ζητώ να εξετάσετε το ζήτημα της ενσωμάτωσης της 'Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονέτσκ' στη Ρωσική Ομοσπονδία το συντομότερο δυνατό. Ο πολύπαθος λαός του Ντονμπάς αξίζει να είναι μέρος αυτής της μεγάλης χώρας που πάντα θεωρούσε πατρίδα του», ανέφερε.

Λίγο αργότερα, ο επικεφαλής της ρωσικής κατοχικής διοίκησης στην περιοχή της Χερσώνας στη νότια Ουκρανία, Βλαντιμίρ Σάλντο, ανακοίνωσε επίσης δημοψήφισμα τις ίδιες ημερομηνίες. «Σύμφωνα με το διάταγμα, το δημοψήφισμα [προσάρτησης] θα διεξαχθεί από τις 23 έως τις 27 Σεπτεμβρίου 2022», έγραψε σε ανάρτησή του στο Telegram, όπως μετέδωσαν Reuters και AFP.

Εκτός από τις περιοχές που ανακοίνωσαν τις ημερομηνίες του δημοψηφίσματος σήμερα, οι ρωσικές κατοχικές αρχές στη Ζαπορίζια ανακοίνωσαν επίσης τη διεξαγωγή ανάλογου δημοψηφίσματος, μετέδωσε το ρωσικό κρατικό ειδήσεων TASS, επικαλούμενο ένα «επίσημο» διάταγμα.

Το Κρεμλίνο έχει επανειλημμένα αναφέρει ως προς το ζήτημα ενδεχόμενης προσάρτησης εδαφών ότι αυτό είναι κάτι που πρέπει να αποφασίσουν οι τοπικοί αξιωματούχοι που έχουν εγκατασταθεί στη Ρωσία και οι πολίτες των περιοχών.

Στο ίδιο πλαίσιο, μετά τις ανακοινώσεις, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, δήλωσε πως «οι λαοί αυτών των εδαφών είναι εκείνοι που πρέπει να αποφασίσουν για τη μοίρα τους». Κατά τον ίδιο, η παρούσα κατάσταση αποδεικνύει ότι οι πολίτες του Ντονμπάς θέλουν να είναι «κύριοι της μοίρας τους».

Την ίδια στιγμή, ο πρόεδρος της ρωσικής Κάτω Βουλής δήλωσε ότι θα υποστηρίξει την ένταξη των περιοχών στη Ρωσία.

«Σήμερα, πρέπει να υποστηρίξουμε τις δημοκρατίες με τις οποίες έχουμε υπογράψει συμφωνίες αμοιβαίας βοήθειας», δήλωσε ο πρόεδρος της ρωσικής Κρατικής Δούμας Βιτσισλάβ Βολόντιν, αναφερόμενος στις συμφωνίες που υπογράφηκαν μεταξύ της Μόσχας και της αυτοαποκαλούενης Λαϊκής Δημοκρατίας του Λουχάνσκ και της αυτοαποκαλούμενης Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονέτσκ -οι οποίες και άνοιξαν το δρόμο στο Κρεμλίνο για την εισβολή.

Διαβάστε επίσης

Τι φέρνει ο χειμώνας στο μέτωπο της Ουκρανίας - Οι δύσκολες επιλογές Πούτιν