Στροφή Πούτιν στην Κίνα για στήριξη μετά τα πλήγματα στην Ουκρανία

Στις αρχές Φεβρουαρίου, ο Πούτιν έτυχε θερμής υποδοχής στο Πεκίνο από τον Κινέζο ηγέτη Σι Τζινπίνγκ, καθώς οι δύο ισχυροί άνδρες έκαναν επίδειξη ενότητας στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες.

Η συνάντηση κορυφής, στην οποία οι δύο ηγέτες υποστήριξαν τους διαρκώς αυξανόμενους δεσμούς τους και τάχθηκαν κατά της επέκτασης του ΝΑΤΟ, πραγματοποιήθηκε τρεις εβδομάδες προτού ο Πούτιν διατάξει την εισβολή του στρατού του στην Ουκρανία. Αν και δεν είναι γνωστό αν το θέμα του πολέμου προέκυψε κατά τη διάρκεια των συνομιλιών τους, ένα πράγμα είναι ξεκάθαρο τώρα: επτά μήνες μετά, η εισβολή έχει πάει κάθε άλλο παρά σύμφωνα με το σχεδιασμό.

Ο Πούτιν μόλις είχε ίσως τη χειρότερη εβδομάδα του από τις πρώτες μέρες του πολέμου, καθώς τα στρατεύματά του υπέστησαν σοβαρές απώλειες στο Χάρκοβο και αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν.

Σύμφωνα με το CNNi, η ανακατάληψη από την Ουκρανία τις τελευταίες ημέρες περισσότερων από 8.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων εδάφους -περισσότερα από όσα έχει καταλάβει η Ρωσία σε όλες τις επιχειρήσεις της από τον Απρίλιο- ισοδυναμεί με σοβαρό πλήγμα για τον Πούτιν, με την εισβολή να παραπαίει και τη λίστα των φίλων του στην παγκόσμια σκηνή να μειώνεται. Η κριτική στον Πούτιν αυξάνεται ακόμη και μεταξύ των υποστηρικτών του στη Ρωσία.

Ευτυχώς για τον Ρώσο πρόεδρο παρουσιάζεται μια ευκαιρία την Πέμπτη, οπότε και πραγματοποιεί την πρώτη του από την έναρξη της εισβολής συνάντηση πρόσωπο με πρόσωπο με τον πρόεδρο Σι, στο περιθώριο της συνόδου κορυφής του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης (SCO) στο Ουζμπεκιστάν, αναφέρει η ανάλυση του CNNi.

Οι δυο τους θα συναντηθούν στο Ουζμπεκιστάν σε μια σύνοδο κορυφής που θα δείξει μια «εναλλακτική» προς τον δυτικό κόσμο, ανέφερε το Κρεμλίνο.

Ο Πούτιν θα συναντήσει επίσης άλλους ηγέτες, συμπεριλαμβανομένων εκείνων της Ινδίας, του Πακιστάν, της Τουρκίας και του Ιράν, αλλά η συνάντησή του με τον ηγέτη της Κίνας «είναι ιδιαίτερης σημασίας», δήλωσε ο εκπρόσωπος εξωτερικής πολιτικής του Κρεμλίνου Γιούρι Ουσάκοφ.

Πολλές αναφορές έχουν γίνει για τη σχέση μεταξύ Ρωσίας και Κίνας, η οποία έχει ενισχυθεί από την αρχή του πολέμου. Οι ειδικοί λένε ότι ο Πούτιν πιθανότατα θα υπολογίζει στο Πεκίνο περισσότερο από ποτέ μετά τις αποτυχίες στο πεδίο της μάχης.

«Η Ρωσία βασίζεται στην Κίνα για να δείξει στον κόσμο ότι ο ισχυρός δεσμός τους είναι σύμβολο της αποτυχημένης διεθνούς απομόνωσης, παρά τις αυστηρές κυρώσεις της Δύσης», δήλωσε η Βελίνα Τσακάροβα, διευθύντρια του Αυστριακού Ινστιτούτου Ευρωπαϊκής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας στη Βιέννη.

Σε μια εποχή που η αποφασιστικότητα της Δύσης ενάντια στη Ρωσία φαίνεται να ενισχύεται, και καθώς περισσότερα έθνη εντάσσονται στο ΝΑΤΟ και παρέχουν βοήθεια στην Ουκρανία όσο περισσότερο διαρκεί ο πόλεμος, η υποστήριξη από το πιο ισχυρό αντιδυτικό έθνος του κόσμου θα είχε φυσικά τεράστια αξία για τον Πούτιν.

«Η υποστήριξη της Κίνας βοηθά τη Μόσχα να διαδώσει τις ρωσικές αφηγήσεις, όπως να κατηγορεί τις κυρώσεις της ΕΕ για την επισιτιστική κρίση, να κατηγορεί το ΝΑΤΟ για την έναρξη του πολέμου. Δημιουργεί έναν κοινό παρονομαστή: τη δυσαρέσκεια με τη Δύση υπό την ηγεσία των ΗΠΑ και το θετικό ενδεχόμενο για στενότερους δεσμούς με την Κίνα», είπε η Τσακάροβα.

Η Ρωσία έχει μιλήσει για την υποστήριξη της Κίνας τις τελευταίες ημέρες. Την περασμένη εβδομάδα, ο κορυφαίος βουλευτής της Κίνας, Λι Ζανσού, συναντήθηκε με τον πρόεδρο της ρωσικής Κρατικής Δούμας και άλλους Ρώσους βουλευτές στη Μόσχα.

Σύμφωνα με τη Δούμα, ο Λι είπε ότι «η Κίνα κατανοεί και υποστηρίζει τη Ρωσία σε ζητήματα που αντιπροσωπεύουν τα ζωτικά της συμφέροντα, ιδιαίτερα στην κατάσταση στην Ουκρανία... Βλέπουμε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους στο ΝΑΤΟ επεκτείνουν την παρουσία τους κοντά στα ρωσικά σύνορα, απειλώντας σοβαρά την εθνική ασφάλεια και τις ζωές των Ρώσων πολιτών».

Ωστόσο, αυτά τα αποσπάσματα δεν εμπεριέχονταν στην ανακοίνωση της κινεζικής πλευράς για τη συνάντηση, γεγονός που εγείρει το ερώτημα πόσο είναι πρόθυμη η Κίνα να υποστηρίξει επισήμως τη Ρωσία, καθώς η εισβολή της στην Ουκρανία δεν δείχνει σημάδια τερματισμού.

«Προφανώς η Κίνα δεν θέλει να καταρρεύσει η Ρωσία και σε έναν ιδανικό κόσμο θα επιθυμούσε μια σταθερή ηγεσία του Πούτιν έναντι οτιδήποτε άλλου», δήλωσε ο Κέρι Μπράουν, καθηγητής κινεζικών σπουδών στο King's College του Λονδίνου.

Ωστόσο, πρόσθεσε ότι «η Ουκρανία θα είναι ένα ανεπιθύμητο πρόβλημα που το Πεκίνο θα προτιμούσε να εξαφανιστεί. Φυσικά, η Κίνα δεν εμπιστεύεται το ΝΑΤΟ και τη Δύση, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι είναι ο καλύτερος φίλος της Ρωσίας. Η Κίνα είναι τελικά ιδιοτελής, και αυτή η αστάθεια δεν βοηθά την Κίνα με κανέναν προφανή τρόπο».

Η Κίνα πράττει για το συμφέρον της

Βλέποντας την υποστήριξη της Κίνας προς τη Ρωσία μέχρι σήμερα υπό το πρίσμα του ατομικού συμφέροντος, μπορεί να δοθεί κάποια ένδειξη για το πού βρίσκεται η σκέψη του Πεκίνου, ειδικά ενόψει του επικείμενου συνεδρίου του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας τον Οκτώβριο, όπου ο Σι αναμένεται ότι θα επανεκλεγεί για μια άνευ προηγουμένου τρίτη θητεία, ενισχύοντας τον ρόλο του ως ο ισχυρότερος ηγέτης της Κίνας εδώ και δεκαετίες.

Το εμπόριο μεταξύ των δύο χωρών αυξήθηκε το πρώτο εξάμηνο του 2022, παρά τον πόλεμο. Η Κίνα μόλις την περασμένη εβδομάδα συμφώνησε να αρχίσει να πληρώνει για το ρωσικό αέριο σε γιουάν και ρούβλια αντί για δολάρια, παρακάμπτοντας πολλές από τις κυρώσεις που ισχύουν στις ρωσικές εξαγωγές ενέργειας.

Αυτή η οικονομική στήριξη, σε συνδυασμό με τις καταγγελίες εναντίον του ΝΑΤΟ και της Δύσης για τον πόλεμο, είναι προς το συμφέρον της Κίνας. Αυτό που οι ειδικοί λένε, ωστόσο, ότι είναι λιγότερο πιθανό να είναι προς το συμφέρον της Κίνας, θα ήταν η παροχή της στρατιωτικής βοήθειας που φαίνεται να χρειάζεται η Ρωσία καθώς ο πόλεμος συνεχίζεται.

Τα κέρδη της Ουκρανίας το Σαββατοκύριακο, οι διεθνείς κυρώσεις, οι έλεγχοι των εξαγωγών και τα στρατηγικά λάθη από τη Μόσχα κατέστησαν σαφές ότι η Ρωσία μπορεί να έχει πρόβλημα στρατιωτικού εφοδιασμού. Την περασμένη εβδομάδα, ένας Αμερικανός αξιωματούχος είπε στο CNNi ότι ο Πούτιν βρισκόταν στη διαδικασία αγοράς εκατομμυρίων ρουκετών και βλημάτων πυροβολικού από τη Βόρεια Κορέα.

«Αυτό δεν σημαίνει ότι οι προμήθειες είναι κατ' ανάγκη σχεδόν εξαντλημένες, αλλά θα μπορούσαν να περάσουν τα όρια σε αποθέματα έκτακτης ανάγκης για μια ευρύτερη ή/και μελλοντική σύγκρουση», δήλωσε στο CNNi ο Τζόζεφ Ντέμπσεϊ, επιστημονικός συνεργάτης στο Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών. «Ακόμα κι αν η σύγκρουση έπαυε σήμερα, θα χρειαστούν πολλά χρόνια για να συμπληρωθεί αυτό που έχει χαθεί στην Ουκρανία».

Όσο ευπρόσδεκτα κι αν είναι τα χρήματα της Κίνας στη Μόσχα, όσο περισσότερο διαρκεί ο πόλεμος, τόσο πιο πιεστικές θα μπορούσαν να γίνουν οι ελλείψεις της Ρωσίας. Οι έλεγχοι εξαγωγών κάνουν την εισαγωγή όπλων -μαζί με τα εργαλεία για την κατασκευή τους- δυσκολότερη. Και για τον τύπο του εξοπλισμού που χρειάζεται η Ρωσία, υπάρχει ένας πεπερασμένος αριθμός πηγών. Εάν η Κίνα δεν πρόκειται να βοηθήσει, οι επιλογές της Ρωσίας γίνονται ακόμη λιγότερες.

Η πιθανή απόγνωση της Ρωσίας, λέει ο Ντέμπσεϊ, κινδυνεύει να δημιουργήσει άλλη μια περιπλοκή.

«Φυσικά μια ευρύτερη ανησυχία για τις προμήθειες όπλων είναι αυτό που μια ολοένα και πιο απελπισμένη Ρωσία θα μπορούσε να είναι διατεθειμένη να δώσει σε αντάλλαγμα, ιδιαίτερα στην περίπτωση του Ιράν και της Βόρειας Κορέας -η τελευταία παραμένει υπό ένα συνολικό εμπάργκο όπλων του ΟΗΕ».

Τι μπορεί λοιπόν να ελπίζει να ανακοινώσει ο Πούτιν μετά τη συνάντησή του με τον Σι; Αναμφίβολα θα υπάρξουν περαιτέρω δεσμεύσεις στην οικονομική σχέση και η Κίνα είναι απίθανο να μειώσει ξαφνικά τη ρητορική της για τη Δύση.

Αλλά η πραγματικότητα για τον Πούτιν είναι ότι ο Σι μπορεί να περιοριστεί μόνο σε αυτό για να αντιμετωπίσει τις ενέργειες της Δύσης κατά της Ρωσίας. Και μετά από μια εβδομάδα σοβαρών απωλειών στο πεδίο της μάχης, αυτό πρέπει να ανησυχήσει τον άνθρωπο που κάποτε πίστευε ότι ο πόλεμός του θα τελείωνε σε λίγες μέρες.

Putin needs Xi Jinping's help more than ever after his setbacks in Ukraine Analysis by Luke McGee, CNN

Νοηματική απόδοση - επιμέλεια: Σπυριδούλα Σκούρα

Διαβάστε επίσης:

«Στριμωγμένος» ο Πούτιν στην Ουκρανία - Ετοιμάζει την απάντησή του