Μιχαήλ Γκορμπατσόφ: Ο πολιτικός κόσμος αποχαιρετά τον τελευταίο ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης

Ο Ρώσος πρόεδρος εκφράζει τα «βαθιά συλλυπητήριά», δήλωσε ο ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου.

«Ο Βλαντίμιρ Πούτιν εκφράζει τα βαθιά του συλλυπητήρια μετά τον θάνατο του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, πρόκειται να στείλει το πρωί συλλυπητήριο τηλεγράφημα στην οικογένεια και στους οικείους», ανέφερε ο Ντμίτρι Πεσκόφ, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, σύμφωνα με το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων TASS.

Μπάιντεν: Ένας σπάνιος ηγέτης

Με τη σειρά του και ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν απέτισε φόρο τιμής στον τελευταίο ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης χαρακτηρίζοντας τον «σπάνιο ηγέτη».

«Ως ηγέτης της ΕΣΣΔ, συνεργάστηκε με τον (αμερικανό τότε) πρόεδρο (Ρόναλντ) Ρέιγκαν για να μειωθούν τα πυρηνικά οπλοστάσια των δύο χωρών μας, προς μεγάλη ανακούφιση των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο που προσεύχονταν να τερματιστεί η κούρσα πυρηνικών εξοπλισμών. Έπειτα από δεκαετίες βάρβαρης πολιτικής καταστολής, υιοθέτησε δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις», ανέφερε ο κ. Μπάιντεν στο δελτίο Τύπου που δημοσιοποιήθηκε από τις υπηρεσίες του.

Επρόκειτο για ενέργειες ενός «σπάνιου ηγέτη», που είχε «τη φαντασία να δει ότι ένα άλλο μέλλον ήταν εφικτό και το θάρρος να διακινδυνεύσει όλη του την καριέρα για να το επιτύχει. Το αποτέλεσμα ήταν ένας ασφαλέστερος κόσμος και μεγαλύτερη ελευθερία για εκατομμύρια ανθρώπους», πρόσθεσε.

Το Ίδρυμα Ρέιγκαν από την πλευρά του ανέφερε μέσω Twitter πως «θρηνεί την απώλεια» του ηγέτη που «ήταν κάποτε πολιτικός αντίπαλος του Ρόναλντ Ρέιγκαν και κατέληξε να γίνει φίλος του».

Φον ντερ Λάιεν: Άνοιξε τον δρόμο για μια ελεύθερη Ευρώπη

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν απέτισε φόρο τιμής στον Γκορμπατσόφ, εξαίροντας έναν πολιτικό «άξιο εμπιστοσύνης και σεβασμού».

Ο τελευταίος ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης (1985-1991) «διαδραμάτισε κρίσιμο ρόλο για να τερματιστεί ο ψυχρός πόλεμος και να πέσει το σιδηρούν παραπέτασμα. Άνοιξε τον δρόμο για μια ελεύθερη Ευρώπη. Είναι μια κληρονομιά που δεν θα ξεχάσουμε. Αναπαύσου εν ειρήνη Μιχαήλ Γκορμπατσόφ», ανέφερε η επικεφαλής της Κομισιόν, πρώην υπουργός Άμυνας της Γερμανίας, μέσω Twitter.

Γκουτέρες: Άλλαξε τον ρου της ιστορίας

Με τη σειρά του ο Γενικός Γραμματέας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών εξέφρασε τη «βαθιά θλίψη» του, αποτίνοντας φόρο τιμής στον «απαράμιλλο ηγέτη» που «άλλαξε τον ρου της ιστορίας».

«Έκανε περισσότερα από οποιονδήποτε για να έρθει με ειρηνικό τρόπο το τέλος του ψυχρού πολέμου», σημείωσε ο Αντόνιο Γκουτέρες σε δελτίο Τύπου που δημοσιοποιήθηκε από τις υπηρεσίες του, κρίνοντας πως «ο κόσμος έχασε έναν τεράστιο παγκόσμιο ηγέτη, δεσμευμένο στην πολυμερή συνεργασία, ακούραστο υπερασπιστή της ειρήνης».

Τζόνσον: Πάντα θαύμαζα το θάρρος και την ακεραιότητά του

Ο πρωθυπουργός της Βρετανίας Μπόρις Τζόνσον εξήρε «το θάρρος και την ακεραιότητα» του κρίνοντας πως η «ακούραστη δέσμευσή του να ανοίξει τη σοβιετική κοινωνία» παραμένει «παράδειγμα», έξι μήνες μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.

«Με θλίβει που έμαθα για τον θάνατο του Γκορμπατσόφ. Πάντα θαύμαζα το θάρρος και την ακεραιότητα που έδειξε τερματίζοντας ειρηνικά τον ψυχρό πόλεμο», ανέφερε ο κ. Τζόνσον μέσω Twitter. «Την περίοδο της επίθεσης του (ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ) Πούτιν στην Ουκρανία, η ακούραστη δέσμευσή του στο άνοιγμα της σοβιετικής κοινωνίας παραμένει παράδειγμα για όλους μας».

Μακρόν: Έφυγε ένας άνθρωπος της ειρήνης

Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν ευχαρίστησε τον Γκορμπατσόφ για την «δέσμευσή του στην ειρήνη στην Ευρώπη».

Ο κ. Μακρόν εξήρε μέσω Twitter τη μνήμη αυτού του «ανθρώπου της ειρήνης οι επιλογές του οποίου άνοιξαν έναν δρόμο για την ελευθερία στους Ρώσους. Η δέσμευσή του στην ειρήνη στην Ευρώπη άλλαξε την κοινή μας ιστορία».

Βαρβιτσιώτης: Άνοιξε το δρόμο για μια ελεύθερη Ευρώπη

«Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ υπήρξε μια εμβληματική πολιτική μορφή του 20ού αιώνα», ανέφερε ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης μέσω Twitter.

«Έπαιξε καθοριστικό ρόλο στο τέλος του Ψυχρού Πολέμου ανοίγοντας το δρόμο για μια ελεύθερη Ευρώπη. Έδειξε πως η Ιστορία μπορεί να γράφεται όχι με πολέμους αλλά με πράξεις ειρήνης».

Κίσινγκερ: Δεν κατάφερε να υλοποιήσει τα οράματά του

Ο πρώην υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Χένρι Κίσινγκερ, είπε ότι ο Γκορμπατσόφ «προσέφερε μεγάλες υπηρεσίες» αλλά «δεν ήταν σε θέση να εφαρμόσει όλα τα οράματά του». Σημείωσε, μιλώντας στο BBC πως: «Οι άνθρωποι της Ανατολικής Ευρώπης και ο γερμανικός λαός και στο τέλος οι Ρώσοι του οφείλουν ένα μεγάλο χρέος ευγνωμοσύνης για την έμπνευση, για το θάρρος να παρουσιάσει αυτές τις ιδέες της ελευθερίας».

Ο ίδιος τόνισε πως: «Θα μείνει ακόμα στη μνήμη στην ιστορία ως ένας άνθρωπος που ξεκίνησε ιστορικούς μετασχηματισμούς που ήταν προς όφελος της ανθρωπότητας και του ρωσικού λαού».

Μαλρόνεϊ: Η ιστορία θα τον θυμάται ως έναν μεγάλο μετασχηματιστικό ηγέτη

Ο πρώην πρωθυπουργός του Καναδά, Μπράιαν Μαλρόνεϊ τον αποχαιρέτησε επίσης.

«Ήταν καλός φίλος, όσο περίεργο κι αν φαίνεται αυτό», είπε. «Ήταν ένας πολύ ευχάριστος άνθρωπος και είχε μεγάλο όραμα για το μέλλον της χώρας του, το οποίο είναι αντίθετο με αυτό που διατυπώνεται τώρα. Η ιστορία θα τον θυμάται ως έναν μεγάλο μετασχηματιστικό ηγέτη».

Αλμπανέζε: Χάσαμε έναν από τους αληθινούς γίγαντες του 20ου αιώνα

Ο πρωθυπουργός της Αυστραλίας Άντονι Αλμπανέζε είπε ότι ο Γκορμπατσόφ «απελευθέρωσε τα έθνη της ανατολικής Ευρώπης από τη φυλακή της σοβιετικής κυριαρχίας» και βοήθησε να τερματιστεί ο ψυχρός πόλεμος.

«Με τον θάνατό του χάσαμε έναν από τους αληθινούς γίγαντες του 20ου αιώνα», είπε.

Συλλυπητήρια από την Κίνα

Και η Κίνα απηύθυνε σήμερα τα συλλυπητήριά της στην οικογένεια του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ και χαιρέτισε τον ρόλο του στην επαναπροσέγγιση ανάμεσα στο Πεκίνο και στη Μόσχα έπειτα από τρεις δεκαετίες διακοπής των σχέσεων.

«Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ συνέβαλε με θετικό τρόπο στην εξομάλυνση των σχέσεων ανάμεσα στην Κίνα και τη Σοβιετική Ένωση», δήλωσε στους δημοσιογράφους εκπρόσωπος της κινεζικής διπλωματίας, ο Ζιάο Λιζιάν.

Έπειτα από 30 χρόνια ιδεολογικών και γεωπολιτικών διαφωνιών ανάμεσα στην Κίνα και την ΕΣΣΔ, ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ μετέβη στο Πεκίνο τον Μάιο του 1989 προκειμένου να επισφραγίσει την εξομάλυνση των σχέσεων με τον τότε ηγέτη της Κίνας Ντενγκ Σιαοπίνγκ.

Εκείνη η ιστορική επίσκεψη του υπ΄αριθμόν ένα Σοβιετικού πραγματοποιήθηκε την ώρα που ένα φοιτητικό κίνημα αμφισβήτησης παρέλυε το Πεκίνο. Οι διαδηλώσεις θα καταστέλλονταν βίαια μερικές εβδομάδες αργότερα στην πλατεία Τιενανμέν.

Ενώ ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ αποτελούσε αντικείμενο θαυμασμού στη Δύση, στην Κίνα καταγγελλόταν από την κομμουνιστική εξουσία.

Πολλοί Κινέζοι αξιωματούχοι αποδίδουν το πολιτικό άνοιγμα στη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης.

Σύμφωνα με ιδιωτικά σχόλια που έγιναν γνωστά το 2013, ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ εκτιμά πως έλειπαν τότε στην ΕΣΣΔ "αληθινοί άνθρωποι" έτοιμοι να υπερασπιστούν το σύστημα.

Ο άνθρωπος που σφράγισε τη λήξη του Ψυχρού Πολέμου

Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ «σφράγισε» τη λήξη του Ψυχρού Πολέμου χωρίς αιματοχυσία, αλλά δεν κατάφερε να αποτρέψει τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης.

Ο τελευταίος ηγέτης της ΕΣΣΔ σύναψε με τις Ηνωμένες Πολιτείες συμφωνίες μείωσης της διασποράς των όπλων, επισφράγισε συνεργασίες με δυτικές δυνάμεις για να πέσει το Σιδηρούν Παραπέτασμα που χώριζε την Ευρώπη από το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και να επέλθει η Επανένωση της Γερμανίας.

Η Ιστορία έγραφε το έτος 1985 όταν ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ αναδείχθηκε γενικός γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος στη Σοβιετική Ένωση και ανέλαβε πρωτοβουλίες για τον πυρηνικό αφοπλισμό, σε συνεργασία με τις Ηνωμένες Πολιτείες του Ρόναλντ Ρέιγκαν.

Ακολούθησαν πολλά και ιστορικά γεγονότα, τα οποία σε μεγάλο βαθμό φέρουν την υπογραφή του Γκορμπατσόφ: Η Επανένωση της Γερμανίας, την οποία ο ίδιος διαπραγματεύθηκε με τον Χέλμουτ Κολ, ενταφιάζοντας οριστικά τον Ψυχρό Πόλεμο. Η πολιτική της Περεστρόϊκα («Ανασυγκρότηση») και της Γκλασνόστ («Διαφάνεια»), με την οποία τερματιζόταν η απολυταρχία του κομμουνιστικού καθεστώτος.

Ο Γκορμπατσόφ θα μείνει στην Ιστορία ως ο ηγέτης του Κρεμλίνου που επέτρεψε όχι μόνο την κατάρρευση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Γερμανίας (ΛΔΓ) και τελικά την Επανένωση της Γερμανίας, αλλά και την αυτοδιάθεση όλων των χωρών του ανατολικού μπλοκ, το δικαίωμά τους να απαλλαγούν από την κηδεμονία της Μόσχας.

Μέσα σε λίγα χρόνια θα βιώσει ο ίδιος τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης και την αποσύνθεση μίας αυτοκρατορίας που μόνο η βία θα μπορούσε να αποτρέψει. Ενώ οι Γερμανοί τον υποδέχονταν με την προσφώνηση «Γκόρμπι, Γκόρμπι», ενώ γινόταν όλο και πιο δημοφιλής στο εξωτερικό, ο Γκορμπατσόφ γρήγορα έχασε το κύρος και την αξιοπιστία του στην ίδια του την πατρίδα, σημείωνε σε πρόσφατο αφιέρωμά της η Deutsche Welle.

Έγινε «έρμαιο που χάνει την πρωτοβουλία των κινήσεων» όπως είχε σημειώσει ο συγγραφέας Ίγκνατς Λότσο στη βιογραφία «Γκορμπατσόφ, ο αναμορφωτής», για να προσθέσει ότι «το λάθος του ήταν πως εξακολουθούσε να εμπιστεύεται το Κομμουνιστικό Κόμμα».

Μέχρι σήμερα πολλοί Ρώσοι περιφρονούσαν τον Γκορμπατσόφ, τον θεωρούσαν «νεκροθάφτη» της Σοβιετικής Ένωσης, της άλλοτε ακμαίας υπερδύναμης που κατάφερε να νικήσει, να ταπεινώσει και τελικά να καταστρέψει τον χιτλεροφασισμό στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.

Δεν συγχώρησαν ποτέ τον Γκορμπατσόφ για την αναταραχή που προκάλεσαν οι μεταρρυθμίσεις του, θεωρώντας πως η επακόλουθη υποβάθμιση του βιοτικού τους επιπέδου ήταν ένα «πολύ υψηλό τίμημα» που κλήθηκαν να πληρώσουν για τον «εκδημοκρατισμό».

Ο οικονομολόγος Ρουσλάν Γκρίνμπεργκ, ο οποίος επισκέφθηκε στις 30 Ιουνίου τον Μιχαήλ Γκορμπατσόφ στο νοσοκομείο είχε δηλώσει πρόσφατα στο ρωσικό τηλεοπτικό δίκτυο Zvezda: «Μας χάρισε την ελευθερία, αλλά δεν ξέραμε τι να την κάνουμε»...

Υπέρμαχος της προσέγγισης με τη Δύση, ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ τιμήθηκε με Νόμπελ Ειρήνης το 1990.

Το τέλος του επισφραγίστηκε το 1991, όταν οι τελευταίοι υπερασπιστές της νομενκλατούρας επιχείρησαν να τον ανατρέψουν, αλλά βρήκαν μπροστά τους τον Μπόρις Γιέλτσιν, που εκδίωξε τους επίδοξους πραξικοπηματίες, για να ανέλθει ο ίδιος στην εξουσία ελλείψει άλλης εναλλακτικής λύσης.