Προς αποκλιμάκωση στο Ιράκ κατόπιν εντολής Σαντρ στους υποστηρικτές του να οπισθοχωρήσουν

Τουλάχιστον 30 νεκροί και εκατοντάδες τραυματίες είναι ο απολογισμός των συγκρούσεων που ξέσπασαν τη Δευτέρα στην Πράσινη Ζώνη ανάμεσα σε υποστηρικτές του Μοκτάντα αλ Σαντρ και αντίπαλες φιλοϊρανικές σιιτικές ομάδες και τον στρατό στη Βαγδάτη.

Ο Μοκτάντα αλ Σαντρ έδωσε σήμερα διορία «60 λεπτών» στους υποστηρικτές του για να αποχωρήσουν από την Πράσινη Ζώνη, απειλώντας ότι σε διαφορετική περίπτωση θα τους αποκηρύξει. Ήδη οι Σαντριστές έχουν αρχίσει να αποχωρούν από την Πράσινη Ζώνη, σύμφωνα με εικόνες που μετέδωσε η ιρακινή τηλεόραση.

«Ζητώ συγνώμη από τον ιρακινό λαό, τον μόνο που επηρεάστηκε από τα γεγονότα», δήλωσε ο Αλ Σαντρ στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου από το προπύργιό του, τη Νατζάφ στο κεντρικό Ιράκ.

«Αυτό δεν είναι επαναστατικό [πλέον] διότι έχει χάσει τον ειρηνικό του χαρακτήρα», πρόσθεσε ο ιερωμένος. «Απαγορεύεται να χύνεται ιρακινό αίμα», τόνισε.

Εδώ και περίπου έναν χρόνο, το Ιράκ έχει βρεθεί σε αδιέξοδο αφού οι πολιτικοί δεν καταφέρνουν να συμφωνήσουν στο πρόσωπο του νέου πρωθυπουργού της χώρας. Μετά τις βουλευτικές εκλογές, στις οποίες πρώτο κόμμα αναδείχτηκε εκείνο του Αλ Σαντρ (αλλά μόνο με 73 έδρες σε σύνολο 329), το Ιράκ δεν έχει ούτε νέα κυβέρνηση, ούτε νέο πρόεδρο.

Από τη Δευτέρα, όταν ο Αλ Σαντρ ανακοίνωσε την οριστική αποχώρησή του από την πολιτική, οι Ταξιαρχίες της Ειρήνης, μια ένοπλη ομάδα υπό τις διαταγές του, συγκρούεται με τη Χασντ αλ Σάαμπι, παραστρατιωτική, φιλοϊρανική ομάδα που έχει ενταχθεί στις τακτικές δυνάμεις, και τον στρατό.

Η ιρακινή στρατιωτική διοίκηση κήρυξε απαγόρευση της κυκλοφορίας σε όλη τη χώρα -η οποία σήμερα ήρθη-, ενώ η αποστολή του ΟΗΕ στο Ιράκ απηύθυνε έκκληση για αυτοσυγκράτηση σε μια χώρα όπου το πολιτικό αδιέξοδο, το οποίο προκλήθηκε μετά τις βουλευτικές εκλογές του Οκτωβρίου του 2021, φάνηκε να παίρνει νέα τροπή.

Σε «ηρεμία» και «διάλογο» κάλεσε ο Λευκός Οίκος, χαρακτηρίζοντας «ανησυχητική» την κατάσταση -αν και η Ουάσινγκτον δεν βλέπει επί του παρόντος την ανάγκη για εκκένωση της πρεσβείας στο Ιράκ και απομάκρυνση του προσωπικού της, όπως δήλωσε ο Τζον Κίρμπι, αρμόδιος επικοινωνίας στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας του Λευκού Οίκου.

«Έκρηξη» βίας στη Βαγδάτη

Δεκάδες υποστηρικτές του Μοκτάντα αλ Σαντρ σκοτώθηκαν και εκατοντάδες τραυματίστηκαν, εν μέσω του χάους που επικράτησε αφότου ο σιίτης ιερωμένος ανακοίνωσε την «οριστική αποχώρησή του» από την πολιτική.

Νεαροί, πιστοί στον Αλ Σαντρ, οι οποίοι κατέβηκαν στους δρόμους για να διαμαρτυρηθούν για την απόφαση του ηγέτη τους, συγκρούστηκαν με υποστηρικτές ομάδων που στηρίζονται από την Τεχεράνη. Οι δύο πλευρές εκτόξευαν πέτρες οι μεν στους δε έξω από την Πράσινη Ζώνη της Βαγδάτης, μια πολύ καλά φρουρούμενη περιοχή όπου βρίσκονται πολλά υπουργεία και πρεσβείες.

Πυρά ακούγονταν σε όλη την κεντρική Βαγδάτη, σύμφωνα με δημοσιογράφους. Τουλάχιστον κάποια από τα πυρά φαίνεται ότι προέρχονταν από όπλα που έριχναν στον αέρα, ωστόσο η πηγή όλων των πυροβολισμών δεν είναι προς το παρόν ξεκάθαρη.

Ο στρατός του Ιράκ διέταξε απαγόρευση της κυκλοφορίας από τις 15.30 τοπική ώρα (και ώρα Ελλάδας) για τη Βαγδάτη και από τις 19.000 για όλο το Ιράκ και κάλεσε τους διαδηλωτές να φύγουν από την Πράσινη Ζώνη.

Οι συγκρούσεις ξεκίνησαν λίγες ώρες αφότου ο Σαντρ ανακοίνωσε ότι αποσύρεται από την πολιτική. Οι υποστηρικτές του, που εδώ και εβδομάδες έκαναν καθιστική διαμαρτυρία στο Κοινοβούλιο, στην Πράσινη Ζώνη, αποφάσισαν τότε να διαδηλώσουν και εκατοντάδες από αυτούς εισέβαλαν στο Μέγαρο της Δημοκρατίας, όπου έχει την έδρα του το Υπουργικό Συμβούλιο.

Ενώ εκείνοι τριγυρνούσαν στα γραφεία, κάθονταν στις πολυθρόνες, πηδούσαν στην πισίνα ή τραβούσαν φωτογραφίες, οι δυνάμεις ασφαλείας επενέβησαν, εκτοξεύοντας δακρυγόνα για να διαλύσουν το πλήθος στην είσοδο της Πράσινης Ζώνης, ανέφερε πηγή στο Γαλλικό Πρακτορείο.

Η απαγόρευση της κυκλοφορίας και η ενίσχυση των δυνάμεων ασφαλείας σε όλη την πρωτεύουσα δεν έφεραν αποτέλεσμα: Στην Πράσινη Ζώνη επικράτησε χάος.

Αυτόπτες μάρτυρες είπαν ότι σημειώθηκε ανταλλαγή πυρών μεταξύ των Σαντριστών και των υποστηρικτών του Πλαισίου Συνεργασίας, μιας αντίπαλης, φιλοϊρανικής, σιιτικής οργάνωσης.

Η αποστολή του ΟΗΕ στο Ιράκ, η έδρα της οποίας βρίσκεται στην Πράσινη Ζώνη, κάλεσε τους διαδηλωτές να φύγουν, ζητώντας από όλους «τη μέγιστη αυτοσυγκράτηση».

Εδώ και περίπου έναν χρόνο, το Ιράκ έχει βρεθεί σε αδιέξοδο αφού οι πολιτικοί δεν καταφέρνουν να συμφωνήσουν στο πρόσωπο του νέου πρωθυπουργού της χώρας. Μετά τις βουλευτικές εκλογές, στις οποίες πρώτο κόμμα αναδείχτηκε εκείνο του Αλ Σαντρ (αλλά μόνο με 73 έδρες σε σύνολο 329), το Ιράκ δεν έχει ούτε νέα κυβέρνηση, ούτε νέο πρόεδρο.

Για την έξοδο από την κρίση, ο Μοκτάντα αλ Σαντρ και το Πλαίσιο Συνεργασίας συμφωνούν μόνο σε ένα σημείο: Στη διεξαγωγή νέων εκλογών. Όμως ο Σαντρ επιμένει να διαλυθεί πρώτα το Κοινοβούλιο, ενώ οι αντίπαλοί του θέλουν να οριστεί μια νέα κυβέρνηση.

Μετά την εισβολή στο Μέγαρο της Δημοκρατίας, ο υπηρεσιακός πρωθυπουργός και σύμμαχος του Σαντρ, Μουστάφα αλ Καζίμι, ανέστειλε «μέχρι νεωτέρας» τις συνεδριάσεις του υπουργικού συμβουλίου και συγκάλεσε έκτακτη συνεδρίαση των αρμοδίων για την ασφάλεια στην έδρα της Στρατιωτικής Διοίκησης.

Ο Μοκτάντα αλ Σαντρ, που παραμένει πάντα ισχυρός αλλά και απρόβλεπτος, ανακοίνωσε νωρίτερα σήμερα ότι «αποχωρεί οριστικά» από την πολιτική και θα κλείσει πολλά ιδρύματα που συνδέονται με την οικογένειά του. Πρόσθεσε όμως ότι τα πολιτιστικά και θρησκευτικά ιδρύματα θα συνεχίσουν να λειτουργούν. Στην ανακοίνωσή του επέκρινε τους άλλους σιίτες πολιτικούς ηγέτες επειδή δεν άκουσαν τις εκκλήσεις του για μεταρρυθμίσεις.

Ο Μοκτάντα Σαντρ, 48 ετών, δεν έχει κυβερνήσει ποτέ ο ίδιος. Μετά την εισβολή των ΗΠΑ στο Ιράκ και την ανατροπή του Σαντάμ Χουσεΐν, τον Μάρτιο του 2003, η δημοτικότητά του εκτοξεύτηκε αστραπιαία, κυρίως όταν ίδρυσε τον Στρατό του Μάχντι, μια παραστρατιωτική οργάνωση που «αντιστεκόταν» στις δυνάμεις κατοχής. Στη σημερινή ανακοίνωσή του δεν έκανε καμία αναφορά στον Στρατό του Μάχντι, ούτε στις Ταξιαρχίες της Ειρήνης (σ.σ. άλλη ένοπλη ομάδα υπό τις διαταγές του) που ιδρύθηκαν το 2014, αφού η Μοσούλη έπεσε στα χέρια των τζιχαντιστών του Ισλαμικού Κράτους.