Πλαφόν και αλλαγές στην αγορά ενέργειας: Ευρωπαϊκή μεταστροφή στην αντιμετώπιση της κρίσης

«Πρέπει να φτιάξουμε την αγορά ενέργειας. Η λύση σε ευρωπαϊκό επίπεδο είναι μακράν η καλύτερη που έχουμε» δήλωσε τη Δευτέρα ο Τσέχος υπουργός Βιομηχανίας Ζοζέφ Σικέλα, ανακοινώνοντας έκτακτη συνάντηση των υπουργών Ενέργειας της ΕΕ στις 9 Σεπτεμβρίου.

Στο «τραπέζι» βρίσκεται, όπως αποκάλυψε εκπρόσωπος της τσεχικής κυβέρνησης, και η ελληνική πρόταση υιοθέτησης ευρωπαϊκού πλαφόν στο φυσικό αέριο.

Ένα άλλο ζήτημα που αναμένεται να συζητηθεί είναι και η αποσύνδεση της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος από το φυσικό αέριο -ένα σενάριο που κατά διεθνείς αναλυτές θα έδινε μεγάλη «ανάσα» στα νοικοκυριά της Γηραιάς Ηπείρου.

Όταν ετέθη για πρώτη φορά το ζήτημα ευρωπαϊκής απάντησης στην ενεργειακή κρίση -μεταξύ άλλων και από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη- το μεγαλύτερο μέρος του μπλοκ αντιμετώπιζε ένα τέτοιο ενδεχόμενο με καχυποψία.

Τις τελευταίες ημέρες, όμως, το κλίμα έχει αρχίσει να αλλάζει.

Ενδεικτικές είναι οι δηλώσεις του Γερμανού καγκελάριου Όλαφ Σολτς, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στην Πράγα:

«Είναι απαραίτητο για εμάς να προχωρήσουμε σε δομικές αλλαγές που θα βοηθήσουν στην άμεση μείωση των τιμών».

Μάλιστα, ο κ. Σολτς τόνισε πως υπάρχει πλέον «μεγάλη ετοιμότητα για αλλαγές» ανάμεσα στους ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Στις δηλώσεις αυτές ενδεχομένως να συνέβαλε και το γεγονός ότι για πρώτη φορά, η τιμή της γερμανικής ηλεκτρικής ενέργειας ξεπέρασε το φράγμα των 1.000 ευρώ ανά μεγαβατώρα.

Και η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, παραδέχτηκε δημόσια τη Δευτέρα πως η δραματική αύξηση των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας εκθέτει ξεκάθαρα τους περιορισμούς του τρέχοντος σχεδιασμού της αγοράς ενέργειας.

«Σχεδιάστηκε [σ.σ. η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας] υπό εντελώς διαφορετικές συνθήκες και διαφορετικούς σκοπούς», δήλωσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, μιλώντας σήμερα, Δευτέρα, στο πλαίσιο του Bled Stregic Summit στη Σλοβενία.

«Εξ ου και τώρα ετοιμάζουμε έκτακτη παρέμβαση και μία διαρθρωτική μεταρρύθμιση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας», ανακοίνωσε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιντεν.

Σε ακόλουθη συμμετοχή της σε πάνελ στο πλαίσιο της διάσκεψης -παρόντος και του Γερμανού υπουργού Οικονομίας Ρόμπερτ Χάμπεκ-, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής επισήμανε πως αυτή τη στιγμή επείγει «η ανάπτυξη εργαλείου που θα διασφαλίζει ότι η τιμή του φυσικού αερίου δεν θα 'κυριαρχεί' στην τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας».

«Βλέπουμε τώρα με αυτές τις υπερβολικά υψηλές τιμές του φυσικού αερίου ότι πρέπει αποσυνδέσουμε [σ.σ. την τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος]», δήλωσε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Προς ανάπτυξη σχετικού εργαλείου «έδειξε» σε διάστημα «ημερών ή εβδομάδων», ώστε να συγκρατηθεί η δραματική άνοδος στις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος.

Με την ενεργειακή κρίση να απειλεί να βυθίσει την Ευρώπη για ακόμη μια φορά στην ύφεση, ο Μπεν βαν Μπέρντεν, διευθύνων σύμβουλος της Shell, προειδοποίησε ότι η Γηραιά Ήπειρος ενδεχομένως να χρειαστεί να θέσει πλαφόν στην κατανάλωση ενέργειας -και μάλιστα για αρκετά χρόνια.

Εκτίμησε, παράλληλα, πως η τελευταία αυτή κρίση θα είναι μια μεγάλη δοκιμασία για την αλληλεγγύη της Ε.Ε., καθώς οι «27» θα κληθούν να αποφασίσουν πώς θα συνεχιστεί η λειτουργία των μεγάλων επιχειρήσεων.

Οι κινήσεις των Ευρωπαίων

Η Ισπανία και η Πορτογαλία έχουν ήδη ζητήσει και λάβει κατ’ εξαίρεση άδεια επιβολής εθνικού πλαφόν από τις Βρυξέλλες -κάτι που έχει ως αποτέλεσμα η τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος να βρίσκεται σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα, ήτοι στα 180 ευρώ περίπου.

Αυτό έγινε δεκτό από πλευράς της Κομισιόν, καθώς η διασύνδεση της Ιβηρικής Χερσονήσου με την υπόλοιπη Ευρώπη είναι μικρή και έχει μεγάλο μερίδιο παραγωγής από πηγές ανανεώσιμης ενέργειας.

Το σενάριο αυτό φαίνεται πως εξετάζει, όμως, και ο πρωθυπουργός του Βελγίου Αλεξάντερ ντε Κρο, ο οποίος έθεσε το ζήτημα επί τάπητος με την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν την περασμένη εβδομάδα.

«Πρέπει να εξετάσουμε μέτρα, τα οποία παλαιότερα ήταν αδιανόητα, όπως για παράδειγμα μια πλήρη αναθεώρηση της ενεργειακής αγοράς» δήλωσε ένας εκπρόσωπος της βελγικής κυβέρνησης.

Τη Δευτέρα η υπουργός Ενέργειας του Βελγίου Τίνε Φαν ντερ Στράτεν δήλωσε:

«Οι επόμενοι πέντε έως 10 χειμώνες θα είναι φρικτοί εάν δεν ληφθούν μέτρα».

Και συμπλήρωσε με νόημα:

«Η ώρα των συζητήσεων έχει τελειώσει, τώρα είναι ώρα αποφάσεων».

Προσωρινό πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου έχει θεσπίσει και η Γαλλία, ελπίζοντας ότι θα καταφέρει να συγκρατήσει την «έκρηξη» των τιμών το χειμώνα που έρχεται.

Μάλιστα, το Παρίσι κατά πληροφορίες εξετάζει και το ενδεχόμενο να υιοθετήσει δελτίο ηλεκτρικού ρεύματος για τις επιχειρήσεις, όπως δήλωσε τη Δευτέρα η πρωθυπουργός της χώρας Ελιζαμπέτ Μπορν.

Ακόμη και η Αυστρία, που το περασμένο διάστημα είχε απορρίψει κάποια δραστική παρέμβαση, φαίνεται ότι έχει αλλάξει πλέον… τροπάριο.

«Πρέπει να σταματήσουμε αυτή την τρέλα που βρίσκεται σε εξέλιξη στις αγορές ενέργειες» δήλωσε την Κυριακή ο Καρλ Νεχάμερ.

«Και αυτό μπορεί να συμβεί μόνο μέσω μιας ευρωπαϊκής λύσης» τόνισε επίσης, συμπληρώνοντας:

«Κάτι πρέπει να συμβεί. Η αγορά δεν θα αυτορυθμιστεί στην παρούσα μορφή της. Καλώ τους 27 της ΕΕ να σταθούν ενωμένοι για να σταματήσουν άμεσα αυτή την έκρηξη τιμών» τόνισε χαρακτηριστικά ο ίδιος.