Αυστρία: Κρίσιμος ο δεύτερος γύρος των προεδρικών εκλογών

Οι πιθανότητες μιας τέτοιας ανάδειξης φαίνεται να είναι μεγάλες για τον ως τώρα υπαρχηγό των Ελευθέρων, τον Νόρμπερτ Χόφερ, ο οποίος, ως υποψήφιος τους, υπήρξε ο νικητής του πρώτου γύρου των προεδρικών εκλογών στις 24 Απριλίου, με ένα πρωτοφανές ποσοστό 35,1% και μια απειλητικά μεγάλη απόσταση 14 μονάδων από τον δεύτερο, τον υποψήφιο του κόμματος των Πράσινων και πρώην αρχηγό τους επί πολλά χρόνια Αλεξάντερ Βαν Ντερ Μπέλεν (21,3%), με τον οποίο θα βρεθούν αντιμέτωποι στο δεύτερο γύρο την Κυριακή.

Αυτό το πρωτοφανές για εκλογικό αποτέλεσμα πολιτικής δύναμης δεξιότερα της δεξιάς σε πανευρωπαικό επίπεδο, ποσοστό 35,1% του Νόρμπερτ Χόφερ, δεν το διανοούνταν ούτε καν ο ίδιος και το κόμμα του, καθώς είναι σχεδόν το διπλάσιο του αποτελέσματος των Ελευθέρων στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές στην Αυστρία τον Σεπτέμβριο του 2013.

Ταυτόχρονα υπερβαίνει κατά σχεδόν δέκα μονάδες το καλύτερο εκλογικό αποτέλεσμα τους σε ομοσπονδιακό επίπεδο, το 27% που είχε αποσπάσει στις βουλευτικές εκλογές του Οκτωβρίου 1999 ο διαβόητος, τότε αρχηγός τους –και στο μεταξύ αποβιώσας τον Οκτώβριο του 2008 σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα που προκάλεσε ο ίδιος οδηγώντας με υπερβολική ταχύτητα υπό την επήρεια αλκοόλ– Γεργκ Χάιντερ.

Όπως σχολιάζει ο ανταποκριτής του ΑΠΕ-ΜΠΕ στη Βιέννη, το 35,1% είναι τόσο υψηλό ώστε να προκαλεί «ανησυχίες» σε πολλούς αντιπάλους των Ελευθέρων και όχι μόνον, οι οποίοι αντιλαμβάνονται ότι στον δεύτερο γύρο της 22ας Μαίου η κάλυψη των 15 μονάδων που του υπολείπονται θα είναι πολύ πιο εύκολη για τον Νόρμπερτ Χόφερ, απ' ό,τι η κάλυψη των σχεδόν 30 μονάδων που χωρίζουν από τη νίκη τον Αλεξάντερ Βαν Ντερ Μπέλεν.

Για πολλούς παρατηρητές, ο Νόρμπερτ Χόφερ εκπροσωπεί τη γνωστή πολιτική του κόμματος του, την ξενοφοβική, ρατσιστική, προηγουμένως αντισημιτική και τώρα ισλαμοφοβική στάση του, την ακραία πολιτική απέναντι στους πρόσφυγες και τους «λαθρομετανάστες», όπως τους αποκαλεί, προβάλλοντας απαίτηση για ύψωση φρακτών και δημιουργία ενός «Φρουρίου Ευρώπη», μέχρι την άρνηση της ύπαρξης αυστριακού έθνους και προάσπισης ενός γερμανοεθνικισμού.

Ο ίδιος στη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας έχει προειδοποιήσει ότι «θα εκπλαγείτε με όσα έχετε ακόμη να δείτε» (σ.σ. σε περίπτωση νίκης του), ενώ δήλωσε επίσης ότι δεν θα δίσταζε να προχωρήσει σε «προεδρικό πραξικόπημα» για να «απολύσει» μια κυβέρνηση που δεν θα είναι της αρεσκείας του. Προκάλεσε αλγεινές εντυπώσεις τις οποίες τελευταία προσπάθησε να διασκεδάσει, επαναλαμβάνοντας ωστόσο πως δεν πρόκειται να παρεκκλίνει "ούτε χιλιοστό" από την πολιτική των Ελευθέρων.

Από την άλλη, ο Αλεξάντερ Βαν Ντερ Μπέλεν συνεχίζει και ως υποψήφιος μελλοντικός πρόεδρος να παραμένει πιστός και να διακηρύττει τις αρχές του για ελευθερία, ανθρώπινα δικαιώματα, αλληλεγγύη, κοινωνική δικαιοσύνη και προστασία των προσφύγων, ανθρωπιά και ανθρωπισμό, υποστήριξη της Ενωμένης Ευρώπης και των λαών της, ώστε για πολλούς η αναμέτρηση της Κυριακής, εμφανίζεται ως «πόλωση», ως «μάχη στρατοπέδων«, ή ως «Αριστερά εναντίον Ακροδεξιάς», αν και η «αριστερά» δεν έχει καθόλου παράδοση ούτε και ερείσματα στην Αυστρία.

Σύμφωνα με παρατηρητές, οι οποίοι φέρεται να στηρίζονται σε μυστικές δημοσκοπήσεις –καθώς δεν επιτρέπεται πλέον η δημοσίευσή τους– οι δύο υποψήφιοι του δευτέρου γύρου της Κυριακής φαίνεται να έχουν σχεδόν τις ίδιες πιθανότητες νίκης, με επικρατέστερο όμως τον Νόρμπερτ Χόφερ, που διαθέτει το πλεονέκτημα της νίκης του στον πρώτο γύρο και επίσης τη μεγάλη απόσταση των 14 μονάδων από τον Αλεξάντερ Βαν Ντερ Μπέλεν.

Μέχρι την αναμέτρηση της Κυριακής, η προσπάθεια των δύο τους θα επικεντρωθεί στην προσέλκυση εκείνων των ψηφοφόρων που στον πρώτο γύρο είχαν επιλέξει κάποιον από τους υπόλοιπους τέσσερις υποψήφιους, ή εκείνων των ψηφοφόρων που απείχαν και που το ποσοστό τους ξεπέρασε το 30%.

Πάντως οι άλλοι τέσσερις υποψήφιοι του πρώτου γύρου, ή τα κόμματα ή κάποιες επιτροπές προσωπικοτήτων που τους στήριζαν, δεν έχουν δώσει κάποια σαφή «γραμμή» για την υπερψήφιση ενός εκ των δύο υποψηφίων.

Εξαίρεση υπήρξε η σημερινή κοινή εμφάνιση με τον Αλεξάντερ Βαν Ντερ Μπέλεν της τρίτης του πρώτου γύρου, της ανεξάρτητης Ιρμγκαρντ Γκρις, που ανακοίνωσε πως υποστηρίζει την υποψηφιότητάς του, ενώ υπέρ του υποψηφίου των Πράσινων τάχθηκε χθες και ο νέος καγκελάριος της Αυστρίας και νέος αρχηγός των Σοσιαλδημοκρατών Κρίστιαν Κερν.

Σημαντική θεωρείται εξάλλου για τους παρατηρητές, η έκκληση για υπερψήφιση του Αλεξάντερ Βαν Ντερ Μπέλεν, που έχουν απευθύνει προς τους ψηφοφόρους με ανοικτή τους επιστολή τους, τρεις πρώην αρχηγοί του συγκυβερνώντος στην Αυστρία –με τους Σοσιαλδημοκράτες– συντηρητικού Λαικού Κόμματος και πρώην αντικαγκελάριοι της αυστριακής κυβέρνησης, οι Ερχαρντ Μπούζεκ, Γιόζεφ Ρίγκλερ και Βίλχελμ Μόλτερερ.

Την έκκληση υπογράφουν επίσης κορυφαίες προσωπικότητες του συντηρητικού χώρου στην Αυστρία, μεταξύ των οποίων ο πρώην πρόεδρος της Αυστριακής Κεντρικής Τράπεζας Κλάους Ράιντλ, ο πρώην επίτροπος της Αυστρίας στην ΕΕ Φραντς Φίσλερ, ενώ στην Επιτροπή Προσωπικοτήτων στήριξης της υποψηφιότητας του Αλεξάντερ Βαν Ντερ Μπέλεν βρίσκεται ένας τέταρτος πρώην αρχηγός του Λαικού Κόμματος και αντικαγκελάριος, ο Γιόζεφ Πρελ.

Ενδεικτικό της «δραματικότητας» της έκκλησης είναι πως στα επιχειρήματα που παραθέτουν οι υπογράφοντες εναντίον της ανάδειξης του υποψηφίου των Ελευθέρων Νόρμπερτ Χόφερ, σε μελλοντικό πρόεδρο της Αυστρίας, τονίζουν, μεταξύ άλλων, πως σε καμιά περίπτωση, έπειτα από ενδεχόμενη εκλογή του, δεν θα ήθελαν τα συγχαρητήρια από κάποιους Λε Πεν, Βίλντερς, "Γιόμπικ" (το ουγγρικό νεοναζιστικό κόμμα) και την «Εναλλακτική για τη Γερμανία».

Με ενδιαφέρον πάντως αναμένεται η τελευταία τηλεοπτική αναμέτρηση των δύο υποψηφίων, το βράδυ της Πέμπτης στη δημόσια Αυστριακή Τηλεόραση, όπως επίσης οι τελευταίες προεκλογικές τους συγκεντρώσεις, το βράδυ της Παρασκευής στη Βιέννη και αν τελικά αυτές θα επηρεάσουν τη στάση των ψηφοφόρων και ιδιαίτερα των αναποφάσιστων.

Στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών την Κυριακή, σχεδόν 6,5 εκατομμύρια Αυστριακοί ψηφοφόροι καλούνται στις κάλπες για να εκλέξουν, μεταξύ των δύο που επικράτησαν στον πρώτο γύρο της 24ης Απριλίου, τον διάδοχο του νυν ομοσπονδιακού προέδρου της χώρας Χάιντς Φίσερ, ο οποίος, βάσει του αυστριακού Συντάγματος, έπειτα από δύο διαδοχικές εξαετείς θητείες (2004-2016) στο ύπατο αξίωμα, δεν μπορεί να είναι πλέον υποψήφιος για τρίτη φορά.

Οποια κι αν είναι η έκβαση της αναμέτρησης, θα είναι η πρώτη φορά που ο μελλοντικός πρόεδρος της χώρας δεν θα προέρχεται από ένα εκ των δύο κομμάτων που κυβερνούσαν μεταπολεμικά στην Αυστρία, το Σοσιαλδημοκρατικό και το συντηρητικό Λαικό, και επιπλέον μπορεί τελικά να είναι και η πρώτη φορά που ο μελλοντικός κάτοχος του ύπατου αξιώματος στη χώρα θα είναι στέλεχος του ακροδεξιού εθνικιστικού Κόμματος των Ελευθέρων, του μεγαλύτερου της αντιπολίτευσης, το οποίο εμφανίζεται ήδη σε όλες τις δημοσκοπήσεις των τελευταίων μηνών ως η πρώτη πλέον πολιτική δύναμη στη χώρα.

Από το Σοσιαλδημοκρατικό (πρώην Σοσιαλιστικό) Κόμμα προέρχονταν όλοι οι πρόεδροι της Αυστρίας από το 1918 μέχρι και το 1986, όταν «έσπασε» η παράδοση με την εκλογή στο προεδρικό αξίωμα του συντηρητικού και αμφιλεγόμενου, εξαιτίας του πιθανολογούμενου ναζιστικού παρελθόντος του, πρώην Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ Κουρτ Βάλντχαιμ.

Τον Κουρτ Βάλντχαιμ διαδέχθηκε το 1992 ο επίσης συντηρητικός Τόμας Κλέστιλ, ο οποίος επανεξελέγη το 1998, για να ακολουθήσει κατόπιν, με τις εκλογικές του νίκες το 2004 και το 2010, ο σημερινός ομοσπονδιακός πρόεδρος, ο Σοσιαλδημοκράτης Χάιντς Φίσερ.