Ανεπιθύμητοι οι Ρώσοι πολίτες σε ευρωπαϊκές χώρες - Διχασμένη η ΕΕ για την απαγόρευση βίζας

Επί του παρόντος, μεμονωμένα κράτη-μέλη -περιλαμβανομένων Πολωνίας, Τσεχίας, καθώς και των χωρών της Βαλτικής- έχουν επιβάλλει περιορισμούς στην έκδοση βραχυπρόθεσης βίζας σε Ρώσους υπήκοους.

Η Εσθονία, η Φινλανδία και η Λετονία βρίσκονται στην πρώτη γραμμή των χωρών που ζητούν να επιβληθεί πανευρωπαϊκή απαγόρευση στην έκδοση θεωρήσεων, προσκρούοντας στην ξεκάθαρη αντίθεση της Γερμανίας που συνοψίζεται στη δήλωση του καγκελαρίου Όλαφ Σολτς ότι «αυτός δεν είναι ο πόλεμος του ρωσικού λαού, είναι ο πόλεμος του Βλαντιμίρ Πούτιν».

Με την γερμανική θέση συντάσσεται και η Ελλάδα, σύμφωνα με κυβερνητικούς αξιωματούχους που έχει επικαλεστεί σε πρόσφατο δημοσίευμά του το Politico. Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται η Κύπρος, με τον γενικό διευθυντή του υπουργείου Εξωτερικών στη Λευκωσία, Κορνήλιο Κορνηλίου, να επισημαίνει ότι στην ΕΕ ισχύει η ελεύθερη διακίνηση προσώπων και είναι «σε αντίθεση των δικών μας αρχών να απαγορεύσεις καθολικά στους πολίτες της Ρωσικής Ομοσπονδίας να επισκέπτονται κράτη-μέλη της ΕΕ».

Από πλευράς Κομισιόν επισημαίνεται ότι εναπόκειται στα κράτη-μέλη να αποφασίσουν εάν θα αναστείλουν ή μη την έκδοση βίζας σε Ρώσους πολίτες για το χώρο Σένγκεν, ωστόσο Ταλίν και Ελσίνκι επιμένουν να τεθεί το ζήτημα σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Συντονισμένη ευρωπαϊκή αντίδραση ζητά και η Δανία, η οποία τηρεί στάση αναμονής χωρίς να έχει τοποθετηθεί σχετικά.

H Φινλανδία, η οποία μοιράζεται σύνορα μήκους 1.300 χιλιομέτρων με τη Ρωσία, έχει ανακοινώσει ότι πρόκειται να μειώσει κατά το ήμισι τον αριθμό των θεωρήσεων εισόδου σε Ρώσους πολίτες. Σήμερα επιτρέπεται η κατάθεση 1.000 αιτήσεων ημερησίως, όμως από την 1η Σεπτεμβρίου θα περικοπούν σε 500 -και από αυτές μόνοι οι 100 θα αφορούν σε τουριστική βίζα, κατά δήλωση του γενικού διευθυντή προξενικών υπηρεσιών στο υπουργείο Εξωτερικών της Φινλανδίας, Τζέζι Τάνερ, στο CNNi.

Σε πιο σκληρή γραμμή, η Εσθονία πέραν της πλήρους απαγόρευσης των θεωρήσεων εισόδου, ανακάλεσε και τις βίζες που είχαν ήδη εκδοθεί -με την ανάκληση να «αγγίζει» έως και 50.000 άτομα, κατά το πρακτορείο Reuters.

«Επιτρέπουμε στους πολίτες ενός επιτιθέμενου κράτους να επισκέπτονται ειρηνικά τον Λούβρο και να επιστρέφουν στην πατρίδα τους σαν να μη συνέβη τίποτα», δηλώνει σε συνέντευξή του στο Politico ο Εσθονός υπουργός Εξωτερικών, Ούρμας Ρεϊνσάλου, επιμένοντας -σε πλήρη διάσταση με το Βερολίνο- ότι οι Ρώσοι πολίτες «φέρουν ηθική ευθύνη για παθητική νομιμοποίηση του [ρωσικού] καθεστώτος».

«Η παθητικότητα έχει συνέπειες», αναφέρει ο Εσθονός υπουργός Εξωτερικών, προσθέτοντας ότι πέραν των «ηθικών» λόγων, η απαγόρευση μπορεί να εντείνει την πίεση στους Ρώσους και να λειτουργήσει ως «κάλεσμα αφύπνισης», εξυπηρετώντας παράλληλα τα εθνικά συμφέροντα της Εσθονίας.

Για τους υποστηρικτές της πανευρωπαϊκής απαγόρευσης, το επιχείρημα είναι σαφές: «Είναι μία θλιβερή κατάσταση, αλλά πρέπει να νιώσουν οι Ρώσοι πολίτες το τίμημα του πολέμου», λέει την ίδια στιγμή μιλώντας στο CNNi ο πρώην πρωθυπουργός της Φινλανδίας, Αλεξάντερ Στουμπ -ο οποίος κατά το παρελθόν είχε υποστηρίξει την απελευθέρωση του καθεστώτος βίζας για τους Ρώσους υπήκοους.

«Οι Ρώσοι πρέπει να κατανοήσουν ότι αυτό που διαπράττει ο Βλαντιμίρ Πούτιν συνιστά κατάφωρη παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου. Αυτό σημαίνει καθολική απαγόρευση της βίζας στους Ρώσους», υπογραμμίζει.

Στον αντίποδα, το Βερολίνο αμφισβητεί την αποτελεσματικότητα μίας πανευρωπαϊκής απαγόρευσης, τονίζοντας ότι αντίθετα θα υπονομεύσει την επίπτωση των στοχευμένων κυρώσεων που έχουν επιβληθεί σε πρόσωπα και οντότητες για την υποστήριξη του πολέμου στην Ουκρανία, και ταυτόχρονα θα περιοριστούν οι οδοί διαφυγής Ρώσων από τη χώρα.

«Αυτός δεν είναι ο πόλεμος του ρωσικού λαού, αλλά ο πόλεμος του Πούτιν» υπογράμμισε ο Γερμανός καγκελάριος, Όλαφ Σολτς, κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στο Όσλο, τονίζοντας ότι είναι «σημαντικό να γίνει κατανοητό πως πολλοί άνθρωποι διαφεύγουν από τη Ρωσία διότι διαφωνούν με το ρωσικό καθεστώς».

Η Φινλανδή πρωθυπουργός, Σάνα Μάριν, από πλευράς της σημειώνει πως «αυτό δεν είναι άσπρο-μαύρο, υπάρχουν αποχρώσεις του γκρι», ζητώντας να τεθεί επί τάπητος το ζήτημα σε επίπεδο «27».

Η Μόσχα έχει καταγγείλει τις κινήσεις απαγόρευσης της βίζας σε Ρώσους πολίτες ως «πολιτικά υποκινούμενες διακρίσεις», προειδοποιώντας ότι τέτοια μέτρα «δεν θα περάσουν χωρίς την κατάλληλη απάντηση».

Η πρόταση καθολικής απαγόρευσης της έκδοσης θεωρήσεων εισόδου πράγματι ενέχει τον κίνδυνο κατά τους αναλυτές να ενισχύσει τη ρωσική προπαγάνδα περί ρωσοφοβίας στην Ευρώπη -ή και να αναλογεί σε «συλλογική τιμωρία».