Παρασκευή και 13: Οι μύθοι και οι δεισιδαιμονίες

Η ιστορική σημασία της ημερομηνίας

Αν και λαογράφοι υποστηρίζουν ότι δεν υπάρχουν γραπτά στοιχεία για την δεισιδαιμονία πριν από το 19ο αιώνα, η ημερομηνία εδώ και καιρό συνδέεται με γεγονότα τόσο ιστορικά, όσο και θρησκευτικά, σύμφωνα με δημοσίευμα της Independent.

Σύμφωνα με τα καθολικά πιστεύω, ο Ιησούς σταυρώθηκε Παρασκευή και 13. Ο πατέρας της αγγλικής λογοτεχνίας, Geoffrey Chaucer, επίσης κάνει αναφορές στα έργα του για την ατυχία που έχει αυτή η ημέρα. Όπως αναφέρει στο «Οι ιστορίες του Καντέρμπερυ», είναι μια κακή μέρα για να ξεκινήσεις ένα ταξίδι.

Ωστόσο άλλοι μελετητές εκτιμούν πως η ιδρυτική πράξη του μύθου για την Παρασκευή και 13 βρίσκεται στη μεσαιωνική Ευρώπη και συγκεκριμένα την ημερομηνία που ο Πάπας σε συνεννόηση με τον βασιλιά Φίλιππο Δ' της Γαλλίας αποφασίζει να εκδόσει διάταγμα σύλληψης των Ναϊτών Ιπποτών, του μυστικού θρησκευτικού τάγματος που είχε τεράστια οικονομική και πνευματική ακτινοβολία την εποχή των Σταυροφοριών. Το διάταγμα εκδόθηκε Παρασκευή 13 Οκτωβρίου του 1307.

Αυτός ο μύθος τράβηξε την προσοχή του κοινού καθώς πολλοί συγγραφείς επιστημονικής φαντασίας, έγραψαν για θεωρίες συνομωσίας που πλανούνται μέχρι και σήμερα γύρω από τη σύνδεση των Ναϊτών Ιπποτών με τον μασονισμό και το Άγιο Δισκοπότηρο.

Ατυχία και 13

Η προέλευση της παρασκευηδεκατριαφοβίας (η φοβία δηλαδή για τον αριθμό 13), μπορεί να τοποθετηθεί και πολύ πιο πίσω στο χρονικό πλαίσιο. Συγκεκριμένα, ορισμένοι θεωρούν ότι ο Ιούδας Ισκαριώτης έκατσε στην 13η θέση στο τραπέζι του τελευταίου δείπνου.

Μαζί με τον Ιησού, υπήρχαν 12 μαθητές σε αυτό το γεύμα. Ακόμα και αν δεν υπάρχει άμεση σύνδεση ότι ο Ιούδας έκατσε στη 13η θέση, ο αριθμός των επισκεπτών στο Μυστικό Δείπνο και η σημασία που είχε η θρησκεία στη ζωή των ανθρώπων, ήταν αρκετά για να εδραιωθεί η ιδέα του 13 ως άτυχος αριθμός σε δυτικούς πολιτισμούς.

Σημερινά πιστεύω

Ωστόσο, μια αμερικανική ομάδα προσπάθησε να απομυθοποιήσει αυτά τα πιστεύω που περιβάλλονται γύρω από τον αριθμό 13. Συγκεκριμένα, η «Λέσχη των 13» συνεδρίασε για πρώτη φορά στις 13 Σεπτεμβρίου 1881, αποφασισμένοι να αποδείξουν τη θεωρία τους ότι δεν υπήρχε τίποτα κακό με τον αριθμό.

Με αυτή τη λογική λοιπόν, η ομάδα συνεδρίαζε κάθε μήνα στις 13 όπου έσπαζαν καθρέφτες, πετούσαν αλάτι και περνούσαν κάτω από σκάλες. Όλα αυτά τα έκαναν καταγράφοντας τα ενώ σημείωναν τον τρόπο που μπορεί να πέθαιναν τα μέλη.

Καθώς περνούσαν τα χρόνια, η ομάδα άρχισε να μεγαλώνει γιατί είχε κινήσει το ενδιαφέρον πολλών ανθρώπων, φτάνοντας να έχει 400 μέλη, ανάμεσά τους ήταν και πρόεδροι των ΗΠΑ, όπως αναφέρει η Independent.

Λίγο αργότερα, το 1907, ένας εκκεντρικός χρηματιστής ο Τόμας Λάουσον (Tomas Lawson) δημοσίευσε ένα βιβλίο με τίτλο Παρασκευή και 13. Το βιβλίο έσπασε τα ταμεία και το 1916 μεταφέρθηκε και στη μεγάλη οθόνη.

Τελικά, ο μύθος φαίνεται να έσπασε καθώς ο τίτλος έφερε μεγάλη επιτυχία στο Χόλυγουντ.

Υπήρξαν πολλές μελέτες κατά το πέρασμα του χρόνου πάνω στην ημερομηνία. Το 1993 το βρετανικό περιοδικό επιστήμης ισχυρίστηκε ότι υπήρχε μια ελάχιστη αύξηση τραυματισμών την Παρασκευή και 13. Τον ισχυρισμό αυτό διέψευσε μια έρευνα από ολλανδούς επιστήμονες.

Όχι Παρασκευή και 13 αλλά Τρίτη και 17;

Όπως αποδεικνύεται, η παρασκευηδεκατριαφοβία είναι ως επί το πλείστον αμερικανικής και αγγλικής καταγωγής, αν και η ρίζα της λέξης έχει ελληνική προέλευση.

Οι ιταλοί θεωρούσαν άσχημη μέρα την Τρίτη και 17, αλλά με την αμερικανοποίηση της χώρας μετατοπίστηκε στις νεότερες γενιές η Παρασκευή και 13. Σε ισπανόφωνες χώρες η «γρουσούζικη» μέρα είναι Τρίτη και όχι Παρασκευή.

Οι έλληνες επίσης έχουν υιοθετήσει την Τρίτη και 13 καθώς θεωρούν ότι αυτή τη μέρα κυριαρχούνται από την επίδραση του θεού Άρη.