Στο Ισραήλ ο Τζο Μπάιντεν: «Άσκηση ισορροπίας» η πρώτη περιοδεία στη Μέση Ανατολή

Το προεδρικό αεροσκάφος Air Force One προσγειώθηκε νωρίς το απόγευμα στο αεροδρόμιο «Μπεν Γκουριόν» του Τελ Αβίβ, όπου τον υποδέχθηκαν ο Ισραηλινός πρόεδρος Ισαάκ Χέρτσογκ και ο πρωθυπουργός Γιαΐρ Λαπίντ.

Αμέσως μετά την άφιξή του ο Μπάιντεν δήλωσε πως οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ισραήλ θα «ενισχύσουν ακόμη περισσότερο τις σχέσεις τους», αναφερόμενος ιδιαίτερα σε μια σύμπραξη «στα πιο προηγμένα συστήματα άμυνας στον κόσμο».

Επισημαίνοντας ότι πραγματοποιεί τη δεύτερη επίσκεψή του στο Ισραήλ, αλλά την πρώτη του ως προέδρου, ο 79χρονος Δημοκρατικός πρόεδρος, ένθερμος καθολικός, χαρακτήρισε την έλευσή του «ευλογία».

«Η σχέση μας με το κράτος του Ισραήλ είναι πιο βαθιά και ισχυρή από ποτέ» διαβεβαίωσε ο Μπάιντεν.

Επαναλαμβάνοντας τη «σταθερή» δέσμευση των ΗΠΑ «για την ασφάλεια του Ισραήλ», είπε πως ετοιμάζεται να λάβει πληροφορίες για τις ισραηλινές δυνατότητες αντιπυραυλικής άμυνας μεταξύ των οποίων το σύστημα «Σιδηρούς Θόλος», που υποστηρίζεται από την Ουάσινγκτον, αλλά και για έναν νέο μηχανισμό απόκρουσης λέιζερ εναντίον μη επανδρωμένων αεροσκαφών (drones), τη «Σιδηρά Ακτίνα».

Σε ό,τι αφορά την ισραηλινοπαλαιστινιακή σύγκρουση, ο πρόεδρος Μπάιντεν επισήμανε πως «η λύση των δύο κρατών [ένα βιώσιμο παλαιστινιακό κράτος δίπλα στο Ισραήλ] παραμένει η καλύτερη», παραδεχόμενος ωστόσο πως αυτό παραμένει μια μακρινή προοπτική.

Ο ισραηλινός στρατός αναμένεται να επιδείξει στον Αμερικανό πρόεδρος τις τεχνολογίες που διαθέτει, περιλαμβανομένου ενός λέιζερ για την αντιμετώπιση drones.

«Οι συζητήσεις [με τον Μπάιντεν] θα επικεντρωθούν πρωτίστως και πάνω απ' όλα στο Ιράν», είχε δηλώσει νωρίτερα αυτή την εβδομάδα ο Γιαΐρ Λαπίντ.

Το Ισραήλ προσπαθεί να εμποδίσει τις δυτικές δυνάμεις, ανάμεσά τους και τις ΗΠΑ, να αναβιώσουν τη διεθνή συμφωνία του 2015 για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, από την οποία η Ουάσινγκτον αποχώρησε μονομερώς επί προεδρίας Ντόναλντ Τραμπ το 2018.

Ενισχυμένη ασφάλεια

Η ισραηλινή αστυνομία θα αναπτύξει περίπου 16.000 μέλη της στη διάρκεια της επίσκεψης του Αμερικανού προέδρου, ενώ πολλοί δρόμοι έχουν ήδη κλείσει στο Ισραήλ, κυρίως στην Ιερουσαλήμ.

Στη οδό Βασιλέως Δαβίδ, όπου βρίσκεται το ξενοδοχείο όπου θα διαμένει ο Μπάιντεν, έχουν υψωθεί αμερικανικές σημαίες για να τιμήσουν τον Αμερικανό πρόεδρο.

Προηγουμένως, το 2017, ο Ντόναλντ Τραμπ είχε επισκεφθεί το Ισραήλ. Προς μεγάλη απογοήτευση των Παλαιστίνιων ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ αναγνώρισε την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ και μετέφερε εκεί την αμερικανική πρεσβεία, μια απόφαση την οποία δεν έχει ανακαλέσει ο διάδοχός του.

Το ζήτημα της Ιερουσαλήμ είναι ένα από τα βασικά ζητήματα στις ειρηνευτικές συνομιλίες μεταξύ Παλαιστινίων και Ισραήλ, οι οποίες έχουν ανασταλεί από το 2014. Οι Παλαιστίνιοι επιθυμούν η Ανατολική Ιερουσαλήμ, την οποία ελέγχει το Ισραήλ από το 1967, να γίνει η πρωτεύουσα του μελλοντικού τους κράτους.

Ο Τζέικ Σάλιβαν, σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, διαβεβαίωσε τη Δευτέρα ότι η Ουάσινγκτον έχει αποκαταστήσει με τους Παλαιστίνους «τις σχεδόν παγωμένες διπλωματικές σχέσεις».

Τόνισε μάλιστα ότι οι ΗΠΑ στηρίζουν «αδιαμφισβήτητα» τη λύση των «δύο κρατών», ενός ισραηλινού και ενός παλαιστινιακού, ενώ προσέθεσε ότι έχει αποκατασταθεί η οικονομική βοήθεια προς τους Παλαιστίνιους. Ο Μπάιντεν αναμένεται να ανακοινώσει αύριο, Πέμπτη, από την Ανατολική Ιερουσαλήμ την παροχή οικονομικής βοήθειας προς τους Παλαιστίνιους.

Παρά το αίτημά της, δεν προβλέπεται συνάντηση του Αμερικανού προέδρου με την οικογένεια της Σιρίν Αμπού Άκλεχ, της Αμερικανοπαλαιστίνιας δημοσιογράφου του Al Jazeera που σκοτώθηκε από σφαίρα τον Μάιο στη διάρκεια ισραηλινή επιδρομής στη Δυτική Όχθη.

Ο ΟΗΕ, το al Jazeera, το Κατάρ, η οικογένεια της Αμπού Άκλεχ και διάφορες δημοσιογραφικές έρευνες αναφέρουν ότι η σφαίρα προήλθε από Ισραηλινό στρατιώτη, ένα σενάριο το οποίο οι ΗΠΑ έχει χαρακτηρίσει «πιθανό», αν και αποκλείουν να ήταν σκόπιμη ενέργεια.

«Λέξεις χωρίς νόημα»

Ο Μπάιντεν αναμένεται να συνομιλήσει την Παρασκευή στη Βηθλεέμ της Δυτικής Όχθης με τον Παλαιστίνιο πρόεδρο Μαχμούντ Αμπάς.

Αν και διατείνεται ότι η πολιτική του είναι εντελώς αντίθετη από αυτή του Τραμπ, ο 79χρονος Αμερικανός πρόεδρος δεν έχει ανοίξει και πάλι το αμερικανικό προξενείο στην Ανατολική Ιερουσαλήμ και δεν έχει πραγματικά προσπαθήσει να αναβιώσει τις ειρηνευτικές συνομιλίες για το Μεσανατολικό.

«Μέχρι στιγμής δεν ακούμε παρά λέξεις χωρίς νόημα και δεν βλέπουμε κανένα αποτέλεσμα», δήλωσε ο Τζιμπίρ Ραζούμπ υποστηρικτής της Παλαιστινιακής Αρχής.

Άλλο ένα κρίσιμο ζήτημα είναι η προοπτική, ακόμη υποθετική, μιας εξομάλυνσης των σχέσεων μεταξύ της Σαουδικής Αραβίας και του Ισραήλ.

Ο Μπάιντεν θα κάνει μια συμβολική κίνηση, πραγματοποιώντας απευθείας πτήση την Παρασκευή από το Τελ Αβίβ στη Τζέντα.

«Το γεγονός ότι ο πρόεδρος Μπάιντεν πετά απευθείας προς τη Σαουδική Αραβία συνοψίζει τη δυναμική των τελευταίων μηνών […] Ελπίζουμε και ενεργούμε με τρόπο ώστε αυτό να αποτελέσει το πρώτο βήμα, την αρχή, μιας διαδικασίας εξομάλυνσης», δήλωσε χθες Τρίτη υψηλόβαθμος Ισραηλινός αξιωματούχος.

Η κυβέρνηση Μπάιντεν θα ήθελε να λάβει από τη Σαουδική Αραβία, στρατηγικό σύμμαχο των ΗΠΑ και τη μεγαλύτερη εξαγωγό χώρα πετρελαίου, διαβεβαιώσεις ότι θα αυξήσει την παραγωγή της με στόχο να περιοριστεί η άνοδος των τιμών του μαύρου χρυσού και να μειωθεί ο πληθωρισμός.

Στη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας ο Μπάιντεν δήλωνε ότι θέλει να καταστήσει τη Σαουδική Αραβία «κράτος παρία» μετά τη δολοφονία το 2018 του Σαουδάραβα δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι. Αφού εξελέγη αποχαρακτήρισε έκθεση, η οποία κατέληγε στο συμπέρασμα ότι ο πρίγκιπας διάδοχος της Σαουδικής Αραβίας Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν είχε «εγκρίνει» τον φόνο.

Το Σάββατο στη Τζέντα ο Μπάιντεν είναι προγραμματισμένο να συναντηθεί με τον μπιν Σαλμάν.