Βρετανία: Τον Σεπτέμβριο νέα ηγεσία στους Τόρις - Υπηρεσιακός πρωθυπουργός παραμένει (;) ο Τζόνσον

Ο Μπόρις Τζόνσον ανακοίνωσε μεν την παραίτησή του από την ηγεσία του Συντηρητικού Κόμματος της Βρετανίας, όμως επιδιώκει να παραμείνει ως υπηρεσιακός πρωθυπουργός μέχρι την εκλογή νέου ηγέτη των Τόρις -σε μία διαδικασία που αναμένεται να διαρκέσει το λιγότερο δύο μήνες.

Όμως, οι επικριτές του ζητούν να αποχωρήσει άμεσα εγείροντας ζήτημα διακυβέρνησης της χώρας. Το ενδεχόμενο παραμονής του απορρίπτεται από πλήθος παραιτηθέντων υπουργών, καθώς και βουλευτών, ενώ οδήγησε σε δημόσια παρέμβαση ακόμη και τον πρώην πρωθυπουργό Τζον Μέιτζορ.

Πέραν αυτού όμως υφίσταται και συνταγματικό ζήτημα για το κατά πόσο θα μπορούσε να παραμείνει στην πρωθυπουργία έως την εκλογή νέου ηγέτη.

Στο βρετανικό Σύνταγμα δεν προβλέπεται θέση μεταβατικού ή υπηρεσιακού πρωθυπουργού· οποιοσδήποτε αναλάβει το ρόλο θα έχει όλες τις πρωθυπουργικές εξουσίες -και αυτό είναι κάτι που στην καλύτερη των περιπτώσεων θορυβεί πολλά στελέχη των Τόρις που δεν έχουν πλέον καμία εμπιστοσύνη στο πρόσωπο του Τζόνσον, παρόλο που ο τελευταίος έσπευσε να «καθησυχάσει» πως δεν θα λάβει σημαντικές πολιτικές αποφάσεις.

Καθώς οι βουλευτές των Τόρις επιχειρούν να καθορίσουν πώς θα αντιδράσουν στο νέο αυτό κεφάλαιο του «σήριαλ Τζόνσον», οι Εργατικοί από την πλευράς τους τονίζουν ότι ο Μπόρις Τζόνσον δεν μπορεί να παραμείνει στην πρωθυπουργία και εξετάζουν την υποβολή πρόταση μομφής κατά της κυβέρνησης στη Βουλή των Κοινοτήτων, γεγονός που θα πυροδοτήσει πρόωρες εκλογές σε περίπτωση ήττας των Τόρις.

Καθώς οι πολιτικές εξελίξεις «τρέχουν», παρενέβη δημόσια και ο πρώην πρωθυπουργός Τζον Μέιτζορ, τονίζοντας ότι ο Μπόρις Τζόνσον δεν πρέπει να επιτραπεί στον Τζόνσον να παραμείνει στο Νο. 10 της Ντάουνινγκ Στριτ.

Σε επιστολή του προς τον πρόεδρο της «Επιτροπής 1922», Γκρέιαμ Μπρέιντι, ο Τζον Μέιτζορ αναφέρει ότι δεν θα ήταν «σοφό», ούτε και «βιώσιμο», να παραμείνει ο Τζόνσον έως το φθινόπωρο, καθώς το (νέο) υπουργικό συμβούλιο δεν θα μπορεί να τον ελέγξει/περιορίσει στη λήψη αποφάσεων που αφορούν το σύνολο της χώρας.

«Για τη συνολική ευημερία της χώρας, ο κ. Τζόνσον δεν πρέπει να παραμείνει στη Ντάουνινγκ Στριτ -δεδομένου ότι δεν είναι σε θέση να έχει την εμπιστοσύνη της Βουλής των Κοινοτήτων- για διάστημα μεγαλύτερο αυτού που απαιτείται για την αμολαβή μεταβίβαση της διακυβέρνησης» αναφέρει ο Τζον Μέιτζορ.

Ο ίδιος αναφέρει ότι διακρίνει δύο πιθανές λύσεις. Η μία θα ήταν να αναλάβει χρέη πρωθυπουργού ο νυν αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Ντόμινικ Ράαμπ, έως ότου εκλεγεί νέος ηγέτης των Τόρις. Η δεύτερη λύση θα ήταν να αλλάξει ο κανονισμός έτσι ώστε ο αρχηγός να εκλέγεται μόνο από τους βουλευτές (επαναφορά στο σύστημα που ίσχυε πριν τις αλλαγές που επέφερε ο Ούλιαμ Χέιγκ). Κατ' αυτό τον τρόπο, σύμφωνα με τον Τζον Μέιτζορ, οι βουλευτές θα μπορούσε να επιλέξουν έναν ηγέτη, ο οποίος στη συνέχεια θα μπορούσε να υποστηριχθεί από τα μέλη του κόμματος.

Αναφορικά με τη διαδικασία εκλογής νέου ηγέτη των Συντηρητικών, όποιος βουλευτής του κόμματος επιθυμεί μπορεί να καταθέσει υποψηφιότητα με την στήριξη συγκεκριμένου αριθμού συναδέλφων του και μέσα σε καθορισμένο χρονικό διάστημα.

Το ισχύον πλαίσιο προβλέπει ότι έπειτα από μια σειρά διαδοχικών μυστικών ψηφοφοριών εντός της κοινοβουλευτικής ομάδας των Συντηρητικών θα επιλεγούν δύο υποψήφιοι, και εν συνεχεία θα κληθούν τα μέλη του κόμματος να αναδείξουν τον νέο ηγέτη τους που θα είναι και ο νέος πρωθυπουργός της χώρας. Αρμόδια για τις λεπτομέρειες της διαδικασίας και το χρονοδιάγραμμα των εσωκομματικών εκλογών είναι η «Επιτροπή 1922», η οποία και θα συνεδριάσει τη Δευτέρα.

Διαβάστε επίσης

Ο Μπεν Ουάλας φαβορί για την ηγεσία των Τόρις - Οι υποψήφιοι διάδοχοι Τζόνσον

Μπόρις Τζόνσον: Τι ακολουθεί μετά την παραίτησή του - Η διαδικασία εκλογής νέου αρχηγού

Οργή στους Τόρις για τα περί «αγέλης»

Ο αλαζονικός τόνος της ομιλίας παραίτησης του Μπόρις Τζόνσον, και δη τα περί «νοοτροπίας αγέλης» που απέδωσε στην παράταξη, χωρίς παράλληλα ίχνος αυτοκριτικής για τα πεπραγμένα της θητείας του, έχει πυροδοτήσει την οργή της κοινοβουλευτικής ομάδας των Τόρις.

Και μπορεί ο Τζόνσον να διαβεβαιώνει πως στο μεσοδιάστημα έως την εκλογή νέου ηγέτη των Τόρις δεν θα αναληφθούν νέες πολιτικές πρωτοβουλίες, και οι σημαντικές οικονομικές αποφάσεις «ανήκουν» στην επόμενη κυβέρνηση, όμως ο αριθμός όσων ζητούν την αποχώρησή του «τώρα» διαρκώς αυξάνεται, ενώ οι Εργατικοί βρίσκονται υπ' ατμόν για την κατάθεση πρότασης μομφής στη Βουλή των Κοινοτήτων.

Μετά το κύμα παραιτήσεων στο υπουργικό συμβούλιο, εν μέσω γενικευμένης αμφισβήτησης της ικανότητας του Μπόρις Τζόνσον να κυβερνήσει, αλλά και της ακεραιότητας του χαρακτήρα του, ο Βρετανός πρωθυπουργός αναγνώρισε την «ξεκάθαρη βούληση» των Συντηρητικών βουλευτών για νέα ηγεσία στην παράταξη.

«Ουδείς αναντικατάστατος», είπε σε μία σπάνια έκφανση ταπεινοφροσύνης -και τη μόνη στο σύντομο διάγγελμα που απηύθυνε έξω από το Νο. 10 της Ντάουνινγκ Στριτ.

Η ομιλία παραίτησης Τζόνσον δεν περιείχε καμία αυτοκριτική· ούτε λέξη για τις αλλεπάλληλες κρίσεις και τα σκάνδαλα που οδήγησαν βουλευτές και στελέχη των Τόρις να τον «αποκηρύξουν». Η ομιλία έμοιαζε με επιβεβαίωση πως ακόμη θεωρεί πως δεν έπραξε τίποτα λάθος, έρχεται να σχολιάσει ο Guardian.

Aντιθέτως, o Μπόρις Τζόνσον επιτέθηκε κατά των υπουργών και βουλευτών που απέσυραν την υποστήριξή τους στο πρόσωπό του, κατηγορώντας τους ότι λειτούργησαν ως «αγέλη» και αγνόησαν την ισχυρή εντολή που έλαβε το 2019, καθώς και τις δημοσκοπήσεις που δίνουν στην παρούσα στιγμή προβάδισμα στο Εργατικό Κόμμα.

«Φυσικά είναι επώδυνο να μην μπορέσω να φέρω σε πέρας τόσο πολλές ιδέες και σχέδια. Αλλά όπως έχουμε δει στο Ουεστμίνστερ, το ένστικτο της αγέλης είναι ισχυρό και όταν η αγέλη προχωράει, προχωράει» είπε ο Τζόνσον από το κατώφλι της Ντάουνινγκ Στριτ.

Στις «επιτυχίες» του κατέταξε το Brexit, το χειρισμό της πανδημίας Covid-19 και τη στήριξη προς την Ουκρανία, ενώ κατέστησε σαφή την πρόθεσή του να παραμείνει στην πρωθυπουργία έως την ανάδειξη νέου ηγέτη των Τόρις -τον οποίο και δήλωσε ότι θα στηρίξει.

«Είναι ξεκάθαρη τώρα η βούληση των βουλευτών του Συντηρητικού Κόμματος ότι θα πρέπει να υπάρξει ένας νέος αρχηγός κόμματος και επομένως ένας νέος πρωθυπουργός και συμφώνησα με τον σερ Γκρέιαμ Μπρέιντι, [πρόεδρο της 'Επιτροπής 1922'], ότι η διαδικασία επιλογής αυτού του νέου ηγέτη θα πρέπει να ξεκινήσει τώρα και ότι το χρονοδιάγραμμα θα ανακοινωθεί την ερχόμενη εβδομάδα. Και σήμερα διόρισα ένα υπουργικό συμβούλιο για να υπηρετήσει, όπως και εγώ, μέχρι να εκλεγεί ο νέος ηγέτης» δήλωσε.

Κατόπιν της πρώτης συνεδρίασης του νέου υπουργικού συμβουλίου, ανακοίνωση της Ντάουνινγκ Στριτ αναφέρει πως ο Μπόρις Τζόνσον δήλωσε ενώπιον των νεοδιορισθέντων υπουργών πως η κυβέρνηση θα εστιάσει μόνο στο πρόγραμμα βάσει του οποίου εξελέγη, και δεν θα επιδιώξει την εφαρμογή νέων πολιτικών, ούτε και θα προβεί σε σημαντικές αλλαγές πολιτικής κατεύθυνσης. Υπογραμμίζεται επίσης ότι σημαντικές οικονομικές αποφάσεις θα ληφθούν από τον επόμενο πρωθυπουργό.