Συμφώνησε η Τουρκία στην ένταξη Σουηδίας και Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ

Ο δρόμος για την εισδοχή Στοκχόλμης και Ελσίνκι στο ΝΑΤΟ άνοιξε κατά τις πολύωρες συνομιλίες του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με τον πρόεδρο της Φινλανδίας, Σαούλι Νιινίστο, και την πρωθυπουργό της Σουηδίας, Μαγκνταλένα Άντερσον, παρουσία του γενικού γραμματέα του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ, στη Μαδρίτη.

«Είμαι στην ευχάριστη θέση να ανακοινώσω ότι έχουμε συμφωνία που ανοίγει τον δρόμο για να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ η Φινλανδία και η Σουηδία», δήλωσε ο Γενς Στόλτενμπεργκ ενώπιον των δημοσιογράφων το βράδυ της Τρίτης, επισημαίνοντας ότι υπεγράφη μνημόνιο που καλύπτει τις ανησυχίες που εξέφραζε η Τουρκία, συμπεριλαμβανομένων των εξαγωγών όπλων και του αγώνα κατά της «τρομοκρατίας».

Οι χώρες του ΝΑΤΟ ήταν ανέκαθεν σε θέση να βρίσκουν «κοινό έδαφος» και να επιλύουν τις διαφορές τους, επισήμανε ο Γενς Στόλτενμπεργκ, προσθέτοντας ότι κατόπιν της συμφωνίας το ΝΑΤΟ «θα προσκαλέσει» τη Σουηδία και τη Φινλανδία να ενταχθούν στις δομές του.

Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ ευχαριστεί τους Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, Σαούλι Νιινίστο και Μαγκνταλένα Άντερσον για το εποικοδομητικό πνεύμα που επέδειξαν καθιστώντας εφικτή αυτή την ιστορική απόφαση».

Η τουρκική προεδρία αναφέρει από πλευράς της σε ανακοίνωση ότι οι τρεις χώρες συμφώνησαν να εντείνουν τη συνεργασία τους στην αμυντική βιομηχανία και να άρουν τυχόν περιορισμούς. Θα συγκροτήσουν επίσης έναν μηχανισμό διαμοιρασμού πληροφοριών για να καταπολεμήσουν την τρομοκρατία.

Η Τουρκία εξασφάλισε «την πλήρη συνεργασία» της Φινλανδίας και της Σουηδίας κατά του PKK και των συμμάχων του, καθώς και τη δέσμευση ότι θα ληφθούν συγκεκριμένα μέτρα για την έκδοση εκείνων που κατηγορούνται για τρομοκρατικές ενέργειες, αναφέρεται στην ανακοίνωση.

Τι περιλαμβάνει το τριμερές μνημόνιο

Σύμφωνα με τον φιλοκυβερνητικό τουρκικό Τύπο από τις διαπραγματεύσεις η Άγκυρα απέσπασε τις εξής δεσμεύσεις:

• Πλήρης συνεργασία με την Τουρκία κατά της οργάνωσης των Κούρδων ανταρτών ΡΚΚ και των παραφυάδων του.
• Επίδειξη αλληλεγγύης προς την Τουρκία σε θέματα της τρομοκρατίας «σε όλες τις μορφές και εκδηλώσεις της» (σ.σ. η Τουρκία χαρακτηρίζει τρομοκράτες τα μέλη του κουρδικού κινήματος και τους υποστηρικτές του ιεροκήρυκα Φετχουλάχ Γκιουλέν, τους οποίους κατηγορεί για την απόπειρα πραξικοπήματος του 2016, πολλοί εκ των οποίων έχουν διαφύγει σε ευρωπαϊκές χώρες).
• Λήψη συγκεκριμένων δράσεων για την έκδοση «τρομοκρατών» και σύναψη διμερών συμβάσεων για το θέμα - Επ' αυτού ο Φινλανδός πρόεδρος, Σαούλι Νιινίστο, έσπευσε να διευκρινίσει ότι το μνημόνιο δεν απαριθμεί πρόσωπα που μπορούν να εκδοθούν, αλλά περιγράφει αρχές για την έκδοση προσώπων που έχουν σχέση με την τρομοκρατία και όχι μεμονωμένων πολιτών.
• Δέσμευση για μη υποστήριξη της κουρδικής παράταξης PYD/YPG στη βόρεια Συρία.
• Άρση του εμπάργκο στον τομέα της αμυντικής βιομηχανίας, ενίσχυση της συνεργασίας.
• Δέσμευση για τροποποίηση της εθνικής νομοθεσίας της Σουηδίας και της Φινλανδίας για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και τη συνεργασία με την Τουρκία στο τομές της αμυντικής βιομηχανίας.
• Εγκαθίδρυση μηχανισμού συνεργασίας για την ανταλλαγή πληροφοριών για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και του οργανωμένου εγκλήματος.
• Δημιουργία Μόνιμου Κοινού Μηχανισμού με τη συμμετοχή φορέων από τις υπηρεσίες της Δικαιοσύνης, των Πληροφοριών και της Ασφάλειας για την επίβλεψη της υλοποίησης των αποφάσεων αυτών.

To μνημόνιο που υπέγραψαν Τουρκία, Σουηδία και Φινλανδία είναι το ακόλουθο:

Ενώπιον της νέας γεωπολιτικής πραγματικότητας που έχει δημιουργήσει ο πόλεμος στην Ουκρανία, και ενόσω το ίδιο το ΝΑΤΟ επανακαθορίζεται έναντι της ρωσικής απειλής, η Σουηδία και η Φινλανδία «αποτίναξαν» την αμυντική ουδετερότητα για να βρεθούν κάτω από την ομπρέλα του Άρθρου 5 της συλλογικής άμυνας.

Ο Φινλανδός πρόεδρος, Σαούλι Νιινίστο, ανακοίνωσε τη σημερινή συμφωνία με την Τουρκία κάνοντας λόγο για «βήμα μπροστά», και επισημαίνοντας ότι η πρόοδος επιτεύχθηκε αφού οι τρεις χώρες υπέγραψαν κοινό μνημόνιο συνεργασίας, με το οποίο δεσμεύονται να στηρίξουν η μία την άλλη «απέναντι σε απειλές για την ασφάλειά τους».

Ως προς το ζήτημα της έκδοσης υπόπτων για «τρομοκρατία», ο Σαούλι Νιινίστο δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι στο μνημόνιο δεν καταγράφονται προς έκδοση πρόσωπα, αλλά περιγράφονται αρχές για την έκδοση προσώπων που έχουν σχέση με την τρομοκρατία και όχι μεμονωμένων πολιτών.

Στην επίτευξη συμφωνίας αναφέρθηκε με ανάρτησή της στο Twitter και η πρωθυπουργός της Σουηδίας, Μαγκνταλένα Άντερσον, επισημαίνοντας ότι ανοίγει ο δρόμος για την ένταξη της χώρας της στη Συμμαχία.

Για «καταπληκτικά νέα» έκανε λόγο ο Βρετανός πρωθυπουργός, Μπόρις Τζόνσον, τονίζοντας ότι η Συμμαχία θα καταστεί «πιο ισχυρή και πιο δυνατή» με τη Σουηδία και τη Φινλανδία στους κόλπους της.

Λευκός Οίκος: Ο Ερντογάν δεν ζήτησε F-16 από τον Μπάιντεν για την άρση του βέτο

Αν και αντιμέτωπος με ισχυρές πιέσεις εκ μέρους των ΝΑΤΟϊκών εταίρων, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εμφανιζόταν αποφασισμένος να κάνει χρήση του τουρκικού βέτο εάν δεν ικανοποιούνταν οι «όροι» της Άγκυρας, με κεντρικό άξονα την παρουσία Κούρδων αυτονομιστών και γκιουλενιστών στην επικράτεια της Σουηδίας και της Φινλανδίας, καθώς και την άρση του εμπάργκο εξαγωγών οπλικών συστημάτων.

Μετά τον «λευκό καπνό» στη Μαδρίτη, υψηλόβαθμος αξιωματούχος του Λευκού Οίκου δήλωσε, μιλώντας υπό καθεστώς ανωνυμίας, στους δημοσιογράφους ότι κατά την τηλεφωνική επικοινωνία που είχαν το πρωί της Τρίτης οι Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και Τζο Μπάιντεν, ο Τούρκος πρόεδρος δεν ζήτησε «παραχωρήσεις» από τις ΗΠΑ προς άρση του βέτο για την ένταξη Σουηδίας και Φινλανδίας.

Η Τουρκία δεν επέμεινε να συμπεριληφθούν στις διαπραγματεύσεις τα αιτήματά της για προηγμένα αμερικανικά πολεμικά αεροσκάφη, ανέφερε ο αξιωματούχος του Λευκού Οίκου, όπως μετέδωσαν το Reuters και το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων (AFP).

Ο Τζο Μπάιντεν πρόκειται να έχει συνάντηση την Τετάρτη με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ, όπως επιβεβαίωσε νωρίτερα ο σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας του Λευκού Οίκου Τζέικ Σάλιβαν.