Η Ακροδεξιά της Τζόρτζια Μελόνι επιφυλάσσει πολιτικό σεισμό στην Ιταλία

Στις κάλπες των αυτοδιοικητικών εκλογών της περασμένης Κυριακής ήλθε να αποτυπωθεί η δυναμική με την οποία «τρέχουν» τα Αδέλφια της Ιταλίας, η «εκσυγχρονισμένη» από την Τζόρτζια Μελόνι πολιτική δύναμη που έχει τις ρίζες της στο μεταφασιστικό Ιταλικό Κοινωνικό Κίνημα (MSI) και τα μουσολινικά υπολείμματα της διάδοχης Εθνικής Συμμαχίας (FN).

Την ίδια στιγμή που η «εξευγενισμένη» Άκρα Δεξιά της Μαρίν Λεπέν έχει εδραιωθεί πλέον ως πολιτική κανονικότητα στη Γαλλία, η αντίστοιχα εξωραϊσμένη εκδοχή νεοφασιστικού κόμματος, υπό την πολιτικό και δημοσιογράφο Τζόρτζια Μελόνι, αναδεικνύεται σε κυρίαρχο πόλο στο μέτωπο της ιταλικής δεξιάς. Και της ανοίγει το δρόμο για την πρωθυπουργία.

Στην τελευταία εκλογική δοκιμασία πριν από την εθνική κάλπη του 2023, που θα σημάνει και το τέλος της διακυβέρνησης Ντράγκι, τα «Αδέλφια» της Ιταλίας ξεπέρασαν την Λέγκα του Ματέο Σαλβίνι -ακόμη και στο Βορρά-, με συνέπεια να αλλάζουν ραγδαία οι συσχετισμοί δυνάμεων στους κόλπους του δεξιού συνασπισμού, που συμπληρώνει η Forza Italia του Σίλβιο Μπερλουσκόνι, και βρίσκεται σε τροχιά νίκης στις επόμενες βουλευτικές εκλογές.

​Η Τζόρτζια Μελόνι, από τα 15 της στη νεολαία του MSI, μετέπειτα υπουργός των κυβερνήσεων Μπερλουσκόνι και αρχηγός των Αδελφών της Ιταλίας από το 2014, έχει σήμερα την πρωτοκαθεδρία στον δεξιό πολιτικό χώρο.

Χτίζοντας σταδιακά μία πιο «ανεκτή» (;) εθνικιστική πλατφόρμα, έβγαλε από το πολιτικό περιθώριο την παράταξη που γεννήθηκε το 2012 από τις στάχτες της Εθνικής Συμμαχίας και πήρε το όνομά της από τον ύμνο της Ιταλίας. Η ίδια σε συνεντεύξεις της (και δίνει πολλές και παντού) έχει αυτοπροσδιοριστεί μέχρι και κεντροδεξιά ή άλλως ένας «δεξιός Τόνι Μπλερ» -χωρίς ωστόσο να έχει απομακρυνθεί από φρασεολογία, και ιδεολογία, όπως «πρώτα η Ιταλία και οι Ιταλοί», την οποία ενστερνίζονται φασιστικά ιταλικά κινήματα τύπου Casa Pound και Forza Nuova.

Η Μελόνι δεν «θέλει» σήμερα την Ιταλία εκτός ΕΕ, αλλά την Ευρώπη των εθνών και των πατριωτών· στηρίζει το ΝΑΤΟ, καθώς και την αποστολή όπλων στην Ουκρανία. Εκφωνεί πύρινες ομιλίες για τους μετανάστες από την Αφρική που «απειλούν την πολιτισμική και εθνική ταυτότητα της Ιταλίας». Στέκεται δίπλα στον Βίκτορ Όρμπαν και το Vox των νοσταλγών του Φράνκο στην Ισπανία, όχι στην Μαρίν Λεπέν. Μητέρα ανύπαντρη η ίδια, σταθερά δηλώνει ότι είναι «πρώτα» χριστιανή, μητέρα και θεματοφύλακας των παραδοσιακών οικογενειακών αξιών.

Και εάν το συνολικό μήνυμα που εκπέμπει η Μελόνι μπορεί να φαίνεται συγκεχυμένο, πιθανότατα αυτή ακριβώς είναι η στόχευση.

Στο βίντεο που ακολουθεί η Τζόρτζια Μελόνι απευθύνεται, στα ισπανικά, σε συγκέντρωση του ισπανικού ακροδεξιού κόμματος Vox στην Ανδαλουσία:

​Έτερο καθοριστικό στοιχείο του πρώτου γύρου των δημοτικών εκλογών σε 978 πόλεις της Ιταλίας ήταν η επιβεβαίωση της «υπαρξιακής κρίσης» του Κινήματος 5 Αστέρων (M5S), που διαφαίνεται ως μη αναστρέψιμη για το κόμμα που χρόνια πριν «έσπασε» το δίπολο Δεξιάς και Κεντροαριστεράς στην Ιταλία. Η Τζόρτζια Μελόνι ήδη κήρυξε πολιτικά «νεκρούς» τους «πεντάστερους», κάνοντας λόγο περί επιστροφής της Ιταλίας σε έναν «υγιή δικομματισμό» μεταξύ δεξιάς και κεντροαριστεράς.

Μίας Κεντροαριστεράς που είδε στις δημοτικές κάλπες να μην αποδίδει η συμμαχία της με το προς... εξαφάνιση Κίνημα 5 Αστέρων, τη στιγμή που εμφανίζουν την κεφαλή της, το πρώην κυβερνών Δημοκρατικό Κόμμα (PD), στην καλύτερη περίπτωση να ισοψηφεί με τα Αδέλφια της Ιταλίας.

Εάν το μοντέλο συνασπισμού της Κεντροδεξιάς πρέπει να αναθεωρηθεί, εκείνο της Κεντροαριστεράς ουσιαστικά θα πρέπει να επανεφευρεθεί πριν από τις βουλευτικές κάλπες για τη μετά Ντράγκι εποχή.

Ο Δημοκρατικός πρώην πρωθυπουργός, και επικεφαλής της Κεντροαριστεράς, Ενρίκο Λέτα, είχε ήδη θέσει προ των δημοτικών εκλογών το διακύβευμα: «Στην επόμενη αναμέτρηση πρέπει να γνωρίζουν όλοι ότι δεν θα υπάρξει τρίτη εναλλακτική: Η χώρα θα κυβερνηθεί από εμάς ή από τις δεξιές δυνάμεις του Σαλβίνι και της Μελόνι».

Πάντως, μετά την αυτοδιοικητική κάλπη το όνομα του Σαλβίνι έπεται...

Και, όχι, η Τζόρτζια Μελόνι δεν είναι... «centrodestra» (κεντροδεξιά).

Προς «ξεκαθάρισμα λογαριασμών»

Σε αντίθεση με τη Λέγκα, αλλά και το Κίνημα 5 Αστέρων, τα Αδέλφια της Ιταλίας είναι η μόνη παράταξη που έχει παραμείνει στην αντιπολίτευση, εξ ου και προοδευτικά «αφαίμαξε» τόσο το κόμμα Σαλβίνι, όσο και τους πεντάστερους, που βλέπουν αμφότεροι να «πληρώνουν» τη συμμετοχή τους στην κυβέρνηση τεχνοκρατών υπό τον Μάριο Ντράγκι. Αντίθετα, η Μελόνι καρπώνεται ότι ακολουθεί συνεπή και συνεκτική πολιτική και η δημοτικότητά της καλπάζει.

Από ένα ποσοστό της τάξεως του 4,4% στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές του 2018, τα Αδέλφια της Ιταλίας έχουν αγγίξει τους τελευταίους μήνες σε ορισμένες δημοσκοπήσεις ποσοστό έως και 22%, ξεπερνώντας το Δημοκρατικό Κόμμα.

Στους κόλπους της Δεξιάς, παρά τους δημόσιους εναγκαλισμούς σε προεκλογικές συγκεντρώσεις, Μελόνι και Σαλβίνι βρίσκονταν ήδη σε σύγκρουση. Τώρα, η ανάδειξη των Αδελφών της Ιταλίας σε πρώτη δύναμη φέρνει την 45χρονη Μελόνι σε θέση ισχύος για να οδηγήσει η ίδια, αντί του Ματέο Σαλβίνι, τη δεξιά στις κρίσιμες για την Ιταλία, και συνολικά την Ευρώπη, κάλπες της άνοιξης του 2023. Η επιτυχία της Τζόρτζια Μελόνι έχει έλθει σαφώς σε βάρος του Ματέο Σαλβίνι.

Μεγαλωμένη σε εργατική συνοικία της Ρώμης, ήταν σταθερά πιο δημοφιλής στον ιταλικό νότο, όμως την περασμένη Κυριακή στέρησε από τον Σαλβίνι την πρωτιά ακόμη και σε προπύργια της Λέγκας στον Βορρά από τη δεκαετία του 1990. Μιας ανέκαθεν αποσχιστικής Λέγκας που, εν τω μεταξύ, είχε κινηθεί προς το μετριοπαθέστερο... αποτινάσσοντας τον «Βορρά» από τον τίτλο της -αν και ούτε το «στοίχημα» του εθνικού κόμματος φαίνεται ότι απέδωσε.

Η δεξιά συμμαχία επικράτησε στις περισσότερες μεγάλες πόλεις -περιλαμβανομένων Παλέρμο, Γένοβα και Λ’Άκουιλα- και πλέον ο χρόνος έχει αρχίσει να μετρά αντίστροφα για ένα «ξεκαθάρισμα λογαριασμών» στο εσωτερικό της.

Μετά τον πρώτο γύρο των αυτοδιοικητικών εκλογών (έπεται ο δεύτερος για τους δήμους που δεν «κρίθηκαν» στις 26 Ιουνίου), η Μελόνι μίλησε για μία κυβέρνηση που ουσιαστικά δεν διαθέτει κοινοβουλευτική πλειοψηφία, καλώντας αμφότερους τους Ματέο Σαλβίνι και Σίλβιο Μπερλουσκόνι να αποσύρουν τη στήριξή τους στον συνασπισμό υπό τον Μάριο Ντράγκι. Η ίδια δήλωσε έτοιμη να περάσει τις πύλες του Παλάτσο Κίτζι, αν και όχι με κάθε κόστος. Εάν το επιτύχει θα είναι η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός της χώρας.

«Η Κεντροδεξιά βγαίνει νικήτρια στον πρώτο γύρο, και τα Αδέλφια της Ιταλίας ήταν η κινητήρια δύναμη. Σε αυτές τις εκλογές βλέπω να διαμορφώνεται μία επιστροφή στον υγιή δικομματισμό. Το Κίνημα 5 Αστέρων δεν υπάρχει πια, αναρωτιέμαι εάν η κυβέρνηση Ντράγκι πρέπει να κρατηθεί στη ζωή. Εάν ήμουν στη θέση των Μπερλουσκόνι και Σαλβίνι θα αποχωρούσα», είπε.

Ο Σαλβίνι από πλευράς του αναγνωρίζει μεν την πολιτική ζημία του να μετέχει σε κυβέρνηση με το Δημοκρατικό Κόμμα, ωστόσο «απαντά» στην Μελόνι πως δεν πρέπει να συγχέεται η δημοτική κάλπη με τα τεράστια προβλήματα που συνολικά αντιμετωπίζει η Ιταλία. Ο ίδιος έχει αποκρούσει σταθερά «φωνές» αποχώρησης της Λέγκας από την κυβέρνηση εθνικής ενότητας υπό τον Μάριο Ντράγκι. Και θα συνεχίσει να το πράττει, καθώς την τελευταία που συμφέρει μία προσφυγή στις κάλπες σε αυτή τη συγκυρία είναι η ίδια η Λέγκα.

Τα Αστέρια πέφτουν

Το ίδιο ισχύει και για τα 5 Αστέρια και τον επικεφαλής τους, Τζουζέπε Κόντε, ο οποίος βρίσκεται σε ακόμη δυσχερέστερη θέση, και ενώπιον εσωκομματικής αμφισβήτησης.

Τα 5 Αστέρια κατέκτησαν το 33% της ψήφου στις εκλογές του 2018, όμως σταδιακά κατέρρευσαν σε ποσοστά ακόμη και κάτω του 5%, καθώς οι ψηφοφόροι του άλλοτε αντισυστημικού κόμματος, το είδαν να «συνθηκολογεί» και να συμβιβάζεται συνάπτοντας συμμαχίες με ορκισμένους εχθρούς. Πρώτα να εισέρχεται σε κυβέρνηση μαζί με τη Λέγκα του Ματέο Σαλβίνι και έπειτα να συμμετέχει σε κυβερνητικό σχήμα υπό τον τεχνοκράτη Μάριο Ντράγκι «δίπλα» στην Forza Italia του Μπερλουσκόνι.

«Μπορώ να πω ότι πολλοί ψηφοφόροι των 5 Αστέρων πραγματικά πασχίζουν να αντιμετωπίσουν το γεγονός ότι στηρίζουμε την κυβέρνηση» αναγνώρισε ο επικεφαλής του κόμματος Τζουζέπε Κόντε. Όμως και αυτός ξεκαθάρισε πως δεν πρόκειται να αποσύρει τη στήριξή του στην κυβέρνηση Ντράγκι.

Σε κάθε περίπτωση, όμως, εκτιμάται πως τόσο η Λέγκα, όσο και το Κίνημα 5 Αστέρων, θα προωθήσουν πιο επιθετικά τη δική τους ατζέντα επιδιώκοντας να ανακτήσουν πολιτικό έδαφος, γεγονός που προοιωνίζεται περίοδο μεγαλύτερης αστάθειας, κατά τον καθηγητή Πολιτικών Επιστημών Μασιμιλιάνο Πανάραρι του Πανεπιστημίου Unimercatorum της Ρώμης.

«Η μικρή σωτήρια χάρη είναι ότι οι δύο ηγέτες δεν θέλουν πρόωρες εκλογές, καθώς θα σήμαιναν βέβαιη ήττα γι' αυτούς», επισημαίνει ο καθηγητής.

Η «διάβρωση» των 5 Αστέρων είχε ήδη διαφανεί από τις δημοτικές κάλπες του Οκτωβρίου του 2021 για το δήμο της Ρώμης, όπου η απερχόμενη «πεντάστερη» δήμαρχος Βιρτζίνια Ράτζι βρέθηκε ενώπιον εκλογικής συντριβής από τον Ρομπέρτο Γκουαλτιέρι της κεντροαριστεράς.

Η «κατάκτηση» της Ρώμης το 2016 από το αντισυστημικό Κίνημα των 5 Αστέρων αποτέλεσε ορόσημο στο κύμα λαϊκισμού που σάρωσε την Ιταλία την περασμένη δεκαετία για να φθάσει τελικά το Κίνημα του Μπέπε Γκρίλο να εισέλθει για πρώτη φορά σε εθνική κυβέρνηση, το 2018.

Μέχρι την άνοιξη του 2023 πολλά μπορούν να αλλάξουν, περιλαμβανομένης της πιθανής τροποποίησης του εκλογικού νόμου προς το αναλογικότερο, γεγονός που δεν θα ευνοούσε την Τζόρτζια Μελόνι. Το βέβαιο είναι, πάντως, πως ήδη πλανάται στον αέρα ένα ερώτημα για την πολιτική σταθερότητα και κατεύθυνση της Ιταλίας όταν παρέλθει η πρωθυπουργία Ντράγκι.