Ένα στα πέντε είδη φυτών κινδυνεύει με εξαφάνιση

Οι προηγούμενες εκτιμήσεις για τα είδη των φυτών ήταν από 100.000 έως 600.000, ενώ για τα απειλούμενα είδη φυτών κυμαίνονταν μεταξύ 10% και 60%, σύμφωνα με δημοσίευμα του Αθηναϊκού Πρακτορείου.

Η απογραφή των φυτών ήταν ανέκαθεν δύσκολη υπόθεση, καθώς στο πέρασμα του χρόνου διαφορετικοί βοτανολόγοι έχουν δώσει διαφορετικά ονόματα στο ίδιο φυτό.

Οι νέες εκτιμήσεις (που δεν περιλαμβάνουν τα διάφορα φύκια και βρύα) θεωρούνται οι πιο αξιόπιστες μέχρι σήμερα, αν και οι επιστήμονες παραδέχονται ότι είναι δυνατό ένα φυτό που θεωρείται πια εξαφανισμένο, στην πραγματικότητα να έχει διασωθεί σε μικρούς αριθμούς κάπου στη Γη. Πρόκειται για τα λεγόμενα «φυτά-Λάζαρους», που μετά από χρόνια «ανασταίνονται», όταν ανακαλύπτονται ξανά.

Η έκθεση, για την οποία εργάσθηκαν 80 επιστήμονες, αναφέρει ότι γύρω στα 2.000 νέα είδη φυτών ανακαλύπτονται κάθε χρόνο κάπου στη Γη. Το 2015, ανάμεσα στα 2.034 νέα είδη που ανακαλύφθηκαν, ήσαν ένα βραζιλιάνικο τεράστιο εντομοφάγο φυτό ύψους ενάμισι μέτρου (το Drosera magnifica, που αρχικά εντοπίσθηκε μέσω φωτογραφίας στο Facebook!), καθώς και ένα γιγάντιο δέντρο ύψους 45 μέτρων και βάρους 100 τόνων, το Gilbertiodendron maximum, κρυμένο σε ένα δυτικοαφρικανικό δάσος. Ανακαλύφθηκαν επίσης 90 νέα είδη μπιγκόνιας.

Από τα 390.000 είδη φυτών, περίπου τα 31.000 χρησιμοποιούνται από τους ανθρώπους για τροφή (το 18%), για φάρμακα (το 57%), αλλά επίσης για δηλητήρια, ναρκωτικά κ.α. Η πιθανή εξαφάνιση πολλών από αυτά αποτελεί μια απειλή για τη διατροφική ασφάλεια και επάρκεια σε φάρμακα, σύμφωνα με την έκθεση.

Από την άλλη, περίπου 5.000 ξενικά είδη φυτών έχουν «εισβάλει» σε άλλες χώρες και ηπείρους, προκαλώντας ζημιές δισεκατομμυρίων ευρώ κάθε χρόνο, που φθάνουν έως και το 5% της παγκόσμιας οικονομίας.

«Τα φυτά είναι απολύτως αναγκαία για την ανθρωπότητα. Μας παρέχουν τα πάντα - τροφή, καύσιμα, φάρμακα, ξυλεία- και είναι απίστευτα σημαντικά για τη ρύθμιση του κλίματός μας. Χωρίς τα φυτά, δεν θα ήμασταν εδώ.
Είμαστε αντιμέτωποι με καταστροφικές πραγματικότητες, αν δεν επανεξετάσουμε τις προτεραιότητές μας», δήλωσε η επικεφαλής της έκθεσης καθηγήτρια Κάθι Γουίλις, επιστημονική διευθύντρια των Κήπων Κιου.

Οι κυριότερες απειλές για τα φυτά είναι η καταστροφή τους από τις γεωργικές καλλιέργειες και την κτηνοτροφία (31%), η αποψίλωση των δασών για ξυλεία (21%) και οι κάθε είδους κατασκευές κτιρίων και υποδομών (13%). Η κλιματική αλλαγή παίζει μικρότερο ρόλο προς το παρόν (4%), αλλά η επίδρασή της στα φυτά θα αυξηθεί στο μέλλον και αναμένεται να γίνει αισθητή σε περίπου 30 χρόνια.

Τα παράκτια μανγκρόβια δέντρα είναι αυτά που απειλούνται περισσότερο από όλα (έχουν συρρικνωθεί κατά 25% την τελευταία δεκαετία) και ακολουθούν τα τροπικά και υποτροπικά δάση.

Οι επιστήμονες επεσήμαναν ότι στη Γη υπάρχουν ακόμη πολλές χιλιάδες άγνωστα είδη φυτών, ιδίως στην Αφρική, στη Νότια Αμερική, στην Αυστραλία και στην Κίνα. «Υπάρχουν τεράστιες περιοχές του κόσμου, όπου δεν ξέρουμε καθόλου τι φύεται σε αυτές.

Είναι ενθαρρυντικό ότι βρίσκουμε συνεχώς νέα είδη φυτών και δέντρων. Ενδεικτικά, πέντε νέα είδη κρεμμυδιών ανακαλύφθηκαν μόνο πέρυσι», δήλωσε η Γουίλις.

Καθώς πολλά δημοφιλή αγροτικά προϊόντα, όπως οι μπανάνες και οι μελιτζάνες, πάσχουν πλέον από ολοένα μεγαλύτερη έλλειψη γενετικής ποικιλομορφίας, μένοντας έτσι όλο και πιο απροστάτευτα απέναντι στις αρρώστιες, στα παράσιτα και στην κλιματική αλλαγή, το «κλειδί» για τη σωτηρία τους μπορεί να αναζητηθεί μελλοντικά σε αυτή την άγνωστη βιοποικιλότητα.

Η ανακάλυψη στην άγρια φύση συγγενικών ειδών μπορεί να ανανεώσει γενετικά τα επαπειλούμενα είδη με πιο ανθεκτικές ποικιλίες.