Επιχείρηση «σιτηρά»: Πρόταση Μόσχας για εξαγωγές από κατεχόμενο ουκρανικό λιμάνι
Το Κρεμλίνο υποστήριξε την Τετάρτη ότι οι εξαγωγές σιτηρών θα ξαναρχίσουν τις επόμενες ημέρες από το κατεχόμενο από τα ρωσικά στρατεύματα ουκρανικό λιμάνι του Μπερντιάνσκ, όταν θα έχουν ολοκληρωθεί πλέον οι εργασίες για την αποναρκοθέτηση της περιοχής.
Όλα αυτά συμβαίνουν, σύμφωνα με τον βρετανικό Guardian, τη στιγμή που ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, Σεργκέι Λαβρόφ, πραγματοποιεί επαφές στην Άγκυρα με τον Τούρκο ομόλογό του, Μεβλούτ Τσαβούσογλου.
Ωστόσο, ο κ. Τσαβούσογλου προέβη σε μια προσεκτική δήλωση, λέγοντας ότι θα χρειαστούν περισσότερες συνομιλίες ανάμεσα στη Μόσχα και το Κίεβο, ώστε να διασφαλιστεί η ασφάλεια των όποιων πλοίων μεταφέρουν εξαγωγικά προϊόντα και δη σιτηρά.
Μιλώντας μαζί με τον Λαβρόφ στην Άγκυρα, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών χαρακτήρισε «λογικό» το σχέδιο των Ηνωμένων Εθνών, για τη δημιουργία ενός θαλάσσιου διαδρόμου αναφορικά με τις ουκρανικές εξαγωγές σιτηρών, αλλά πρόσθεσε ότι «η Ρωσία και η Ουκρανία θα πρέπει να αποδεχθούν οποιαδήποτε συμφωνία».
«Έχουν διατυπωθεί διάφορες ιδέες για την εξαγωγή ουκρανικών σιτηρών στην αγορά και πιο πρόσφατα είναι το σχέδιο του ΟΗΕ [συμπεριλαμβανομένου] ενός μηχανισμού που μπορεί να δημιουργηθεί μεταξύ του ΟΗΕ, της Ουκρανίας, της Ρωσίας και της Τουρκίας. Το βλέπουμε ως λογικό», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου.
Η πλειονότητα των εξαγωγών σε σιτηρά από την Ουκρανία έχει σταματήσει από τότε που η Ρωσία εξαπέλυσε πλήρη εισβολή στα τέλη Φεβρουαρίου και απέκλεισε τα λιμάνια της χώρας στη Μαύρη Θάλασσα, μέσω των οποίων συνήθιζε να ρέει το 90% του εμπορίου του πέμπτου μεγαλύτερου εξαγωγέα σιτηρών στον κόσμο.
Η ξαφνική διακοπή των εξαγωγών έχει εγείρει ανησυχίες ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία θα πυροδοτήσει μια παγκόσμια επισιτιστική κρίση και θα ωθήσει εκατομμύρια ανθρώπους στην πείνα.
Στη συνέχεια, ο ΟΗΕ απηύθυνε έκκληση στη Ρωσία και την Ουκρανία, καθώς και στην Τουρκία, μέλος του ΝΑΤΟ - η οποία έχει την αρμοδιότητα για τη θαλάσσια κυκλοφορία που εισέρχεται και εξέρχεται από τη Μαύρη Θάλασσα μέσω του στενού του Βοσπόρου - να συμφωνήσουν σε ένα διάδρομο.
Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, η Ρωσία και η Ουκρανία προμηθεύουν περίπου το 40% του σιταριού που καταναλώνεται στην Αφρική, όπου οι τιμές έχουν ήδη αυξηθεί κατά περίπου 23%.
Οποιοσδήποτε διάδρομος σιτηρών με τουρκική μεσολάβηση θα περιλαμβάνει πιθανώς φορτηγά πλοία που θα φεύγουν από την Οδησσό, η οποία βρίσκεται στα χέρια της Ουκρανίας, και άλλα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας με τουρκική ναυτική συνοδεία, πριν ταξιδέψουν προς την Τουρκία και στη συνέχεια στις παγκόσμιες αγορές.
Ο Λαβρόφ, ο οποίος κατηγόρησε τις δυτικές κυρώσεις για την επισιτιστική κρίση, δήλωσε ότι η Ουκρανία πρέπει να αφήσει τα εμπορικά πλοία να φύγουν από τα λιμάνια της με ασφάλεια, προκειμένου να επιτευχθεί οποιαδήποτε συμφωνία για ένα διάδρομο σιτηρών.
Η Τουρκία, η οποία έχει καλές σχέσεις με το Κίεβο και τη Μόσχα, προσπάθησε στις αρχές του πολέμου να λειτουργήσει ως διαμεσολαβητής ανάμεσα στις δύο πλευρές, αλλά οι συνομιλίες κατάπαυσης του πυρός έχουν έκτοτε εξασθενίσει.
Η Άγκυρα έχει δηλώσει ότι είναι έτοιμη να αναλάβει ρόλο ως μέρος ενός «μηχανισμού παρατήρησης», εάν επιτευχθεί οποιαδήποτε συμφωνία για την εξαγωγή σιτηρών.
Μια συμφωνία μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας αποτελεί ζωτικής σημασίας σημείο εκκίνησης για την επανέναρξη των εξαγωγών σιτηρών, αλλά θα πρέπει να τεθούν σε εφαρμογή πολλά άλλα πράγματα.
Εμπειρογνώμονες της ναυτιλιακής βιομηχανίας λένε ότι τα παράκτια ύδατα της Ουκρανίας θα πρέπει να αποναρκοθετηθούν, να κανονιστεί ειδική ασφάλιση και να δοθούν αυστηρές διαβεβαιώσεις για την ασφάλεια των πλοίων και του πληρώματος, προτού οι πλοιοκτήτες θελήσουν να στείλουν στόλο στη Μαύρη Θάλασσα.