Η ακροβασία της Σερβίας μεταξύ Ανατολής και Δύσης και η «βολική» ματαίωση της επίσκεψης Λαβρόφ

Από την έναρξη της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, η Σερβία ακροβατεί ανάμεσα στην Ανατολή και την Δύση. Ως υποψήφια προς ένταξη χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καταδίκασε τον πόλεμο στον ΟΗΕ, αλλά αρνείται να συμμετάσχει στις κυρώσεις κατά της Μόσχας.

Ο Σέρβος πρόεδρος, Αλεξάνταρ Βούτσιτς, χαιρέτισε την πρόσφατη ανανέωση για τρία χρόνια της συμφωνίας για την προμήθεια ρωσικού φυσικού αερίου σε πολύ φιλική τιμή. Και με την ευκαιρία αυτή, η Μόσχα ανακοίνωσε την επίσκεψη στο Βελιγράδι του υπουργού Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ.

Όμως το ταξίδι ματαιώθηκε όταν οι γειτονικές χώρες της Σερβίας, το Μαυροβούνιο, η Βόρεια Μακεδονία και η Βουλγαρία, όλες μέλη του ΝΑΤΟ, απαγόρευσαν την διέλευση του αεροσκάφους που θα μετέφερε τον Ρώσο υπουργό Εξωτερικών από τον εναέριο χώρο τους.

Ο πρόεδρος της Σερβίας έσπευσε να καταγγείλει «απόπειρα απαγόρευσης της συζήτησης», αποκαλύπτοντας ότι κατακλύσθηκε από «αναρίθμητες» εκκλήσεις για την ματαίωση της επίσκεψης του ανθρώπου του Πούτιν.

«Δεν έχω ποτέ δει τέτοια υστερία και τέτοιες συντονισμένες επιθέσεις κατά μιας μικρής χώρας όπως η Σερβία. Δεν δεχόμαστε να γίνουμε μέρος του κοπαδιού και αυτό φέρνει πονοκέφαλο σε ορισμένους» δήλωσε.

Αλλά, κατά την γνώμη των πολιτικών αναλυτών, η έκβαση αυτή είναι πολύ βολική για μία χώρα που συνηθίζει να παίζει σε όλα τα ταμπλό. Το Βελιγράδι μπόρεσε να αποποιηθεί κάθε ευθύνης για την ματαίωση της επίσκεψης απέναντι στην εξοργισμένη Μόσχα, αποφεύγοντας ταυτόχρονα την οργή της Ευρωπαϊκής Ενωσης, επισημαίνει σχετικό δημοσίευμα του Γαλλικού Πρακτορείου Ειδήσεων (AFP).

«Μόνο αν πέρναγε μέσα από αγωγό»

«Είναι ένας κομψός τρόπος για τις σερβικές αρχές να βγουν από μία ενοχλητική κατάσταση», εξηγεί ο Νέναντ Σεμπέκ, αναλυτής εξωτερικής πολιτικής. «Ο μόνος τρόπος για να έρθει ο Λαβρόφ ήταν να περάσει μέσα από έναν αγωγό φυσικού αερίου»...

Σύμφωνα με τους αναλυτές, η επίσκεψη Λαβρόφ θα αποτελούσε ενδεχομένως προσβολή για τις Βρυξέλλες.

Ο σερβικός Τύπος έκανε λόγο για πιθανή ματαίωση της επίσκεψης στο Βελιγράδι του Γερμανού καγκελαρίου, Όλαφ Σολτς, εξέλιξη που θα αποτελούσε «τραγωδία», σύμφωνα με τον Αλεξάνταρ Βούτσιτς.

Έμπειροι διπλωμάτες θεωρούν ότι η επίσκεψη του Σεργκέι Λαβρόφ ήταν μία πρόκληση εκ μέρους της Μόσχας.

Ήδη ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών είχε αναγκασθεί να ματαιώσει το ταξίδι του στην Ελβετία στα τέλη του Φεβρουαρίου, μετά το κλείσιμο του εναερίου χώρου τις Ευρωπαϊκής Ένωσης στα ρωσικά αεροσκάφη. Είναι απίθανο η Μόσχα να πίστευε ότι το αεροσκάφος θα μπορούσε να διασχίσει αυτήν την φορά τον ευρωπαϊκό ουρανό, λέει ο Σρέτσκο Τζούκιτς, πρώην πρεσβευτής της Σερβίας στην Λευκορωσία.

«Το βασικό πολιτικό μήνυμα αυτής της επίσκεψης θα ήταν η παραβίαση των κυρώσεων της ΕΕ και ότι παραβιάζονται χωρίς επιπτώσεις», εξηγεί ο Σέρβος διπλωμάτης.

Η Σερβία συμμετείχε στην υπόθεση «αποδεχόμενη ή παίρνοντας την πρωτοβουλία για την επίσκεψη του Λαβρόφ», συνεχίζει ο Σέρβος διπλωμάτης που θεωρεί ότι ένα τέτοιο διπλό παιχνίδι σε εποχή θύελλας «είναι το αντίθετο της εξωτερικής πολιτικής».

Η Ρωσία και η Σερβία διατηρούν «αδελφικούς» δεσμούς βασιζόμενες στην σλαβική και ορθόδοξη κοινή ταυτότητα.

Φιλορωσικές διαδηλώσεις

Το Βελιγράδι χρωστάει χάρη στην Μόσχα για την άρνησή της να αναγνωρίσει την ανεξαρτησία του Κοσόβου που κηρύχθηκε το 2008.

Τα φιλοκυβερνητικά μέσα ενημέρωσης στην Σερβία παρουσιάζουν τον Βλαντιμίρ Πούτιν ως ιδανικό αρχηγό κράτους.

Πολλοί είναι οι Σέρβοι που συμμερίζονται το μίσος της Μόσχας για το ΝΑΤΟ διατηρώντας την ανάμνηση των βομβαρδισμών στο Βελιγράδι το 1999 για τον τερματισμό του πολέμου στο Κόσοβο και συνιστούν μία εκλογική βάση που ο Αλεξάνταρ Βούτσιτς δεν θα ήθελε να δυσαρεστήσει.

Σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση, το 40% θα ήταν ικανοποιημένο αν το Βελιγράδι απαρνιόταν την Ευρώπη για να συμπήξει συμμαχία με την Ρωσία.

Στην ίδια δημοσκόπηση, περί τα τρία τέταρτα των Σέρβων πιστεύουν ότι η Ρωσία «αναγκάστηκε να επέμβει στην Ουκρανία λόγω της επέκτασης της ΝΑΤΟ».

Εκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο διαδήλωσαν την υποστήριξή τους προς την Ουκρανία, όμως στην Σερβία τεράστια πλήθη υποστήριξαν το Κρεμλίνο, φορώντας μπλουζάκια με το ρωσικό «Ζ».

Παρά ταύτα, η Σερβία παραμένει πολύ εξαρτημένη από την Ευρωπαϊκή Ένωση, μακράν τον μεγαλύτερο εμπορικό της εταίρο.

Σύμφωνα με τις σερβικές αρχές, οι συναλλαγές ανάμεσα στην Ένωση και την Σερβία ξεπέρασαν τα 30 δισεκατομμύρια ευρώ το 2021, δηλαδή 14 φορές επάνω από τις συναλλαγές με την Ρωσία.

Εν μέσω της πολεμικής για την ακύρωση της επίσκεψης Λαβρόφ, ο Αλεξάνταρ Βούτσιτς δεν προσπάθησε καν να κρύψει την επαμφοτερίζουσα στάση του Βελιγραδίου.

«Η Σερβία πρέπει να επιταχύνει στον ευρωπαϊκό δρόμο, ακόμη και αν αυτό φαίνεται αντιφατικό, γιατί είναι καλύτερο για την Σερβία», είπε. «Αυτό φτιάχνει στο κεφάλι μας μια καλή εικόνα; Όχι απαραίτητα, αλλά είναι καλύτερο για τα παιδιά μας», είπε.