Διπλωματικό «πρέσινγκ» από την Ουκρανία για ταχεία ένταξη στην ΕΕ

Από την εισβολή της Ρωσίας, πολλοί στην Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, έχουν ταχθεί υπέρ του να τεθεί η Ουκρανία σε μια ταχεία πορεία προς την ένταξη στην ΕΕ, δίνοντάς της καθεστώς υποψήφιας χώρας.

Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν αμφιβολίες στο Βερολίνο, το Παρίσι και άλλες πρωτεύουσες σχετικά με το εάν είναι δυνατόν να ξεκινήσει ήδη η επίσημη διαδικασία, πριν από τη σύνοδο κορυφής των ηγετών αργότερα αυτόν τον μήνα που αναμένεται να αποφασίσει για το θέμα.

«Θα είναι πολύ δύσκολο να πει κανείς όχι, αλλά θα είναι ακόμη πιο δύσκολο να πει ναι», είπε ένας Ευρωπαίος διπλωμάτης που γνωρίζει για τις συζητήσεις, σύμφωνα με τη Guardian.

Τελικά, η απόφαση είναι πιθανό να καταλήξει σε προσωπική συζήτηση μεταξύ των Ευρωπαίων ηγετών στη σύνοδο κορυφής, με τις θέσεις του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν και του Γερμανού καγκελάριου Όλαφ Σολτς να θεωρούνται κρίσιμες.

Ορισμένοι έχουν προτείνει εναλλακτικές λύσεις, όπως να δοθεί στην Ουκρανία μια δέσμευση για το καθεστώς υποψήφιας χώρας αργότερα ή να την δεχτεί σε ένα ευρύτερο και χαλαρότερο πλαίσιο χωρών χωρίς να χορηγήσει πλήρη ένταξη.

Η Όλια Στεφανίσινα, αντιπρόεδρος της κυβέρνησης της Ουκρανίας, αρμόδια για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, είπε ότι οποιοδήποτε από αυτά τα αποτελέσματα θα ήταν εξαιρετικά απογοητευτικό. «Εάν οι ευρωπαίοι ηγέτες συνεχίσουν με τον ίδιο τρόπο όπως πριν από τις 24 Φεβρουαρίου, σε ό,τι αφορά την ταχύτητα, την ασάφεια και την έλλειψη προθυμίας να εκνευρίσουν τον Πούτιν, αυτό θα ήταν μια μεγάλη αποτυχία της Ευρώπης», είπε, σε τηλεφωνική συνέντευξη στη Guardian από το Παρίσι, το οποίο επισκεπτόταν ως μέρος μιας ευρωπαϊκής περιοδείας για να υποστηρίξει την υποψηφιότητα.

«Η Ουκρανία θέλει μια νομική δέσμευση και όχι μια πολιτική υπόσχεση», πρόσθεσε, επικαλούμενη το μνημόνιο της Βουδαπέστης του 1994, βάσει του οποίου η Ουκρανία εγκατέλειψε τα πυρηνικά της όπλα, και την υπόσχεση του 2008 για μελλοντική ένταξη στο ΝΑΤΟ ως δεσμεύσεις που η Δύση δεν είχε εκπληρώσει, κάτι που καθιστούσε την Ουκρανία πιο αδύναμη πολιτικά.

«Υπήρξαν τρεις πόλεμοι από το 2008, γι' αυτό καλούμε τους ηγέτες να απόσχουν από περισσότερες πολιτικές υποσχέσεις και αντ 'αυτού να ξεκινήσουν τις νομικές αποφάσεις που θα άνοιγαν το δρόμο προς την Ευρώπη για την Ουκρανία και θα διασφαλίσουν ότι είμαστε μέλη της ευρωπαϊκής οικογένειας» είπε.

Η ιδιότητα του υποψηφίου είναι απλώς το πρώτο βήμα σε μια μακρά διαδικασία απόκτησης στάτους ενός πλήρους μέλους, αλλά ακόμη και αυτή η απόφαση είναι υπό αμφισβήτηση, με τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ολλανδία και τις σκανδιναβικές χώρες να βρίσκονται μεταξύ των σκεπτικιστών. Ο Μακρόν είπε ότι μπορεί να χρειαστούν 20 χρόνια για να γίνει η Ουκρανία μέλος της ΕΕ.

Ένα επιχείρημα που προβάλλεται σε συνομιλίες με Ουκρανούς αξιωματούχους είναι ότι θα ήταν άδικο για ορισμένα από τα έθνη των Δυτικών Βαλκανίων, που βρίσκονται «στην ουρά» για περισσότερο, να επισπεύσουν την αίτηση της Ουκρανίας. Άλλοι εγείρουν ζητήματα σχετικά με το κράτος δικαίου με την Ουγγαρία και την Πολωνία.

Ένας Ευρωπαίος διπλωμάτης είπε: «Είναι ήδη ξεκάθαρο ότι η λήψη αποφάσεων της ΕΕ δεν λειτουργεί καλά και βλέπουμε την Ουγγαρία να κρατά ομήρους τα άλλα 26 μέλη. Πρέπει πρώτα να μεταρρυθμίσουμε τις εσωτερικές μας διαδικασίες προτού αρχίσουμε να μιλάμε για άλλα μέλη».

Η Αλιόνα Γκετμαντσουκ, ιδρύτρια και διευθύντρια του New Europe Center, ενός thinktank με έδρα το Κίεβο, είπε ότι άκουσε έναν άλλο λόγο για σκεπτικισμό, ιδιαίτερα στη Γερμανία, σε μια πρόσφατη επίσκεψη για να ασκήσει πίεση για το καθεστώς υποψηφίου. «Ακούσαμε ανεπίσημα ότι υπάρχει φόβος να προκληθεί ο Πούτιν. Το ακούσαμε ειδικά στη Γερμανία: ότι με την υποψηφιότητα της Ουκρανίας, θα μπορούσε να προκαλέσει περισσότερο τον Πούτιν και θα υπάρξει μεγαλύτερη κλιμάκωση».

Πρόσφατες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η υποστήριξη για ένταξη στην ΕΕ μεταξύ των Ουκρανών έχει εκτοξευθεί στο 91% από την έναρξη της εισβολής, με μια ισχυρή πλειοψηφία να την υποστηρίζει ακόμη και στην ανατολική και νότια Ουκρανία, η οποία παραδοσιακά ήταν πιο σκεπτικιστική.

Η Γκετμαντσουκ σημείωσε ότι για πρώτη φορά, οι περισσότεροι πολίτες στις ευρωπαϊκές χώρες υποστήριζαν την ένταξη της Ουκρανίας. «Εάν δεν ληφθεί αυτή η απόφαση τον Ιούνιο, θα μπορούσε να είναι πιο δύσκολο να ληφθεί αργότερα, όταν θα υπάρξει μεγαλύτερη απογοήτευση στις ευρωπαϊκές κοινωνίες καθώς οι τιμές του φυσικού αερίου αυξάνονται και ούτω καθεξής», είπε.