Ευλογιά των πιθήκων - ΠΟΥ: Συχνότερες και επίμονες πλέον οι ασθένειες που μεταδίδονται από ζώα

Όπως εξήγησε, εξαιτίας της κλιματική αλλαγής, που έχει κάνει εντονότερα φαινόμενα όπως της ξηρασίας, άνθρωποι και ζώα αλλάζουν τις συνήθειές τους όσον αφορά την αναζήτηση τροφής. Ως αποτέλεσμα, ασθένειες που συνήθως προσβάλλουν τα ζώα μεταδίδονται συχνότερα σε ανθρώπους.

«Δυστυχώς, τόσο η εμφάνιση (τέτοιων) ασθενειών όσο και οι παράγοντες επιδείνωσής τους έχουν αυξηθεί», δήλωσε ο αξιωματούχος του ΠΟΥ.

Να σημειωθεί ότι χθες Τρίτη, ο ΠΟΥ ανακοίνωσε πως η Ευρώπη βιώνει τη μεγαλύτερη έξαρση κρουσμάτων ευλογιάς των πιθήκων που έχει καταγραφεί ποτέ εκτός Αφρικής. Ωστόσο, όπως έχει αναγνωρίσει, η ευλογιά των πιθήκων εξακολουθεί να αποτελεί έναν «μέτριο κίνδυνο» συνολικά για τη δημόσια υγεία σε παγκόσμιο επίπεδο.

«Ο κίνδυνος για τη δημόσια υγεία μπορεί να γίνει μεγαλύτερος αν αυτός ο ιός εκμεταλλευτεί την ευκαιρία και εδραιωθεί ως μία ανθρώπινη παθογένεια, μεταδιδόμενος σε ομάδες υψηλότερου κινδύνου για να νοσήσουν βαριά, όπως τα μικρά παιδιά, αλλά και άτομα που βρίσκονται σε ανοσοκαταστολή», είχε ανακοινώσει ο ΠΟΥ.

H διασπορά κρουσμάτων στην Ευρώπη έχει σημειώσει απότομη άνοδο τις τελευταίες δύο εβδομάδες, όπως περιγράφει ο ΠΟΥ στην ανακοίνωσή του. Μέχρι σήμερα, έχουν καταγραφεί 218 κρούσματα της νόσου.

Σύμφωνα με αυτήν, η Ευρώπη βρίσκεται στο επίκεντρο της μεγαλύτερης και γεωγραφικά πιο διαδεδομένης επιδημίας ευλογιάς των πιθήκων που έχει αναφερθεί ποτέ εκτός ενδημικών περιοχών στη δυτική και κεντρική Αφρική.

«Τώρα έχουμε μια κρίσιμη ευκαιρία να δράσουμε γρήγορα, από κοινού, για να διερευνήσουμε και να ελέγξουμε γρήγορα αυτήν την ταχέως εξελισσόμενη κατάσταση» δήλωσε ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής υπηρεσίας του ΠΟΥ Δρ. Χανς Κλούγκε.

Τι γνωρίζουμε για την ευλογιά των πιθήκων

Μετάδοση της νόσου

Η ευλογιά των πιθήκων είναι μια ζωονόσος με τυχαίες ανθρώπινες λοιμώξεις που εμφανίζονται συνήθως σε δασικές περιοχές της Κεντρικής και Δυτικής Αφρικής. Προκαλείται από τον ιό της ευλογιάς των πιθήκων που ανήκει στην οικογένεια των ορθοποξικών ιών (Orthopoxvirus). Τα βασικά υπόδοχα (reservoirs) παραμένουν άγνωστα, αν και είναι πιθανό να βρίσκoνται στα τρωκτικά. Η επαφή με ζωντανά και νεκρά ζώα μέσω του κυνηγιού και της κατανάλωσης κρέατος άγριων θηραμάτων είναι γνωστοί παράγοντες κινδύνου.

Η μετάδοση από ζώο σε άνθρωπο (ζωονοσογόνος) μπορεί να συμβεί από την άμεση επαφή με το αίμα, τα σωματικά υγρά, τις δερματικές πληγές ή τους βλεννογόνους μολυσμένων ζώων. Η δευτερογενής -ή από άνθρωπο σε άνθρωπο- μετάδοση είναι σχετικά περιορισμένη. Η μόλυνση μπορεί να προκύψει από στενή επαφή με αναπνευστικές εκκρίσεις, δερματικές βλάβες ενός μολυσμένου ατόμου ή από πρόσφατα μολυσμένα αντικείμενα.

Η μετάδοση μέσω σταγονιδίων και αναπνευστικών σωματιδίων συνήθως απαιτεί παρατεταμένη πρόσωπο με πρόσωπο επαφή, η οποία θέτει σε μεγαλύτερο κίνδυνο τους εργαζόμενους στον τομέα της υγείας και τα μέλη των νοικοκυριών των ενεργών περιπτώσεων λοίμωξης. Η μεγαλύτερη τεκμηριωμένη αλυσίδα μετάδοσης σε μια κοινότητα ήταν έξι διαδοχικές λοιμώξεις από άτομο σε άτομο. Η κάθετη -από τη μητέρα στο έμβρυο- μετάδοση μπορεί επίσης να συμβεί μέσω του πλακούντα (συγγενής ευλογιά των πιθήκων).

Συμπτώματα της ευλογιάς των πιθήκων - Τα δύο στάδια μόλυνσης

Η περίοδος επώασης - διάστημα από τη μόλυνση έως την έναρξη των συμπτωμάτων - της ευλογιάς των πιθήκων είναι συνήθως από 6 έως 13 ημέρες αλλά, μπορεί να κυμαίνεται και από 5 έως 21 ημέρες.

Η μόλυνση μπορεί να χωριστεί σε δύο στάδια:

• Το πρώτο στάδιο (διαρκεί 0-5 ημέρες) χαρακτηρίζεται από πυρετό, έντονο πονοκέφαλο, λεμφαδενοπάθεια (πρήξιμο των λεμφαδένων), πόνο στην πλάτη, μυαλγία (μυϊκοί πόνοι) και έντονη εξάντληση (έλλειψη ενέργειας). Η λεμφαδενοπάθεια είναι ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα της ευλογιάς των πιθήκων σε σύγκριση με άλλες ασθένειες που μπορεί αρχικά να εμφανίζονται με παρόμοια συμπτώματα (ανεμοβλογιά, ιλαρά, ευλογιά).
• Στο δεύτερο στάδιο, το εξάνθημα του δέρματος συνήθως εμφανίζεται μέσα σε 1-3 ημέρες από την εμφάνιση πυρετού. Το εξάνθημα τείνει να συγκεντρώνεται περισσότερο στο πρόσωπο και τα άκρα. Προσβάλλει δε, το πρόσωπο (στο 95% των περιπτώσεων) και τις παλάμες των χεριών και τα πέλματα των ποδιών (στο 75% των περιπτώσεων). Επίσης, επηρεάζονται οι στοματικοί βλεννογόνοι (στο 70% των περιπτώσεων), τα γεννητικά όργανα (30%), οι επιπεφυκότες (20%), καθώς και ο κερατοειδής. Το εξάνθημα εξελίσσεται διαδοχικά από κηλίδες (βλάβες με επίπεδη βάση) σε βλατίδες (ελαφρώς ανυψωμένες σταθερές βλάβες), κυστίδια (βλάβες γεμάτες με διαυγές υγρό), φλύκταινες (βλάβες γεμάτες με κιτρινωπό υγρό) και κρούστες που στεγνώνουν και πέφτουν. Το πλήθος των βλαβών κυμαίνεται από μερικές έως αρκετές χιλιάδες. Σε σοβαρές περιπτώσεις, οι βλάβες μπορεί να συνενωθούν μέχρι να απομακρυνθούν μεγάλα τμήματα του δέρματος.

Η ευλογιά των πιθήκων είναι -συνήθως- μια αυτοϊούμενη ασθένεια με τα συμπτώματα να διαρκούν από 2 έως 4 εβδομάδες. Τα σοβαρά περιστατικά εμφανίζονται συχνότερα μεταξύ των παιδιών και σχετίζονται με την έκταση της έκθεσης στον ιό, την κατάσταση της υγείας του ασθενούς και τη φύση των επιπλοκών. Οι επιπλοκές της ευλογιάς των πιθήκων μπορεί να περιλαμβάνουν δευτερογενείς λοιμώξεις, βρογχοπνευμονία, σήψη, εγκεφαλίτιδα και μόλυνση του κερατοειδούς με επακόλουθη απώλεια όρασης. Το ποσοστό θνησιμότητας της ευλογιάς των πιθήκων έχει κυμανθεί μεταξύ 0 και 11% στο γενικό πληθυσμό και ήταν υψηλότερο μεταξύ των παιδιών μικρότερης ηλικίας.