Νέα συμβιβαστική πρόταση για το εμπάργκο ρωσικού πετρελαίου εν όψει Συνόδου Κορυφής της ΕΕ

Η Κομισιόν προσπαθεί να κερδίσει τη συγκατάθεση των κρατών-μελών για το 6o ευρωπαϊκό πακέτο κυρώσεων που θα περιλαμβάνει το εμπάργκο και στο ρωσικό πετρέλαιο, ωστόσο αντιμετωπίζει την επίμονη άρνηση της Ουγγαρίας καθώς και τις αμφιβολίες που διατυπώνουν Σλοβακία και Τσεχία λόγω της μεγάλης εξάρτησής τους από αυτό.

Η πρόταση, αποδυναμωμένη από την αρχική επιδίωξη της ΕΕ για πλήρη απαγόρευση των εισαγωγών ρωσικού πετρελαίου, εστιάζει -τουλάχιστον προσωρινά- μόνο στις προμήθειες που παραδίδονται μέσω θαλάσσης. Αυτό θα επιτρέψει σε κάποια κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένων της Ουγγαρίας, της Γερμανίας και της Σλοβακίας, να συνεχίσουν να αγοράζουν ρωσικό αργό που αντλείται μέσω αγωγών.

Τον περασμένο μήνα, ο Βίκτορ Ορμπάν μπλόκαρε μια συμφωνία για την απαγόρευση εισαγωγών ρωσικού αργού και διυλισμένων καυσίμων με το σκεπτικό ότι μια τέτοια ενέργεια θα επέφερε σοβαρό πλήγμα στην οικονομία της Ουγγαρίας.

Ο Ούγγρος πρωθυπουργός, μέχρι και τα μέσα της εβδομάδας, απέρριπτε οποιαδήποτε συζήτηση στην επικείμενη Σύνοδο για εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο, ζητώντας από τις Βρυξέλλες περισσότερες λεπτομέρειες για τη χρηματοδότηση που θα διατεθεί από την ΕΕ για να βοηθηθεί η Βουδαπέστη ώστε να απεξαρτηθεί από το ρωσικό πετρέλαιο.

Ωστόσο η νέα συμβιβαστική πρόταση θα προσφέρει χρόνο στην Ουγγαρία για να διευκρινίσει τις τεχνικές λεπτομέρειες της σταδιακής κατάργησης των προμηθειών στη χώρα, όπως εκτιμά το Bloomberg.

Ορισμένοι Ευρωπαίοι διπλωμάτες δηλώνουν ότι οποιοδήποτε συμβιβαστικό σχέδιο θα εξαρτηθεί από τις λεπτομέρειες. Κι αυτό διότι οι τυχόν εξαιρέσεις, θα πρέπει να είναι «όσο το δυνατόν πιο περιορισμένες και ακριβείς» για να επιτευχθεί συμφωνία.

«Δεν μπορούμε να έχουμε ένα εμπάργκο που ουσιαστικά να αποτελεί ένα συνονθύλευμα εξαιρέσεων. Η εξαίρεση του ρωσικού πετρελαίου μέσω αγωγών από το εμπάργκο σημαίνει ότι ένας μικρός αριθμός κρατών μελών θα φέρει το μεγαλύτερο βάρος των επιπτώσεων των ενεργειακών κυρώσεων» δηλώνει Ευρωπαίος αξιωματούχος στο Politico.

Ωστόσο, μετά από εβδομάδες αποτυχίας επίτευξης συμφωνίας για το 6o πακέτο κυρώσεων της ΕΕ κατά της Ρωσίας, άλλες χώρες -όπως η Πολωνία- εμφανίζονται πρόθυμες να εξετάσουν μόνο ένα μερικό εμπάργκο του ρωσικού πετρελαίου, σύμφωνα με πηγές που επικαλείται το Politico.

Χώρες-μέλη με έντονη ναυτιλιακή δραστηριότητα, όπως η Ελλάδα, θα έβλεπαν θετικά τον προτεινόμενο συμβιβασμό, αλλά θα ήθελαν πρώτα να γνωρίζουν τις ακριβείς λεπτομέρειες πριν εγκρίνουν το σχέδιο, εκτιμά το Politico.

Αξίζει να σημειωθεί ότι αρχές του μήνα, η Κομισιόν απέσυρε την πρότασή της για απαγόρευση στα τάνκερ της ΕΕ να μεταφέρουν ρωσικό πετρέλαιο σε τρίτες χώρες, μετά τις αντιρρήσεις που διατύπωσαν Ελλάδα, Κύπρος και Μάλτα, με την Αθήνα να επικαλείται έλλειψη συμφωνίας μεταξύ των G7.

Οι συζητήσεις βρίσκονται σε εξέλιξη μεταξύ διπλωματών και όπως δήλωσαν Ευρωπαίοι αξιωματούχοι στο Reuters, «η συμφωνία θα μπορούσε να επιτευχθεί εγκαίρως από τους απεσταλμένους των κυβερνήσεων της EE στις Βρυξέλλες την Κυριακή, ώστε οι ηγέτες τους να την εγκρίνουν στη Σύνοδο Κορυφής στις 30-31 Μαΐου».

O παράγοντας Ουγγαρία

Η άρνηση της Ουγγαρίας, όπως σημειώνει το Reuters, έχει καθυστερήσει την εφαρμογή άλλων στοιχείων του πακέτου κυρώσεων: την αποσύνδεση της μεγαλύτερης ρωσικής τράπεζας Sberbank (SBMX.MM) από το σύστημα SWIFT, την απαγόρευση ρωσικών ραδιοτηλεοπτικών φορέων από την ΕΕ και τη συμπερίληψη περισσότερων ατόμων στη λίστα δέσμευσης των περιουσιακών στοιχείων τους και απαγόρευσης εισόδου τους στην ΕΕ.

Η αντίθεση της Βουδαπέστης σε εμπάργκο ρωσικού πετρελαίου απείλησε να μετατρέψει τη Σύνοδο Κορυφής σε φιάσκο δημοσίων σχέσεων, εκθέτοντας τη διαίρεση της ευρωπαϊκής ενότητας, δήλωσαν αξιωματούχοι.

«Η ιδέα είναι να επιβληθεί εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο και να εξαιρεθεί ο ρωσικός αγωγός Druzhba που προμηθεύει την Ουγγαρία μόνο για κάποιο χρονικό διάστημα, ώστε να δοθεί χρόνος στην Κομισιόν και την Ουγγαρία να λύσουν το πρόβλημα», είπε στο Reuters ο αξιωματούχος, υπογραμμίζοντας ότι μια συμφωνία πριν τη Σύνοδο δεν είναι εγγυημένη.

Η Ουγγαρία λέει ότι χρειάζεται έως και τέσσερα χρόνια για να απομακρυνθεί από το ρωσικό αργό, απαιτώντας επενδύσεις περίπου 750 εκαt. ευρώ για την αναβάθμιση των διυλιστηρίων και την επέκταση ενός αγωγού που θα προμηθεύει τη χώρα με πετρέλαιο από την Κροατία. Εκτιμάται ότι το συνολικό κόστος για την οικονομία της χώρας μπορεί να αγγίξει τα 18 δισ. ευρώ, και προσβλέπει στην ΕΕ να παράσχει τα κεφάλαια για μια τέτοια μετάβαση.

Ο αγωγός Druzhba διασχίζει τη Σλοβακία, την Τσεχία και την Ουγγαρία, τις τρεις χώρες της ΕΕ που θα είχαν το μεγαλύτερο πρόβλημα να βρουν εναλλακτικές προμήθειες πετρελαίου και οι οποίες έχουν εκφράσει αντιρρήσεις για εμπάργκο πετρελαίου.

Σύμφωνα με τη δεξαμενή σκέψης Bruegel που εδρεύει στις Βρυξέλλες, μόνο το ένα τέταρτο του ρωσικού πετρελαίου που αγοράζεται από τους «27», τον μεγαλύτερο αγοραστή πετρελαίου της Ρωσίας, παραδίδεται μέσω αγωγών.

Τα τρία τέταρτα του ρωσικού πετρελαίου για την Ευρώπη παραδίδονται με δεξαμενόπλοια, επομένως ένα εμπάργκο στις θαλάσσιες παραδόσεις θα εξακολουθούσε να έχει τεράστιο αντίκτυπο στα έσοδα της Ρωσίας από το πετρέλαιο, μειώνοντας την ικανότητά της να χρηματοδοτεί τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Αλλά, εκτιμά το Reuters, θα δημιουργούσε επίσης προβλήματα ανταγωνισμού στην ΕΕ, επειδή η Ουγγαρία, η Σλοβακία και η Τσεχία θα έπαιρναν φθηνότερο ρωσικό πετρέλαιο για τα διυλιστήρια τους -τα οποία μπορούν να πουλήσουν τα προϊόντα τους σε όλη την ΕΕ- ενώ τα διυλιστήρια άλλων χωρών θα έπρεπε να πληρώσουν περισσότερα για το εισαγόμενο αργό Brent.