Το χρονικό της σφαγής στο Τέξας, τα αναπάντητα «γιατί» και η μάστιγα της οπλοκατοχής

Η επίθεση στη μικρή πόλη που απέχει περίπου μιάμιση ώρα από το Σαν Αντόνιο βύθισε μία ολόκληρη κοινότητα στο πένθος, διέλυσε τις οικογένειες που έχασαν τα παιδιά τους και ανατροφοδότησε την «αιώνια» συζήτηση γύρω από τη νομοθεσία περί πυροβόλων όπλων και τον σοκαριστικό απολογισμό της βίας των όπλων στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Το Ουβάλντε έγινε το θέατρο της πλέον αιματηρής επίθεσης με μαζικούς πυροβολισμούς σε σχολείο των Ηνωμένων Πολιτειών την τελευταία δεκαετία, μετά τη σφαγή του Σάντι Χουκ στο Κονέκτικατ το 2002. Ήταν το 27ο επεισόδιο με πυροβολισμούς σε σχολείο φέτος -34 επιθέσεις σημειώθηκαν το 2021, 10 το 2020 και 24 τα έτη 2019 και 2018, αντίστοιχα.

Δράστης της σφαγής στο Ουβάλντε, ο 18χρονος Σαλβαδόρ Ράμος που επίσης έπεσε νεκρός από αστυνομικά πυρά.

Έσπειρε τρόμο και θάνατο με ένα τυφέκιο AR-15 ανοίγοντας πυρ αδιακρίτως σε δύο διπλανές αίθουσες διδασκαλίας. Είχε αγοράσει -νόμιμα- δύο επιθετικά τυφέκια και εκατοντάδες πυρομαχικά την περασμένη εβδομάδα για τα 18α γενέθλιά του. Πριν αιματοκυλίσει το σχολείο, πυροβόλησε την 66χρονη γιαγιά του, η οποία νοσηλεύεται σε κρίσιμη κατάσταση.

Κατά τη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησαν την Τετάρτη αξιωματούχοι της πολιτείας του Τέξας δεν έκαναν αναφορά σε πιθανά κίνητρα του δράστη ή σε κάποιο καταλυτικό γεγονός που μπορεί να τον οδήγησε στην επίθεση.

Ο κυβερνήτης του Τέξας, Γκρεγκ Άμποτ, δήλωσε πως δεν υπήρχε καταγεγραμμένο ιστορικό προβλημάτων ψυχιατρικής φύσης του δράστη, εντούτοις ο ίδιος κατέδειξε τα ζητήματα ψυχικής υγείας ως καθοριστικό παράγοντα για τη σφαγή στο Ουβάλντε και συνολικά την αύξηση των επιθέσεων με μαζικούς πυροβολισμούς στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Ο Γκρεγκ Άμποτ, όπως και ο τέως πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, πρόκειται να ανέβει το Σαββατοκυριακο στο βήμα της ετήσιας συνόδου της πανίσχυρης Εθνικής Ένωσης Όπλων (NRA) στο Χιούστον του Τέξας, σε χρονική συγκυρία αν μη τι άλλο «προκλητική» μετά τα γεγονότα στο Ουβάλντε.

Τη συνέντευξη Τύπου στο Τέξας διέκοψε ο Δημοκρατικός Μπέτο Ο'Ρουρκ, πρώην κοινοβουλευτικός από το Ελ Πάσο και πολιτικός αντίπαλος του Γκρεγκ Άμποτ, τον οποίο και κατηγόρησε σε υψηλούς τόνους ότι αποτυγχάνει να αντιμετωπίσει την αυξανόμενη βία των όπλων. «Δεν κάνετε τίποτα. Το δράμα ήταν προβλέψιμο» φώναζε όρθιος απευθυνόμενος στον κυβερνήτη, σε μία στιγμή που αποτυπώνει καθαρά την πόλωση και τη βαθιά διαίρεση των ΗΠΑ στο ζήτημα της οπλοκατοχής.

Ερωτηθείς εν συνεχεία από δημοσιογράφο σχετικά με τη δυνατότητα ενός 18χρονου να αγοράζει πυροβόλα όπλα, ο Γκρεγκ Άμποτ επέμεινε και πάλι στα περί ψυχικής υγείας και στην ανάγκη βελτίωση των σχετικών παροχών εκ μέρους της πολιτείας.

Το ισχυρό λόμπι των όπλων από πλευράς του αποποιήθηκε εξίσου από κάθε ευθύνη για τη σφαγή στο Ουβάλντε, με την NRA να καταγγέλλει «την πράξη ενός μεμονωμένου και διαταραγμένου εγκληματία».

Το χρονικό της σφαγής και η προαναγγελία

Ο 18χρονος Σαλβαδόρ Ράμος είχε προαναγγείλει τη μαζική επίθεση μέσω αναρτήσεων στο Facebook 15 λεπτά πριν αρχίσει να πυροβολεί αδιακρίτως στο δημοτικό σχολείο Ρομπ, όπως γνωστοποίησε κατά τη συνέντευξη Τύπου ο Γκρεγκ Άμποτ.

Ανήρτησε διαδοχικά ένα μήνυμα που προειδοποιούσε ότι θα πυροβολούσε τη γιαγιά του και στη συνέχεια ένα άλλο μήνυμα στο οποίο ανέφερε ότι το έκανε. «Το τρίτο μήνυμα, χωρίς αμφιβολία λιγότερο από 15 λεπτά πριν φθάσει στο σχολείο, έγραφε: 'Θα ανοίξω πυρ σε ένα δημοτικό σχολείο'», ανέφερε ο κυβερνήτης.

Δεν υπήρχαν άλλες σχετικές προειδοποιήσεις στις αναρτήσεις του στο Facebook, διευκρινισε ο Άμποτ, ενώ γνωστοποιήθηκε επίσης πως ο βοηθός σερίφη της κοινότητας έχασε και εκείνος την κόρη του στο μακελειό στο σχολείο.

Μαρτυρίες εμφανίζουν τον Σαλβαδόρ Ράμος ως μοναχικό άτομο, με ελάχιστους έως καθόλου φίλους. Συχνά φέρεται να έχανε το μάθημα στο τοπικό λύκειο όπου φοιτούσε, ενώ υπήρξαν και αναφορές πως ενδέχεται να είχε εγκαταλείψει εντελώς το σχολείο και να είχε προσληφθεί στα Wendy's.

Ο εφιάλτης ξεκίνησε στις 11.30 το πρωί, τοπική ώρα, όταν το αστυνομικό τμήμα του Ουβάλντε έλαβε κλήση πως ένα φορτηγό είχε εισβάλει στο σχολείο, και ένας άνδρας είχε βγει από το όχημα κρατώντας ένα τυφέκιο εφόδου και ένα σακίδιο πλάτης.

Στο σχολείο βρισκόταν τουλάχιστον ένας ένοπλος αστυνομικός από τη σχολική περιφέρεια. Αντάλλαξε πυρά με τον ένοπλο, αλλά εκείνος κατάφερε να τον προσπεράσει και εισήλθε στο κτήριο του σχολείου. Η σφαγή εκτυλίχθηκε σε δύο διπλανές αίθουσες διαδιασκαλίες, όπου βρίσκονταν τα παιδιά και οι δάσκαλοί τους. Ο δράστης άνοιξε πυρ, εν συνεχεία οχυρώθηκε εκεί έως ότου πέσει τελικά νεκρός από πυρά ανδρών της αστυνομίας και της συνοριοφυλακής που είχαν εν τω μεταξύ φθάσει στο σημείο.

Όλα τα θύματα των πυροβολισμών έχουν πλέον ταυτοποιηθεί· 19 παιδιά και δύο δάσκαλοι του σχολείου έχασαν τη ζωή τους στο Ουβάλντε, ενώ μία δεκάχρονη μαθήτρια που τραυματίστηκε νοσηλεύεται σε σοβαρή κατάσταση.

Η μάστιγα της οπλοκατοχής

Είκοσι τρία χρόνια από το αιματοκύλισμα στο σχολείο του Κολουμπάιν και μία δεκαετία μετά τη σφαγή του Σάντι Χουκ, το αμερικανικό έθνος βίωσε ξανά τον ίδιο εφιάλτη του θανάτου παιδιών από όπλα που δεν έπρεπε ποτέ να κρατήσουν οι θύτες. Είναι το ίδιο, βαθιά διαιρεμένο, έθνος που αδυνατεί να ελέγξει τη διαχρονική μάστιγα της οπλοκατοχής και το πανίσχυρο λόμπι της.

Στα χρόνια που έχουν μεσολαβήσει από το Κολουμπάιν έως το Ουβάλντε του Τέξας, νομοθετικές πρωτοβουλίες για αποτελεσματικό έλεγχο των όπλων, που θα μπορούσε να λειτουργήσει ως δικλείδα ασφαλείας απέναντι σε νέες τραγωδίες, έχουν πέσει στο κενό. Τα βήματα είναι μικρά· η συζήτηση «παγώνει», και επανέρχεται έπειτα από κάθε τραγωδία, για να προσκρούσει ξανά και ξανά στο «τείχος» που υψώνουν οι Ρεπουμπλικανοί και η Εθνική Ένωση Όπλων (NRA).

Στις Ηνωμένες Πολιτείες δε ο αριθμός των όπλων στα χέρια πολιτών έχει φθάσει να ξεπερνά τον ίδιο τον αριθμό των κατοίκων της χώρας.

Βάσει έρευνας που διενήργησε το 2018 η ανεξάρτητη οργάνωση Small Arms Survey, κατά προσέγγιση 400 εκατομμύρια πυροβόλα όπλα αντιστοιχούν στα 331 εκατομμύρια κατοίκων των Ηνωμένων Πολιτειών.

Εδώ και μία δεκαετία, τα ημιαυτόματα όπλα που αγοράζονται για προσωπική προστασία ξεπερνούν σε πωλήσεις τα τυφέκια που τυπικά προορίζονται για κυνήγι.

Και η πανδημία του κορωνοϊού οδήγησε σε ακόμη μεγαλύτερη φρενίτιδα αγοράς όπλων.

Η ετήσια εγχώρια παραγωγή όπλων αυξήθηκε από 3,9 εκατομμύρια το 2000 σε 11,3 εκατομμύρια το 2020, σύμφωνα με έκθεση που δόθηκε στη δημοσιότητα εντός του Μαΐου από το Γραφείο Αλκοόλ, Καπνού, Πυροβόλων Όπλων και Εκρηκτικών (ATF) που υπάγεται στο υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ. Στην πλειονότητά τους τα όπλα αυτά παρέμειναν σε αμερικανικά χέρια.

Ο φόρος αίματος, ιδίως για τα παιδιά, έχει αυξηθεί δραματικά, με τα στατιστικά στοιχεία να κάνουν λόγο για αύξηση σχεδόν της τάξεως του 50% στο ποσοστό των ανηλίκων έως 14 ετών που έχασαν τη ζωή τους από όπλα από τα τέλη του 2019 έως τα τέλη του 2020.

Το 2021 περισσότερα από 1.500 παιδιά και έφηβοι σκοτώθηκαν σε ανθρωποκτονίες και πυροβολισμούς κατά λάθος στις Ηνωμένες Πολιτείες. Νήπια βρίσκουν όπλα κάτω από στοίβες ρούχων και ανάμεσα στα μαξιλάρια του καναπέ, έφηβοι αποκτούν πρόσβαση σε μη ανιχνεύσιμα, συναρμολογούμενα όπλα-«φαντάσματα» που αγοράζουν μέσω Διαδικτύου, μαθητές γυμνασίου φέρουν όπλα για προστασία.

«Γιατί είμαστε διατεθειμένοι να ζούμε με αυτό το μακελειό; Γιατί το αφήνουμε να συμβαίνει;» ήταν η δήλωση του Αμερικανού προέδρου, Τζο Μπάιντεν, για τα παιδιά που ξεψύχησαν από τις σφαίρες του 18χρονου Σαλβαδόρ Ράμος στο δημοτικό σχολείο Ρομπ της μικρής κοινότητας ισπανόφωνων.

Είναι αμέτρητες πλέον οι φορές στην πολιτική του διαδρομή από γερουσιαστής σε αντιπρόεδρος και σήμερα πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών που ο Τζο Μπάιντεν έχει πιέσει για αυστηρότερο πλαίσιο στην οπλοκατοχή.

Εμφανώς ταραγμένος, ο Αμερικανός πρόεδρος κάλεσε τους πολίτες να αντισταθούν στο ισχυρό λόμπι των όπλων, λέγοντας ότι πλέον έχει κουραστεί και απαυδήσει από την απραξία.

«Ως έθνος πρέπει να διερωτηθούμε: Πότε για τ' όνομα του Θεού, θα ορθώσουμε το ανάστημά μας στο λόμπι των όπλων; Πότε για τ' όνομα του Θεού θα κάνουμε αυτό που πρέπει να κάνουμε; Γιατί είμαστε διατεθειμένοι να ζούμε με αυτό το μακελειό;. Πρέπει να δράσουμε» ανέφερε ο Δημοκρατικός πρόεδρος.

Απέναντί τους οι Δημοκρατικοί βρίσκουν σταθερά την Εθνική Ένωση Όπλων (NRA), υποστηριζόμενη παραδοσιακά από το ρεπουμπλικανικό «στρατόπεδο», αλλά και με ισχυρά ερίσματα σε όλο το φάσμα της κοινωνίας των Ηνωμένων Πολιτειών.

«Οδηγός» τους η Δεύτερη Τροπολογία του Συντάγματος του 1791 που θεμελίωνε τότε το δικαίωμα στην οπλοκατοχή για την προστασία της ζωής, καθώς και τη σύσταση ομάδων πολιτοφυλακής. Εδώ και δύο αιώνες αποτελεί αντικείμενο ερμηνειών, όμως για τους υπερασπιστές της οπλοκατοχής είναι ιερή. Και η οπλοκατοχή εκλαμβάνεται ως υπέρτατη έκφραση προσωπικής ελευθερίας.

«Tι κάνουμε;»

Ο Δημοκρατικός γερουσιαστής Κρις Μέρφι του Κονέκτικατ, ο οποίος εκπροσωπούσε την περιφέρεια του Σάντι Χουκ όταν σημειώθηκε η τραγωδία του 2022, απηύθυνε δραματική έκκληση προς τους Ρεπουμπλικανούς συναδέλφους του για την ευρύτερη δυνατή συναίνεση προς ανάληψη δράσης για τον έλεγχο των οπλοκατοχής.

«Τι κάνουμε εδώ;...» είπε ο Κρις Μέρφι σε ιδιαίτερα φορτισμένο τόνο από την αίθουσα της Γερουσίας. «Αυτό δεν ήταν αναπόφευκτο. Τα παιδιά δεν ήταν άτυχα. Αυτό συμβαίνει μόνο σε αυτή τη χώρα και πουθενά αλλού. Είναι επιλογή. Πρόκειται για επιλογή μας να επιτρέψουμε να συνεχίζεται» είπε.

«Είμαι εδώ σε αυτή την αίθουσα για να παρακαλέσω, κυριολεκτικά εκλιπαρώ γονυπετής τους συναδέλφους μου: Βρείτε έναν δρόμο προς τα εμπρός»...