Panama Papers: Τι λέει το «βαθύ λαρύγγι» πριν τις αποκαλύψεις στις 9 Μαΐου

Τη Δευτέρα 9 Μαΐου, θα δοθούν στη δημοσιότητα τα έγγραφα των «Panama Papers», του οικονομικού σκανδάλου που αποκάλυψε η Διεθνής Κοινοπραξία Ερευνητικών Δημοσιογράφων (International Consortium of Investigative Journalists-ICIJ).

Η βάση δεδομένων που θα δοθεί στη δημοσιότητα, σύμφωνα με πληροφορίες, θα περιλαμβάνει δεδομένα σχετικά με περισσότερες από 200.000 μυστικές εταιρείες και ιδρύματα που βασίζονται σε 21 φορολογικούς παραδείσους, του Χονγκ Κονγκ, της Νεβάδα και των Ηνωμένων Πολιτειών.

Όπως προκύπτει από τη δημοσιογραφική έρευνα στο «Panama Papers» περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων 140 πολιτικοί από 50 και πλέον χώρες, αρχηγοί κρατών, πρωθυπουργοί.

Ωστόσο, των αποκαλύψεων προηγήθηκε η δήλωση που έκανε για πρώτη φορά το «βαθύ λαρύγγι», ο άνθρωπος που κρύβεται πίσω από τη διαρροή των Panama Papers.

Σε μία δήλωση 1.800 λέξεων, ο «Τζόν Ντό» (ονομασία που χρησιμοποιούν οι αρχές των ΗΠΑ για ανθρώπους αγνώστων στοιχείων), αποκαλύπτει ότι δεν έχει εργαστεί ποτέ ως κατάσκοπος ή κυβερνητικό στέλεχος. Στη δήλωσή του αναφέρει ότι κίνητρό του για τη διαρροή ήταν η «ισότητα των εισοδημάτων». Τα έγγραφα ανήκαν στην δικηγορική εταιρεία Mossack Fonseca και η ίδια ισχυρίζεται ότι έπεσε θύμα ηλεκτρονικής επίθεσης.

Παρά το γεγονός ότι χρησιμοποιεί το όνομα Τζον Ντο, δεν έχει αποκαλυφθεί αν είναι άνδρας ή γυναίκα. Η επίμαχη δήλωση τιτλοφορείται «Η Επανάσταση θα Ψηφιοποιηθεί» και ξεκινάει με τη θέση: «Η ισότητα των εισοδημάτων είναι ένα από τα μεγαλύτερα ζητήματα της εποχής μας. Χιλιάδες διώξεις μπορούν να προκύψουν από τα έγγραφα. Τι άραγε θα γινόταν αν οι αρχές είχαν πρόσβαση στα πραγματικά έγγραφα; Η Διεθνής Σύμπραξη Ερευνητών Δημοσιογράφων καθώς και τα συνεργαζόμενα μέσα ενημέρωσης δήλωσαν ότι δεν θα δώσουν πληροφορίες στις αρχές. Εγώ όμως, είμαι πρόθυμος να συνεργαστώ με τις αρχές όσο μπορώ».

Αλλά προσθέτει, «Οι πληροφοριοδότες που εκθέτουν παράνομες πράξεις είτε εκ των έσω, είτε εκ των έξω, αξίζουν άσυλο από τις κυβερνητικές διώξεις».

Γιατί όμως ο βασικός πληροφοριοδότης, ο άγνωστος με το κωδικό όνομα Τζον Ντο αποφάσισε να μην δημοσιοποιήσει τα στοιχεία του;

Ο καθένας μπορεί να καταλάβει τις συνέπειες των καταγγελιών και το τι αυτές μπορούν να προκαλέσουν, λέει χαρακτηριστικά και προσθέτει: «Παρακολούθησα τη μία μετά την άλλη τις ιστορίες των ακτιβιστών και των πληροφοριοδοτών, τόσο στις Ηνωμένες Πολιτείες όσο και στην Ευρώπη και πώς αυτοί καταστράφηκαν, από τον αντίκτυπο της δημοσιότητα που απέκτησαν μετά την αποκάλυψη των πρωτοφανών αδικιών. Ο Edward Snowden, εγκλωβίστηκε στη Μόσχα, λόγω της απόφασης της κυβέρνησης Ομπάμα να τον διώξει».

Τι είναι τα Panama Papers

Την Κυριακή 3 Απριλίου, η Διεθνής Κοινοπραξία Ερευνητικών Δημοσιογράφων (International Consortium of Investigative Journalists-ICIJ) δημοσιοποίησε μια τεράστια διαρροή εγγράφων για εκατοντάδες υποθέσεις φοροδιαφυγής παγκοσμίως, τα οποία κατονομάστηκαν ως Panama Papers.

Η ICIJ και ένας διεθνής συνασπισμός μέσων ενημέρωσης διερεύνησαν ένα σωρό εγγράφων τα οποία υποτίθεται ότι αποκαλύπτουν ένα μυστικό δίκτυο, στο οποίο περιλαμβάνονται συνεργάτες του Ρώσου προέδρου Βλάντιμιρ Πούτιν, και επιχειρηματικοί δεσμοί μεταξύ ενός μέλος της επιτροπής δεοντολογίας της FIFA και ανδρών στους οποίους οι ΗΠΑ έχουν απαγγείλει κατηγορίες για διαφθορά.

Γιατί ονομάζονται Panama Papers;

Τα πάνω από 11 εκατομμύρια έγγραφα, τα οποία χρονολογούνται έως και 4 δεκαετίες πίσω, φέρονται να συνδέονται με τη νομική εταιρία του Παναμά Mossack Fonseca. Ο ICIJ αναφέρει ότι η εταιρία βοήθησε στο να οργανώσουν μυστικές εταιρίες κέλυφος και λογαριασμούς offshore για παγκόσμιους “ισχυρούς παίκτες”. Ο ICIJ αναφέρει ότι σε έλεγχο του 2015 βρέθηκε ότι η Mossack Fonseca γνώριζε τις ταυτότητες των αληθινών ιδιοκτητών μόλις 204 από τις 14.086 εταιρίες , τις οποίες είχε συσσωματώσει στις Σευχέλλες, ένα αρχιπέλαγος στον ινδικό ωκεανό που περιγράφεται συχνά ως φορολογικός παράδεισος.

Είναι ξεκάθαρο ότι συνέβη κάτι παράνομο;

Τα έγγραφα δεν υποδεικνύουν απαραίτητα παράνομη δραστηριότητα. Αλλά οι εταιρίες κέλυφος και οι offshore λογαριασμοί μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να καλύψουν την προέλευση οικονομικών συναλλαγών και ιδιοκτησίας. Τα έγγραφα περιλαμβάνουν ανθρώπους και εταιρίες τις οποίες οι ΗΠΑ έχουν βάλει σε μαύρη λίστα, εξαιτίας εμπορίου ναρκωτικών και συνδέσεων με την τρομοκρατία, σύμφωνα με τον ICIJ.

Στα έγγραφα αναφέρονται 12 νυν ή πρώην ηγέτες, καθώς και 128 άλλοι πολιτικοί και δημόσιοι υπάλληλοι. Επιπλέον των ισχυρισμών για τον Πούτιν και τη FIFA, τα έγγραφα κατηγορούν ακόμα τον πρωθυπουργό της Ισλανδίας ότι έχει δεσμούς, μέσω της συζύγου του, με μια offshore εταιρία που δεν είχε φανερωθεί σωστά. Επιπλέον, στα έγγραφα φέρεται ο πρόεδρος της Αργεντινής ότι δεν είχε γνωστοποιήσει σωστά τα περιουσιακά του στοιχεία, όταν ήταν δήμαρχος του Μπουένος Άιρες.

Πώς απάντησαν οι κατηγορούμενοι στα Panama Papers;

Το Κρεμλίνο απέρριψε τους ισχυρισμούς ως “μια σειρά από ψέμματα”, που στόχο είχαν τη δυσφήμιση του Πούτιν ενόψει των εκλογών. Η FIFA, τα αποκάλεσε “γελοία”. Αλλα΄το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία, η Αυστραλία και το Μεξικό ορκίστηκαν ότι θα διεξάγουν έρευνες για πιθανή φοροδιαφυγή.

Τι λέει η Mossack Fonseca;

Ο συνιδρυτής της εταιρίας Ραμόν Φονσέκα Μόρα δήλωσε στο CNN ότι οι πληροφορίες που δημοσιεύτηκαν είναι ψευδείς και γεμάτες ανακρίβειες και ότι μέρη σε “πολλές από τις περιπτώσεις” που αναφέρονται από την ICIJ “δεν είναι και δεν υπήρξαν ποτέ πελάτες της Mossack Fonseca”. Η εταιρία έκανε περισσότερες δηλώσεις στον ICIJ.

Πώς απέκτησε τα έγγραφα η ICIJ;

Μία ανώνυμη πηγή έδωσε τα έγγραφα στην γερμανική εφημερίδα Suddeutsche Zeitung και η εφημερίδα τα μοιράστηκε με την ICIJ. Άλλοι οργανισμοί μέσων ενημέρωσης που έκαναν αναφορά στα έγγραφα περιλαμβάνουν το BBC, την Guardian και το McClatchy.

Τα πρόσωπα που αναφέρονται σε αυτά βρίσκονται σε Ευρώπη, Ασία, Μέση Ανατολή, Αφρική και την Αμερική.