ΚΟΣΜΟΣ

Η Ρωσία είναι έξαλλη με την ένταξη της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ – Τι μπορεί όμως να κάνει γι’ αυτό;

Η Ρωσία είναι έξαλλη με την ένταξη της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ – Τι μπορεί όμως να κάνει γι’ αυτό;
Φινλανδός στρατιώτης συμμετέχει σε άσκηση του ΝΑΤΟ στη Βαλτική θάλασσα AP Photo/Czarek Sokolowski

Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία ανάγκασε τη Φινλανδία να παραμερίσει τους πολυετείς δισταγμούς της και να αναζητήσει μια θέση στην αγκαλιά του ΝΑΤΟ, γεγονός που μεταφράζεται ως σημαντικό στρατηγικό πλήγμα για τη Ρωσία.

Με τον ρωσικό στρατό, ωστόσο απασχολημένο στον πόλεμο με τους Ουκρανούς, όπου χάνει ανθρώπους και εξοπλισμό, η Ρωσία δεν μπορεί να κάνει και πολλά για να αντιστρέψει τη ροή του ποταμού: η δύναμη της Μόσχας είναι πια σημαντικά μειωμένη για να απειλήσει τον Φινλανδικό στρατό.

Η Ρωσία προμηθεύει την Φινλανδία με μικρές ποσότητες πετρελαίου και φυσικού αερίου, ωστόσο η σκανδιναβική χώρα ήδη προετοιμάζεται για την αντικατάσταση αυτών των προμηθειών, εναρμονισμένη με το πνεύμα των αποφάσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για μείωση της εξάρτησής της από τη ρωσική ενέργεια.

Μία πρώτη ρωσική απάντηση στις φινλανδικές διαθέσεις ήταν η ανακοίνωση της κρατικής ρωσικής εταιρείας RAO Nordic ότι σταμάτησε να προμηθεύει τη Φινλανδία με ηλεκτρικό ρεύμα, παρότι δεν είναι σαφές αν η κίνηση είχε ως σκοπό την τιμωρία.

Η Ρωσία κατηγόρησε γι’ αυτήν τις δυτικές κυρώσεις, λέγοντας ότι ήταν δύσκολο για τη Ρωσία να λάβει τις πληρωμές γι’ αυτές τις εξαγωγές.

Η Φινλανδία υποβάθμισε την πράξη λέγοντας ότι ήδη είχε αρχίσει να μειώνει τις εισαγωγές ρωσικής ενέργειας, οι οποίες αντιστοιχούν μόλις στο 14% της συνολικής κατανάλωσης.

Από την άλλη, η Ρωσία ίσως προσπαθήσει να επιχειρήσει κυβερνοεπιθέσεις κατά φινλανδικών υποδομών ή να διεξάγει υβριδικό πόλεμο σε μια προσπάθεια να επηρεάσει τη φινλανδική κοινή γνώμη, αλλά η Φινλανδία έχει υψηλά ανεπτυγμένα συστήματα ικανά να αντιμετωπίσουν οποιεσδήποτε τέτοιες προσπάθειες, σύμφωνα με τον συνταξιούχο στρατηγό Πέκα Τοβέρι, πρώην αρχηγό της υπηρεσίας πληροφοριών του φινλανδικού στρατού, ο οποίος μίλησε στην Washington Post.

«Στην πραγματικότητα δεν έχουν πολλά με τα οποία μπορούν να μας απειλήσουν, λέει ο Τόβερι. «Δεν έχουν πολιτική, στρατιωτική ή οικονομική δύναμη».

Η απόφαση της Φινλανδίας, η οποία αναμένεται να ανακοινωθεί σήμερα επίσημα αναβαθμίζει την ισορροπία δυνάμεων στα βόρεια σύνορα της βορειοατλαντικής συμμαχίας. Τις επόμενες ημέρες η Σουηδία αναμένεται να ακολουθήσει το παράδειγμα της Φινλανδίας, αναζητώντας κι αυτή μια θέση στο ΝΑΤΟ. Ωστόσο, η ένταξη της Φινλανδίας είναι αυτή που θα έχει μεγαλύτερο αντίκτυπο για τη Ρωσία, αφού αυτή διπλασιάζει τα κοινά σύνορά της με το ΝΑΤΟ και κυκλώνει εντελώς τα τρία λιμάνια της στη Βαλτική Θάλασσα.

Εδώ και χρόνια η Φινλανδία απέφευγε τη συμμετοχή της στο ΝΑΤΟ φοβούμενη μην προκαλέσει τον μεγαλύτερο, πυρηνικά εξοπλισμένο γείτονά της.

Ο ίδιος ο Βλαντιμίρ Πούτιν τροφοδοτούσε αυτόν τον φόβο με αόριστες απειλές για πόλεμο και αντίποινα στον φινλανδικό εναέριο και θαλάσσιο χώρο, σχολιάζει το Politico.

Η εισβολή στην Ουκρανία ανέτρεψε αυτά τα δεδομένα, κάνοντας τους Φινλανδούς να θεωρήσουν ότι θα είναι πιο ασφαλείς κάτω από την προστατευτική ομπρέλα του ΝΑΤΟ παρά μόνοι τους. Πριν τον πόλεμο, μόλις 20% των πολιτών υποστήριζαν την ένταξη στο ΝΑΤΟ.

Τον Μάιο, το ποσοστό αυτό έφτασε το 76%.

Επιπλέον, η απρόσμενα αποδιοργανωμένη επίδοση της Ρωσίας στον πόλεμο στην Ουκρανία έκανε τους Φινλανδούς να θεωρούν ότι η Ρωσία δεν είναι πια η δύναμη που ήταν, λέει ο Τόβερι.

«Η Ρωσία είναι πλέον πολύ αδύναμη για να ρισκάρει μια ακόμη ντροπιαστική ήττα», υποστηρίζει. Αν επιχειρούσε να στείλει στρατεύματα στη Φινλανδία, «σε κανά δυο μέρες θα είχαν εξαλειφθεί. Ο κίνδυνος της ντροπιαστικής απειλής είναι υψηλός, δεν νομίζω ότι μπορούν να το αντέξουν».

Για το Κρεμλίνο «είναι μια πραγματικά ειρωνική στιγμή», λέει η Λορίν Σπεράντζα, διευθύντρια Διατλαντικής Άμυνας και Ασφάλειας στο Κέντρο Ανάλυσης Ευρωπαϊκής Πολιτικής.

Η αποτροπή της διεύρυνσης του ΝΑΤΟ ήταν ένας από τους διακηρυγμένους στόχους του Πούτιν κατά την επίθεση στην Ουκρανία, η οποία επιδίωκε την ένταξη στο ΝΑΤΟ.

«Ο Πούτιν δεν έχει μόνο μια μεγάλη αποτυχία στα χέρια του όσον αφορά τους στρατιωτικούς στόχους του στο ΝΑΤΟ, αλλά επίσης μεγαλώνει το ΝΑΤΟ, το οποίο είναι το εντελώς αντίθετο από αυτό που ήθελε», λέει η Σπεράντζα. «Αυτό υπογραμμίζει τον πολύ κακό στρατηγικό υπολογισμό του».

Ήδη η Ρωσία μοιάζει να υποβαθμίζει τις απειλές της για αντίποινα.

Στην τηλεφωνική επικοινωνία που είχε το Σάββατο με τον Φινλανδό πρόεδρο Σαούλι Νιινίστο, ο Πούτιν είπε ότι η απόφαση της Φινλανδίας να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ είναι «λάθος» και θα είχε «ένα αρνητικό αποτέλεσμα» στις ρωσοφινλανδικές σχέσεις, αλλά δεν έκανε κάποια πιο συγκεκριμένη απειλή, σύμφωνα με το Κρεμλίνο.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση της φινλανδικής προεδρίας, «η συνομιλία ήταν ευθεία και ειλικρινή και ολοκληρώθηκε χωρίς ένταση».

Τις προηγούμενες ημέρες, Ρώσοι αξιωματούχοι προειδοποιούσαν για σοβαρές συνέπειες και αντίποινα, ακόμη και για ανάπτυξη πυρηνικών όπλων.

Έκτοτε ήταν πιο προσεκτικοί, λέγοντας ότι η απάντηση της Ρωσίας θα εξαρτηθεί από το πόσο μακριά θα φτάσει το ΝΑΤΟ ως προς την εγκαθίδρυση παρουσίας στα σύνορα της Ρωσίας.

Δεν έχουν ληφθεί αποφάσεις σχετικά με το είδος της παρουσίας του ΝΑΤΟ στη Φινλανδία και τη Σουηδία μόλις επισημοποιηθεί η ένταξή τους, κάτι που μπορεί να απέχει αρκετούς μήνες.

Ένα νέο πρόβλημα έχει προκύψει με τη μορφή της αντίρρησης του Τούρκου Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για την ένταξή τους με το σκεπτικό ότι η Σουηδία φιλοξενεί μέλη του παράνομου Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν ή PKK.

Αλλά είναι πολύ πιθανό η ένταξη της Φινλανδίας να μην απαιτεί σημαντική παρουσία στρατευμάτων του ΝΑΤΟ, λένε οι αναλυτές.

Η Φινλανδία διαθέτει έναν ισχυρό και καλά εξοπλισμένο στρατό που έχει πραγματοποιήσει τακτικές εκπαιδευτικές ασκήσεις με τις χώρες του ΝΑΤΟ.

Ο στρατός του είναι ήδη καλά ενσωματωμένος στα στρατιωτικά συστήματα του ΝΑΤΟ.

Είναι τόσο μεγάλη η απειλή για τα στρατηγικά συμφέροντα της Ρωσίας που η Μόσχα θα αναγκαστεί να λάβει κάποια μορφή δράσης κατά της Φινλανδίας, δήλωσε ο Ντμίτρι Σουσλόφ από την Ανώτατη Οικονομική Σχολή του Εθνικού Ερευνητικού Πανεπιστημίου στη Μόσχα.

Τουλάχιστον, είπε, η Ρωσία θα χρειαστεί να ενισχύσει τη στρατιωτική της παρουσία κατά μήκος των φινλανδικών συνόρων επειδή η Φινλανδία δεν θα θεωρείται πλέον «φιλική» χώρα.

Θα πρέπει επίσης να ενισχύσει τη ναυτική της παρουσία στη Βαλτική Θάλασσα, η οποία θα γίνει, είπε, «λίμνη του ΝΑΤΟ».

Εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες ή η Βρετανία δημιουργήσουν βάσεις στη Φινλανδία, η Ρωσία δεν θα έχει «καμία επιλογή παρά να αναπτύξει τακτικά πυρηνικά όπλα για να στοχεύσει αυτές τις βάσεις», προειδοποίησε ο Σουσλόφ.

Η Φινλανδία είναι προετοιμασμένη για περαιτέρω ενέργειες, λέει ο Τόβερι, έστω και μόνο επειδή ο Πούτιν μπορεί να αισθανθεί την ανάγκη να σώσει το γόητρό της.

Ωστόσο, οι Φινλανδοί έχουν συνηθίσει εδώ και δεκαετίες να ζουν με μια δυνητικά εχθρική δύναμη στα σύνορά τους και δεν αισθάνονται αδικαιολόγητα απειλούμενοι, είπε.

«Είμαστε συνηθισμένοι στο γεγονός ότι οι Ρώσοι είναι εκεί. Οι περισσότεροι Φινλανδοί δεν είναι πολύ ανήσυχοι γι’ αυτό».