Πόλεμος στην Ουκρανία: Διελκυστίνδα ΕΕ-Ρωσίας για φυσικό αέριο και πετρέλαιο

H ΕΕ ζυγίζει τα δεδομένα και σύντομα πρόκειται να ανακοινώσει τις αποφάσεις της. Σύμφωνα με πληροφορίες που προέρχονται από Ευρωπαίους διπλωμάτες, η ΕΕ προσανατολίζεται στην απαγόρευση του ρωσικού πετρελαίου μέχρι το τέλος του έτους.

Οι διπλωμάτες της ΕΕ δήλωσαν ότι ορισμένες χώρες της ΕΕ κατόρθωσαν να τερματίσουν τη χρήση πετρελαίου πριν από το τέλος του 2022, ωστόσο άλλες, κυρίως κράτη μέλη του ευρωπαϊκού νότου, εκφράζουν ανησυχίες για τον αντίκτυπο στις τιμές.

Η Γερμανία, ένας από τους μεγαλύτερους αγοραστές ρωσικού πετρελαίου, εμφανίζεται πρόθυμη να ακολουθήσει την προθεσμία αυτή στο τέλος του 2022, είπαν οι διπλωμάτες. Ωστόσο άλλες χώρες όπως είναι η Αυστρία, η Ουγγαρία, η Ιταλία και η Σλοβακία εξακολουθούν να έχουν επιφυλάξεις.

Ορισμένες χώρες της ΕΕ έχουν προτείνει την επιλογή καθορισμού ενός ανώτατου ορίου τιμών που είναι διατεθειμένες να πληρώσουν για ρωσικό πετρέλαιο. Ωστόσο, αυτό θα εξακολουθούσε να τους αφήνει αναγκασμένους να πληρώνουν υψηλότερες τιμές για προμήθειες από αλλού.

Το ζήτημα θα απασχολήσει τους υπουργούς Ενέργειας της ΕΕ τη Δευτέρα 2 Μαΐου.

Διαβάστε επίσης:

Ποιες θα είναι οι συνέπειες εάν η Ευρώπη απαγορεύσει το ρωσικό πετρέλαιο

Μείωση παραδόσεων φυσικού αερίου στην Ευρώπη

Την ίδια ώρα, οι παραδόσεις ρωσικού φυσικού αερίου στις χώρες της ΕΕ και την Τουρκία μειώθηκαν δραστικά μεταξύ Ιανουαρίου και Απριλίου σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2021, ενώ αυτές στην Κίνα εκτοξεύτηκαν, όπως ανακοίνωσε η Gazprom.

«Οι εξαγωγές σε χώρες εκτός της ΚΑΚ (σ.σ. ΕΕ και Τουρκία) ανήλθαν σε 50,1 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα, ή 26,9% λιγότερα από την ίδια περίοδο του 2021», ανέφερε σε ανακοίνωσή του ο όμιλος, χωρίς να δώσει περαιτέρω εξηγήσεις για το γεγονός.

Η Gazprom τονίζει ότι θα συνεχίσει να προμηθεύει φυσικό αέριο «σε πλήρη συμμόρφωση με τις συμβατικές υποχρεώσεις».

Την ίδια περίοδο, ο γίγαντας φυσικού αερίου ανέφερε ότι η παραγωγή του μειώθηκε κατά 2,5% μέσα σε ένα χρόνο, στα 175,4 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα. Παράλληλα οι παραδόσεις στην εγχώρια αγορά κατέγραψαν πτώση 3,7% «κυρίως λόγω των υψηλών θερμοκρασιών τον Φεβρουάριο».

Αντιθέτως, οι εξαγωγές στην Κίνα εκτινάχθηκαν, σε μια αύξηση κατά 60% μέσα σε ένα χρόνο, μέσω του αγωγού φυσικού αερίου Power of Siberia.

Η Gazprom υπογράμμισε επίσης ότι τα αποθέματα φυσικού αερίου στις ευρωπαϊκές υπόγειες εγκαταστάσεις αποθήκευσης φτάνουν τα 6,9 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα.

«Για να επιτευχθεί ο στόχος πληρότητας 90% στις εγκαταστάσεις αποθήκευσης που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση, οι εταιρείες θα πρέπει να αντλήσουν επιπλέον 56 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου», προσθέτει ο ρωσικός ενεργειακός γίγαντας.

«Η αναπλήρωση των αποθεμάτων φυσικού αερίου σε υπόγειες εγκαταστάσεις στην Ευρώπη είναι μια πολύ σοβαρή πρόκληση», σημείωσε ο όμιλος, τονίζοντας ότι η ημερήσια δυνατότητα παράδοσης έχει τεχνικά όρια και ότι «η συνολική ποσότητα φυσικού αερίου που διατίθεται στην ευρωπαϊκή αγορά εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη ζήτηση στην αναπτυσσόμενη ασιατική αγορά».

Η «προειδοποίηση» μέσω Βουλγαρίας και Πολωνίας και η απάντηση της ΕΕ

Το κλείσιμο της στρόφιγγας του ρωσικού φυσικού αερίου προς Βουλγαρία και Πολωνία την περασμένη εβδομάδα συνιστά, κατά γενική ομολογία, τη σοβαρότερη μέχρι στιγμής απάντηση εκ μέρους της Μόσχας στη στρατιωτική ενίσχυση του Κιέβου από τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες -και δη πλέον με βαρέα όπλα- καθώς και στους πέντε «γύρους» κυρώσεων, ενώ επίκειται και το 6ο πακέτο κυρώσεων στο οποίο εξετάζεται η επιβολή πετρελαϊκού εμπάργκο.

Οι τιμές του φυσικού αερίου αυξήθηκαν υπό το φως των εξελίξεων, εντούτοις αναλυτές εκτιμούν, βάσει δημοσιεύματος των New York Times, ότι η επίπτωση -εφόσον περιοριστεί «εδώ» και δεν «αγγίξει» περισσότερες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες- δεν θα είναι πολύ σοβαρή για το σύνολο της ευρωπαϊκής αγοράς φυσικού αερίου.

Αντιδρώντας στη ρωσική κίνηση, η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, μίλησε για «απόπειρα εκβιασμού» της Ευρώπης από τον Βλαντιμίρ Πούτιν, διαμηνύοντας πως «η απάντηση της ΕΕ θα είναι άμεση, ενωμένη και συντονισμένη», και επισημαίνοντας πως η Βουλγαρία και η Πολωνία λαμβάνουν τώρα φυσικό αέριο από γειτονικές χώρες.

Αποδέκτης των απειλών έγινε και η Γερμανία, την επομένη της «στροφής» του Βερολίνου με την έγκριση της παράδοσης βαρέος οπλισμού προς ενίσχυση της ουκρανικής άμυνας στη μάχη του Ντονμπάς.

Η Gazprom συγκεκριμένα προειδοποίησε ότι θα διακοπεί το φυσικό αέριο και στη Γερμανία, την Ουγγαρία και τη Σερβία, το οποίο διέρχεται μέσω της Πολωνίας και της Βουλγαρίας, σε περίπτωση μη εγκεκριμένης παρακράτησής του από τη Βαρσοβία και τη Σόφια.

Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ερωτηθείσα για τις πληρωμές σε ρούβλια από κάποιες εταιρείες εισαγωγής ρωσικού αερίου, είπε ότι αυτό συνιστά «παραβίαση» των κυρώσεων κατά της Μόσχας.

«Περίπου το 97% όλων των συμβολαίων προβλέπουν πληρωμές σε δολάρια ή ευρώ. Είναι ξεκάθαρο ότι το αίτημα της Ρωσίας να πληρωθεί σε ρούβλια είναι μονομερής απόφαση και δεν συνάδει με τα συμβόλαια. Οι εταιρείες με τέτοια συμβόλαια δεν θα πρέπει να ενδώσουν στις απαιτήσεις της Ρωσίας, κάτι τέτοιο θα ήταν παραβίαση των κυρώσεων με υψηλό κίνδυνο για τις εταιρείες», ανέφερε.

Στο ίδιο μήκος κύματος, ο εκπρόσωπος της Επιτροπής, Ερίκ Μαμέρ, ανέφερε την Πέμπτη:

«Αν οι ρωσικές αρχές αποφασίσουν να διακόψουν το φυσικό αέριο, παρά το γεγονός ότι οι ευρωπαϊκές εταιρείες σέβονται τις συμβατικές τους υποχρεώσεις, τότε θεωρούμε ότι αυτό είναι από πλευράς Ρωσίας και ειδικότερα από πλευράς Gazprom, μία «ρήξη συμβολαίου» - κάτι το οποίο είναι συμβολικό και αντιπροσωπεύει την απόπειρα της Ρωσίας να εκβιάσει την ΕΕ και αυτό είναι απαράδεκτο», ανέφερε ο εκπρόσωπος της Επιτροπής.

Ο ίδιος εκπρόσωπος είπε ότι αν ένα συμβόλαιο προβλέπει ότι η πληρωμή πρέπει να γίνει σε ευρώ ή σε δολάρια, η υποχρέωση της εταιρείας τελειώνει μόλις η πληρωμή γίνει σε ευρώ ή σε δολάρια. Πρόσθεσε, επίσης, ότι αν η πληρωμή γίνει σε ρούβλια, τότε αυτό θεωρείται παράκαμψη των κυρώσεων κατά της Μόσχας.

Ο Ερίκ Μαμέρ τόνισε, επίσης, ότι η διασφάλιση της εφαρμογής (σεβασμού) των κυρώσεων κατά της Μόσχας είναι ευθύνη των κρατών-μελών.

«Αν υπάρχει έλλειψη συμμόρφωσης με τις κυρώσεις, υπάρχουν διαδικασίες σε ευρωπαϊκό επίπεδο για να διασφαλίσουμε ότι τα κράτη-μέλη σέβονται τις κυρώσεις. Αλλά δεν είμαστε ακόμα σε αυτό το σημείο», σημείωσε ο ίδιος.

O ίδιος εκπρόσωπος εξήγησε ότι οι ρωσικές αρχές δεν είπαν ξεκάθαρα ότι αν μία εταιρεία θέλει να συνεχίσει να προμηθεύεται φυσικό αέριο, πρέπει να πληρώνει σε ρούβλια. Αντ' αυτού οι ρωσικές αρχές έθεσαν σε εφαρμογή ένα «εκλεπτυσμένο σύστημα», με το οποίο θεωρείται ότι οι ευρωπαϊκές εταιρείες έχουν πληρώσει όταν το ποσό έχει μετατραπεί σε ρούβλια.

Η Επιτροπή βρίσκεται σε στενή επαφή με όλα τα κράτη-μέλη, προκειμένου να τα βοηθήσει στην τρέχουσα κατάσταση. Ωστόσο, όπως παραδέχτηκε ο εκπρόσωπος Τύπου, δεν υπάρχει ακόμα κάποια τελική λύση.

Τη Δευτέρα 2 Μαΐου θα συνεδριάσουν εκτάκτως οι υπουργοί Ενέργειας της ΕΕ, ενώ στα μέσα Μαΐου η Επιτροπή θα παρουσιάσει τις προτάσεις της για την απεξάρτηση από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα.

Διαβάστε επίσης:

Ο Σαρλ Μισέλ στα εγκαίνια του τερματικού σταθμού LNG της Αλεξανδρούπολης