Φίλης στο CNN Greece: Τι θα σημάνει για την Ελλάδα μια ενδεχόμενη νίκη της Λεπέν;

Αν και πολλοί ήλπιζαν σε μια αλλαγή προσώπων, ο β’ γύρος των προεδρικών εκλογών στη Γαλλία, την επόμενη Κυριακή, θα είναι μία επανάληψη της αναμέτρησης του 2017.

Ο φιλελεύθερος πρώην τραπεζίτης που το 2017 συνέτριψε το πολιτικό κατεστημένο και κέρδισε την προεδρία στην πρώτη του τέτοια διεκδίκηση, διατήρησε πέντε χρόνια μετά ένα προβάδισμα σχεδόν πέντε μονάδων έναντι της Μαρίν Λεπέν (28,5% έναντι 23,6%).

Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, ο Εμανουέλ Μακρόν θα είναι ο νικητής και του δεύτερου γύρου εξασφαλίζοντας (σύμφωνα με τη δημοσκόπηση της Ipsos-Sopra Steria για τα France Info και Le Parisien-Aujourd'hui En France) το 55% των ψήφων απέναντι στην Μαρίν Λεπέν.

Η συμμετοχή στην ψηφοφορία αναμένεται να φθάσει το 72%.

Σύμφωνα με τον διεθνολόγο και αναπληρωτή καθηγητή στο Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδος, Κωνσταντίνο Φίλη, τα αποτελέσματα του πρώτου γύρου ήταν αναμενόμενα. Και μπορεί κανείς να βγάλει δύο βέβαια συμπεράσματα από αυτά:

«Αν αθροίσουμε τα ποσοστά της Λεπέν, του Μελανσόν, του Ζερμούρ και κάποιων άλλων μικρότερων κομμάτων θα διαπιστώσουμε ότι υπάρχει κοινωνική δυσαρέσκεια έναντι του Μακρόν. Σημαντικό κομμάτι της γαλλική κοινωνίας, ειδικότερα από τα μεσαία και κάτω στρώματα, ήρθαν πολλές φορές σε ρήξη με τον Μακρόν, ο οποίος θεωρείται ένας απόμακρος από την κοινωνία πρόεδρος, ένας ελιτιστής, ένας μονάρχης, ένας αυταρχικός πρόεδρος για τα γαλλικά δεδομένα, ο οποίος δεν συνομιλεί με τα συνδικάτα, έχει δηλαδή πάει κόντρα στην κουλτούρα πολλών Γάλλων προέδρων», λέει στο CNN Greece ο Κωνσταντίνος Φίλης.

«Από την άλλη, αυτό που διαπιστώνεται είναι ότι ο Μακρόν κατάφερε να διαλύσει το σοσιαλιστικό και το κεντροδεξιό κόμμα, δηλαδή τα δύο κόμματα τα οποία κυριάρχησαν στην πολιτική ζωή της Γαλλίας τις τελευταίες δεκαετίες μέχρι τις προηγούμενες εκλογές. Αν αθροίσουμε τα ποσοστά των δύο, είναι μονοψήφια. Προφανώς κάποιοι από το σοσιαλιστικό κόμμα ψήφισαν τον Μελανσόν περισσότερο απ’ ό,τι τον Μακρόν αλλά το κεντροδεξιό κόμμα αλώθηκε πλήρως από τον Μακρόν».

Τι θα κάνουν οι ψηφοφόροι του Μελανσόν;

Στην πολιτική δεν έχει καμία αξία να μιλάς υποθετικά, τι εκτιμά όμως ο κ. Φίλης ότι θα συνέβαινε στον β’ γύρο αν αντί της Λεπέν προκρινόταν ο αριστερός Ζαν-Λυκ Μελανσόν, ο οποίος συγκέντρωσε το 27% της προτίμησης των ψηφοφόρων; «Αν ο Μελανσόν είχε πάει στον δεύτερο γύρο τα πράγματα θα ήταν ακόμα πιο δύσκολα για τον Μακρόν. Θα ήταν πιο εύκολο να συσπειρωθούν οι δυνάμεις της αντιπολίτευσης και ειδικά μια βαθιά κοινωνική μάζα που αντιστρατεύεται τις πολιτικές του Μακρόν, γύρω από τον Μελανσόν, απ’ ό,τι μπορεί να συσπειρωθεί γύρω από τη Λεπέν» λέει ο καθηγητής και συνεχίζει:

«Αυτό που έχει ενδιαφέρον είναι ότι πριν ο Μελανσόν κάνει τη δήλωση ‘μην ψηφίζετε Λεπέν’, οι δημοσκοπήσεις έδειχναν ότι τουλάχιστον ο ένας στους τρεις ψηφοφόρους του, ίσως και περισσότεροι, ήταν αποφασισμένος να ψηφίσει Λεπέν. Και το ερώτημα είναι πώς μπορεί κάποιος που έχει ψηφίσει τον Μελανσόν, να ψηφίσει Λεπέν στον επόμενο γύρο. Αυτό επιβεβαιώνει την κοινωνική δυσαρέσκεια.

Γι’ αυτό και η παραίνεση του Μελανσόν, ‘μην ψηφίζετε την Λεπέν’ είναι κάτι. Βέβαια, δεν ξέρουμε αν οι ψηφοφόροι του θα το ακολουθήσουν. Οι περισσότεροι μάλλον θα απέχουν. Δεν τους είπε 'ψηφίστε Μακρόν', τους είπε να μην ψηφίσουν Λεπέν. Θεωρώ ότι οι περισσότεροι θα απέχουν. Από αυτούς που θα πάνε να ψηφίσουν, πιστεύω ότι αρκετοί, παρόλα αυτά, θα επιλέξουν τη Λεπέν».

Την Παρασκευή, ο σοσιαλιστής πρώην πρόεδρος της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ κάλεσε την Παρασκευή τους Γάλλους «να ψηφίσουν τον Εμανουέλ Μακρόν» στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών, για «τη συνοχή της Γαλλίας» και «το ευρωπαϊκό της μέλλον».

Αναφερόμενος στην υποψήφια της ακροδεξιάς Μαρίν Λεπέν, ο Φρανσουά Ολάντ δήλωσε ότι μπορεί «να αμφισβητήσει τις αρχές μας» και «τις αξίες μας».

«Για αρκετούς Γάλλους είναι αποκρουστικό το πρόσωπο της Λεπέν. Λιγότερο από ό,τι ήταν το 2017, αλλά πάντως παραμένει», λέει ο Κωνσταντίνος Φίλης. Η Λεπέν κατάφερε να αποδαιμονοποιηθεί σε ένα τμήμα των Γάλλων, κυρίως λόγω της παρουσίας του Σεμούρ στην προεκλογική εκστρατεία, ο οποίος ήταν πολύ δεξιότερα της ακροδεξιάς Λεπέν.

«Το ερώτημα είναι αν θα λειτουργήσουν τα δημοκρατικά αντανακλαστικά των Γάλλων για να μην ψηφίσουν Λεπέν, όπως δηλαδή συνέβη σε παλιότερες μονομαχίες, μεταξύ του Σιράκ και του πατέρα της Λεπέν, το 2017 ανάμεσα στον Μακρόν και τη Λεπέν ή θα ψηφίσουν πολλοί με βάση την αντίθεσή τους στις πολιτικές Μακρόν. Και αν θα επιβεβαιωθεί στην πράξη ένα γαλλικό ρητό που λέει ότι στον πρώτο γύρο ψηφίζουμε με την καρδιά και στο δεύτερο γύρο με το μυαλό».

Εκστρατεία αποδαιμονοποίησης

Όπως αναγνωρίζει ο διεθνολόγος, η Μαρίν Λεπέν έκανε μια πολύ καλή προεκλογική εκστρατεία. «Αντιθέτως με τον Μακρόν, ο οποίος έδωσε έμφαση στην Ουκρανία και θέλησε να αναδείξει τον ρόλο του ως παγκόσμιος ηγέτης, και αυτό δεν του πολυβγήκε, η Λεπέν έκανε μια προεκλογική εκστρατεία πόρτα – πόρτα, αναδεικνύοντας τα ζητήματα της ακρίβειας, των κοινωνικών αδικιών και των οικονομικων ανισοτήτων και το συνταξιοδοτικό, το οποίο έβαλε πολύ ψηλά στην ατζέντα της. Οπότε μίλησε στην ψυχή αρκετών Γάλλων. Είναι εμφανώς αποδαιμονοποιημένη σε σχέση με το 2017, δεν νομίζω όμως ότι είναι τόσο πολύ, ώστε να μπορέσει να κερδίσει τις εκλογές, και δεν το ελπίζω κιόλας», λέει ο κ. Φίλης, ο οποίος περιμένει να δει τι θα συμβεί στο μεταξύ τους debate.

«Είδαμε ότι ο Μακρόν προσαρμόστηκε στην ατζέντα Λεπέν και έκανε ανακοινώσεις και για τις συντάξεις, για το πότε θα συνταξιοδοτούνται οι Γάλλοι, και για τον μισθό, που είπε ότι θα αυξηθεί στα 1.100 ευρώ και ξεκίνησε από δύο πόλεις που ήταν τα προπύργια της Λεπέν. Βέβαια είχε έναν καβγά με κάποιους ψηφοφόρους της Λεπέν που επιβεβαιώνει στα μάτια κάποιων Γάλλων ότι παραμένει ο απόμακρος και αλαζόνας ηγέτης απέναντι στον λαό. Δεν νομίζω και δεν ελπίζω, για να είμαι ειλικρινής, να του κοστίσει αυτό».

Η τελευταία φορά που η Γαλλία επανεξέλεξε εν ενεργεία πρόεδρο ήταν πριν είκοσι χρόνια, το 2002. Δεδομένου ότι οι Γάλλοι ψηφοφόροι αρέσκονται στις αλλαγές, πόσο απίθανο είναι το σενάριο να δούμε νέα πρόεδρο της Γαλλίας την 53χρονη Μαρίν Λεπέν, στις 25 Απριλίου;

«Οι Γάλλοι, πράγματι, συνηθίζουν να αλλάζουν πρόεδρο, ωστόσο όπως στη ζωή έτσι και στην πολιτική, συγκρίνεις. Και στη σύγκριση που έχουν να κάνουν, με όλα τα στραβά του, ας το πούμε έτσι, ο Μακρόν είναι αναντίρρητα, τουλάχιστον στο δικό μου μυαλό μια πολύ καλύτερη περίπτωση από την πολύ κακή περίπτωση της Λεπέν», εκτιμά ο κ. Φίλης και συνεχίζει:

«Η Λεπέν είναι μια ενδιαφέρουσα περίπτωση γιατί αν δει κανείς το πρόγραμμά της θα δει ότι είναι το πρόγραμμα ενός λαϊκιστικού μορφώματος – κόμματος, παρά το γεγονός ότι η ακροδεξιά στη γαλλία έχει βάσεις και ρίζες στη γαλλική κοινωνία και έχει και ιδεολογικό υπόβαθρο. Δεν είναι όπως ήταν η νεοναζιστική ακροδεξιά στην Ελλάδα της Χρυσής Αυγής, που δεν είχαν κανένα ιδεολογικό υπόβαθρο. Αυτοί έχουν. Όμως η αλήθεια είναι ότι πολλές από τις προτάσεις που έχει κάνει η Λεπέν είναι καθαρά λαϊκιστικές και είναι ανεφάρμοστες στην πράξη. Νομίζω ότι κάποιοι Γάλλοι πολίτες θα το συνεκτιμήσουν αυτό στην τελική τους ψήφο».

Ο πρόεδρος είναι στον πόλεμο

Η προεκλογική εκστρατεία της Λεπέν ευνοήθηκε και από τα λάθη του απερχόμενου προέδρου: «Ο Μακρόν επένδυσε στο ότι θα δινόταν μια λύση στον πόλεμο ή θα απέτρεπε τον πόλεμο και αυτό θα το εξαργύρωνε στο εσωτερικό λέγοντας ότι είναι ένας μεγάλος ηγέτης, ο οποίος μπορεί να φρενάρει ακόμη και ηγέτες επιθετικούς όπως είναι ο Πούτιν. Μην ξεχνάμε ότι η Γαλλία είχε και εξακολουθεί να έχει την προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οπότε ήταν υποχρεωμένος να αναλάβει πρωτοβουλίες. Επίσης, ο Μακρόν πόνταρε, λανθασμένα, στην καλή σχέση που είχε με τον Πούτιν. Απ’ όλα αυτά τίποτα δεν συνέβη. Σε τελική ανάλυση οι πολίτες ψηφίζουν με βάση την τσέπη τους, όχι με βάση τις επιτυχίες της εξωτερικής πολιτικής. Οπότε ο Μακρόν έκανε το λάθος να μπει πολύ αργά στην προεκλογική εκστρατεία λέγοντας ότι προσπαθούσε να αποτρέψει τον πόλεμο», υπογραμμίζει ο καθηγητής στο CNN Greece.

«Η Λεπέν είχε επίσης επενδύσει στο ζήτημα της ανασφάλειας, λέγοντας ότι θα επαναφέρει την ασφάλεια στη χώρα, και αυτό το συνδέει με το μεταναστευτικό. Είναι πιο προσεκτική σε αυτά που λέει για τους μετανάστες αλλά εξακολουθεί να μιλάει για μια καθαρή Γαλλία για μια καθαρή γαλλική κουλτούρα, όλα αυτά τα φασίζοντα που ακούμε κατά καιρούς», εκτιμά ο κ. Φίλης

«Σε κάθε περιπτωση ο Μακρόν πρέπει να βγει από τον γιάλινο πύργο του Σαν Ελιζέ και να κατέβει στον λαό για να κερδίσει με ασφάλεια τις εκλογές. Προφανώς έχει προβάδισμα, αλλά αυτή τη φορά η Λεπεν έχει μεγαλύτερη δεξαμενή ψηφοφόρων από την οποία μπορεί να αντλήσει. Κι αν αθρίσουμε τα ποσοστά του Σεμούρ και κάποιου άλλου κόμματος που πήρε 1-2%, ξεκινάει από το 35%, που δεν είναι μικρό ποσοστό. Δεν θα της δώσει τη νίκη προφανώς, αλλά δεν είναι μικρό ποσοστό».

Τι θα συμβεί στην Ευρώπη και την Ελλάδα αν νικήσει η Λεπέν

Άλλωστε αυτά είναι καλά νέα για την Ελλάδα και την Ευρώπη, υπογραμμίζει ο καθηγητής.

«Αν νικήσει η Λεπέν, θα έχουμε μια Γαλλία που θα κλειστεί στον εαυτό της. Μια Γαλλία σε επανάληψη του φαινομένου Τραμπ στην Ευρώπη, όπου θα είναι η "Γαλλία Πρώτη", κατά το "America First", μόνο που αυτό κατέληξε στο "America Αlone", δηλαδή "Η Αμερική Μόνη". Και αυτό ενδεχομένως να συμβεί και στη Γαλλία».

Αν και αποκλείει την πιθανότητα ενός Frexit, δηλαδή μιας εξόδου της Γαλλίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ο καθηγητής εκτιμά ότι «θα έχουμε μια Γαλλία με το ένα πόδι μέσα και το ένα έξω, με μία πρόεδρο που άλλα θα λέει και άλλα θα πράττει, και αυτό θα κλονίσει τη θέση της Γαλλίας στην Ευρώπη. Η Γαλλία είναι η μόνη πυρηνική δύναμη αυτή τη στιγμή μετά την έξοδο της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Είναι η μόνη χώρα που έχει, λόγω του Μακρόν, κι αυτό του το πιστώνω, όραμα και σχέδιο για την Ευρώπη της επόμενης μέρας. Λάβετε υπόψη σας ότι αυτή τη στιγμή έχουμε μια Γερμανία που αυτή τη στιγμή είναι σε αφασία προσπαθώντας να βρει τα πατήματά της. Αν χαλούσε η ισορροπία στον γαλλογερμανικό άξονα με την εκλογή της Λεπέν, αυτό θα ήταν κακά νέα και για την Ευρώπη και για τις ισορροπίες της Ευρώπης. Η Γαλλία είναι μια χώρα μεσογειακή, που αντιλαμβάνεται τα προβλήματα των κρατών της Μεσογείου και προσπαθεί να τα θέσει υπό τη σκέπη της και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Νομίζω ότι υπό τη Λεπέν δεν θα είναι έτσι τα πράγματα. Θα είναι πολύ πιο κλειστή η Γαλλία, πολύ πιο απομονωμένη, και πολύ λιγότερο πρόθυμη να συμμετέχει σε τέτοιου είδους σχήματα».

Η Ελλάδα δεν θα μείνει ανεπηρέαστη από μια ενδεχόμενη λεπενική επικράτηση, σύμφωνα με τον καθηγητή: «Η ελληνική ηγεσία αυτή τη στιγμή έχει μία άριστη σχέση με τον Μακρόν, και δεν αναφέρομαι μόνο στην αμυντική συνεργασία, υπάρχει μια τακτική επικοινωνία, υπάρχει ένας συντονισμός σε πολλά ευρωπαϊκά ζητήματα. Η Λεπέν μπορεί να έχει πολύ ακραίες θέσεις απέναντι στην Τουρκία απ’ ό,τι ο Μακρόν αλλά το θέμα είναι αν αυτές είναι υλοποιήσιμες και, δεύτερον, η Λεπέν μας δείχνει ότι στα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής δεν έχει περιεχόμενο. Δηλαδή έχει κάποιες θέσεις για να τις έχει αλλά αν κληθεί να ασκήσει εξωτερική πολιτική, φοβούμαι ότι δεν θα το κάνει καλά. Που σημαίνει ότι αυτή η μπάλα μπορεί να πάρει κι εμάς. Εμείς θέλουμε έναν σταθερό, εξωστρεφή Γάλλο πρόεδρο, μια σταθερή και εξωστρεφή Γαλλία που θα βρίσκεται στο τιμόνι της ανανέωσης της Ευρώπης και ενός ευρωπαϊκού οράματος με περισσότερη Ευρώπη. Με τη Λεπέν θα έχουμε το ακριβώς ανάποδο. Οπότε νομίζω ότι θα υποστεί μεγάλη ζημιά και η Ευρώπη σε περίπτωση νίκης της Λεπέν και η Ελλάδα».