Εμβόλιο Pfizer/BioNTech vs Όμικρον: Τι δείχνουν δύο έρευνες για την αποτελεσματικότητά του

Η πρώτη έρευνα δείχνει ότι η τέταρτη δόση προστατεύει τους άνω των 60 ετών περισσότερο από ό,τι η τρίτη τουλάχιστον για ένα χρονικό διάστημα, ενώ η δεύτερη μελέτη δείχνει ότι η τρίτη δόση γεννά σημαντικά αυξημένα αντισώματα σε σχέση με τη δεύτερη δόση στα παιδιά 5 έως 11 ετών.

Η ισραηλινή έρευνα, που αφορούσε την περίοδο Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου 2022, όταν πια η Όμικρον ήταν κυρίαρχη στο Ισραήλ, δημοσιεύτηκε στο αμερικανικό ιατρικό περιοδικό «New England of Medicine», σύμφωνα με το πρακτορείο Reuters.

Η μελέτη ανέλυσε στοιχεία για 182.122 άτομα άνω των 60 ετών που είχαν κάνει τρεις δόσεις και άλλα τόσα που είχαν κάνει τέσσερις δόσεις, συγκρίνοντας την αποτελεσματικότητα της τρίτης με την τέταρτη δόση, η οποία είχε γίνει τουλάχιστον τέσσερις μήνες μετά.

Η έξτρα σχετική αποτελεσματικότητα 7 έως 30 μέρες μετά την τέταρτη δόση εκτιμήθηκε στο 45% έναντι του κινδύνου λοίμωξης, 55% έναντι της συμπτωματικής νόσου, 68% έναντι του κινδύνου νοσηλείας, 62% έναντι της σοβαρής νόσου και 74% έναντι του κινδύνου θανάτου. Η απόλυτη διαφορά στον κίνδυνο μεταξύ της τρίτης και της τέταρτης δόσης ήταν περίπου 180 λιγότερες νοσηλείες λόγω Covid-19 ανά 100.000 άτομα και 69 λιγότερα περιστατικά βαριάς Covid-19 ανά 100.00 άτομα για όσους είχαν κάνει δεύτερη ενισχυτική (τέταρτη συνολικά) δόση.

Οι ερευνητές συμπέραναν ότι «η τέταρτη δόση του εμβολίου ήταν αποτελεσματική για τη μείωση του βραχυπρόθεσμου κινδύνου της Covid-19 μεταξύ όσων είχαν τρίτη δόση πριν τουλάχιστον τέσσερις μήνες». Προς διερεύνηση είναι πόσο διαρκεί η έξτρα προστασία της τέταρτης δόσης σε σχέση με την τρίτη.

Ενισχυτικές δόσεις και για τα μικρά παιδιά;

Η δεύτερη μικρή αμερικανική έρευνα, σύμφωνα με ανακοίνωση των εταιρειών Pfizer/BioNTech (δεν υπάρχει δημοσίευση σε επιστημονικό περιοδικό), ανέλυσε δείγματα αίματος από 30 υγιή παιδιά 5-11 ετών που είχαν κάνει πρώτη ενισχυτική (συνολικά τρίτη) δόση και βρήκε στο εργαστήριο αύξηση κατά 36 φορές στα εξουδετερωτικά αντισώματα κατά της Όμικρον, σε σχέση με τα παιδιά που είχαν κάνει δύο δόσεις, κάτι που υποδηλώνει σημαντικό επίπεδο έξτρα προστασίας. Δεν είναι όμως σαφές, σύμφωνα με τους New York Times, πόσο διαρκεί αυτή η αυξημένη προστασία της τρίτης δόσης στα μικρά παιδιά, ούτε υπάρχει ακόμη κλινική μελέτη που να επιβεβαιώνει την αυξημένη προστασία της ενισχυτικής δόσης.

Οι δύο συνεργαζόμενες εταιρείες πάντως έκαναν γνωστό ότι τις επόμενες μέρες σχεδιάζουν να υποβάλουν αίτημα στις αρμόδιες αρχές των ΗΠΑ (FDA) και της Ευρώπης (EMA) για επείγουσα έγκριση ενισχυτικής δόσης του εμβολίου τους σε αυτή την ηλικιακή ομάδα. H παιδιατρική ενισχυτική δόση είναι 10 μικρογραμμάρια έναντι 30 στους ενήλικες.

Είναι πάντως ακόμη ασαφές πόση ζήτηση υπάρχει για ενισχυτική δόση στα παιδιά 5-11 ετών, λαμβάνοντας υπόψη ότι π.χ. στις ΗΠΑ μόνο το 28% των παιδιών αυτής της ηλικιακής ομάδας έχει κάνει δύο δόσεις, σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νόσων (CDC).

Επίσης, σύμφωνα με άλλους ειδικούς, η νέα μελέτη για τα παιδιά αφορούσε μικρό μόνο δείγμα, γι' αυτό υπάρχει ανάγκη για περισσότερα δεδομένα προκειμένου να κατανοηθεί καλύτερα σε ποιό βαθμό και για πόσο χρόνο μια τρίτη δόση παρέχει έξτρα προστασία στα παιδιά έναντι του κινδύνου σοβαρής νόσου και νοσηλείας. Γενικότερα, στην επιστημονική κοινότητα υπάρχει ένας σκεπτικισμός πόσο χρειάζονται ενισχυτικές δόσεις για τα παιδιά, τα οποία κινδυνεύουν λιγότερο να αρρωστήσουν σοβαρά και να χρειαστούν εισαγωγή στο νοσοκομείο λόγω Covid-19.

Η FDA ενέκρινε νωρίτερα φέτος μια τρίτη δόση για τα παιδιά 12-15 ετών και για εκείνα 5-11 ετών που είναι ανοσοκατεσταλμένα.

Εκκρεμές παραμένει τι θα γίνει με τον κύριο όγκο των παιδιών 5-11 ετών που έχουν κάνει δύο δόσεις. Έρευνες έχουν δείξει ότι σχεδόν τα μισά παιδιά (45%) αυτής της ηλικίας δεν έχουν συμπτώματα, όταν μολύνονται από τον κορωνοϊό. Όμως ένα ποσοστό μπορεί να αρρωστήσει σοβαρά και το πρόβλημα, σύμφωνα με τους παιδίατρους, είναι ότι δεν μπορεί να προβλεφθεί ποιο παιδί θα αρρωστήσει ελαφριά και ποιο βαριά.

Μελέτη ερευνητών της Νέας Υόρκης που δημοσιεύθηκε τον Φεβρουάριο, βρήκε ότι στα παιδιά 5-11 ετών η αποτελεσματικότητα της τρίτης δόσης του εμβολίου Pfizer-BioNTech έναντι του κινδύνου λοίμωξης έπεσε στο 12% από 68% μέσα σε περίπου έναν μήνα από την δεύτερη δόση, μια πιο απότομη μείωση σε σχέση με τους εφήβους και τους ενήλικες που όμως είχαν κάνει πιο ισχυρή δόση.