Νορβηγία: Απορρίφθηκε το αίτημα αποφυλάκισης του Μπρέιβικ δέκα χρόνια μετά το μακελειό

«Δεδομένου ότι η ψυχιατρική του κατάσταση δεν έχει μεταβληθεί, υπάρχει προφανής κίνδυνος να επανέλθει στη συμπεριφορά που οδήγησε στις τρομοκρατικές ενέργειες της 22ας Ιουλίου 2011» αναφέρει στην ετυμηγορία του το δικαστήριο.

Ο Μπρέιβικ ζητούσε να αφεθεί ελεύθερος υπό όρους δέκα χρόνια αφού αιματοκύλισε τη Νορβηγία σκοτώνοντας 77 ανθρώπους.

Το αίτημα αποφυλάκισης δεν είχε καμία πιθανότητα να γίνει αποδεκτό. Θεωρήθηκε, όμως, μία κρίσιμη δοκιμασία για το κράτος Δικαίου -το οποίο ο ίδιος ο Μπρέιβικ επιχείρησε να διαλύσει- καθώς κλήθηκε να τον αντιμετωπίσει όπως οποιονδήποτε άλλον κρατούμενο.

Κατά την ακροαματική διαδικασία, με ναζιστικό χαιρετισμό και ένα μακρύ, ασυνάρτητο παραλήρημα ο ίδιος μετέτρεψε τη δικαστική αίθουσα σε βήμα διακίνησης της ιδεολογίας του, όπως ακριβώς φοβούνταν οι οικογένειες των θυμάτων.

Ενώπιον των τριών δικαστών, στο γυμνάσιο της φυλακής Σκίεν όπου κρατείται ο 42χρονος, υποστήριξε ότι δεν μπορεί να θεωρηθεί υπεύθυνος για τις επιθέσεις επειδή υπέστη «πλύση εγκεφάλου».

Οι δηλώσεις του δεν έπεισαν ούτε τους ειδικούς, ούτε τους επιζώντες της σφαγής, ούτε και τους συγγενείς των θυμάτων που εξέφραζαν φόβους ότι η τριήμερη δικαστική διαδικασία, η οποία μεταδόθηκε από ορισμένα μέσα ενημέρωσης με καθυστέρηση λίγων λεπτών, θα του χρησιμεύσει ως ιδεολογική πλατφόρμα.

Η ψυχίατρος που τον παρακολουθεί στη φυλακή κατέθεσε ότι Μπρέιβικ είναι σήμερα όσο επικίνδυνος ήταν πριν μία δεκαετία. «Ο κίνδυνος να διαπράξει στο μέλλον βίαιες ενέργειες δεν έχει αλλάξει σε σχέση με το 2012 και το 2013, όταν έκανα την πρώτη μου αξιολόγηση» επισήμανε η Ράντι Ρόσενκβιστ.

Σύμφωνα με την ψυχίατρο, ο Μπρέιβικ πάσχει από προβλήματα προσωπικότητας, και η ίδια τον έχει χαρακτηρίσει «αντικοινωνικό, ναρκισσιστή και υποκριτή».

Στις 22 Ιουλίου 2011, ο Μπρέιβικ πυροδότησε βόμβα κοντά στην έδρα της κυβέρνησης, στο Όσλο, με αποτέλεσμα να βρουν τον θάνατο οκτώ άνθρωποι. Στη συνέχεια σκότωσε άλλους 69 ανθρώπους, στην πλειονότητά τους εφήβους, ανοίγοντας πυρ στην κατασκήνωση της νεολαίας του Εργατικού κόμματος στο νησί Ουτόγια.

Έναν χρόνο αργότερα καταδικάστηκε σε κάθειρξη 21 ετών, με ελάχιστη ποινή έκτισης τα δέκα χρόνια και με τη δυνατότητα παράτασης της κράτησής του -τη μέγιστη ποινή που μπορούσε να επιβάλει τότε η νορβηγική Δικαιοσύνη.

Από την πρώτη στιγμή της ακροαματικής διαδικασίας για το αίτημα αποφυλάκισης, ο Μπρέιβικ δικαίωσε τους φόβους πολλών: Με ξυρισμένο το κεφάλι, μπήκε στις 18 Ιανουαρίου στην αίθουσα κρατώντας έναν χαρτοφύλακα όπου ήταν γραμμένη στα αγγλικά η φράση «Σταματήστε τη γενοκτονία των λευκών εθνών μας» και χαιρέτισε ναζιστικά τους τρεις δικαστές.

Στη μακρά ομιλία του κατόπιν υποστήριξε ότι δεν ήταν παρά μόνο ένας απλός «φαντάρος» του νεοναζιστικού κινήματος «Αίμα και Τιμή», στο οποίο επέρριψε την ευθύνη για τις επιθέσεις. Η μοναδική δική του ευθύνη, όπως λέει, είναι ότι αφέθηκε να ριζοσπαστικοποιηθεί. Δίνοντας «τον λόγο της τιμής του» ότι η βία, σε ό,τι τον αφορά, ανήκει στο παρελθόν, είπε ότι θέλει να συνεχίσει τη μάχη του για τον εθνικοσοσιαλισμό, αλλά με ειρηνικά μέσα. Πρόσθεσε μάλιστα ότι είναι έτοιμος να αποκηρύξει κάθε πολιτική δέσμευση, αν του ζητηθεί από το δικαστήριο.

Το 2016 ο Μπρέιβικ, ο οποίος στη φυλακή έχει στη διάθεσή του τρία κελιά, μια τηλεόραση με DVD και κονσόλα για τηλεπαιχνίδια, καθώς και μια γραφομηχανή, δικαιώθηκε όταν κατηγόρησε το κράτος για «απάνθρωπη» και «ταπεινωτική» μεταχείριση, επειδή δεν του επέτρεπαν να έρχεται σε επαφή με άλλους κρατούμενους. Η απόφαση αυτή αναιρέθηκε στο Εφετείο.

Δεν είναι η πρώτη φορά που ο ίδιος δηλώνει ότι αποκηρύσσει τη βία. Έκανε και στο παρελθόν τέτοιες δηλώσεις, φτάνοντας μάλιστα στο σημείο να παραλληλίζει τον εαυτό του με τον Νέλσον Μαντέλα.

Οι επιθέσεις του ενέπνευσαν και άλλες επιθέσεις και απόπειρες σε όλον τον κόσμο, όπως εκείνη που σημειώθηκε το 2019 στο Κράιστσερτς της Νέας Ζηλανδίας.

Ο πατέρας του, Γενς Μπρέιβικ, που δεν έχει καμία επαφή με τον γιο του από την εποχή της εφηβείας του, χαρακτήρισε «παράλογη» τη δίκη. «Επειδή ο Άντερς δεν θα αποφυλακιστεί, πιθανότατα όχι για τα επόμενα είκοσι χρόνια. Δεν θέλω να αποφυλακιστεί» είπε στη γερμανική εφημερίδα Bild.