Ρωσία: Οι Αρχές του Βλαδιβοστόκ αρνήθηκαν να απομακρύνουν άγαλμα του Αλεξάντρ Σολζενίτσιν

Η απομάκρυνση του αγάλματος, όπως δήλωσαν οι αρχές του Βλαδιβοστόκ, από την παραλιακή λεωφόρο δεν θεωρείται σκόπιμη, καθώς «οι πολυάριθμες φωτογραφίες του μνημείου, που ανεβάζουν οι πολίτες και οι επισκέπτες της πόλης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, δείχνουν ότι είναι πολύ δημοφιλές» και ως εκ τούτου «θεωρούμε μη σκόπιμη την απομάκρυνση του», δήλωσε εκπρόσωπος του δήμου της ρωσικής αυτή πόλης στο πρακτορείο Interfax.

Δημιουργός του αγάλματος είναι ο γλύπτης Πιότρ Τσεγκοτνάγεφ, έργα του οποίου βρίσκονται σε δημόσιους χώρους στο Βλαδιβοστόκ, στην Μόσχα, στην Ναχότκα και άλλες ρωσικές πόλεις, και είναι ένα έργο υψηλής αισθητικής, δήλωσαν οι Αρχές του Βλαδιβοστόκ.

«Οπτικά δένει με τον χώρο στον οποίο έχει τοποθετηθεί, μέρος μάλιστα του γρανιτένιου στηθαίου έχει αντικατασταθεί με γυαλί για να δημιουργηθεί μια αίσθηση κίνησης για το γλυπτό» δήλωσε ο εκπρόσωπος της δημαρχίας.

Ο κομμουνιστής βουλευτής Μαξίμ Σικαρένκο δήλωσε στο ρωσικό πρακτορείο Interfax ότι μέχρι στιγμής δεν έχει λάβει απάντηση από τις αρχές της πόλης, αλλά και πως ο ίδιος παραιτήθηκε από την ιδέα την απομάκρυνσης του αγάλματος επειδή τα τελευταία χρόνια 6,5 χρόνια άλλαξαν οι διαθέσεις της κοινής γνώμης.

Και παραιτήθηκε επειδή, όπως δήλωσε, δημοσκόπηση που πραγματοποίησε τοπική ιστοσελίδα έδειξε ότι δεν υπάρχει μια άποψη για το γλυπτό του Σολζενίτσιν. Ωστόσο εξακολουθεί να πιστεύει ότι η πλειονότητα των κατοίκων του Βλαδιβοστόκ θεωρεί ότι το άγαλμα του Σολζενίτσιν δεν έχει θέση στο κέντρο της πόλης.

Ο Σικαρένκο είχε υποβάλει το αίτημά του στις αρχές της πόλης για την απομάκρυνση του αγάλματος τον Νοέμβριο του 2021, ισχυριζόμενος ότι κατά την διάρκεια ομιλίας του στις 9 Ιουλίου του 1975 ο Σολζενίτσιν είχε ζητήσει από τις ΗΠΑ να ενισχύσουν το πυρηνικό τους οπλοστάσιο για να μπορούν να καταφέρουν προληπτικό πλήγμα κατά της Σοβιετικής Ένωσης. Εφόσον θα γινόταν κάτι τέτοιο κατά τον Σικαρένκο, το Βλαδιβοστόκ θα ήταν ένας από τους πρώτους στόχους των ΗΠΑ. Το 2015 ο ίδιος είχε κρεμάσει στο άγαλμα του Σολζενίτσιν μία επιγραφή που έγραφε «Ιούδας», επειδή οι αρχές αρνήθηκαν να τοποθετήσουν στην πόλη άγαλμα στον Ιωσήφ Στάλιν.

Το άγαλμα μνημείο του Σολζενίτσιν τοποθετήθηκε στις 5 Σεπτεμβρίου του 2015 στην οδό Καραμπέλναγια Ναμπερέζναγια, στο κέντρο της πόλης. Στα αποκαλυπτήρια του αγάλματος είχε παρευρεθεί ο εγγονός του Σολζενίτσιν Γερμολάι Σολζενίτσιν. Ο ίδιος ο Σολζενίτσιν επισκέφθηκε το Βλαδιβοστόκ μια μόνο φορά τον Μάιο του 1994 όταν επέστρεψε στην Ρωσία από τις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου ζούσε εξόριστος επί 20 χρόνια, μετά την απέλαση του από τις σοβιετικές αρχές το 1974.

Αλεξάντρ Σολζενίτσιν: Σφοδρός πολέμιος του σταλινισμού και κάθε είδους αυταρχικής εξουσίας

Ο Αλεξάντρ Σολζενίτσιν (1918-2008) ήταν δίχως αμφιβολία ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της ρωσικής λογοτεχνίας του εικοστού αιώνα. Ένας συγγραφέας που δε σταμάτησε να γράφει και να μάχεται για την ελευθερία και την αλήθεια, ένας συγγραφέας τα έργα του οποίου συντάραξαν τα θεμέλια της Σοβιετικής Ένωσης, όπως χαρακτηριστικά σημείωνε η Deutsche Welle σε παλαιότερο αφιέρωμά της.

Ένας γνήσιος διανοούμενος, που έμοιαζε συχνά με προφήτη της Παλαιάς Διαθήκης. Ένας φιλόσοφος που ασκούσε γόνιμη κριτική στη δυτική σκέψη και τον τρόπο ζωής αλλά και στον σταλινισμό, θύμα του οποίου υπήρξε και ο ίδιος.

Ο Σολζενίτσιν τιμήθηκε με το Νομπέλ Λογοτεχνίας το 1979, ενώ το 2018 είχε χαρακτηριστεί στη Ρωσία «Έτος Σολζενίτσιν».

Ο Σολζενίτσιν είναι ένας πεζογράφος «που έχει και δεν έχει αγαγνωριστεί», ανέφερε χαρακτηριστικά με αφορμή την επέτειο αυτή στο γερμανικό πρακτορείο ειδήσεων ο Ρώσος συγγραφέας Βίκτωρ Γεροβέγιεφ. «Αλλά σίγουρα είναι μια σημαντική μορφή της ρωσικής λογοτεχνίας» συμπληρώνει ο ίδιος.

Ο αγώνας επιβίωσης στα σοβιετικά γκουλάγκ

Ο Αλ. Σολζενίτσιν, καθηγητής γυμνασίου, έγινε γνωστός διεθνώς το 1961 με το μυθιστόρημα «Μια ημέρα του Ιβάν Ντενίσοβιτς». H ιστορία του βιβλίου ήταν γνωστή σε πολλούς Ρώσους συγχρόνους του. Αφορούσε τη ζωή και τον καθημερινό αγώνα επιβίωσης στα σοβιετικά γκουλάγκ. Το βιβλίο αυτό, που αποτελούσε γροθιά για τη σοβιετική τάξη πραγμάτων, μπόρεσε να τυπωθεί και να κυκλοφορήσει χάρη σε ειδική άδεια που έλαβε από τον Νικήτα Χρουστσόφ, ο οποίος είχε θέσει ως στόχο την αποσταλινοποίηση της Σοβιετικής Ένωσης.

Εντούτοις τα επόμενα δύο μυθιστορήματά του «Πτέρυγα Καρκινοπαθών» και «Ο πρώτος κύκλος της κόλασης» δεν κυκλοφόρησαν στη Σοβιετική Ένωση -στο μεταξύ τον Χρουστσόφ είχε διαδεχθεί ο Μπρέζνιεφ. Όταν ο Σολζενίτσιν έμαθε ότι έλαβε το βραβείο Νομπέλ, το καθεστώς της Μόσχας δεν τον άφησε καν να ταξιδέψει για να το παραλάβει. Έτσι και το μνημειώδες έργο του «Αρχιπέλαγος Γκουλάγκ» εκδόθηκε το 1974 στη Δύση. Ένα εμβληματικό έργο-δριμύ κατηγορώ για τον τρόμο εν καιρώ Στάλιν και τη καταναγκαστική εργασία στα γκουλάγκ. Τα κείμενα του Σολζενίτσιν διακρίνονται από βαθιά συμπόνια αλλά και οργή, όπως και πικρή ειρωνεία. Είχε γράψει μάλιστα ο ίδιος ότι «η γραμμή που χωρίζει το κακό από το καλό δεν βρίσκεται τελικά μεταξύ κρατών, κοινωνικών τάξεων και κομμάτων αλλά μέσα σε κάθε ανθρώπινη καρδιά».

Όσο η ελίτ της Μόσχας εξαγριωνόταν από τα γραπτά του Σολζενίτσιν, τόσο η Δύση ταυτόχρονα τον αγκάλιαζε. Το 1974 συνελήφθη στη Σοβιετική Ένωση και αναγκάστηκε να φύγει στην εξορία. Βρήκε καταφύγιο στην Κολωνία, όπου τον υποδέχθηκε ο Χάινριχ Μπελ. Στη συνέχεια έφυγε στην Ελβετία και στις ΗΠΑ ενώ το 1994 επέστρεψε τελικά στην πατρίδα του.

Σήμερα το έργο του παραμένει επίκαιρο. Όπως παρατηρεί η Ιρίνα Στσερμπάκοβα, ιστορικός και ακτιβίστρια, ο Σολζενίτσιν συνέβαλε στην επεξεργασία της σύγχρονης ρωσικής ιστορίας και για το λόγο αυτό τα έργα του σήμερα έχουν ιδιαίτερα μεγάλη αξία. Ωστόσο στη σημερινή Ρωσία η αντίσταση του Σολζενίτσιν κατά του σταλινικού καθεστώτος δεν τονίζεται ιδιαίτερα, μιας και τα τελευταία χρόνια διακρίνεται μια τάση αποδραματοποίησης των εγκλημάτων του σταλινισμού, ενώ επί Πούτιν έχει επιχειρηθεί να γίνει μια αμφιλεγόμενη προσπάθεια συμφιλίωσης και εξίσωσης θυτών και θυμάτων της σταλινικής βίας.