Καμία παραχώρηση, καμία πρόοδος στις συνομιλίες ΗΠΑ-Ρωσίας για την Ουκρανία

Η «πρώτη πράξη» των διαπραγματεύσεων γράφτηκε στη Γενεύη, όπου ανώτεροι Αμερικανοί και Ρώσοι αξιωματούχοι ξεκίνησαν ειδικές συνομιλίες σήμερα, Δευτέρα, με στόχο την εκτόνωση των εντάσεων στα ρωσο-ουκρανικά σύνορα.

Οι κεκλεισμένων των θυρών συνομιλίες άρχισαν περίπου στις 10 το πρωί, ώρα Ελλάδος, στην έδρα της μόνιμης αντιπροσωπείας των ΗΠΑ στην έδρα του ΟΗΕ στη Γενεύη και διήρκεσαν περίπου επτάμιση ώρες.

Όπως μεταδίδουν τα διεθνή μέσα ενημέρωσης, δεν υπήρξε πρόοδος στις διαπραγματεύσεις, με τη Μόσχα να επαναλαμβάνει τις απαιτήσεις που εξ αρχής έχει απορρίψει η Ουάσινγκτον.

Ο Ρώσος υφυπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Ριάμπκοφ και η αντιπροσωπεία του, έφτασαν υπό τη συνοδεία της ελβετικής αστυνομίας στη διπλωματική αποστολή των ΗΠΑ στη Γενεύη για συνομιλίες πρόσωπο με πρόσωπο με την Γουέντι Σέρμαν, την αναπληρώτρια υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, και την ομάδα της.

Η συνάντηση ήταν στο πλαίσιο των συνομιλιών του «Στρατηγικού Διαλόγου για την Ασφάλεια» για τον έλεγχο των όπλων και άλλα ζητήματα που ξεκίνησαν ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν και ο Ρώσος ομόλογός του, Βλαντιμίρ Πούτιν, κατά τη διάρκεια Συνόδου Κορυφής τον Ιούνιο στην ελβετική πόλη.

«Δεν θα επιτρέψουμε σε κανέναν να κατακρίνει την ενταξιακή πολιτική του ΝΑΤΟ, η οποία ήταν ανέκαθεν "πυρήνας" της Συμμαχίας. Δεν θα εγκαταλείψουμε τη διμερή συνεργασία με κυρίαρχα κράτη που επιθυμούν να συνεργαστούν με τις ΗΠΑ και δεν θα λάβουμε αποφάσεις για την Ουκρανία χωρίς την Ουκρανία, για την Ευρώπη χωρίς Ευρώπη ή για το ΝΑΤΟ χωρίς το ΝΑΤΟ» είπε χαρακτηριστικά η Σέρμαν.

«Έχουμε παρουσιάσει στους Αμερικανούς, με απόλυτη λεπτομέρεια, την λογική και την ουσία των προτάσεών μας. Εξηγήσαμε γιατί το να λάβουμε νόμιμες εγγυήσεις από το ΝΑΤΟ για μη διεύρυνση είναι απολύτως επιτακτικό. Εξηγήσαμε γιατί πρέπει οπωσδήποτε να λάβουμε νόμιμες εγγυήσεις για την μη ανάπτυξη των σχετικών επιθετικών συστημάτων και γιατί εγείρουμε το θέμα του να εγκαταλείψει το ΝΑΤΟ, σε μεγάλη κλίματα, την (στρατιωτική) ανάπτυξη σε εδάφη των κρατών που μπήκαν στη Συμμαχία μετά το 1997» δήλωσε ο Ριάμπκοφ.

O Ρώσος διπλωμάτης προειδοποίησε πως οποιαδήποτε προσπάθεια, από την πλευρά των Ηνωμένων Πολιτειών και του ΝΑΤΟ, να εκβιάσουν και να τρομάξουν τη Ρωσία θεωρούνται «απαράδεκτες» από τη Μόσχα και δεν θα έχουν κανένα αποτέλεσμα.

«Το ΝΑΤΟ είναι έτοιμο για μία ένοπλη σύρραξη στην Ευρώπη»

Η «δεύτερη πράξη» αναμένεται την Τετάρτη 12 Ιανουαρίου, στις Βρυξέλλες, στην ειδική σύνοδο των πρεσβευτών του ΝΑΤΟ με υψηλόβαθμους Ρώσους αξιωματούχους που συγκάλεσε ο γενικός γραμματέας της Συμμαχίας, Γενς Στόλτενμπεργκ, ώστε να προληφθεί μια ανοιχτή σύγκρουση για την Ουκρανία.

Σε συνέντευξή του στους Financial Times, ο Γενς Στόλτενμπεργκ χαρακτήρισε ως «θετικό σημάδι» την πρόθεση της Ρωσίας να προσέλθει σε διάλογο, δηλώνοντας ότι το ΝΑΤΟ «είναι έτοιμο για μία ένοπλη σύρραξη στην Ευρώπη» αν οι διαπραγματεύσεις ναυαγήσουν.

«Θα ακούσουμε τις ανησυχίες της Ρωσίας», ανέφερε ο γ.γ. της Συμμαχίας, σε δηλώσεις του στο πλευρό της αναπληρώτριας πρωθυπουργού της Ουκρανίας, Όλγα Στεφανίσινα, στις Βρυξέλλες. Πρόσθεσε ωστόσο ότι απαραίτητη προϋπόθεση για να έχει νόημα ο διάλογος είναι να δείξει και η άλλη πλευρά ότι ακούει τις ανησυχίες του ΝΑΤΟ για τη ρωσική δραστηριότητα κοντά στα σύνορα με την Ουκρανία.

«Οποιαδήποτε νέα επιθετική κίνηση κατά της Ουκρανίας θα επιφέρει υψηλό οικονομικό και πολιτικό κόστος» τόνισε ο κ. Στόλτενμπεργκ, επαναλαμβάνοντας το πάγιο μήνυμα της Συμμαχίας και της Ε.Ε. τις τελευταίες εβδομάδες. Η σημερινή συνεδρίαση της κοινής Επιτροπής ΝΑΤΟ – Ουκρανίας, όπως ανέφερε, έγινε ώστε «να υπάρξει συντονισμός» μεταξύ των δύο πλευρών πριν τις διπλωματικές επαφές με τη ρωσική πλευρά.

Οι φόβοι για ρωσική εισβολή

Τζο Μπάιντεν και Βλαντιμίρ Πούτιν συζήτησαν δύο φορές για το ζήτημα τον περασμένο μήνα, με τον Αμερικανό πρόεδρο να προειδοποιεί ότι η Μόσχα θα αντιμετωπίσει «βαριές συνέπειες», συμπεριλαμβανομένων πρωτοφανών οικονομικών και χρηματοοικονομικών κυρώσεων, εάν επιτεθεί στη γείτονά της χώρα.

Η Μόσχα κατηγορεί τις ουκρανικές αρχές ότι σχεδιάζουν να ανακτήσουν τον έλεγχο των εδαφών στην ανατολική Ουκρανία που κατέχονται από αυτονομιστές που υποστηρίζονται από τη Ρωσία - ισχυρισμούς που η Ουκρανία έχει απορρίψει.

Η Ρωσία προσάρτησε τη χερσόνησο της Κριμαίας της Ουκρανίας το 2014 και έχει υποστηρίξει την ένοπλη αυτονομιστική εξέγερση που ξεκίνησε την ίδια χρονιά στα ανατολικά της χώρας, όπου περισσότερα από επτά χρόνια συγκρούσεων κόστισαν τη ζωή σε πάνω από 14.000 ανθρώπους. Η Δύση απάντησε με κυρώσεις που έπληξαν τη ρωσική οικονομία, αλλά απέτυχαν να πείσουν τη Μόσχα να αλλάξει πολιτική.

Οι απαιτήσεις της Ρωσίας

Ο Πούτιν έχει περιγράψει την πιθανότητα να ενταχθεί η Ουκρανία στο ΝΑΤΟ και η Συμμαχία να αναπτύξει εκεί δυνάμεις ως «κόκκινη γραμμή» για τη Μόσχα. Το Κρεμλίνο απαίτησε από την Ουάσινγκτον και τους συμμάχους της να αναλάβουν μια δεσμευτική υπόσχεση αποκλείοντας την επέκταση του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία, τη Γεωργία ή οποιαδήποτε άλλη χώρα του πρώην σοβιετικού μπλοκ.

Η Μόσχα ζήτησε επίσης από τις ΗΠΑ και τους συμμάχους νομικά δεσμευτική εγγύηση ότι θα αποκλειστεί μελλοντική ένταξη της Ουκρανίας στη Συμμαχία, καθώς και την απομάκρυνση ΝΑΤΟϊκών δυνάμεων και οπλικών συστημάτων από τις χώρες που εντάχθηκαν στη Συμμαχία μετά το 1997 -στις οποίες περιλαμβάνονται η Πολωνία, οι πρώην σοβιετικές δημοκρατίες Εσθονίας, Λιθουανίας και Λετονίας και βαλκανικά κράτη.

Οι απαιτήσεις της Μόσχας συμπεριλαμβάνουν επίσης πάγωμα των περιπολιών από ρωσικά και αμερικανικά πλοία, να μην διενεργούνται ασκήσεις στην Ουκρανία, την Ανατολική Ευρώπη, τον Καύκασο και την Κεντρική Ασία δίχως να έχει προηγηθεί δική της ενημέρωση και συναίνεση.

Επιπλέον, ζητούν να καταβληθούν προσπάθειες για τη μείωση του κινδύνου επεισοδίων στα οποία εμπλέκονται πολεμικά πλοία και αεροσκάφη της Ρωσίας και του ΝΑΤΟ, κυρίως στη Βαλτική και τη Μαύρη Θάλασσα, μείωση του εύρους των στρατιωτικών ασκήσεων, μεγαλύτερη διαφάνεια και άλλα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης.