Ο Μεγάλος Κοραλλιογενής Ύφαλος έχασε το χρώμα του
Ο Μεγάλος Κοραλλιογενής Ύφαλος (Great Barrier Reef), το εκπληκτικό Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO που βρίσκεται στα ανοιχτά των ακτών του Κουίνσλαντ (Queensland) στη βορειοανατολική Αυστραλία, έχει προσβληθεί σε ολοκληρωτικό βαθμό από τη λεγόμενη λεύκανση των κοραλλιών (coral bleaching).
Έρευνα Αυστραλών επιστημόνων, που δημοσιοποιήθηκε σήμερα δείχνει το πρόβλημα σε όλη του την έκταση. Εκτεταμμένες εναέριες και υποβρύχιες μετρήσεις στα κοράλλια του Υφάλου έδειξαν ότι η λεύκανση, την οποία προκαλούν οι ασυνήθιστα υψηλές θερμοκρασίες των ωκεανών, βρίσκεται στα χειρότερα επίπεδα που έχουν ποτέ καταγραφεί.
Περίπου το 93% του υφάλου –σε μηκος 2.300 χιλιομέτρων– υποφέρει από κάποιας μορφής λεύκανση, σύμφωνα με το ARC Centre of Excellence for Coral Reef Studies του James Cook University. Η λεύκανση δημιουργείται όταν τα συμβιωτικά φύκη (zooxanthellae), που προσφέρουν μέσω της φωτοσύνθεσης ενέργεια και θρεπτικά συστατικά στα κοράλλια εντός των οποίων ζουν, δίνοντας το χρώμα τους, αποβάλλονται στο περιβάλλον. Αυτό συμβαίνει εξαιτίας της ανόδου της θερμοκρασίας στη θάλασσα ή λόγω ακραίων καιρικών φαινομένων και οδηγεί στον θάνατο των κοραλλιών.
Το φαινόμενο της λεύκανσης είναι εντονότατο στα 1.000 χιλιόμετρα της έκτασης του Υφάλου, βορείως του Πορτ Ντάγκλας (Port Douglas) έως τον Πορθμό Τόρες (Torres Strait) μεταξύ Αυστραλίας και Παπούας Νέας Γουινέας.
Από όλους του υφάλους που ερευνήθηκαν, μόλις το 7% (68 ύφαλοι) έχουν γλιτώσει από το φαινόμενο της λεύκανσης. Στον αντίποδα, το 60-100% των κοραλλιών σε 316 υφάλους έχει λευκανθεί σε ακραίο βαθμό. Σχεδόν όλοι βρίσκονται στο βόρειο μισό τμήμα του Μεγάλου Κοραλλιογενούς Υφάλου.
«Αυτό είναι το πιο απομακρυσμένο τμήμα του Υφάλου. Η θέση του το έχει προφυλάξει από τον ανθρώπινο παράγοντα, αλλά όχι από την κλιματική αλλαγή», σημειώνει ο καθηγητής Άντριου Μπερντ (Andrew Baird) του ARC Centre.
Προσθέτει δε ότι –με βάση τις εκτιμήσεις της ομάδας των ερευνητών– τα μισά από τα κοράλλια είτε είναι νεκρά, είτε πεθαίνουν, καθώς βορείως του Πορτ Ντάγκλας o αριθμός τους κυμαίνεται κατά μέσο όρο στο 50% και σε μερικούς υφάλους πιθανότατα να ξεπερνά το 90%.
«Όταν η λεύκανση είναι τόσο ακραία, επηρεάζει σχεδόν κάθε είδος κοραλλίων, συμπεριλαμβανομένων των παλαιών εκείνων που, άπαξ και χαθούν, θα πάρει δεκαετίες για να επανεμφανιστούν», προειδοποιεί ο Μπερντ, που πέρασε τις τελευταίες 17 ημέρες στις θάλασσες της βορειοανατολικής Αυστραλίας.
Το Πορτ Ντάγκλας στο Κουίνσλαντ και ο Πορθμός Τόρες - Πηγή: Google Maps
Ο Τέρι Χιούζ (Terry Hughes), διευθυντής του ARC και επικεφαλής της Εθνικής Ομάδας Δράσης για τη Λεύκανση των Κοραλλιών (National Coral Bleaching Taskforce), παρομοιάζει την κατάσταση που επικρατεί στο βόρειο τμήμα του υφάλου «σαν δέκα κυκλώνες που βγήκαν στην ξηρά».
Η Taskforce συντονίζει τις έρευνες δέκα ινστιτούτων στη χώρα (ARC Centre of Centre of Excellence for Coral Reef Studies, Australian Institute of Marine Science, CSIRO, Great Barrier Reef Marine Park Authority, James Cook University, NOAA, University of Queensland, University of Sydney, University of Western Australia, WA Department of Parks and Wildlife) και περισσότερων από 300 επιστημόνων που ειδικεύονται στην επιστήμη και τεχνολογία της θάλασσας.
Η εικόνα της εξαιρετικά μεγάλης βλάβης κατά μήκος του Υφάλου επιβεβαιώνει τους φόβους τις επιστημονικής κοινότητας, όπως διατυπώνονται εδώ και τουλάχιστον για μια δεκαετία.
Πηγή: James Cook University
Το χειρότερο σημείο της λεύκανσης εντοπίζεται στον βορειότερο τομέα του Υφάλου (βλ. εικ.), που αποτελεί συνάμα ένα από τα σημαντικότερα τουριστικά αξιοθέατα της Αυστραλίας. Από τους υφάλους που ερευνήθηκαν σε αυτόν τον τομέα, το 81% χαρακτηρίζονται ως «σοβαρά λευκασμένα».
Ο τουρισμός που σχετίζεται με τον Μεγάλο Κοραλλιογενή Ύφαλο αποδίδει 2 δισ. δολάρια Αυστραλίας (1,381 δισ. ευρώ) ετησίως στον προϋπολογισμό της χώρας, όπως αναφέρει η κυβέρνηση της Καμπέρα, ενώ τα διεθνή Μέσα δεν παραλείπουν να αναφερθούν στις 70.000 θέσεις που σχετίζονται με το φυσικό αυτό μνημείο.
Σύμφωνα με την Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή (Intergovernmental Panel on Climate Change) του ΟΗΕ, η λεύκανση των κοραλλιών στους ωκεανούς είναι «το πιο διαδεδομένο φαινόμενο που έχει προκληθεί από την κλιματική αλλαγή».
Στον Μεγάλο Κοραλλιογενή Ύφαλο, η διεθνής κοινότητα έρχεται σήμερα αντιμέτωπη με ένα εμβληματικό παράδειγμα των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής. Οι επιστήμονες τις είχαν προβλέψει, όπως σχολιάζει το σχετικό ρεπορτάζ του CNN International.
Δυστυχώς, δικαιώνονται.