Ρωσία - ΝΑΤΟ: Απαιτήσεις «σοβιετικών προδιαγραφών» από τον Πούτιν

Στη λίστα των προτάσεων που παρουσίασε το Κρεμλίνο τίθενται αιτήματα τα οποία είναι ήδη γνωστό ότι δεν αποτελούν πεδίο διαπραγμάτευσης για τη Δύση και σαφώς θα απορριφθούν από τους ΝΑΤΟϊκούς εταίρους και πρωτίστως την Πολωνία και τις χώρες της Βαλτικής.

Στο προσχέδιο οκτώ σημείων για τη σύναψη σχετικής συνθήκης με τη Δύση, η Ρωσία ζητά νομικά δεσμευτική εγγύηση ότι θα αποκλειστεί μελλοντική ένταξη της Ουκρανίας στη Συμμαχία, καθώς και την απομάκρυνση ΝΑΤΟϊκών δυνάμεων και οπλικών συστημάτων από τις χώρες που εντάχθηκαν στη Συμμαχία μετά το 1997 -στις οποίες περιλαμβάνονται η Πολωνία, οι πρώην σοβιετικές δημοκρατίες Εσθονίας, Λιθουανίας και Λετονίας και βαλκανικά κράτη.

Η απαίτηση επιστροφής των ΝΑΤΟϊκών δυνάμεων στα σημεία όπου στάθμευαν πριν την επέκταση προς Ανατολάς το 1997, καθώς και το «μπλόκο» σε ενδεχόμενη ένταξη της Ουκρανίας, συνιστούν για την Βορειοατλαντική Συμμαχία προτάσεις ανεδαφικές έως επιθετικές εκ μέρους της Μόσχας, στο πλαίσιο επιδίωξής της να δημιουργήσει νέα σφαίρα επιρροής στην Ανατολική Ευρώπη.

Αυτό καθ' αυτό το γεγονός ότι τα σημεία των προτεινόμενων συνθηκών δόθηκαν λεπτομερώς στη δημοσιότητα από το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών υποδεικνύει ότι η Μόσχα, και ορθώς, θεωρεί απίθανη τη συμφωνία της Δύσης, όπως χαρακτηριστικά επισημαίνει ο Ντμίτρι Τρενίν, επικεφαλής του Carnegie Moscow Center.

Ειδικά ως προς το ενδεχόμενο μελλοντικής ένταξης της Ουκρανίας, ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Σόλτενμπεργκ, έχει αποκλείψει οιαδήποτε συμφωνία αποκλείει στο Κίεβο το δικαίωμα εισδοχής στους κόλπους της Συμμαχίας, τονίζοντας ότι η σχετική απόφαση εναπόκειται μόνο στην ίδια και τις χώρες του ΝΑΤΟ.

Στο πλαίσιο των προτάσεων, που έχουν ήδη υποβληθεί διά της διπλωματικής οδού στις ΗΠΑ τις περασμένες ημέρες, η Ρωσία απαιτεί επίσης να μην διενεργούνται ασκήσεις στην Ουκρανία, την Ανατολική Ευρώπη, τον Καύκασο και την Κεντρική Ασία δίχως να έχει προηγηθεί δική της ενημέρωση και συναίνεση.

Το σχέδιο συνθήκης παρουσιάστηκε την ώρα που ρωσική στρατιωτική δύναμη μεγαλύτερη των 100.000 στρατιωτών έχει «κυκλώσει» την Ουκρανία, με τη Ρωσία να διαψεύδει επισήμως μεν ότι σχεδιάζει εισβολή, αλλά να συντηρεί την απειλή στρατιωτικής αντιπαράθεσης, έχοντας φθάσει σε σημείο να προειδοποιήσει πως ενδεχόμενη περαιτέρω επέκταση του ΝΑΤΟ προς Ανατολάς μπορεί να οδηγήσει σε κατάσταση παρόμοια με αυτήν της κρίσης των πυραύλων στην Κούβα το 1962 που έφερε τον κόσμο στα πρόθυρα πυρηνικού πολέμου.

Από αμερικανικής πλευράς, η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Τζεν Ψάκι, δήλωσε κατά την τελευταία ενημέρωση των δημοσιογράφων πως οι ΗΠΑ έχουν λάβει τις προτάσεις της Ρωσίας για την έναρξη διαπραγμάτευσης και συνομιλούν με τους συμμάχους και εταίρους τους στην Ευρώπη. «Δεν πρόκειται να υπάρξουν συνομιλίες για την ευρωπαϊκή ασφάλεια χωρίς τους Ευρωπαίους εταίρους και συμμάχους» επισήμανε η ίδια.

Υψηλόβαθμος Αμερικανός αξιωματούχος παράλληλα ανέφερε ότι η Ρωσία γνωρίζει πως το Κρεμλίνο γνωρίζει πως σημεία του προτάσεών του είναι «απαράδεκτα, σημειώνοντας πως οι ΗΠΑ εξακολουθούν να «ανησυχούν σοβαρά» για τη «μεγάλη και απρόκλητη» στρατιωτική παρουσία της Ρωσίας κοντά στα σύνορα με την Ουκρανία.

Ο ίδιος επισήμανε πως αμερικανική διπλωματική αποστολή θα βρεθεί στη Μόσχα την επόμενη εβδομάδα με πιο συγκεκριμένες προτάσεις σχετικά με τη μορφή των συνομιλιών.

Στην κρίσιμη τηλεδιάσκεψη 7ης Δεκεμβρίου, ο Αμερικανός πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν, είχε προειδοποιήσει τον Ρώσο ομόλογό του για συνέπειες «άνευ προηγουμένου» εάν εισβάλει στην Ουκρανία, με τον Πούτιν να απαιτεί δεσμευτικές εγγυήσεις ασφαλείας από τη Δύση ότι το ΝΑΤΟ δεν θα επεκταθεί προς Ανατολάς.

Η Ρωσία δηλώνει, διά του αναπληρωτή υπουργού Εξωτερικών Ντμίτρι Ριάμπκοφ, έτοιμη να ξεκινήσει το διάλογο για τις εγγυήσεις «ανά πάσα στιγμή, ακόμη και αύριο». Ερωτηθείς εάν θεωρεί ότι τα αιτήματα που προβάλλει η χώρα του είναι ανεδαφικά, ο ίδιος ανέφερε: «Εμείς δεν δίνουμε κάποιο τελεσίγραφο. Το θέμα είναι ότι η σοβαρότητα της προειδοποίησής μας δεν πρέπει να υποτιμηθεί».

Ο Ντμίτρι Ριάμπκοφ αναγνώρισε, σύμφωνα με το πρακτορείο Interfax, πως ΗΠΑ και ΝΑΤΟ απορρίπτουν μέχρι στιγμής τις σχετικές προτάσεις, όμως διαμήνυσε ότι η Ρωσία δεν είναι πλέον πρόθυμη να αποδεχθεί την τρέχουσα κατάσταση και πως η Μόσχα και η Δύση είναι ανάγκη να αρχίσουν να οικοδομούν τις σχέσεις τους από την αρχή.

Τι ζητά η Ρωσία

Τα δύο προσχέδια που υπέβαλε η Ρωσία -Συνθήκη ανάμεσα στις ΗΠΑ και τη Ρωσία για τις Εγγυήσεις Ασφαλείας και Συμφωνία επί των μέτρων διασφάλισης της ασφάλειας της Ρωσίας και των κρατών-μελών του ΝΑΤΟ, προβλέπουν κυρίως να απαγορευτεί οποιαδήποτε νέα διεύρυνση της Συμμαχίας και η εγκαθίδρυση αμερικανικών στρατιωτικών βάσεων στις χώρες του πρώην σοβιετικού χώρου.

Τα βασικά σημεία

- Να αποκλειστούν οποιαδήποτε περαιτέρω επέκταση του ΝΑΤΟ και η ένταξη της Ουκρανίας στη Συμμαχία.

- Να μην αναπτυχθούν επιπλέον στρατεύματα και όπλα πέρα από τις χώρες στις οποίες υπήρχαν ήδη το Μάιο του 1997 (δηλαδή πριν οποιεσδήποτε ανατολικοευρωπαϊκές χώρες ενταχθούν στη Συμμαχία) - εξαιρουμένων εξαιρετικών περιπτώσεων με τη συναίνεση της Ρωσίας και των κρατών-μελών του ΝΑΤΟ.

- Να σταματήσουν οποιεσδήποτε στρατιωτικές δραστηριότητες του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία, την Ανατολική Ευρώπη, τον Καύκασο και την Κεντρική Ασία.

- Να μην αναπτυχθούν μέσου και μικρού βεληνεκούς πύραυλοι σε σημεία από τα οποία να μπορούν να πλήξουν το έδαφος της άλλης πλευράς.

- Να μην διεξάγονται γυμνάσια με δυνάμεις μεγαλύτερες από μία ταξιαρχία σε μια συμφωνημένη μεθοριακή ζώνη και να ανταλλάσσονται τακτικά πληροφορίες για τα στρατιωτικά γυμνάσια.

- Να επιβεβαιωθεί ότι τα μέρη δεν θεωρούν αλλήλους ως αντιπάλους και να συμφωνήσουν να επιλύουν όλες τις διενέξεις ειρηνικά και να μην χρησιμοποιούν βία.

- Να δεσμευθούν να μην δημιουργούν συνθήκες που θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως απειλή από το άλλο μέρος.

- Να δημιουργηθούν «κόκκινες» τηλεφωνικές γραμμές άμεσης επικοινωνίας για επαφές έκτακτης ανάγκης.