Συρία: Πρώτη επίσκεψη του ΥΠΕΞ των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων από το 2011

Στενός σύμμαχος των ΗΑΕ, οι ΗΠΑ εξέφρασαν την «ανησυχία» τους και στηλίτευσαν κάθε προσπάθεια με στόχο την «αποκατάσταση» του κ. Άσαντ, τον οποίο κατηγορούν πως είναι «βάρβαρος δικτάτορας», του προσάπτουν «ωμότητες» και ότι «στερεί την πρόσβαση στην ανθρωπιστική βοήθεια στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας».

Ένδειξη της αναθέρμανσης των σχέσεων της συριακής κυβέρνησης και των αραβικών κρατών του Κόλπου, το ταξίδι του Αμπντάλα μπιν Ζαγίντ αλ Ναχιάν εγγράφεται στο πλαίσιο προσπαθειών στην περιοχή για να βγει η Συρία από την απομόνωσή της έπειτα από 11 χρόνια πολέμου με καταστροφικές συνέπειες για την οικονομία της.

Τα ΗΑΕ, όπως και οι άλλες πέντε αραβικές μοναρχίες του Κόλπου, διέκοψαν τον Φεβρουάριο του 2012 τις διπλωματικές σχέσεις τους με τη Δαμασκό, καθώς η αιματηρή καταστολή των μαζικών κινητοποιήσεων με αίτημα τον εκδημοκρατισμό μεταμορφωνόταν στον περίπλοκο πόλεμο που προκάλεσε ποταμούς αίματος.

Ο Σύρος πρόεδρος και ο επικεφαλής της διπλωματίας των Εμιράτων συζήτησαν «τις σχέσεις των δύο αδελφών χωρών και τρόπους ανάπτυξής τους», μετέδωσε το επίσημο συριακό πρακτορείο ειδήσεων SANA. Ο αρχηγός του συριακού κράτους εξήρε «τις αντικειμενικές θέσεις των Εμιράτων που βρίσκονται πάντα στο πλευρό του συριακού λαού».

Από την πλευρά του ο ΥΠΕΞ των ΗΑΕ υπογράμμισε ότι η χώρα του είναι διατεθειμένη να συμβάλλει να «ενισχυθεί η ασφάλεια, η σταθερότητα και η ενότητα της Συρίας», σύμφωνα με το επίσημο πρακτορείο ειδήσεων των Εμιράτων, το WAM.

Το Αμπού Ντάμπι άνοιξε ξανά τον Δεκέμβριο του 2018 την πρεσβεία του στη Δαμασκό, αλλά οι σχέσεις παρέμεναν μάλλον ψυχρές.

Καταστροφές, κυρώσεις

Η Συρία περιθωριοποιήθηκε από τον αραβικό κόσμο μετά το ξέσπασμα της ένοπλης σύρραξης. Αρκετά αραβικά κράτη, ανάμεσά τους και μοναρχίες του Κόλπου, υποστήριξαν την αντιπολίτευση και τους αντάρτες που αναμετρώνταν με τις δυνάμεις του κ. Άσαντ.

Με τη στρατιωτική βοήθεια της Ρωσίας, του Ιράν και του σιιτικού κινήματος Χεζμπολάχ του Λιβάνου, οι δυνάμεις της συριακής κυβέρνησης, έπειτα από πολλές ήττες, άρχισαν να αντιστρέφουν τη ροή του πολέμου και ανέκτησαν από το 2015 και μετά μεγάλο μέρος της συριακής επικράτειας.

Πέραν του διπλωματικού μετώπου, η συριακή κυβέρνηση επιδιώκει την αναζωογόνηση των οικονομικών σχέσεων με τα ΗΑΕ, καθώς η χώρα παραμένει σε βαθιά οικονομική κρίση και αντιμέτωπη με ασφυκτικές κυρώσεις της Δύσης.

Χωρίς να ξεχνιούνται οι κολοσσιαίες καταστροφές και το ότι οι υποδομές της χώρας έχουν μετατραπεί σε συντρίμμια εξαιτίας του πολέμου με κάπου μισό εκατομμύριο νεκρούς που προκάλεσε επίσης τον εκτοπισμό κάπου του μισού πληθυσμού.

Έκθεση της μη κυβερνητικής οργάνωσης World Vision, που δημοσιοποιήθηκε νωρίτερα φέτος, περιείχε την εκτίμηση πως το οικονομικό κόστος του πολέμου στη Συρία ξεπέρασε το 1 τρισεκατομμύριο ευρώ.

Τα ΗΑΕ, πλούσια πετρελαιοπαραγωγική χώρα, είναι ο κυριότερος εμπορικός εταίρος της Συρίας: αντιπροσωπεύουν το 14% των διεθνών εμπορικών συναλλαγών της.

Τα Εμιράτα «είναι το σωσίβιο της Συρίας», με δεδομένο ότι οι κυρώσεις περιπλέκουν κάθε εγχείρημα για την ανοικοδόμηση, κρίνει ο αναλυτής Νικολά Ερά. «Η Δαμασκός έχει ανάγκη τα Εμιράτα (...) για να αποκτήσει πρόσβαση σε κρίσιμης σημασίας κεφάλαια».

Το Αμπού Ντάμπι δεν είναι η μόνη αραβική πρωτεύουσα που τείνει το χέρι στη Δαμασκό. Τον Σεπτέμβριο ο Αμπντάλα Β΄, ο μονάρχης της Ιορδανίας, συζήτησε τηλεφωνικά με τον Μπασάρ αλ Άσαντ για πρώτη φορά από το 2011. Οι δύο γειτονικές χώρες άνοιξαν κατόπιν μια μεθοριακή διάβαση καίριας σημασίας.

Μετά τη Δαμασκό ο ΥΠΕΞ των ΗΑΕ θα ταξιδέψει στο Αμάν, σύμφωνα με τη συριακή εφημερίδα Αλ Ουάταν.

Ιρανική επιρροή

Η Αίγυπτος, όπου εδρεύει ο Αραβικός Σύνδεσμος, από τον οποίο αποκλείστηκε η Συρία το 2011, κρίνει απαραίτητο να αποκατασταθούν εν καιρώ οι σχέσεις με τη Δαμασκό. «Θα έρθει η ημέρα που η Συρία θα επανενταχθεί στον αραβικό κόσμο. Αλλά αυτό θα εξαρτηθεί από τις πολιτικές που θα υιοθετήσει η συριακή κυβέρνηση», συνοψίζει ο επικεφαλής της αιγυπτιακής διπλωματίας Σάμεχ Σούκρι.

Η αναθέρμανση των σχέσεων θεωρείται επίσης πως εντάσσεται σε μια προσπάθεια να αντισταθμιστεί και προοδευτικά να μειωθεί η επιρροή του Ιράν στην κυβέρνηση του προέδρου Άσαντ. Το Ιράν έχει, αξιοσημείωτα, διευρύνει τη στρατιωτική παρουσία του στη συριακή επικράτεια λόγω του πολέμου.

Πάντως, μολονότι το καθεστώς ελέγχει πλέον το μεγαλύτερο μέρος της χώρας, η Συρία παραμένει κατακερματισμένη. Οι Κούρδοι ελέγχουν το βορειοανατολικό της τμήμα· τομείς στον βορρά ελέγχονται από τζιχαντιστές και διάφορες οργανώσεις ανταρτών· άλλοι από τον στρατό της Τουρκίας και σύρους βοηθητικούς του.

Η τζιχαντιστική οργάνωση Ισλαμικό Κράτος συνεχίζει να διαπράττει φονικές επιθέσεις, παρά την κατάρρευση του «χαλιφάτου» της, την απώλεια όλων των εδαφών που κατείχε, το 2019.