Σύνοδος G20: Ελάχιστες «χειροπιαστές» δεσμεύσεις για την κλιματική αλλαγή

Οι ηγέτες των 20 ισχυρότερων οικονομιών παγκοσμίως απευθύνουν έκκληση για «ουσιαστική και αποτελεσματική» δράση με στόχο τον περιορισμό της ανόδου της παγκόσμιας θερμοκρασίας στον 1,5 βαθμό Κελσίου, αλλά προσφέρουν ελάχιστες χειροπιαστές δεσμεύσεις.

Το αποτέλεσμα σκληρών διαπραγματεύσεων ανάμεσα σε διπλωμάτες στη Ρώμη αφήνει τεράστιο έργο να συντελεστεί στη Σύνοδο των Ηνωμένων Εθνών για το Κλίμα (COP26) στη Γλασκώβη, όπου οι περισσότεροι από τους ηγέτες της G20 μεταβαίνουν απευθείας από την Ρώμη.

Η Ομάδα των 20, που περιλαμβάνει την Βραζιλία, την Κίνα, την Ινδία, την Γερμανία και τις ΗΠΑ, ευθύνεται για το περίπου 80% των αερίων του θερμοκηπίου παγκοσμίως.

Η διακήρυξη αναφέρει ότι τα ισχύοντα εθνικά σχέδια για τους τρόπους μείωσης των εκπομπών θα πρέπει να ενισχυθούν «αν είναι απαραίτητο», ενώ περιλαμβάνει και την δέσμευση για την κατάργηση της χρηματοδότησης παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με καύση άνθρακα μέχρι το τέλος του χρόνου.

Ωστόσο, δεν περιλαμβάνει καμία συγκεκριμένη αναφορά στο 2050 -την καταληκτική ημερομηνία για την επίτευξη του στόχου μηδενικών εκπομπών άνθρακα.

«Αναγνωρίζουμε ότι οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στον 1,5 βαθμό Κελσίου είναι πολύ λιγότερες σε σχέση με τους 2 βαθμούς. Η διατήρηση του 1,5 βαθμού Κελσίου σύντομα απαιτεί ουσιαστικές και αποτελεσματικές ενέργειες και δέσμευση από όλες τις χώρες» αναφέρεται.

Το όριο του 1,5 βαθμού Κελσίου είναι αυτό το οποίο οι ειδικοί των Ηνωμένων Εθνών λένε ότι θα πρέπει να επιτευχθεί ώστε να αποφευχθεί μία δραματική επιτάχυνση ακραίων καιρικών φαινομένων όπως ξηρασίες, καταιγίδες και πλημμύρες και για την πραγματοποίηση αυτού του στόχου οι ίδιοι προτείνουν την επίτευξη των μηδενικών εκπομπών μέχρι το 2050.

Οι ηγέτες αρκέστηκαν να αναγνωρίσουν την ζωτική σημασία της επίτευξης μηδενικών εκπομπών άνθρακα μέχρι τα μέσα του αιώνα μας.

Η Κίνα, ο μεγαλύτερος ρυπαντής παγκοσμίως, έχει θέσει ως στόχο το 2060 και άλλοι μεγάλοι ρυπαντές όπως η Ινδία και η Ρωσία επίσης δεν έχουν δεσμευτεί να ικανοποιήσουν τον στόχο του 2050.

Ειδικοί των Ηνωμένων Εθνών επισημαίνουν ότι ακόμη και αν τα ισχύοντα εθνικά σχέδια εφαρμοστούν πλήρως ο κόσμος οδεύει προς μια άνοδο της παγκόσμιας θερμοκρασίας στους 2,7 βαθμούς Κελσίου, κάτι το οποίο θα συνοδευόταν από καταστροφική επιτάχυνση ακραίων καιρικών φαινομένων όπως ξηρασίες, πλημμύρες και καταιγίδες.

Η διακήρυξη περιλαμβάνει δέσμευση για την κατάργηση της χρηματοδότησης παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με καύση άνθρακα μέχρι το τέλος του χρόνου, αλλά δεν ορίζει συγκεκριμένη ημερομηνία για την κατάργηση της παραγωγής ενέργειας από άνθρακα αναφέροντας ότι αυτή θα γίνει «το συντομότερο δυνατό».

Επίσης οι ηγέτες της G20 δεν όρισαν συγκεκριμένη ημερομηνία για την κατάργηση της χρηματοδότησης ορυκτών καυσίμων, λέγοντας ότι θα προσπαθήσουν να το επιτύχουν «μεσοπρόθεσμα».

Σχετικά με το μεθάνιο, το οποίο έχει ισχυρότερες αλλά μικρότερης διάρκειας επιπτώσεις σε σχέση με το διοξείδιο του άνθρακα στην υπερθέρμανση του πλανήτη, η διατύπωσή τους είναι αποδυναμωμένη σε σχέση με προηγούνενη διακήρυξη.

Διπλωμάτες διαπραγματεύονταν έως την τελευταία στιγμή για τη γεφύρωση των διαφωνιών τους σχετικά με τους τρόπους αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής με τα βασικά σημεία τριβής να είναι η κατάργηση της επιδότησης των ορυκτών καυσίμων, η κατάργηση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από άνθρακα και η συμφωνία σε ένα συγκεκριμένο χρονικό πλαίσιο για την επίτευξη των μηδενικών εκπομπών άνθρακα, όπως ανέφεραν νωρίτερα διπλωματικές πηγές.

Επείγουσα αντιμετώπιση, αλλά...

Σύμφωνα με πληροφορίες της ιταλικής προεδρίας, κατά τη διάρκεια των σημερινών εργασιών της συνόδου κορυφής της G20, οι οποίες επικεντρώθηκαν στο θέμα του περιβάλλοντος και της κλιματικής αλλαγής, όλοι οι ηγέτες αναφέρθηκαν στις ομιλίες τους στην ανάγκη επείγουσας αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης.

«Η πτώση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας μας διδάσκει ότι όταν ξεκινά η κατάρρευση όλα συμβαίνουν πολύ γρήγορα» δήλωσε ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον.

Ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, Τζο Μπάιντεν, απηύθυνε έκκληση προς όλους τους ηγέτες, λέγοντας:

«Δεν θέλω οι επόμενες γενιές να αναφέρθουν στη σύνοδο αυτή και να σκεφθούν: Έτσι αποτύχαμε. [...] Οι μελλοντικές γενιές πρέπει να σκεφτούν: Γι' αυτό τον λόγο καταφέραμε να πετύχουμε».

Ο ιταλός πρωθυπουργός, Μάριο Ντράγκι, αναφέρθηκε από πλευράς του στην πολυμέρεια ως βασική μέθοδο για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.

Από πλευράς του, ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, κάνει γνωστό η ιταλική προεδρία, δήλωσε ότι η G20 πρέπει να είναι θεσμός κύριας σημασίας για τον καθορισμό σαφών, ενιαίων και διαφανών κανόνων. Επισημαίνεται ότι ο Πούτιν δεν μετείχε διά ζώσης στη σύνοδο της Ρώμης.

Ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν αναφέρθηκε στις διαπραγματεύσεις των διαφόρων αντιπροσωπειών και στην κατάληξή τους.

Αυτή περιλαμβάνει ένα ταμείο 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων για τη στήριξη της οικολογικής μετάβασης σε χώρες υπό ανάπτυξη και τη σταδιακή κατάργηση της χρηματοδότησης προς σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής που χρησιμοποιούν άνθρακα.