Τουρκία: Εκτονώνεται η διπλωματική κρίση με την απέλαση των δέκα πρεσβευτών

Η διπλωματική κρίση ανέκυψε με τους «βρυχηθμούς» του Ρετζέπ Ταγίπ Ενρτογάν περί απέλασης των πρεσβευτών δέκα χωρών, περιλαμβανομένων Γαλλίας και Ηνωμένων Πολιτειών, που ζήτησαν την αποφυλάκιση του αντιπολιτευόμενου ακτιβιστή, εκδότη και επιχειρηματία Οσμάν Καβάλα, σε εφαρμογή της σχετικής απόφασης του Ευρωπαϊκού Δικασστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΑΔ).

Την αρχή έκανε η πρεσβεία των Ηνωμένων Πολιτειών στην Τουρκία με ανάρτησή της στο Twitter, στην οποία ανέφερε:

«Απαντώντας σε ερωτήσεις σχετικά με τη δήλωση της 18ης Οκτωβρίου, οι Ηνωμένες Πολιτείες σημειώνουν ότι συμμορφώνονται με το άρθρο 41 της Σύμβασης της Βιέννης για τις Διπλωματικές Σχέσεις».

Την ανακοίνωση αυτή αναπαρήγαγαν στη συνέχεια και οι δέκα πρεσβείες στην Αγκυρα, οι επικεφαλής των οποίων απειλούνταν από τον Ερντογάν με απέλαση.

Ο Τούρκος πρόεδρος «χαιρετίζει», σύμφωνα με το τουρκικό πρακτορείο Anadolu, τη δήλωση δυτικών πρεσβειών που αποσαφηνίζουν όσον αφορά την ανακοίνωση που συνυπέγραψαν την 18η Οκτωβρίου ότι εξακολουθούν να τηρούν το Άρθρο 41 της Σύμβασης της Βιέννης για τις Διπλωματικές Σχέσεις -περί μη ανάμειξης στις εσωτερικές υποθέσεις των χωρών στις οποίες υπηρετούν.

Οι χώρες, των οποίων οι πρεσβευτές απειλούνταν με απέλαση από τον Ερντογάν ήταν: οι Ηνωμένες Πολιτείες, ο Καναδάς, η Γαλλία, η Φινλανδία, η Δανία, η Γερμανία, η Ολλανδία, η Νέα Ζηλανδία, η Νορβηγία και η Σουηδία.

Επικαλούμενο πηγές της τουρκικής προεδρίας, το πρακτορείο Anadolu μετέδωσε ότι ο Ερντογάν χαιρέτισε τη δήλωση που ανάρτησαν στο Twitter οι Ηνωμένες Πολιτείες, ο Καναδάς, η Ολλανδία και η Νέα Ζηλανδία και αργότερα αναδημοσίευσαν στο ίδιο μέσο κοινωνικής δικτύωσης η Σουηδία, η Νορβηγία, η Φινλανδία και η Δανία.

Ο Καναδάς, η Ολλανδία και η Νέα Ζηλανδία έστειλαν η καθεμία χώρα παρόμοιο μήνυμα, ενώ η Νορβηγία και η Φινλανδία αναδημοσίευσαν στο Twitter το μήνυμα των ΗΠΑ.

Πανηγυρίζουν τα φιλοκυβερνητικά μέσα

Με αυτή τη φόρμουλα, αφ' ενός αποφεύγεται μία μείζονα διπλωματική κρίση της Τουρκίας με τους δυτικούς συμμάχους της και αφ΄ετέρου παρουσιάζει ο Ερντογάν τον ευατό του ισχυρό στο εσωτερικό της χώρας του.

Ήδη τα φιλοκυβερνητικά μέσα ενημέρωσης κάνουν λόγο για μεγάλη νίκη του Τούρκου προέδρου, ο οποίος όπως γράφουν, ανάγκασε τους δυτικούς να σεβαστούν την Τουρκία και να μην αναμειγνύονται στις εσωτερικές της υποθέσης, σεβόμενες την «ανεξαρτησία της τουρκικής Δικαιοσύνης».

Τι είχε πει ο Ερντογάν

Ο Ερντογάν, σε ομιλία του το Σάββατο στην πόλη Εσκισεχίρ, είπε ότι έδωσε εντολή τστο υπουργείο Εξωτερικών να κηρύξει «ανεπιθύμητα πρόσωπα» τους δέκα πρεσβευτές των δυτικών χωρών που ζήτησαν την απελευθέρωση του ακτιβιστή, εκδότη και επιχειρηματία, Οσμάν Καβαλά, που κρατείται επί τέσσερα χρόνια χωρίς δίκη κατηγορούμενος για τη χρηματοδότηση διαδηλώσεων. Η κυβέρνηση Ερντογάν χαρακτηρίζει τον Οσμάν Καβάλα τρομοκράτη και «εκπρόσωπο του Σόρος» στην Τουρκία.

Η παρέμβαση Σασόλι

Νωρίτερα, σήμερα Δευτέρα, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Νταβίντ Σασόλι, απάντησε σε υψηλούς τόνους στον Τούρκο πρόεδρο, κάνοντας λόγο για αυταρχισμό της τουρκικής κυβέρνησης -δεδομένου ότι οι έξι από τις δέκα ενδιαφερόμενες χώρες είναι κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

«Η απέλαση δέκα πρεσβευτών είναι ένδειξη της αυταρχικής μετατόπισης της τουρκικής κυβέρνησης. Δεν θα εκφοβιστούμε», έγραψε ο κ. Σασόλι σε ανάρτησή του στο twitter, ζητώντας την απελευθέρωση του Οσμάν Καβάλα.

Από την πλευρά της, η Κάτι Πίρι, πρώην εισηγήτρια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την Τουρκία, δήλωσε ότι ολόκληρη η ΕΕ πρέπει να στηρίξει τους πρέσβεις που κηρύχθηκαν persona non grata.

Η Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τονίζει ότι οι τουρκικές αρχές πρέπει «να απέχουν από βήματα που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε ένα ακόμη χειρότερο σενάριο στις σχέσεις μας από τη δύσκολη περίοδο που ζούμε τα τελευταία χρόνια, μια κρίση που απλώς ελπίζαμε να ξεπεράσουμε».

Στην ανακοίνωση που εξέδωσαν ο μόνιμος εισηγητής του Κοινοβουλίου για την Τουρκία Νάτσο Σάντσεθ Αμόρ (Σοσιαλιστές και Δημοκράτες) και ο πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Αντιπροσωπείας ΕΕ-Τουρκίας Σεργκέι Λαγκορντίσκι (Πράσινοι/Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Συμμαχία) χαρακτηρίζουν την εντολή του προέδρου Ερντογάν ακατανόητη και εντελώς αβάσιμη.

Προσέθεσαν ότι «είναι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων που διέταξε την άμεση αποφυλάκισή του τον Δεκέμβριο του 2019, η οποία επανέλαβε στη συνέχεια με έξι αποφάσεις και ένα ενδιάμεσο ψήφισμα της Επιτροπής Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης. Ως εκ τούτου, η Τουρκία είναι υποχρεωμένη να σεβαστεί την απόφαση αυτού του Δικαστηρίου, όπως έχει την υποχρέωση να ακολουθήσει παρόμοια απόφαση για τον Σελαχατίν Ντεμίρτας».

«Καλούμε τις τουρκικές αρχές να απέχουν από βήματα που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε ένα ακόμη χειρότερο σενάριο στις σχέσεις μας από τη δύσκολη περίοδο που ζούμε τα τελευταία χρόνια, μια κρίση που απλώς ελπίζαμε να ξεπεράσουμε» καταλήγουν.

Στη φυλακή από το 2017

Ο Οσμάν Καβάλα βρίσκεται στη φυλακή από τα τέλη του 2017, κατηγορούμενος ότι χρηματοδότησε τις διαδηλώσεις στην Τουρκία το 2013 και ότι ενεπλάκη στην απόπειρα πραξικοπήματος του 2016. Ο ίδιος αρνείται τις κατηγορίες.

Οργανώσεις για τα δικαιώματα του ανθρώπου υπογραμμίζουν πως η υπόθεση Καβάλα είναι εμβληματική της καταστολής των διαφωνούντων από τον Ερντογάν.

Στα τέλη του 2019 το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου είχε ζητήσει την άμεση απελευθέρωση του Καβάλα επειδή δεν υπήρχαν εύλογες υποψίες ότι έχει διαπράξει κάποιο αδίκημα, εκτιμώντας ότι η κράτησή του έχει στόχο τη φίμωσή του.

Το Συμβούλιο της Ευρώπης έχει δηλώσει πως θα αρχίσει διαδικασίες επί παραβάσει σε βάρος της Τουρκίας, αν ο Καβάλα δεν απελευθερωθεί.

Η επόμενη ακροαματική συνεδρίαση του δικαστηρίου για την υπόθεση εναντίον του Καβαλά, ο οποίος αρνείται όλες τις κατηγορίες, και άλλων θα πραγματοποιηθεί στις 26 Νοεμβρίου.