Νέα τριβή στις σχέσεις Δύσης-Τουρκίας με φόντο τις απελάσεις πρέσβεων λόγω Οσμάν Καβάλα

Η πρώτη επίσημη αντίδραση προήλθε από τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Νταβίντ Σασόλι, ο οποίος -δεδομένου ότι οι έξι από τις δέκα ενδιαφερόμενες χώρες είναι κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης- απάντησε το Σάββατο σε υψηλούς τόνους στον Τούρκο πρόεδρο.

«Η απέλαση δέκα πρεσβευτών είναι ένδειξη της αυταρχικής μετατόπισης της τουρκικής κυβέρνησης. Δεν θα εκφοβιστούμε», έγραψε ο κ. Σασόλι σε ανάρτησή του στο twitter, ζητώντας την απελευθέρωση του Οσμάν Καβάλα.

Από την πλευρά της, η Κάτι Πίρι, πρώην εισηγήτρια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την Τουρκία, δήλωσε ότι ολόκληρη η ΕΕ πρέπει να στηρίξει τους πρέσβεις που κηρύχθηκαν persona non grata.

Οι περισσότερες από τις δέκα εμπλεκόμενες χώρες ανέφεραν ότι ακόμη δεν έχουν λάβει επίσημη ειδοποίηση για τους πρέσβεις τους από το τουρκικό ΥΠΕΞ, ωστόσο φαίνεται να βρίσκονται σε διαβουλεύσεις μεταξύ τους, προκειμένου να χειριστούν την υπόθεση συντονισμένα.

Προσεκτική στάση τηρεί το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών με εκπρόσωπό του να δηλώνει το Σάββατο ότι γνωρίζουν την είδηση και έχουν ζητήσει από το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών να διευκρινίσει το θέμα.

Αντίστοιχα, κύκλοι του γερμανικού Υπουργείου Εξωτερικών δήλωσαν αργά το βράδυ του Σαββάτου στο Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων (dpa) πως «έχουμε λάβει γνώση των δηλώσεων του Τούρκου προέδρου Ερντογάν όπως και τη σχετική ειδησεογραφία και συζητούμε αυτή τη στιγμή με τις άλλες εννέα εμπλεκόμενες χώρες».

Η Νορβηγία δήλωσε επίσης ότι η πρεσβεία της δεν είχε λάβει καμία ειδοποίηση από τις τουρκικές αρχές. «Ο πρεσβευτής μας δεν έκανε τίποτα για να δικαιολογεί την απέλασή του», δήλωσε ο εκπρόσωπος της νορβηγικής κυβέρνησης Τρουντ Μασέιντε, προσθέτοντας ότι η Τουρκία γνωρίζει καλά τις απόψεις της Νορβηγίας. «Θα συνεχίσουμε να καλούμε την Τουρκία να συμμορφωθεί με τα δημοκρατικά πρότυπα και το κράτος δικαίου στα οποία δεσμεύτηκε η χώρα βάσει της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων», συμπλήρωσε. Παρόμοια δήλωση προήλθε και από τη Σουηδία.

Ο Δανός υπουργός Εξωτερικών Jeppe Kofod δήλωσε επίσης ότι δεν έχει γίνει καμία επίσημη ενημέρωση προς την πρεσβεία τους και ότι βρίσκονται σε επαφή με φιλικές και συμμαχικές χώρες.

«Θα συνεχίσουμε να προστατεύουμε τις κοινές μας αξίες και αρχές, όπως επίσης εκφράζονται στην κοινή δήλωση», ανέφερε σε δήλωσή του.

Το υπουργείο Εξωτερικών της Νέας Ζηλανδίας δήλωσε ότι «δεν θα κάνει κανένα σχόλιο χωρίς να λάβει ενημέρωση μέσω των επίσημων καναλιών» και ότι «η Νέα Ζηλανδία δίνει αξία στις σχέσεις της με την Τουρκία».

Ερντογάν: Ανεπιθύμητα πρόσωπα οι 10 πρέσβεις που ζήτησαν αποφυλάκιση του Οσμάν Καβάλα

Μετά τις απειλές για απελάσεις, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έδωσε το Σάββατο οδηγίες στο τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών προκειμένου να κηρυχθούν «ανεπιθύμητα πρόσωπα» (persona non grata) οι δέκα πρέσβεις, μεταξύ των οποίων η Γαλλία, η Γερμανία και οι ΗΠΑ, που ζήτησαν την αποφυλάκιση του αντιπολιτευόμενου ακτιβιστή, εκδότη και επιχειρηματία Οσμάν Καβάλα.

Σύμφωνα με δήλωση του Ερντογάν, την οποία έκανε σε τελετή εγκαινίων στο Εσκισεχίρ, οι πρέσβεις αυτοί, ή θα πρέπει να κατανοήσουν την Τουρκία, ή θα πρέπει να φύγουν από τη χώρα.

Ο Ερντογάν ανακοίνωσε ότι έδωσε τη σχετική εντολή στον υπουργό Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου: «Κοιμούνται και σηκώνονται με τον Καβάλα. Ο Καβάλα είναι το παράρτημα του Σόρος στην Τουρκία. Γι’ αυτό ήρθαν στο υπουργείο Εξωτερικών οι 10 πρεσβευτές. Τι αυθάδεια ήταν κι αυτή. Εδώ είναι Τουρκία. Η ένδοξη Τουρκία. Κανείς δεν μπορεί να μας δώσει οδηγίες», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σύμφωνα με το πρακτορείο Anadolu και συνέχισε:

«Έδωσα την απαραίτητη εντολή στον υπουργό Εξωτερικών μας και είπα τι πρέπει να γίνει: αυτοί οι 10 πρεσβευτές πρέπει να κηρυχθούν persona non grata αμέσως. Θα το διευθετήσετε αμέσως. Αυτοί οι πρεσβευτές πρέπει να γνωρίζουν και να κατανοούν την Τουρκία. Θα πρέπει να φύγουν από τη χώρα, εάν δεν τη γνωρίζουν πλέον».

Σημειώνεται ότι σε ανακοίνωση που δημοσιοποίησαν το βράδυ της Δευτέρας μέσω των πρέσβεών τους, ο Καναδάς, η Γαλλία, η Φινλανδία, η Δανία, η Γερμανία, η Ολλανδία, η Νέα Ζηλανδία, η Νορβηγία, η Σουηδία και οι ΗΠΑ απηύθυναν έκκληση για μια «δίκαιη και ταχεία διευθέτηση της υπόθεσης» του Οσμάν Καβάλα, Tούρκου εκδότη και μαικήνα που έχει γίνει μαύρο πρόβατο του καθεστώτος και είναι φυλακισμένος εδώ και τέσσερα χρόνια χωρίς δίκη.

Η Τουρκία είχε καλέσει την Τρίτη στο υπουργείο Εξωτερικών τους πρεσβευτές των δέκα χωρών χαρακτηρίζοντας «απαράδεκτη» την έκκλησή τους υπέρ της απελευθέρωσης του Καβαλά.

Ο Καβάλα βρίσκεται στη φυλακή από τα τέλη του 2017, κατηγορούμενος ότι χρηματοδότησε τις διαδηλώσεις στην Τουρκία το 2013 και ότι ενεπλάκη στην απόπειρα πραξικοπήματος του 2016. Ο ίδιος αρνείται τις κατηγορίες.

Οργανώσεις για τα δικαιώματα υπογραμμίζουν πως η υπόθεση Καβάλα είναι εμβληματική της καταστολής των διαφωνούντων από τον Ερντογάν.

Στα τέλη του 2019 το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου είχε ζητήσει την άμεση απελευθέρωση του Καβάλα επειδή δεν υπήρχαν εύλογες υποψίες ότι έχει διαπράξει κάποιο αδίκημα, εκτιμώντας ότι η κράτησή του έχει στόχο τη φίμωσή του.

Το Συμβούλιο της Ευρώπης έχει δηλώσει πως θα αρχίσει διαδικασίες επί παραβάσει σε βάρος της Τουρκίας, αν ο Καβάλα δεν απελευθερωθεί.

Η επόμενη ακροαματική συνεδρίαση του δικαστηρίου για την υπόθεση εναντίον του Καβαλά, ο οποίος αρνείται όλες τις κατηγορίες, και άλλων θα πραγματοποιηθεί στις 26 Νοεμβρίου.