«Αδειάζουν» τον Ερντογάν οι ΗΠΑ: Δεν κάναμε πρόταση για F-16 Viper έναντι των F-35
Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ διαψεύδει τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος υποστήριξε προ διημέρου ότι υπήρξε αμερικανική πρόταση για πώληση στην Τουρκία αναβαθμισμένων μαχητικών αεροσκαφών F-16 Viper,σε αντάλλαγμα των F-35, από το πρόγραμμα των οποίων έχει αποκλειστεί η Αγκυρα.
Ερωτηθείς σχετικά, ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ δεν επιβεβαίωσε την πληροφορία περί προσφοράς από τις Ηνωμένες Πολιτείες για επιστροφή του ποσού που δαπάνησε η Τουρκία στο πρόγραμμα των F-35 μέσω πώλησης μαχητικών F-16 Viper και αναβάθμιση αεροσκαφών παλαιότερης έκδοσης του ίδιου τύπου που διαθέτει η Τουρκία. Αντιθέτως, διευκρίνισε ξεκάθαρα ότι η Ουάσινγκτον δεν είχε κάνει καμία οικονομική προσφορά.
Λίγο πριν την αναχώρησή του για την Ανγκόλα, την Κυριακή, ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είχε δηλώσει ότι Τουρκία βρίσκεται σε συζητήσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες για την αγορά μαχητικών αεροσκαφών F-16 Viper ως αντάλλαγμα για την επένδυσή της, ύψους 1,4 δισ. δολαρίων, στο πρόγραμμα των F-35.
Ήταν γνωστό ότι η Άγκυρα κατέθεσε νωρίτερα τον Οκτώβριο πρόταση στις Ηνωμένες Πολιτείες για την αγορά 40 μαχητικών αεροσκαφών F-16 Viper της αμερικανικής κατασκευάστριας Lockheed Martin και 80 κιτ εκσυγχρονισμού για τα υπάρχοντα αεροσκάφη τους.
Μιλώντας ωστόσο στους δημοσιογράφους, ο Ερντογάν παρουσίασε την τουρκική πρόταση ως αμερικανική, κάτι που αποδόθηκε στη συνήθη πρακτική του να επιδίδεται σε «ανατολίτικο παζάρι».
«Έχει γίνει μία πληρωμή 1,4 δισ. δολαρίων εκ μέρους μας για τα F-35 και οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν αυτή την πρόταση ως αντάλλαγμα» είπε ο Τούρκος πρόεδρος.
«Και ως προς αυτό, είπαμε ότι θα προβούμε σε όλα τα απαραίτητα βήματα για να ανταποκριθούμε στις αμυντικές ανάγκες της χώρας μας» ανέφερε, προσθέτοντας ότι τα νέα F-16 θα συμβάλλουν στην ανάπτυξη του τουρκικού στόλου μαχητικών.
Η αμερικανική απάντηση στον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ήρθε, τη Δευτέρα, διά στόματος του εκπροσώπου του υπουργείου Εξωτερικών, Νεντ Πράις:
«Σας προτείνω να μιλήσετε με την τουρκική κυβέρνηση για σχέδια προμηθειών άμυνας. Αυτό που μπορώ να πω είναι ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν κάνει καμία οικονομική προσφορά στην Τουρκία σχετικά με το αίτημα για τα F-16».
Ο ίδιος αρκέστηκε απλώς να διευκρινίσει ότι το υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ πραγματοποιεί διαβουλεύσεις με την Τουρκία για την επίλυση των διαφορών σχετικά με το πρόγραμμα F-35, όπως μετέδωσε το Reuters.
Η Άγκυρα είχε παραγγείλει περισσότερα από 100 αεροσκάφη F-35 της Lockheed Martin Corp, αλλά οι ΗΠΑ την απέκλεισαν από το πρόγραμμα το 2019 αφότου απέκτησε τα αμυντικά συστήματα S-400 από τη Ρωσία.
Επιμένει ο Ερντογάν στους S-400
Η συμμαχία δεκαετιών μεταξύ Τουρκίας και ΗΠΑ έχει περιέλθει σε πρωτοφανή κρίση τα τελευταία πέντε χρόνια σε πολυάριθμα μέτωπα -ο πόλεμος της Συρίας, η προσέγγιση της Άγκυρας με την Μόσχα, η τουρκική προκλητικότητα στην Ανατολική Μεσόγειο, το σκάνδαλο με την τουρκική τράπεζα Halkbank, καθώς και η καταστολή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ελευθερίων στην Τουρκία.
Η αγορά των S-400 από την Άγκυρα πυροδότησε επίσης την επιβολή κυρώσεων, με την Ουάσινγκτον να βάζει σε «μαύρη λίστα» τον Δεκέμβριο του 2020 την Διεύθυνση Αμυντικής Βιομηχανίας της Τουρκίας, τον επικεφαλής της Ισμαήλ Ντεμίρ και άλλους τρεις αξιωματούχους της.
Έκτοτε, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν προειδοποιήσει κατ' επανάληψη την Τουρκία ενάντια στην αγορά επιπλέον ρωσικών όπλων, ωστόσο ο Ερντογάν επιμένει ότι δεν υπαναχωρεί από την πρόθεση αγοράς και δεύτερης συστοιχίας S-400 από την Ρωσία, κίνηση που σαφώς θα βάθαινε ακόμη περισσότερο το ρήγμα με την Ουάσινγκτον.
«Εχθρικό» το Κογκρέσο
Το αίτημα για τα αεροσκάφη θα «δυσκολευτεί», πάντως, να λάβει έγκριση από το αμερικανικό Κογκρέσο, όπου τα τελευταία χρόνια το κλίμα έναντι της Τουρκίας έχει επιδεινωθεί σε μεγάλο βαθμό και υπάρχει διακομματική συναίνεση στην κατεύθυνση της άσκησης πίεσης στην κυβέρνηση Μπάιντεν ώστε να πιέσει με τη σειρά της περαιτέρω την Άγκυρα κυρίως στο θέμα της αγοράς νέων ρωσικών όπλων, αλλά και στο καίριο ζήτημα της προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
«Ηχηρό «οχι» προς την Τουρκία σχετικά με την απόκτηση νέων αμερικανικών οπλικών συστημάτων, έχει άλλωστε έλθει... προκαταβολικά διά του προέδρου της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας των ΗΠΑ, Ρόμπερτ Μενέντεζ.
«Από την σκοπιά μου, δεν βλέπω νέες πωλήσεις [αμερικανικών] οπλικών συστημάτων στην Τουρκία, εκτός εάν υπάρξει μια δραματική αλλαγή συμπεριφοράς στο θέμα των S-400» δήλωνε ο Ρόμπερτ Μενέντεζ στις 28 Σεπτεμβρίου, κατά κατά τη διάρκεια της ακροαματικής διαδικασίας για την επικύρωση του διορισμού του νέου πρέσβη των ΗΠΑ στη Τουρκία.