Ιράν: ΗΠΑ και Ισραήλ εξετάζουν «σχέδιο Β'» εάν δεν επιστρέψει στη συμφωνία για τα πυρηνικά
«Τα χρονικά περιθώρια στενεύουν» για την επιστροφή του Ιράν στη συμφωνία του 2015 για το πυρηνικό του πρόγραμμα προειδοποίησε ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Άντονι Μπλίνκεν, έπειτα από συνάντηση που είχε σήμερα, Τετάρτη, με τον Ισραηλινό ομόλογό του, Γιαΐρ Λαπίντ, στην Ουάσινγκτον.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ισραήλ εξετάζουν «άλλες επιλογές» για να εμποδίσουν την Τεχεράνη να αποκτήσει πυρηνικά όπλα, ανέφεραν αμφότεροι Μπλίνκεν και Λαπίντ χωρίς να υπεισέλθουν σε λεπτομέρειες.
Υπάρχουν, ωστόσο, αρκετές μη διπλωματικές επιλογές που θα μπορούσαν να εξεταστούν, όπως επισημαίνει το πρακτορείο Associated Press -από ενισχυμένες κυρώσεις έως μυστικές ή στρατιωτικές επιλογές.
«Φτάνουμε σε ένα σημείο στο οποίο η επιστροφή στην τήρηση της [σ.σ. συμφωνίας με το Ιράν] JCPOA δεν θα ανακτήσει από μόνη της τα οφέλη της JCPOA και αυτό γιατί το Ιράν χρησιμοποιεί αυτό το χρονικό διάστημα για να προωθήσει το πυρηνικό του πρόγραμμα με διάφορους τρόπους» δήλωσε ο Μπλίνκεν έπειτα από συνομιλίες με τον Γιαΐρ Λαπίντ και τον ομόλογό τους των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, σεΐχη Αμπντουλάχ Μπιν Ζαγιέντ Αλ Νάχγιαν.
Ανάγκη για σχέδιο Β'
Την ίδια στιγμή, μιλώντας σε διαδικτυακή συζήτηση που διοργάνωσε το ινστιτούτο μελετών Carnegie Endowment for International Peace, ο απεσταλμένος των ΗΠΑ για το Ιράν Ρομπ Μάλεϊ δήλωσε ότι θεωρεί πολύ «πιθανό» ότι η Τεχεράνη δεν θα επιστρέψει ποτέ στην πυρηνική συμφωνία JCPΟA και μίλησε ανοιχτά για την ανάγκη για ένα σχέδιο Β' για να μην επιτραπεί στην Ισλαμική Δημοκρατία να αποκτήσει πυρηνικά όπλα.
«Πιστεύουμε ότι η επιστροφή [στη διεθνή συμφωνία του 2015] θα είναι πάντα η καλύτερη έκβαση. Αλλά είμαστε ρεαλιστές. Γνωρίζουμε ότι υπάρχει τουλάχιστον μια μεγάλη πιθανότητα το Ιράν να επιλέξει άλλη πορεία και πρέπει να συνεργαστούμε με το Ισραήλ και με τους άλλους εταίρους μας στην περιοχή» σημείωσε.
Ο Αμερικανός διαπραγματευτής ανακοίνωσε ότι θα επισκεφθεί τη Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Κατάρ μέσα στις επόμενες ημέρες για να συζητήσει αυτές τις δύο δυνατότητες: Τις «προσπάθειες επιστροφής» στη συμφωνία, αλλά και «ποιες επιλογές έχουμε για τον έλεγχο του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν αν δεν επιστρέψουμε στη συμφωνία».
Η JCPOA που συνήφθη το 2015 μεταξύ του Ιράν αφενός και των ΗΠΑ, του Ηνωμένου Βασιλείου, της Κίνας, της Ρωσίας, της Γαλλίας και της Γερμανίας από την άλλη πλευρά, έδινε στην Ισλαμική Δημοκρατία άρση ενός μέρους των διεθνών κυρώσεων που της επιβλήθηκαν με αντάλλαγμα τη δραστική μείωση του πυρηνικού προγράμματός της.
Αλλά μετά τη μονομερή αποχώρηση των ΗΠΑ από τη συμφωνία το 2018, υπό την προεδρία του Ντόναλντ Τραμπ και την επαναφορά των αμερικανικών κυρώσεων, η Τεχεράνη υποχωρεί ολοένα και περισσότερο από τις δεσμεύσεις που είχε αναλάβει βάσει της συμφωνίας για τον περιορισμό του πυρηνικού προγράμματος της.
Ο νυν πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, έχει δηλώσει έτοιμος για επιστροφή στη συμφωνία υπό τον όρο ότι το Ιράν θα επιστρέψει στις δεσμεύσεις του.
Οι έμμεσες διαπραγματεύσεις μεταξύ Ουάσινγκτον και Τεχεράνης, μέσω του διαμεσολαβητή των άλλων υπογραφόντων μερών της συμφωνίας, ξεκίνησαν τον Απρίλιο στη Βιέννη με στόχο τη διάσωση της συμφωνίας, αλλά έχουν διακοπεί από την εκλογή του νέου Ιρανού προέδρου τον Ιούνιο. Η νέα ιρανική κυβέρνηση υπόσχεται να επιστρέψει γρήγορα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, αλλά δεν έχει ορίσει ακόμη ημερομηνία, προκαλώντας αυξανόμενη ανυπομονησία στην αμερικανική πλευρά αλλά και στην ευρωπαϊκή.
«Κρίσιμη» και όχι «συνήθης» επίσκεψη στο Ιράν του συντονιστή των τριών ευρωπαϊκών συμβαλλόμενων χωρών
Η αναμενόμενη επίσκεψη στην Τεχεράνη από τον συντονιστή της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις συνομιλίες για την αναβίωση της συμφωνίας δεν μπορεί να θεωρηθεί «ως συνήθης» δεδομένης της κλιμάκωσης των ιρανικών πυρηνικών δραστηριοτήτων και της καθυστέρησης των διαπραγματεύσεων από τον Ιούνιο, δήλωσαν Ευρωπαίοι διπλωμάτες.
Ο Ευρωπαίος διπλωμάτης Ενρίκε Μόρα, ο οποίος ηγείται των διαπραγματεύσεων για τη διάσωση της JPCOA πρόκειται να έχει συνομιλίες την Πέμπτη με μέλη της ομάδας διαπραγματεύσεων για τα πυρηνικά του Ιράν τέσσερις μήνες μετά τη διακοπή των συνομιλιών.
«Η επίσκεψη έρχεται σε μια σημαντική στιγμή» ανέφεραν διπλωμάτες από τη Βρετανία, τη Γερμανία και τη Γαλλία, τα ευρωπαϊκά συμβαλλόμενα μέρη της συμφωνίας, γνωστά ως Ε3.
«Η κατάσταση στον πυρηνικό τομέα επιδεινώνεται και επιδεινώνεται συνεχώς από τότε» είπαν αναφερόμενοι στον επιταχυνόμενο εμπλουτισμό ουρανίου από το Ιράν σε υψηλότερη σχάσιμη καθαρότητα, μια πιθανή πορεία προς την κατασκευή πυρηνικής βόμβας.
«Για το λόγο αυτό, δεν βλέπουμε αυτήν την επίσκεψη ως συνήθη, αλλά ως μια αποφασιστική επίσκεψη στην κρίση» κατέληξαν.