Ενεργειακή κρίση στην Ευρώπη: «Ανοίγουν» τις στρόφιγγες Αζερμπαϊτζάν και Ρωσία

Η τιμή του φυσικού αερίου στις ευρωπαϊκές αγορές κατέγραψε σήμερα, Τετάρτη 6 Οκτωβρίου, νέα ιστορικά ρεκόρ εξαιτίας της ισχυρής ζήτησης καθώς πλησιάζει ο χειμώνας, κυρίως στην Ασία, αλλά επίσης λόγω της περιορισμένης προσφοράς και των χαμηλών αποθεμάτων παγκοσμίως.

Ωστόσο, η τάση αντιστράφηκε αφότου ο Βλαντιμίρ Πούτιν «έδειξε» πως η γιγάντια ρωσική εταιρεία φυσικού αερίου Gazprom μπορεί να αυξήσει τις προμήθειες προκειμένου να μην οδηγηθεί η Ευρώπη σε απόλυτη ενεργειακή «καταιγίδα», όπως μεταδίδουν οι Financial Times.

Στον ενεργειακό τομέα καταγράφεται ανοδικό ράλι τιμών στις διεθνείς αγορές, με το φυσικό αέριο να φτάνει τα 114 ευρώ/μεγαβατώρα, αυξημένο κατά 40% μέσα σε μία εβδομάδα, και το πετρέλαιο να βρίσκεται στα 83 δολάρια το βαρέλι, αυξημένο κατά 15% μέσα σε έναν μήνα.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται υπ' ατμόν προς αντιμετώπιση των μεγάλων αυξήσεων στις τιμές της ενέργειας. Την προσεχή εβδομάδα πρόκειται να παρουσιαστούν από την Κομισιόν μέτρα προς στήριξη των πιο ευάλωτων νοικοκυριών, ενώ το ζήτημα θα βρίσκεται ψηλά στην ατζέντα της επικείμενης Συνόδου Κορυφής της 21ης-22ας Οκτωβρίου, όπως δήλωσε σήμερα ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ.

Εκ μέρους της Κομισιόν επισημαίνεται, διά της επιτρόπου Ενέργειας Κάντρι Σίμσον, ότι υπάρχουν αρκετά αποθέματα αερίου για τον χειμώνα, αλλά η εκτόξευση των τιμών δείχνει την ανάγκη γρήγορης μεταστροφής στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειες και της μεταρρύθμισης της αγοράς αερίου της ΕΕ -γεγονός που επίσης υπογράμμιζουν η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, και ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν, αρμόδιος για το κλίμα, Φρανς Τίμερμανς.

Το βλέμμα σε Αζερμπαϊτζάν και Ρωσία

Ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν, Ιλχάμ Αλίεφ, δήλωσε σήμερα πως η χώρα του είναι έτοιμη να αυξήσει τις παραδόσεις του φυσικού αερίου προς την Ευρώπη.

Το Αζερμπαϊτζάν, χώρα του Καυκάσου, πλούσια σε υδρογονάνθρακες, άρχισε στα τέλη του 2020 να παραδίδει φυσικό αέριο στην Ιταλία, την Ελλάδα και τη Βουλγαρία, δεσμευόμενη για 10 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου ετησίως.

«Το Αζερμπαϊτζάν άρχισε να παραδίδει φυσικό αέριο στην Ευρώπη το 2020 και μπορούμε να γίνουμε προμηθευτές και άλλων ευρωπαϊκών χωρών» δήλωσε ο Ιλχάμ Αλίεφ απευθυνόμενος σήμερα στον νέο πρεσβευτή της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Μπακού.

Οι παραδόσεις του αζερικού φυσικού αερίου στην Ευρώπη άρχισαν στα τέλη Δεκεμβρίου από το τεράστιο κοίτασμα Σαχ Ντενίζ, μέσω του Νότιου Διαδρόμου φυσικού αερίου, που διασχίζει τη Γεωργία και την Τουρκία. Το κύκλωμα αυτό προορίζεται να διαφοροποιήσει τις προμήθειες των Ευρωπαίων και να μειώσει την εξάρτησή τους από το ρωσικό φυσικό αέριο.

Το κοίτασμα Σαχ Ντενίζ που βρίσκεται στην Κασπία Θάλασσα, στα ανοιχτά του Αζερμπαϊτζάν, μπορεί να περιέχει 1.000 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις.

Την ίδια στιγμή, σε «άνοιγμα» της στρόφιγγας έδειξε και ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, λέγοντας πως η Gazprom πρέπει να συνεχίσει να τηρεί τις υποχρεώσεις της των συμβολαίων που προβλέπουν την προμήθεια φυσικού αερίου μέσω Ουκρανίας.

«Δεν πρέπει κανένας να μπαίνει σε δύσκολη θέση, συμπεριλαμβανομένης και της Ουκρανίας, παρά τα άλλα ζητήματα που σχετίζονται με τις ρώσο-ουκρανικές σχέσεις μέχρι σήμερα, και δεν πρέπει να υπονομεύεται η εμπιστοσύνη προς την Gazprom που είναι ένας αξιόπιστος, απόλυτα αξιόπιστος εταίρος από όλες τις απόψεις» δήλωσε ο Πούτιν κατά τη διάρκεια κυβερνητικής σύσκεψης με θέμα την ανάπτυξη του ενεργειακού τομέα.

Νωρίτερα, ο Πούτιν είχε στραφεί κατά της ΕΕ τονίζοντας ότι η κρίση στην ενεργειακή αγορά φυσικού αερίου οφείλεται στη λανθασμένη πολιτική της Κομισιόν, η οποία αρνήθηκε τα μακροπρόθεσμα συμβόλαια για την προμήθεια φυσικού αερίου με τη Ρωσία και στράφηκε στο χρηματιστηριακό εμπόριο φυσικού αερίου (spot αγορές).

«Η πρακτική των Ευρωπαίων εταίρων μας επιβεβαίωσε για μια ακόμη φορά ότι έκαναν λάθη. Συνομιλούσαμε ακόμη με την προηγούμενη σύνθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και όλη της η πολιτική αποσκοπούσε στο να απαλλαγεί από τα λεγόμενα μακροπρόθεσμα συμβόλαια. Ήταν στραμμένη στη μετάβαση στο χρηματιστηριακό εμπόριο φυσικού αερίου και αποδείχθηκε, σήμερα είναι απολύτως προφανές, ότι η πολιτική αυτή είναι λαθεμένη» δήλωσε ο Ρώσος πρόεδρος.

«Ως αποτέλεσμα, η τιμή του φυσικού αερίου έχει πλέον σπάσει όλα τα ιστορικά ρεκόρ: Σήμερα πλησιάζει τα 2.000 δολάρια ανά χίλια κυβικά μέτρα, δηλαδή είναι πάνω από δέκα φορές υψηλότερη από τη μέση τιμή του περασμένου έτους» συνέχισε.

Η Ευρώπη, η οποία καλύπτει περίπου το ένα τρίτο των αναγκών της σε φυσικό αέριο, με προμήθειες από τη Μόσχα, δηλώνει εδώ και χρόνια ότι θέλει να διαφοροποιήσει τις πηγές εφοδιασμού της, χωρίς να έχει κανένα αποτέλεσμα.

Ο Ρώσος πρόεδρος είπε επίσης ότι η Ρωσία, με βάση τα αποτελέσματα του τρέχοντος έτους, μπορεί και πάλι να προμηθεύσει την Ευρώπη με υδρογονάνθρακες συμπεριλαμβανομένου και του φυσικού αερίου, με ποσότητες ρεκόρ.

Παράλληλα επισήμανε ότι η Ρωσία ήταν και είναι αξιόπιστος προμηθευτής φυσικού αερίου για την Ασία και την Ευρώπη, καθώς τηρεί πλήρως όλες της τις υποχρεώσεις που ορίζονται από τέτοιου είδους συμβόλαια.

Τόνισε, μάλιστα, ότι στην «ιστορία δεν υπήρξε ούτε ένα περιστατικό που η Gazprom να αρνήθηκε να αυξήσει τις προμήθειες στους καταναλωτές της, όταν υποβάλλουν τέτοια αιτήματα»