Σαν Μαρίνο: Οξυμένο κλίμα ενόψει δημοψηφίσματος για τις αμβλώσεις

Η μικροσκοπική και βαθιά Καθολική αυτή Δημοκρατία, που βρίσκεται στην ιταλική χερσόνησο, αλλά αποτελεί ανεξάρτητο κράτος, αποτελεί έναν από τους σφοδρότερους πολέμιους στην Ευρώπη της νομιμοποίησης των αμβλώσεων.

Ένα «Ναι» στο δημοψήφισμα την ερχόμενη Κυριακή που θα καταργήσει ένα νόμο ο οποίος ισχύει από το 1865, θα ανακουφίσει κάπως τους υποστηρικτές του δικαιώματος στην άμβλωση, οι οποίοι έχουν απογοητευτεί από την αυστηροποίηση του μέτρου σε χώρες όπως η Πολωνία ή στην αμερικανική πολιτεία του Τέξας.

Στον ορεινό αυτόν θύλακα των 33.000 κατοίκων οι γυναίκες που τερματίζουν την εγκυμοσύνη τους κινδυνεύουν με ποινή φυλάκισης τριών χρόνων.

Η ποινή διπλασιάζεται για όποιον διενεργεί την άμβλωση.

Καθώς η εκστρατεία εισέρχεται στην τελευταία της εβδομάδα τα πάθη είναι οξυμένα ανάμεσα στους πιστούς στην παράδοση και στους υπέρμαχους του δημοψηφίσματος με σκληρού περιεχομένου αφίσες να έχουν αναρτηθεί στα μεσαιωνικά σοκάκια του Σαν Μαρίνο.

Η Βανέσα Μουρατόρι, ένα μέλος της Γυναικείας Ένωσης του Σαν Μαρίνο, θεωρεί ότι το δημοψήφισμα της 26ης Σεπτεμβρίου θα είναι το αποκορύφωμα της 18ετούς μάχης για να αποκτήσουν οι γυναίκες στο Σαν Μαρίνο τα ίδια δικαιώματα με τις γυναίκες στην Ιταλία, όπου έχει νομιμοποιηθεί η άμβλωση από το 1978.

«Νοιάζομαι για την χώρα μου και θέλω να είναι πολιτισμένη. Νιώθω σαν ένας κρίκος στην αλυσίδα της γυναικείας χειραφέτησης που απλώνεται πέρα από το Σαν Μαρίνο», λέει η Μουρατόρι.

Σε άλλες περιοχές της Ευρώπης, το νησί της Μεσογείου, η Μάλτα, και τα μικροκράτη της Ανδόρας και της Πόλης του Βατικανού - ενός ακόμη ιταλικού θύλακα - απαγορεύουν καθολικά τις αμβλώσεις.

Η Μουρατόρι ίδρυσε μια φεμινιστική οργάνωση το 1994 και παρουσίασε ένα σχέδιο νόμου για την νομιμοποίηση των αμβλώσεων στο νομοθετικό συμβούλιο του Σαν Μαρίνο το 2003.

Δύο μόνο ψήφισαν υπέρ και 16 κατά.

Η εμπειρία αυτή τής κατέστησε σαφές το εύρος της βασισμένης στη θρησκεία αντίστασης στην αλλαγή και την έπεισε ότι απαιτείται μια καλά προετοιμασμένη εκστρατεία για να κερδίσει τις καρδιές και το μυαλό των συμπατριωτών της.

Τυχόν επιτυχία την Κυριακή θα επιτρέπει την άμβλωση μέχρι την 12η εβδομάδα της κύησης και αργότερα μόνο σε περίπτωση που κινδυνεύει η ζωή της μητέρας ή το κύημα από σοβαρή δυσμορφία.

Αργή πρόοδος στο Σαν Μαρίνο

Κατά το τελευταίο δημοψήφισμα στην Ευρώπη για την άμβλωση, τον Ιούνιο, το Βρετανικό Υπερπόντιο Έδαφος του Γιβραλτάρ, ψήφισε υπέρ της χαλάρωσης των πολύ αυστηρών περιορισμών που ισχύουν.

Η Ιρλανδία νομιμοποίησε την άμβλωση με δημοψήφισμα το 2018, ενώ αυτό τον μήνα η πολιτεία του Τέξας κινήθηκε προς την άλλη κατεύθυνση ποινικοποιώντας τις αμβλώσεις, στις περισσότερες περιπτώσεις, μετά την έκτη εβδομάδα της κύησης.

Η κοινωνική πρόοδος ήταν πάντα αργή στο Σαν Μαρίνο.

Οι γυναίκες απέκτησαν δικαίωμα ψήφου το 1960, 14 χρόνια μετά εκείνες στην Ιταλία, και μόλις το 1974 τούς επιτράπηκε να πολιτεύονται.

Το διαζύγιο νομιμοποιήθηκε το 1986, περίπου 16 χρόνια μετά την Ιταλία.

Μολαταύτα, η Ένωση της Μουρατόρι, η οποία διεξάγει την εκστρατεία της από ένα κιόσκι σε έναν παιδότοπο κοντά στο σύνορο με την Ιταλία, έχει επηρεάσει τη συντηρητική νοοτροπία και έχει συγκεντρώσει 3.000 υπογραφές, για να διενεργηθεί το δημοψήφισμα, τρεις φορές περισσότερες από το απαιτούμενο.

«Κατά την άποψή μου αυτό το δημοψήφισμα δεν θα έπρεπε να είναι απαραίτητο, η επιλογή αν θα κάνει ή δεν θα κάνει παιδί μια γυναίκα θα έπρεπε να εντάσσεται στην ανθρώπινη ελευθερία της», λέει η 20χρονη φοιτήτρια Ανίτα Αλβάρες.

Εξίσου αποφασιστική είναι και η εκστρατεία του «Όχι».

Χρησιμοποιώντας το σλόγκαν «ένα από εμάς», το κεντρικό μήνυμα της εκστρατείας του «Όχι» είναι ότι τα αγέννητα βρέφη θα έπρεπε να έχουν τα ίδια δικαιώματα με όλους τους υπόλοιπους πολίτες του Σαν Μαρίνο.

Η Μαρίνα Κόρσι, μια φαρμακοποιός που δραστηριοποιείται στην επιτροπή προώθησης του «Όχι», λέει ότι αυτή η αξία δεν θα πρέπει να θυσιάζεται ακόμη και σε περιπτώσεις βιασμού ή βεβαιότητας ότι θα υπάρχει σοβαρή αναπηρία στο αγέννητο βρέφος.

«Δεν είναι ένοχο το βρέφος σε περιπτώσεις βιασμού, ο βιαστής είναι εκείνος που πρέπει να τιμωρείται, όχι το παιδί», λέει.

Όπως έχει σήμερα η κατάσταση οι γυναίκες στο Σαν Μαρίνο που θέλουν να υποβληθούν σε άμβλωση συνήθως πηγαίνουν στην Ιταλία, όπου μπορούν να το πράξουν ιδιωτικά και με κόστος περίπου 1.500 ευρώ.

«Οι γυναίκες είναι υποχρεωμένες να αναζητούν υγειονομική φροντίδα... ως εγκληματίες επειδή απορρίπτονται από το ίδιο το κράτος», λέει η Κάρεν Προυκόλι, μια επιχειρηματίας και μέλος της εκστρατείας υπέρ του δικαιώματος στην άμβλωση.