Στους Ταλιμπάν το Αφγανιστάν: Διπλωματικό κομφούζιο εν μέσω χάους - Μπάιντεν: Δεν μετανιώνω

Κι ενώ οι Ταλιμπάν υπόσχονται ομαλή μετάβαση εξουσίας χωρίς ακρότητες, η εκκένωση της χώρας συνεχίζεται.

Το πρωί της Τρίτης απογειώθηκαν νέα στρατιωτικά αεροσκάφη που μεταφέρουν διπλωμάτες και πολίτες από το Αφγανιστάν.

Ο διάδρομος, τον οποίο είχαν καταλάβει χθες Δευτέρα χιλιάδες απελπισμένοι Αφγανοί που ήθελαν απεγνωσμένα να φύγουν από την πρωτεύουσα μετά την κατάληψή της από τους Ταλιμπάν, μπορεί πλέον να χρησιμοποιηθεί καθώς το πλήθος απομακρύνθηκε, ανέφερε στο Reuters αξιωματούχος.

Οι αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις, στις οποίες έχει ανατεθεί η φύλαξη και η λειτουργία του αεροδρομίου, είχαν σταματήσει χθες τις πτήσεις εξαιτίας του χάους που επικρατούσε, εν μέσω του οποίου εκτιμάται ότι τουλάχιστον πέντε άνθρωποι, μεταξύ των οποίων ένα κοριτσάκι έχασε τη ζωή του.

Μετά την ανακοίνωση και της Ινδίας ότι εκκενώνει την πρεσβεία της στη χώρα, μόνο τρεις πρεσβείες χωρών παραμένουν στην Καμπούλ: της Ρωσίας, της Κίνας και του Πακιστάν, ενώ η Ινδονησία ανακοίνωσε ότι θα διατηρήσει μία «μικρή διπλωματική αποστολή», εκκενώνοντας ωστόσο την πρεσβεία της.

Διπλωματικός πυρετός

Η διπλωματία των ΗΠΑ ξεκαθάρισε χθες Δευτέρα ότι η Ουάσινγκτον δεν θα αναγνώριζε μια κυβέρνηση των Ταλιμπάν παρά μόνο αν το ισλαμιστικό κίνημα σέβεται τα δικαιώματα των γυναικών και απορρίπτει τους τρομοκράτες.

«Σε ό,τι αφορά τη θέση μας έναντι της οποιαδήποτε μελλοντικής κυβέρνησης στο Αφγανιστάν, αυτή θα εξαρτηθεί από τη συμπεριφορά αυτής της κυβέρνησης. Θα εξαρτηθεί από τη συμπεριφορά των Ταλιμπάν», δήλωσε στον Τύπο ο Νεντ Πράις, ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ.

«Μια μελλοντική αφγανική κυβέρνηση που θα προφυλάσσει τα θεμελιώδη δικαιώματα του λαού της (...) συμπεριλαμβανομένων αυτών του μισού πληθυσμού της – των γυναικών και των κοριτσιών της» και «δεν θα προσφέρει ασφαλές καταφύγιο σε τρομοκράτες», θα ήταν «μια κυβέρνηση με την οποία θα μπορούσαμε να συνεργαστούμε», συνόψισε ο εκπρόσωπος του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών.

Ο κ. Πράις είπε επίσης ότι ο Αμερικανός ειδικός επιτετραμμένος, ο Ζαλμάι Χαλιλζάντ, βρίσκεται ακόμη στο Κατάρ, όπου διεξάγονται συνομιλίες με τους Ταλιμπάν επί αρκετούς μήνες, διευκρινίζοντας πως αμερικανοί αξιωματούχοι συνεχίζουν να συζητούν με αντιπροσώπους του ισλαμιστικού κινήματος σε αυτή τη χώρα του Κόλπου.

Απέφυγε να πει με σαφήνεια αν η Ουάσινγκτον εξακολουθεί να αναγνωρίζει τον Άσραφ Γάνι ως τον νόμιμο πρόεδρο του Αφγανιστάν, μετά τη φυγή του την Κυριακή, καθώς οι Ταλιμπάν ανέτρεπαν την κυβέρνησή του.

«Δεν υπήρξε επίσημη μεταβίβαση της εξουσίας», περιορίστηκε να πει ο κ. Πράις.

«Είναι κάτι για το οποίο συνεργαζόμαστε με τη διεθνή κοινότητα», ανέφερε ο εκπρόσωπος της αμερικανικής διπλωματίας ερωτηθείς ποιον αναγνωρίζουν οι ΗΠΑ ως τον νόμιμο ηγέτη του Αφγανιστάν.

Σύμφωνα με το Αλ Τζαζίρα, ο κ. Γάνι μετέβη αεροπορικώς στο Ουζμπεκιστάν.

Ο Άσραφ Γάνι εξελέγη πρόεδρος το 2014, παραλαμβάνοντας την εξουσία από τον Χαμίντ Καρζάι, ο οποίος κυβερνούσε το Αφγανιστάν από το 2001. Θεωρείτο ολοένα πιο απομονωμένος τα τελευταία χρόνια, κατά τη διάρκεια των οποίων τερματίστηκε η εμπλοκή αμερικανικών μάχιμων δυνάμεων στον πόλεμο, αποσύρθηκαν σχεδόν όλα τα ξένα στρατεύματα και άρχισε ειρηνευτική διαδικασία με τους Ταλιμπάν, αρχικά με την κυβέρνησή του αποκλεισμένη από τις συνομιλίες, που διεξήγαγαν μόνες οι ΗΠΑ. Η κυβέρνησή του άρχισε συνομιλίες με τους Ταλιμπάν στη Ντόχα μήνες μετά τη συμφωνία της Ουάσινγκτον με τους αντάρτες που προέβλεπε την πλήρη απόσυρση των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων από το Αφγανιστάν.

Μπάιντεν: Πιο γρήγορα απ' ό,τι περιμέναμε, αλλά δεν μετανιώνω

Στόχος έντονων επικρίσεων μετά την πτώση της Καμπούλ, ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν «υπεραμύνθηκε σθεναρά» χθες Δευτέρα της απόφασής του να αποσύρει τα αμερικανικά στρατεύματα από το Αφγανιστάν, λέγοντας ότι η αποστολή της Ουάσινγκτον δεν ήταν ποτέ να οικοδομήσει δημοκρατικό κράτος στην ασταθή χώρα που έπεσε ξανά στα χέρια των Ταλιμπάν.

«Έπειτα από 20 χρόνια, έμαθα παρά τη θέλησή μου ότι δεν ποτέ δεν ήταν καλή στιγμή για την απόσυρση των αμερικανικών δυνάμεων», είπε ο Αμερικανός πρόεδρος κατά τη διάρκεια διαγγέλματός του προς το έθνος από τον Λευκό Οίκο. Υπήρχε τεράστιο ενδιαφέρον για την παρέμβαση αυτή μετά την προεδρική σιωπή κατά τη διάρκεια του ιστορικού Σαββατοκύριακου.

«Η αλήθεια είναι ότι όλα αυτά έγιναν γρηγορότερα απ' ό,τι είχαμε προβλέψει», παραδέχτηκε πάντως, αφού χρειάστηκε να διακόψει τις διακοπές του ενώπιον του εύρους της αντιπαράθεσης.

«Η αποστολή μας στο Αφγανιστάν δεν είχε στόχο ποτέ την οικοδόμηση κράτους. Δεν είχε ποτέ στόχο την ίδρυση ενιαίας, κεντροποιημένης δημοκρατίας», δήλωσε ο Δημοκρατικός πρόεδρος, προσθέτοντας ότι ο μοναδικός στόχος «παραμένει σήμερα και ήταν πάντα η αποτροπή τρομοκρατικής επίθεσης στο αμερικανικό έδαφος».

Μπροστά στο χάος, ο ένοικος του Λευκού Οίκου απείλησε σήμερα τους Ταλιμπάν με αντίποινα εάν οι τελευταίοι εμποδίσουν τις επιχειρήσεις εκκένωσης που είναι σε εξέλιξη στο αεροδρόμιο της Καμπούλ.

Σε περίπτωση επίθεσης, η απάντηση θα είναι «γρήγορη και ισχυρή», δήλωσε ο Μπάιντεν, δεσμευόμενος ότι θα υπερασπιστεί τους Αμερικανούς πολίτες με «χρήση συντριπτικής ισχύος εάν είναι απαραίτητο».

Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα συνεχίσουν τη δέσμευσή τους υπέρ των «γυναικών και των νέων κοριτσιών» του Αφγανιστάν, υποσχέθηκε επίσης ο Τζο Μπάιντεν, χαρακτηρίζοντας τις σκηνές στο Αφγανιστάν «σπαρακτικές».

Αφού τελείωσε το διάγγελμά του, ο Μπάιντεν πήρε τον δρόμο της επιστροφής προς το Καμπ Ντέιβιντ, εξοχική κατοικία των Αμερικανών προέδρων κοντά στην ομοσπονδιακή πρωτεύουσα.

«Τους δώσαμε όλες τις δυνατότητες να καθορίσουν το μέλλον τους», δήλωσε προσθέτοντας ότι «οι αμερικανικές δυνάμεις δεν μπορούν, και δεν θα έπρεπε, να διεξαγάγουν έναν πόλεμο και να πεθάνουν σε έναν πόλεμο στον οποίο δεν έχουν τη θέληση να πολεμήσουν οι αφγανικές δυνάμεις».

Υπογράμμισε επίσης ότι οι αντίπαλοι των ΗΠΑ στη διεθνή σκηνή, η Κίνα και η Ρωσία πρωτίστως, θα «ήθελαν πολύ» οι ΗΠΑ να μείνουν καθηλωμένες στο Αφγανιστάν.

«Θα πεθάνουμε αργά, μέσα στην Ιστορία»

Παρά την εκτίμηση πολλών ότι η δεύτερη θητεία των Ταλιμπάν –των «φοιτητών», όπως είναι η κυριολεκτική ερμηνεία του ονόματός τους θα είναι πιο μετριοπαθής σε σχέση με την περίοδο 1996 – 2001, τα πρώτα δείγμα γραφής ήταν απογοητευτικά: Αμέσως μετά τη σαρωτική επέλαση σε όλη τη χώρα τα σημάδια είναι ανησυχητικά:

Από τις εικόνες που βλέπουν το φως της δημοσιότητας, οι γυναίκες έχουν ήδη εξαφανιστεί, φύλακες φέρεται να έχουν ήδη πιάσει πόστα έξω από σπίτια σημαντικών γυναικών αλλά και πολιτικών ενώ υπάρχουν και αναφορές για δολοφονίες πολιτικών αντιπάλων.

Την ίδια στιγμή ένα σπαρακτικό βίντεο που βλέπει το φως της δημοσιότητας, μίας μικρής Αφγανής που, κλαίγοντας, περιγράφει με φόβο το μέλλον της χώρας της, έχει ήδη συγκεντρώσει εκατομμύρια θεάσεις στο διαδίκτυο.

«Δεν έχουμε καμία σημασία επειδή γεννηθήκαμε στο Αφγανιστάν», λέει το μικρό κορίτσι στο διάρκειας 45 δευτερολέπτων βίντεο. «Δεν μπορώ να σταματήσω να κλαίω. Κανείς δεν ενδιαφέρεται για εμάς. Θα πεθάνουμε αργά μέσα στην Ιστορία».

Το βίντεο δημοσιοποίησε στο Twitter η ακτιβίστρια Μασί Αλινετζάντ (Masih Alinejad).