Αφγανιστάν: Σε διαβουλεύσεις ο πρόεδρος Γάνι, ενώ η χώρα «πέφτει» στα χέρια των Ταλιμπάν

Με την στρατιωτική κατάσταση να είναι κρίσιμη, ο πρόεδρος του Αφγανιστάν Άσραφ Γάνι δήλωσε σήμερα ότι βρίσκεται σε επείγουσες διαβουλεύσεις με τοπικούς ηγέτες και διεθνούς εταίρους, ενώ δεν έκανε καμία αναφορά σε μια πιθανή παραίτηση, την οποία ζητούν ορισμένοι.

«Ως πρόεδρός σας, εστιάζομαι στο να αποτρέψω το ενδεχόμενο περαιτέρω αστάθειας, βίας και εκτοπισμού του λαού μου», είπε ο Γάνι κατά τη διάρκεια μιας σύντομης τηλεοπτικής παρέμβασης.

«Η εκ νέου κινητοποίηση των δυνάμεών μας ασφαλείας και άμυνας αποτελεί την κύρια προτεραιότητά μας και σοβαρά μέτρα λαμβάνονται με αυτόν τον σκοπό», τόνισε ο Γάνι.

«Δεν θα επιτρέψω ο πόλεμος που επιβάλλεται στον λαό να προκαλέσει τον θάνατο περισσότερων αθώων ανθρώπων, την εξαφάνιση των επιτευγμάτων των τελευταίων 20 ετών, την καταστροφή των κρατικών υποδομών και τη συνέχιση της αστάθειας», υποσχέθηκε επίσης ο πρόεδρος του Αφγανιστάν.

Οι Ταλιμπάν συνεχίζουν να καταλαμβάνουν εδάφη, με νεότερη την πρωτεύουσα της ανατολικής αφγανικής επαρχίας Πακτίκα, Σαράνα, χωρίς μάχη, όπως δήλωσαν σήμερα τρεις ντόπιοι πολιτικοί.

Οι μαχητές κατέλαβαν σημαντικά κυβερνητικά γραφεία περιλαμβανομένου του γραφείου του κυβερνήτη, του αρχηγείου της αστυνομίας, της διεύθυνσης των υπηρεσιών πληροφοριών και της φυλακής της πόλης, δήλωσαν στο Γερμανική Πρακτορείο Ειδήσεων (dpa) οι επαρχιακοί σύμβουλοι Αφσάρ Χαν Σουλίμαν Χαΐλ και Μπαχτιάρ Γκιουλ Χεμάτ και η βουλευτής Σουράγια Ακμπάρι.

Όπως είπαν, οι Ταλιμπάν πήραν τον έλεγχο της Σαράνα χωρίς μάχη αφού το συμβούλιο των πρεσβυτέρων της επαρχίας μεσολάβησε ανάμεσα στις δύο πλευρές προκειμένου να αποφευχθεί η "αιματοχυσία".

Κυβερνητικοί αξιωματούχοι και μέλη των δυνάμεων ασφαλείας κατέφυγαν σε στρατιωτικές εγκαταστάσεις στην επαρχία, πρόσθεσαν οι αξιωματούχοι.

Η Καμπούλ, η Μαζάρ-ι-Σαρίφ, η μεγαλούπολη του βορρά, καθώς και η Τζαλαλάμπαντ (ανατολικά) είναι οι μοναδικές τρεις μεγάλες πόλεις που παραμένουν υπό τον έλεγχο των κυβερνητικών δυνάμεων.

Καταστρέφει έγγραφα η πρεσβεία των ΗΠΑ

Δεδομένης της προέλασης των Ταλιμπάν, η πρεσβεία των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής στην Καμπούλ διέταξε χθες Παρασκευή το προσωπικό της να καταστρέψει ευαίσθητα έγγραφα και σύμβολα του αμερικανικού κράτους που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για σκοπούς προπαγάνδας από τους Ταλιμπάν.

Σε υπηρεσιακό σημείωμα που μπόρεσε να συμβουλευθεί το Γαλλικό Πρακτορείο, στέλεχος της πρεσβείας υπενθυμίζει στο προσωπικό πού βρίσκεται ο αποτεφρωτήρας της πρεσβείας και άλλος εξοπλισμός καταστροφής εγγράφων.

Στα είδη προς καταστροφή συμπεριλαμβάνονται «αντικείμενα που φέρουν τον λογότυπο της πρεσβείας ή του υπουργείου, αμερικανικές σημαίες και άλλα αντικείμενα που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για προπαγανδιστικούς σκοπούς», διευκρινίζεται στο σημείωμα.

Εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ διαβεβαίωσε ότι πρόκειται για τη συνήθη διαδικασία σε περίπτωση μείωσης της διπλωματικής παρουσίας των ΗΠΑ σε οποιαδήποτε χώρα.

«Η μείωση του προσωπικού στις διπλωματικές αντιπροσωπείες μας σε όλο τον κόσμο γίνεται βάσει τυποποιημένης επιχειρησιακής διαδικασίας», εξήγησε ο εκπρόσωπος.

Η Ουάσινγκτον ανησυχεί καθώς οι Ταλιμπάν συνεχίζουν την προέλαση-αστραπή, κατέλαβαν τις μεγαλύτερες πόλεις του Αφγανιστάν και πλησιάζουν επικίνδυνα την Καμπούλ.

Ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν αποφάσισε να σταλούν 3.000 αμερικανοί στρατιωτικοί για να εγγυηθούν την ασφάλεια κατά τη διάρκεια της απομάκρυνσης του μεγαλύτερου μέρους του αμερικανικού διπλωματικού προσωπικού και άλλων υπηκόων των ΗΠΑ, ενώ βρίσκονται σε εξέλιξη προετοιμασίες ώστε η πρεσβεία να μετεγκατασταθεί στο αεροδρόμιο.

Ο εκπρόσωπος του Πενταγώνου, ο Τζον Κέρμπι, διαβεβαίωσε μολαταύτα χθες Παρασκευή ότι η Καμπούλ δεν αντιμετωπίζει «άμεση απειλή».

Η κυβέρνηση Μπάιντεν λαμβάνει προφυλάξεις για να προστατεύσει τους αμερικανούς διπλωμάτες στο Αφγανιστάν, εννιά χρόνια μετά την επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου 2012 εναντίον του αμερικανικού προξενείου στη Βεγγάζη της Λιβύης. Στην επίθεση εκείνη σκοτώθηκαν τέσσερις Αμερικανοί, συμπεριλαμβανομένου του πρεσβευτή Κρις Στίβενς.

Δεν αναμένεται νέα στρατιωτική εμπλοκή της Δύσης

«Το μεγαλύτερο μέρος της πόλης έχει μετατραπεί σε συντρίμμια εξαιτίας των μαχών και δεν υπάρχουν επαρκείς ποσότητες τροφίμων στην αγορά. Επικρατεί ατμόσφαιρα κατεχόμενης πόλης», είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο.

Οι Ταλιμπάν εξαπέλυσαν την ολομέτωπη επίθεσή τους τον Μάιο, όταν ο Aμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν επιβεβαίωσε την έναρξη της διαδικασίας αποχώρησης των τελευταίων ξένων στρατευμάτων που απέμεναν στη χώρα, 20 χρόνια μετά την επέμβαση του διεθνούς συνασπισμού υπό τις ΗΠΑ που ανέτρεψε το καθεστώς των ισλαμιστών εξαιτίας της άρνησής του να παραδώσει τον Οσάμα μπιν Λάντεν, τον ηγέτη της Αλ Κάιντα.

Η αποχώρηση αναμένεται να έχει αποπερατωθεί την 31η Αυγούστου. Ο Τζο Μπάιντεν στο μεταξύ διαβεβαίωσε πως δεν μετανιώνει για την απόφαση αυτή, παρά την ταχύτητα με την οποία ο αφγανικός στρατός αποσυντίθεται, προς κατάπληξη και απογοήτευση της Ουάσινγκτον, που δαπάνησε κάπου 1 τρισεκατομμύριο δολάρια για να τον εκπαιδεύσει και να τον εξοπλίσει.

Οι ΗΠΑ λένε πως είναι έτοιμες να απομακρύνουν αεροπορικώς «χιλιάδες ανθρώπους την ημέρα», μολονότι εκτιμούν ότι η Καμπούλ δεν αντιμετωπίζει «άμεση απειλή».

Το Λονδίνο ανακοίνωσε από τη δική του πλευρά πως στέλνει 600 μέλη των βρετανικών ένοπλων δυνάμεων στην Καμπούλ για να εγγυηθούν την ασφάλεια των υπηκόων του Ηνωμένου Βασιλείου που πρόκειται να απομακρυνθούν από τη χώρα.

Ο βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον, έπειτα από έκτακτη συνεδρίαση της κυβερνητικής επιτροπής διαχείρισης κρίσεων, τόνισε πως το Λονδίνο έχει σκοπό να «ασκήσει πίεση» διά της διπλωματικής και της πολιτικής οδού, πάντως αποκλείει κάθε υπόθεση «στρατιωτικής λύσης».

Αρκετές χώρες – Ολλανδία, Φινλανδία, Σουηδία, Ιταλία και Ισπανία – ανακοίνωσαν χθες ότι θα μειώσουν στο ελάχιστο την παρουσία τους στη χώρα και προγράμματα υποδοχής αφγανών υπαλλήλων τους.

Η Γερμανία επίσης ανακοίνωσε πως θα μειώσει το διπλωματικό της προσωπικό στην Καμπούλ στο «απόλυτο μίνιμουμ».

Άλλες χώρες, ανάμεσά τους η Νορβηγία και Δανία, προτίμησαν να ανακοινώσουν πως κλείνουν προσωρινά τις πρεσβείες τους. Η Ελβετία, που δεν διατηρεί πρεσβεία στην Καμπούλ, ανακοίνωσε και αυτή ότι θα υποδεχθεί ορισμένους ντόπιους υπαλλήλους της καθώς και τον προσεχή επαναπατρισμό των τριών ελβετών διπλωματών που απέμεναν.

Η διαδικασία της απομάκρυνσης των ξένων διπλωματών κινήθηκε καθώς οι ισλαμιστές αντάρτες κωφεύουν στα διαβήματα και τις διπλωματικές προσπάθειες των ΗΠΑ και της διεθνούς κοινότητας.

Καμιά διάθεση για συμβιβασμό

Τρεις ημέρες διεθνών επαφών στη Ντόχα, στο Κατάρ, ολοκληρώθηκαν την Πέμπτη χωρίς να σημειωθεί ουσιαστική πρόοδος. Με κοινή ανακοίνωσή τους οι ΗΠΑ, το Πακιστάν, η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Κίνα τόνισαν πως δεν πρόκειται να αναγνωρίσουν καμία κυβέρνηση που «θα επιβληθεί διά της βίας» στο Αφγανιστάν.

Οι Ταλιμπάν μοιάζουν να μην έχουν καμιά διάθεση για συμβιβασμό, παρότι οι αρχές πρότειναν την Πέμπτη για να αποφύγουν την καταστροφή «να μοιραστούν την εξουσία με αντάλλαγμα τη διακοπή της βίας», σύμφωνα με κυβερνητικό διαπραγματευτή στην Ντόχα, που ζήτησε να μην κατονομαστεί.

Ο Aφγανός πρόεδρος Άσραφ Γάνι ως τώρα απέρριπτε πάντα δημόσια τις προτροπές να σχηματιστεί μεταβατική μη εκλεγμένη κυβέρνηση με τη συμμετοχή των ισλαμιστών ανταρτών.

Στην Ουάσινγκτον, πρόεδρος Μπάιντεν είναι αντιμέτωπος με πίεση από την αντιπολίτευση, καθώς η απομάκρυνση του αμερικανικού διπλωματικού προσωπικού δημιουργεί αναπόφευκτους συνειρμούς, τον αναπόδραστο παραλληλισμό με την πτώση της Σαϊγκόν, στο Βιετνάμ, το 1975.

«Το Αφγανιστάν παραπαίει προς μια τεράστια καταστροφή, προβλέψιμη, που μπορούσε να αποφευχθεί», σφυροκόπησε την Πέμπτη ο επικεφαλής της Κοινοβουλευτικής Ομάδας των Ρεπουμπλικάνων στην αμερικανική Γερουσία, ο Μιτς Μακόνελ.

Η προέλαση των Ταλιμπάν έχει βαρύ ανθρώπινο κόστος. Τουλάχιστον 183 άμαχοι έχουν σκοτωθεί και 1.181 έχουν τραυματιστεί, ανάμεσά τους παιδιά, μέσα στον τελευταίο μήνα στη Λασκάρ Γκα, στην Κανταχάρ, τη Χεράτ και στην Κουντούζ, σύμφωνα με τον ΟΗΕ.

Ο Γενικός Γραμματέας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, ο Αντόνιο Γκουτέρες, δήλωσε πως του προκαλούν «φρίκη» και «ταραχή» οι πληροφορίες για τις παραβιάσεις των δικαιωμάτων των γυναικών στο Αφγανιστάν.

«Είναι ιδιαίτερα φρικιαστικό και αποκαρδιωτικό να βλέπεις τα δικαιώματα των κοριτσιών και των γυναικών που κατακτήθηκαν με σκληρούς αγώνες να τους αφαιρούνται», πρόσθεσε.

Χθες Παρασκευή η κυβέρνηση του Καναδά ανακοίνωσε πως είναι έτοιμη να υποδεχθεί 20.000 Aφγανούς πρόσφυγες, στο πλαίσιο νέου προγράμματος μετανάστευσης που έχει ιδίως σκοπό η χώρα να υποδεχθεί «ιδιαίτερα ευάλωτα πρόσωπα», κυρίως γυναίκες με ηγετικό ρόλο στους τομείς τους, υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, μέλη θρησκευτικών μειονοτήτων υπό διωγμό, καθώς και μέλη της κοινότητας ΛΟΑΤΚΙ.