Σύνοδος Κορυφής: «Ζυγίζουν» αντιδράσεις Μέρκελ-Μακρόν για διάλογο με τον Πούτιν

Δίνοντας το στίγμα της νέας ευρωπαϊκής στρατηγικής που επιδιώκει να προωθήσει έναντι της Ρωσίας, η Γερμανίδα καγκελάριος, Άνγκελα Μέρκελ, δήλωσε προσερχόμενη στις εργασίες της Συνόδου Κορυφής ότι θα πρέπει μεν να εξεταστεί η συντονισμένη αντίδραση της ΕΕ στις προκλήσεις, αλλά ταυτόχρονα και να βρεθεί κάποιο πλαίσιο διαλόγου.

«Μπορεί κανείς να επιλύσει τις διαφορές καλύτερα, εάν συζητά με τον άλλον, αυτό το είδαμε και με τον Αμερικανό πρόεδρο» δήλωσε η Μέρκελ, αναφερόμενη στην πρόσφατη συνάντηση κορυφής των Τζο Μπάιντεν και Βλαντιμίρ Πούτιν στην Γενεύη.

Από πλευράς του, ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, ανέφερε από τις Βρυξέλλες ότι για τη σταθερότητα της ευρωπαϊκής ηπείρου, είναι αναγκαίο να υπάρξει ένας διάλογος ΕΕ-Μόσχας -ένας διάλογος «απαιτητικός» και «φιλόδοξος», όπως τον χαρακτήρισε, στον οποίο θα τονίζεται η ενότητα της ΕΕ.

Στον αντίποδα, ο πρόεδρος της Λετονίας, Κρισγιάνις Καρίνς, δήλωσε κατά την άφιξή του στις Βρυξέλλες ότι η ΕΕ δεν μπορεί να επιδιώκει διάλογο ανώτατου επιπέδου με τον Βλαντιμίρ Πούτιν χωρίς αλλαγή πορείας από τη Ρωσία, η οποία έχει προσαρτήσει την Κριμαία και υποστηρίζει τους αυτονομιστές στην ανατολική Ουκρανία.

«Ένας διάλογος πρέπει να έχει ένα ορισμένο κόστος και για τη Ρωσία. Διαφορετικά φαίνεται σαν η Ρωσία να προσαρτά την Κριμαία, να διεξάγει πόλεμο στο Ντονμπάς και η Ευρώπη να σηκώνει τους ώμους και να εξακολουθεί να επιδιώκει τον διάλογο. Η Ρωσία δεν αντιλαμβάνεται αυτό το είδος ελεύθερων παραχωρήσεων ως ένδειξη δύναμης» υπογράμμισε.

Ο ίδιος σημείωσε πως οι «27» πρέπει να αφιερώσουν χρόνο για να διαμορφώσουν μια κοινή νέα στρατηγική απέναντι στη Ρωσία και θα πρέπει να καθυστερήσουν τις όποιες αποφάσεις για ενδεχόμενη σύνοδο κορυφής με τον Βλ.Πούτιν μέχρι το φθινόπωρο όταν μια τέτοια κοινή στάση θα έχει σταθερά εδραιωθεί.

Ταυτόχρονα, και η Λιθουανία προειδοποίησε ότι η ΕΕ δεν πρέπει να συμμετάσχει σε άμεσο διάλογο με τον Βλαντιμίρ Πούτιν όσο η Μόσχα δεν αλλάζει συμπεριφορά.

Κατά την άφιξή του για τη Σύνοδο Κορυφής των «27» ο πρόεδρος της Λιθουανίας, Γκιτάνας Ναουσέντα, εξέφρασε επιφυλακτικότητα, τονίζοντας:

«Θα πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα επιφυλακτικοί, δεν είναι σαν τη σχέση της Ρωσίας και των ΗΠΑ. Πρέπει να αντιμετωπίσουμε τη Ρωσία, αλλά να είμαστε πολύ προσεκτικοί για τις πραγματικές προθέσεις του καθεστώτος Πούτιν. Έως τώρα, δεν βλέπουμε κάποια πραγματική αλλαγή στο μοτίβο της συμπεριφοράς της Ρωσίας» υπογράμμισε μιλώντας στους δημοσιογράφους.

Ο Αυστριακός καγκελάριος, Σεμπάστιαν Κουρτς, αντίθετα τάχθηκε υπέρ της πρότασης για διάλογο με την Ρωσία, εκφράζοντας ικανοποίηση που «βλέπει επιτέλους κινήσεις για διάλογο με τη Ρωσία».

«Γεωγραφικά, είμαστε πιο κοντά στην Ρωσία από ό,τι στις Ηνωμένες Πολιτείες. Δεν μπορούμε να στεκόμαστε και να παρακολουθούμε τον διάλογο ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Ρωσία, την ώρα που πολλά θέματα, όπως της Ουκρανίας, επηρεάζουν εμάς περισσότερο από τις ΗΠΑ» ανέφερε ο καγκελάριος της Αυστρίας.

Από την πλευρά του, ο Ολλανδός πρωθυπουργός, Μαρκ Ρούτε, δήλωσε πως δεν αντιτίθεται στη διεξαγωγή συνάντησης κορυφής των επικεφαλής των κοινών θεσμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τον Ρώσο πρόεδρο, αλλά ξεκαθάρισε ότι ο ίδιος δεν θα παραστεί αν μία τέτοια συνάντηση περιλαμβάνει τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων των κρατών-μελών της ΕΕ.

Θετικά «βλέπει» ο Πούτιν την πρόταση

Την ίδια στιγμή ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντίμιρ Πούτιν, φέρεται να βλέπει θετικά την πρόταση Γερμανίας και Γαλλίας για απευθείας διάλογο της Μόσχας με την Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως δήλωσε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ.

«Αξιολογούμε την πρωτοβουλία θετικά. Ο πρόεδρος Πούτιν είναι υπέρ της δημιουργίας ενός μηχανισμού διαλόγου και επαφών μεταξύ Βρυξελλών και Μόσχας» δήλωσε ο Πεσκόφ.

«Αυτός ο διάλογος πράγματι χρειάζεται και στις Βρυξέλλες και στη Μόσχα. Φυσικά, παρακολουθούμε πολύ προσεκτικά τη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες και τις εκτιμήσεις εκείνες για τον εν δυνάμει αυτό διάλογο, που θα ακουστούν εκεί» επισήμανε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου.

Νωρίτερα, ο επικεφαλής της ρωσικής διπλωματίας, Σεργκέι Λαβρόφ, είχε αρκεστεί να δηλώσει σχετικά: «Φυσικά και ακούσαμε για την πρόταση της Γαλλίας και της Γερμανίας να διεξαχθεί σύνοδος κορυφής Ρωσίας- Ευρωπαϊκής Ένωσης. Άλλές λεπτομέρειες δεν γνωρίζουμε».

Αιφνιδιαστική γαλλογερμανική πρωτοβουλία

Η αιφνιδιαστική πρωτοβουλία ακολουθεί την «επίσημη πρώτη» συνάντηση των Τζο Μπάιντεν και Βλαντιμίρ Πούτιν στη Γενεύη και σύμφωνα με διπλωματικές πηγές διατυπώθηκε από τους μόνιμους αντιπροσώπους Γερμανίας και Γαλλίας στην ΕΕ προς τους ομολόγους τους μόλες χθες, Τετάρτη, κατά τις προπαρασκευαστικές συνομιλίες που έλαβαν χώρα στις Βρυξέλλες εν όψει του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Διπλωμάτες ανέφεραν πως η Άνγκελα Μέρκελ θέλει να εξετάσει η ΕΕ το ενδεχόμενο να απευθύνει πρόσκληση στον Βλαντιμίρ Πούτιν να προσέλθει σε Σύνοδο Κορυφής με τους «27», με τη σχετική πρωτοβουλία να βρίσκει σύμφωνο τον Εμανουέλ Μακρόν.

H Γερμανίδα καγκελάριος είχε τις τελευταίες ημέρες σειρά επαφών με συμμάχους του Βερολίνου, με τον Εμανουέλ Μακρόν, αλλά και τον Ιταλό πρωθυπουργό Μαριο Ντράγκι, να επισκέπτονται το Βερολίνο προς συντονισμό εν όψει της Συνόδου Κορυφής. Στη γερμανική πρωτεύουσα είχε βρεθεί την περασμένη εβδομάδα και ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας Άντονι Μπλίνκεν.

«Όσο και αν διαφωνούμε, οι δίαυλοι επικοινωνίας πρέπει να παραμείνουν ανοικτοί, έτσι ώστε να μπορούμε να εκφράζουμε καθαρά τις θέσεις και τα συμφέροντά μας, και έπειτα να βλέπουμε εάν μπορούν να βρεθούν λύσεις» είχε επισημάνει η Μέρκελ πριν έλθει ενώπιος ενωπίω με τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών.

Σύμφωνα με τους Financial Times, μεταξύ αξιωματούχων της ΕΕ και του Κρεμλίνου έχουν ήδη λάβει χώρα προκαταρκτικές συζητήσεις, στις οποίες έχει τεθεί επί τάπητος και το ενδεχόμενο συνόδου με τη συμμετοχή του Βλαντιμίρ Πούτιν, σύμφωνα με τους FT.

Κατά την Γερμανίδα καγκελάριο, η συνάντηση Μπάιντεν-Πούτιν παρέχει ένα «μοντέλο» επανεκκίνησης σχέσεων με τη Ρωσία. Η ίδια συναντάται τακτικά με τον Ρώσο πρόεδρο, ενώ είχε και τηλεφωνική επικοινωνία μαζί του και νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, εντούτοις επιζητά μία φόρμουλα που θα επιτρέπει στην ΕΕ να προσέρχεται με μία φωνή έναντι της Ρωσίας.

Στον «πάγο» μετά την Κριμαία

Η τελευταία σύνοδος κορυφής ΕΕ-Ρωσίας πραγματοποιήθηκε τον Ιανουάριο του 2014. Στη συνέχεια, η Ρωσία προσάρτησε την ουκρανική χερσόνησο της Κριμαίας και η ΕΕ ανέστειλε όλες τις συνομιλίες υψηλού επιπέδου. Ιδίως τα κράτη της ανατολικής Ευρώπης δεν επιθυμούσαν μέχρι πρότινος να αλλάξουν τίποτα επ' αυτού.

Ως προς τη στρατηγική έναντι της Ρωσίας, και κατά πόσο αυτή πρέπει να αλλάξει, ο επικεφαλής διπλωματίας της ΕΕ, Ζοζέπ Μπορέλ, είχε προτείνει πρόσφατα μία στρατηγική σε τρία επίπεδα.

Βάσει αυτής, η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να καταστήσει σαφή τη θέση της στη Ρωσία όσον αφορά στις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του Διεθνούς Δικαίου. Ταυτόχρονα, ο Μπορέλ θεωρεί αναγκαίο να καταστεί η ΕΕ πιο ανθεκτική και, για παράδειγμα, να ενισχυθούν οι δυνατότητές της για την αποτροπή επιθέσεων στον κυβερνοχώρο, αλλά και στο μέτωπο της παραπληροφόρησης.

Και τρίτον, η Ένωση θα πρέπει να συνεχίσει να είναι διατεθειμένη να συνεργαστεί με την Ρωσία σε τομείς όπως η πολιτική για το κλίμα ή η διεθνής καταπολέμηση της τρομοκρατίας.