Σύνοδος Κορυφής ΝΑΤΟ: «Απειλή» η Ρωσία, «πρόκληση» η Κίνα για την παγκόσμια ασφάλεια

Οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων του ΝΑΤΟ δεσμεύονται παράλληλα να ενισχύσουν τις διαβουλεύσεις όταν η ασφάλεια και η σταθερότητα ενός Συμμάχου απειλείται ή όταν οι θεμελιώδεις αξίες και οι αρχές του ΝΑΤΟ διακυβεύονται.

«Δεσμευόμαστε για τη διεθνή τάξη που βασίζεται σε κανόνες. Δεσμευόμαστε να ενισχύσουμε τις διαβουλεύσεις όταν απειλείται η ασφάλεια ή η σταθερότητα ενός Συμμάχου ή όταν διακυβεύονται οι θεμελιώδεις αξίες και αρχές μας» αναφέρεται στη δεύτερη παράγραφο των συμπερασμάτων της Συνόδου.

Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, η προσθήκη αυτή στα συμπεράσματα αποτελεί «σημαντικό βήμα» για τα ελληνικά συμφέροντα. Αφορά τις σχέσεις μεταξύ δύο Συμμάχων, κάτι το οποίο σημαίνει ότι η Τουρκία θα καλείται να λογοδοτεί για τη συμπεριφορά της όταν είναι προκλητική έναντι της Ελλάδας.

Οι 30 αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων του ΝΑΤΟ επιβεβαιώνουν στα συμπεράσματά τους, «την ενότητα, την αλληλεγγύη και τη συνοχή του ΝΑΤΟ», καθώς και την έναρξη ενός νέου κεφαλαίου στις διατλαντικές σχέσεις.

Στο «καυτό» μέτωπο των σχέσεων με τη Ρωσία και την Κίνα, υπογραμμίζουν.

«Αντιμετωπίζουμε πολύπλευρες απειλές, συστημικό ανταγωνισμό από διεκδικητικές και αυταρχικές δυνάμεις, καθώς και αυξανόμενες προκλήσεις ασφάλειας για τις χώρες και τους πολίτες μας από όλες τις στρατηγικές κατευθύνσεις» αναφέρεται στο κοινό ανακοινωθέν της Συνόδου Κορυφής και σημειώνεται καθαρά πως «οι επιθετικές ενέργειες της Ρωσίας αποτελούν απειλή για την ευρω-ατλαντική ασφάλεια».

Ως προς την Κίνα, στις στρατιωτικές φιλοδοξίες της οποίας γίνεται για πρώτη φορά ρήτα λόγος, το ανακοινωθέν αναφέρει:

«Η αυξανόμενη επιρροή της Κίνας και οι διεθνείς πολιτικές μπορεί να εγείρουν προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπίσουμε μαζί ως Συμμαχία. Θα αντιμετωπίσουμε την Κίνα με σκοπό την υπεράσπιση των συμφερόντων ασφαλείας της Συμμαχίας».

Κατά τις εργασίες της Συνόδου Κορυφής στις Βρυξέλλες, οι αρχηγοί των 30 κρατών-μελών του ΝΑΤΟ συμφώνησαν να ενισχύσουν τη Συμμαχία «ως το οργανωτικό πλαίσιο για τη συλλογική άμυνα του ευρω-ατλαντικού χώρου, απέναντι σε όλες τις απειλές, από όλες τις κατευθύνσεις».

Εκ μέρους του ΝΑΤΟ καταγγέλλεται η εντεινόμενη απειλή που συνιστά η στρατιωτική ενίσχυση της Ρωσίας και καλείται η Μόσχα να σεβαστεί το Διεθνές Δίκαιο.

«Όσο η Ρωσία δεν δείχνει ότι σέβεται το Διεθνές Δίκαιο και δεν σέβεται τις διεθνείς υποχρεώσεις και ευθύνες της, δεν μπορεί να υπάρξει επιστροφή στην κανονικότητα», προειδοποιούν οι ηγέτες στα συμπεράσματα της Συνόδου.

Σημειώνουν, ωστόσο, ότι «δεν έχουμε καμία πρόθεση να αναπτύξουμε χερσαίους πυρηνικούς πυραύλους στην Ευρώπη», αλλά το ΝΑΤΟ θα απαντήσει» στο αυξανόμενο οπλοστάσιο της Ρωσίας.

Επίσης, καλούν τη Μόσχα να άρει τον χαρακτηρισμό «εχθρική χώρα» για την Τσεχία και τις ΗΠΑ.

Η οικονομική και στρατιωτική πρόκληση της Κίνας

Για την Κίνα ειδικότερα, το ΝΑΤΟ εκφράζει «ανησυχία» για τις δεδηλωμένες φιλοδοξίες του Πεκίνου και την ανάπτυξη του πυρηνικού οπλοστασίου της χώρας, γεγονότα τα οποία χαρακτηρίζει «συστημικές προκλήσεις» για τη διεθνή τάξη.

Η Κίνα αποτελεί κορυφαία πολιτική προτεραιότητα για τον Τζο Μπάιντεν, με τον Αμερικανό πρόεδρο να έχει ασκήσει πιέσεις προς πιο δυναμική απάντηση εκ μέρους του ΝΑΤΟ, γεγονός το οποίο και συνέβη -με τους ηγέτες του ΝΑΤΟ να αποφεύγουν μεν να ανακηρύξουν την Κίνα «αντίπαλο», αλλά για πρώτη φορά να την ορίζουν ως πρόκληση για την παγκόσμια ασφάλεια.

Στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, μετά το πέρας των εργασιών της Συνόδου ήταν ακόμη πιο σαφής, διαμηνύοντας ότι «δεν υπάρχει καμία περίπτωση» να αγνοήσει το ΝΑΤΟ την οικονομική και στρατιωτική ανάπτυξη της Κίνας, υπογραμμίζοντας ιδίως την επένδυσή της σε «νέες καταστροφικές τεχνολογίες» που έχουν τη δυναμική να αλλάξουν τη φύση πολεμικών συρράξεων.

«Η Κίνα σύντομα θα είναι η μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο, έχουν ήδη τον δεύτερο μεγαλύτερο αμυντικό προϋπολογισμό και κατέχουν το μεγαλύτερο Ναυτικό» δήλωσε ο Στόλτενμπεργκ στους δημοσιογράφους.

«Επενδύουν σε μεγάλο βαθμό σε νέες σύγχρονες δυνατότητες, συμπεριλαμβανομένων νέων καταστροφικών τεχνολογιών, όπως αυτόνομα συστήματα, αναγνώριση προσώπου και τεχνητή νοημοσύνη, και τα ενσωματώνουν σε διαφορετικά οπλικά συστήματα που βρίσκονται πραγματικά στη διαδικασία αλλαγής της φύσης του πολέμου με έναν τρόπο δεν έχουμε ξαναδεί» δήλωσε.

«Αυτό έχει σημασία για την ασφάλειά μας. Και δεν υπάρχει τρόπος να το αρνηθούμε αυτό, συνεπώς το ζήτημα είναι πώς θα αντιδράσουμε» επισήμανε ο Στόλτενμπεργκ, εκφράζοντας ικανοποίηση για το γεγονός ότι πλέον υπάρχει «μία κοινή και ξεκάθαρη θέση» ως προς την Κίνα.

Ο ίδιος, παράλληλα, έστειλε μήνυμα και στη Ρωσία ως προς το ζήτημα ενδεχόμενης ένταξης της Ουκρανίας στους κόλπους του ΝΑΤΟ, τονίζοντας πως δεν εναπόκειται στην ίδια να αποφασίσει εάν αυτό θα συμβεί, ούτε και να ασκήσει βέτο.

«Κάθε έθνος έχει το δικαίωμα να διαλέξει το δρόμο του. Το μήνυμα είναι ότι επαφίεται στην Ουκρανία και τις 30 χώρες συμμάχους του ΝΑΤΟ να αποφασίσουν εάν η Ουκρανία μπορεί να καταστεί μέλος» σημείωσε.

Για το ζήτημα της ένταξης, στο οποίο και επιμένει σθεναρά το Κίεβο, ο Στόλτενμπεργκ είχε αποσαφηνίσει ήδη πριν τη Σύνοδο ότι οι Σύμμαχοι δεν επρόκειτο να ανακοινώσουν καμία ημερομηνία ή ενδεχόμενη χρονική προθεσμία, και θα επαναλάμβαναν μόνο ότι η πόρτα του ΝΑΤΟ παραμένει ανοιχτή και η Ρωσία δεν έχει κανένα δικαίωμα βέτο σε αυτή την διαδικασία.

«ΝΑΤΟ 2030»

Σε ό,τι αφορά το κείμενο μεταρρύθμισης του ΝΑΤΟ με ορίζοντα την επόμενη δεκαετία, το λεγόμενο «ΝΑΤΟ 2030», οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων τονίζουν ότι «το ΝΑΤΟ προσαρμόζεται συνεχώς σε ένα μεταβαλλόμενο περιβάλλον ασφάλειας».

Επισημαίνουν, επίσης, ότι «η ατζέντα του ΝΑΤΟ 2030 συμπληρώνει και βασίζεται στη συνεχιζόμενη πολιτική και στρατιωτική προσαρμογή μας, ενισχύει την ικανότητά μας να επιτύχουμε τα τρία βασικά καθήκοντα και συμβάλλει να ενισχύσει την ετοιμότητα της Συμμαχίας μας για το μέλλον».

Οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων του ΝΑΤΟ καλούν τον γενικό γραμματέα, Γενς Στόλτενμπεργκ, να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις για την αναθεώρηση του «Στρατηγικού Δόγματος» της Συμμαχίας, με στόχο μια συμφωνία στην επόμενη Σύνοδο Κορυφής.

Ως προς τη συνεργασία ΝΑΤΟ - ΕΕ, επισημαίνεται ότι έχει «απτά αποτελέσματα» στην αντιμετώπιση υβριδικών απειλών και κυβερνοαπειλών.

«Ο πολιτικός διάλογος μεταξύ ΝΑΤΟ και ΕΕ παραμένει απαραίτητος για την προώθηση αυτής της συνεργασίας. Οι συνεχιζόμενες ξεχωριστές στρατηγικές διαδικασίες εντός του ΝΑΤΟ και της ΕΕ προσφέρουν μια μοναδική ευκαιρία να εντείνουμε περαιτέρω τις διαβουλεύσεις και τη συνεργασία μας για να ενισχύσουμε την ασφάλεια των πολιτών μας και να προωθήσουμε την ειρήνη και τη σταθερότητα στον ευρωατλαντικό χώρο και πέραν αυτού, επιβεβαιώνοντας ταυτόχρονα ότι το ΝΑΤΟ παραμένει το διατλαντικό πλαίσιο για ισχυρή συλλογική άμυνα και το ουσιαστικό φόρουμ για διαβουλεύσεις και αποφάσεις ασφαλείας μεταξύ των Συμμάχων» σημειώνεται στο κοινό ανακοινωθέν.

Στήριξη σε ΗΠΑ για το Αφγανιστάν

Στο κοινό ανακοινωθέν της ΝΑΤΟϊκής Συνόδου Κορυφής καλείται επίσης το Ιράν να σταματήσει όλες τις πυραυλικές δραστηριότητές του, ενώ διαβεβαιώνεται ότι η Συμμαχία θα διασφαλίσει τη συνεχιζόμενη λειτουργία του διεθνούς αεροδρομίου Χαμίντ Καρζάι, στην Καμπούλ του Αφγανιστάν.

«Δεδομένου ότι το διεθνές αεροδρόμιο Χαμίντ Καρζάι είναι σημαντικό για να διατηρηθεί η διπλωματική και διεθνής παρουσία και για να συνδέεται το Αφγανιστάν με τον υπόλοιπο κόσμο, το ΝΑΤΟ θα παράσχει προσωρινή χρηματοδότηση ώστε να διασφαλιστεί η συνέχιση των δραστηριοτήτων του» επισημαίνεται.

Αξιωματούχος που ήταν παρών στις κεκλεισμένων των θυρών συζητήσεις, τον οποίο επικαλείται το CNNi, δήλωσε ότι υπήρξε ομοφωνία μεταξύ των χωρών που στήριξαν με στρατεύματα την αποστολή στο Αφγανιστάν στο ότι ήταν σωστή η απόφαση των ΗΠΑ να αποσύρουν τα στρατεύματά τους από το Αφγανιστάν.

Οι ΗΠΑ «επέστρεψαν» με δέσμευση στη συλλογική άμυνα

Κατά τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ, ο Τζο Μπάιντεν εξέπεμψε το μήνυμα ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες επέστρεψαν, μετά την ταραγμένη περίοδο της διακυβέρνησης Τραμπ, διαβεβαιώντας τους Συμμάχους, και ιδίως τις χώρες της Βαλτικής, για την προσήλωση των ΗΠΑ στη συλλογική άμυνα.

«Το Άρθρο 5 αποτελεί μια ιερή υποχρέωση» υπογράμμισε ο Μπάιντεν αναφερόμενος στην αρχή συλλογικής άμυνας του ΝΑΤΟ. «Θέλω όλη η Ευρώπη να γνωρίζει ότι οι ΗΠΑ είναι εδώ» σημείωσε προς καθησυχασμό των εταίρων των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ μετά την προεδρία Τραμπ, κατά την οποία είχε τεθεί υπό αμφισβήτηση η δέσμευση των ΗΠΑ στο Άρθρο 5.

«Ακούσαμε ένα ισχυρό μήνυμα από τον πρόεδρο Μπάιντεν για τη δέσμευση της Αμερικής προς το ΝΑΤΟ» τόνισε σχετικά ο Γενς Στόλτενμπεργκ, τονίζοντας «εξίσου ισχυρή δέσμευση» διατυπώθηκε από όλους τους υπόλοιπους Συμμάχους.

«Όλοι οι ηγέτες συμφώνησαν ότι σε μια εποχή παγκόσμιου ανταγωνισμού, η Ευρώπη και η Βόρεια Αμερική πρέπει να στέκονται ισχυρά μαζί στο ΝΑΤΟ, για να υπερασπιστούν τις αξίες και τα συμφέροντά μας, ειδικά σε μια εποχή που αυταρχικά καθεστώτα, όπως η Ρωσία και η Κίνα αμφισβητούν τη διεθνή τάξη που βασίζεται σε κανόνες» σημείωσε ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ ενώπιον των δημοσιογράφων.

ΝΑΤΟ και κλιματική αλλαγή

Στο κοινό ανακοινωθέν της Συνόδου Κορυφής γίνεται επίσης για πρώτη φορά αναφορά στην κλιματική αλλαγή ως «πολλαπλασιαστής απειλών που επηρεάζει την ασφάλεια της Συμμαχίας».

Οι Σύμμαχοι συμφωνούν να μειώσουν σημαντικά τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από στρατιωτικές δραστηριότητες και εγκαταστάσεις.

«Καλούμε τον γενικό γραμματέα [του ΝΑΤΟ] να διατυπώσει έναν ρεαλιστικό, φιλόδοξο και συγκεκριμένο στόχο για τη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου από τις πολιτικές και στρατιωτικές δομές και εγκαταστάσεις του ΝΑΤΟ και θα αξιολογήσει τη σκοπιμότητα επίτευξης καθαρών μηδενικών εκπομπών έως το 2050» επισημαίνεται.

Με πληροφορίες από CNNi, ΑΠΕ-ΜΠΕ, Associated Press