Σύνοδος Κορυφής ΝΑΤΟ: Τι αποφασίζουν οι σύμμαχοι για Ρωσία, Κίνα - Η αναφορά στην Τουρκία

Τα ερωτήματα είναι σημαντικά: Πώς θα απαντήσει το ΝΑΤΟ στη στάση της Ρωσίας και της Κίνας; Τι στάση θα τηρήσει έναντι της Τουρκίας; Πώς θα επιτευχθεί η εμβάθυνση στις σχέσεις ΕΕ – ΝΑΤΟ; Τι θα γίνει με την κλιματική αλλαγή;

Σύμφωνα με το δίκτυο EURACTIV, έχουν ήδη διαρρεύσει σημεία από το προσχέδιο των αποφάσεων της Συνόδου.

Ειδικότερα, το κείμενο της απόφασης θα είναι 40 σελίδων και θα περιλαμβάνει την ατζέντα μεταρρύθμισης ΝΑΤΟ 2030. Σε ξεχωριστό έγγραφο, οι ηγέτες των χωρών – μελών του ΝΑΤΟ θα συμφωνήσουν ως προς τους τρόπους προώθησης της θέσης του ΝΑΤΟ απέναντι στις αναδυόμενες απειλές καθώς και σε ένα νέο Σχέδιο Δράσης για την κλιματική αλλαγή και την ασφάλεια.

Παράλληλα, αναμένεται να υπάρξει επαναπροσδιορισμός της πολιτικής του ΝΑΤΟ έναντι των κυβερνοεπιθέσεων.

Ρωσία - Κίνα

Σύμφωνα με ρεπορτάζ του EURACTIV, κορυφαία πολιτική προτεραιότητα του Τζο Μπάιντεν είναι η Κίνα, με τον Αμερικανό πρόεδρο να επιθυμεί μια πιο δυναμική απάντηση από ό,τι μέχρι σήμερα, με τους ηγέτες να επισημαίνουν «την αυξανόμενη απόκλιση μεταξύ των "καταπιεστικών" πολιτικών του Πεκίνου και των αξιών μας».

Διπλωματικές πηγές ανέφεραν στο EURACTIV ότι ενώ η Ουάσινγκτον πιέζει για αυστηρή διατύπωση, οι Ευρωπαίοι εμφανίζονται πιο απρόθυμοι, χαρακτηρίζοντας τη Ρωσία ως «απειλή» και την Κίνα μάλλον ως «πρόκληση» και αποφεύγοντας έτσι να βάλουν Μόσχα και Πεκίνο στο ίδιο «καλάθι».

Ωστόσο, 14 κυρίως πρώην Σοβιετικά και Βαλκάνια μέλη, τα οποία είναι πιο κοντά στην άποψη των ΗΠΑ, ευθυγραμμίζονται με την Ουάσνιγκτον για την πολιτική στάση απέναντι στην Κίνα, καθώς πιστεύουν ότι μόνο οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να εγγυηθούν την ασφάλειά τους έναντι της επιθετικής Ρωσίας, ανέφεραν διπλωματικές πηγές.

Στη Ρωσία, οι ηγέτες του ΝΑΤΟ αναμένεται να αναγνωρίσουν ότι η Μόσχα, «εκτός από τις στρατιωτικές της δραστηριότητες, χρησιμοποιεί επίσης ένα υβριδικό οπλοστάσιο εναντίον συμμάχων και εταίρων του ΝΑΤΟ».

Τουρκία

Η δήλωση των ηγετών είναι πιθανό να περιλαμβάνει αναφορά σε αυξημένες διαβουλεύσεις μεταξύ των συμμάχων και να επιδιώκει μεγαλύτερη υπευθυνότητα όταν πρόκειται για εσωτερικές συγκρούσεις.

«Δεσμευόμαστε να ενισχύσουμε τις διαβουλεύσεις όταν απειλείται η ασφάλεια ή η σταθερότητα ενός συμμάχου ή όταν διακυβεύονται οι θεμελιώδεις αξίες και αρχές μας», πιθανότατα θα αναφέρεται στο τελικό κείμενο. Το απόσπασμα δεν διευκρινίζει εάν αυτές αναφέρονται σε εξωτερικές ή εσωτερικές απειλές, πράγμα που θα σήμαινε βασικά και τα δύο, δεδομένης της πρόσφατης κλιμάκωσης της έντασης μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας.

Μια άλλη παράγραφος πρόκειται να καλέσει όλες τις ξένες δυνάμεις να αποσυρθούν από τη Λιβύη, για την οποία η Άγκυρα έχει διατυπώσει αντιρρήσεις καθώς θέλει να διατηρήσει τα στρατεύματά της στη χώρα, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές. Ενώ η Γαλλία έχει αντιταχθεί σε ένα τέτοιο σενάριο, η αμερικανική πλευρά παρέμεινε ασαφής, ενδεχομένως για λόγους ισορροπίας με την Τουρκία.

Σχέσεις ΝΑΤΟ - ΕΕ

Οι ηγέτες του ΝΑΤΟ θα τονίσουν επίσης την επιθυμία για εμβάθυνση του διαλόγου και της πρακτικής συνεργασίας με τους εταίρους συμμαχιών, συμπεριλαμβανομένης της ΕΕ και εκείνων στον Ινδο-Ειρηνικό (Αυστραλία, Ιαπωνία, Νέα Ζηλανδία και Νότια Κορέα).

Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, η Τουρκία προσπαθεί να μειώσει όσο το δυνατόν περισσότερο την παράγραφο που ζητά την εμβάθυνση των σχέσεων ΕΕ-ΝΑΤΟ σχετικά με τις σχέσεις με την Κύπρο, η οποία είναι μέλος της ΕΕ, αλλά όχι μέλος του ΝΑΤΟ.

Οι ηγέτες θα επιβεβαιώσουν τη δέσμευσή τους για την Πολιτική Ανοιχτής Πόρτας του ΝΑΤΟ, μια πορεία προς ένταξη «παραμένει ανοιχτή σε όλες τις ευρωπαϊκές δημοκρατίες που μοιράζονται τις αξίες μας και πληρούν τις απαραίτητες ευθύνες και υποχρεώσεις».

Πυρηνικά

Τα μέλη του ΝΑΤΟ είναι επίσης έτοιμα να δηλώσουν ότι «δεν έχουν πρόθεση να αναπτύξουν χερσαίους πυραύλους στην Ευρώπη».

Εφόσον το εν λόγω απόσπασμα παραμείνει στο κοινό ανακοινωθέν, θεωρείται ότι θα αποτελέσει κίνηση για την πιθανή αποκλιμάκωση της έντασης με τη Μόσχα, ενόψει του διαλόγου «στρατηγικής σταθερότητας» στη σύνοδο κορυφής ΗΠΑ - Ρωσίας της Τετάρτης στη Γενεύη, όπου ο έλεγχος των όπλων θα αποτελέσει αντικείμενο των επαφών.

Το σχέδιο κειμένου ωστόσο, τονίζει ότι «όσο υπάρχουν πυρηνικά όπλα, το ΝΑΤΟ θα παραμείνει πυρηνική συμμαχία».

Αφγανιστάν

«Η απόσυρση δεν σημαίνει τον τερματισμό της σχέσης μας με το Αφγανιστάν» και «άνοιγμα ενός νέου κεφαλαίου», το οποίο θα συνεχίσει να περιλαμβάνει την παροχή οικονομικής υποστήριξης και κατάρτισης, οι ηγέτες του ΝΑΤΟ θα δηλώσουν, μετά από ισχυρισμούς των ευρωπαίων μελών ότι η κυβέρνηση του Μπάιντεν απέτυχε να διαβουλευτεί επαρκώς με τους συμμάχους πριν η ανακοίνωση.

Την παραμονή της Συνόδου Κορυφής, ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, τόνισε ότι πραγματοποιήθηκαν διαβουλεύσεις μεταξύ συμμάχων σε διαφορετικά επίπεδα σχετικά με τον τρόπο παροχής στήριξης.

Κλιματική αλλαγή

Οι ηγέτες του ΝΑΤΟ αναμένεται να θέσουν τη φιλοδοξία να προσαρμοστεί το ΝΑΤΟ στον αντίκτυπο της κλιματικής αλλαγής στην ασφάλεια, να συμφωνήσουν να μειώσουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από στρατιωτικές δραστηριότητες και εγκαταστάσεις σύμφωνα με τις εθνικές δεσμεύσεις βάσει της Συμφωνίας του Παρισιού.

Νωρίτερα σήμερα, ο Στόλτενμπεργκ επεσήμανε το γεγονός ότι στην τρέχουσα «Στρατηγική Αντίληψη», η κλιματική αλλαγή δεν έχει αναφερθεί επαρκώς και αναμένει μια «σαφή δέσμευση» από τους συμμάχους για «σημαντική μείωση των στρατιωτικών εκπομπών» και «συμβολή στον στόχο του Net Zero», δηλαδή στην επίτευξη καθαρών μηδενικών εκπομπών άνθρακα έως το 2050.

Ωστόσο, οι διπλωμάτες του ΝΑΤΟ παραμένουν δύσπιστοι. «Δεν μπορούμε να φανταστούμε το F-35 να πετάει με υδρογόνο», δήλωσε ένας διπλωμάτης του ΝΑΤΟ στο EURACTIV, προσθέτοντας ότι η φιλοδοξία μπορεί να σχετίζεται περισσότερο με τον εκσυγχρονισμό στρατών μερικών μεγαλύτερων συμμάχων, ο οποίος εξακολουθεί να διαθέτει εξαιρετικά ρυπογόνο εξοπλισμό από τη σοβιετική εποχή.

Αυτά τα μέλη, όπως η Πολωνία ή η Τουρκία, είναι πιθανό να ζητήσουν πρόσθετα χρήματα για την «ελαφρώς πράσινη» μετάβαση, επειδή -όπως ισχυρίζονται- δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν οικονομικά, ανέφεραν διπλωματικές πηγές.