Ράτκο Μλάντιτς: Το Διεθνές Δικαστήριο αποφασίζει για τον «χασάπη της Βοσνίας»

Σύμφωνα με τον βρετανικό Guardian, 26 χρόνια μετά τη σφαγή στη Σρεμπρένιτσα, ο 78χρονος Μλάντιτς θα βρεθεί σήμερα για τελευταία φορά ενώπιον του Διεθνούς Δικαστηρίου προκειμένου να ακούσει την απόφαση των δικαστών.

Συνολικά πέντε δικαστές θα ανακοινώσουν τις ετυμηγορίες τους για 10 ποινικά αδικήματα, στα οποία συμπεριλαμβάνονται εξοντώσεις πολιτών, εξαναγκασμένες και βίαιες μετακινήσεις πληθυσμών, ομηρίες καθώς και παράνομες επιθέσεις εναντίον αμάχων. Για τα παραπάνω αδικήματα, ο Μλάντιτς είχε καταδικαστεί το 2017 σε ισόβια κάθειρξη.

Το Δικαστήριο αναμένεται, παράλληλα, να αποφανθεί υπέρ ή κατά του αιτήματος που είχε καταθέσει ο δημόσιος κατήγορος των Ηνωμένων Εθνών, Σερζ Μπράμερτς, για την επιβολή μίας επιπλέον κατηγορίας εναντίον του Μλάντιτς -αυτή της γενοκτονίας.

Η απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου θα είναι τελεσίδικη, χωρίς δυνατότητα να υπάρξει εκ νέου έφεση επ’ αυτής.

Οι μητέρες περισσότερων από 8.000 ανδρών και αγοριών που σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια του χειρότερου αιματοκυλίσματος που έχει γίνει επί ευρωπαϊκού εδάφους από την περίοδο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, αναμένεται να συγκεντρωθούν έξω από τη δικαστική αίθουσα, εν αναμονή της ετυμηγορίας.

Το αποτέλεσμα τη σημερινής δίκης παραμένει αβέβαιο, αν και είναι απίθανο ο Μλάντιτς να αφεθεί ελεύθερος. Κάτι τέτοιο θα απαιτούσε την αθώωσή του από τα 3/5 του όλου αριθμού των δικαστών.

Η επικεφαλής δικαστής της υπόθεσης, Πρίσκα Ματίμπα Νιάμπε, από τη Ζάμπια, εξέδωσε μια διφορούμενη ετυμηγορία στην καταδίκη του 2012 εναντίον του Ζντράβκο Τόλιμιρ, έναν από τους επτά βοηθούς διοικητές που ανέφεραν απευθείας στον Μλάντιτς, υποστηρίζοντας ότι τα αποδεικτικά στοιχεία εναντίον του ήταν «περιστασιακά».

Μάλιστα, η Νιάμπε περιέγραψε τη συμπεριφορά του Μλάντιτς έναντι των Μουσουλμάνων της Βοσνίας ως «ευγενική» παρά απειλητική κατά τη χρονική στιγμή, οπότε προγραμματιζόταν η εκκένωση του πληθυσμού από την περιοχή.

«Προσωπικά δεν με εκπλήσσει το γεγονός ότι ορισμένοι άνθρωποι τον φοβούνταν κατά τη διάρκεια αυτών των συναντήσεων, δεδομένου ότι ο Μλάντιτς ήταν ένας ιδιαίτερα γνωστός στρατηγός με ιδιαίτερα έντονη διοικητική παρουσία σε μια κατάσταση μεγάλη αβεβαιότητας», είχε γράψει χαρακτηριστικά η δικαστής από τη Ζάμπια.

Από την πλευρά του, ο Μπράμερτς δήλωσε «επιφυλακτικά αισιόδοξος» για την ετυμηγορία, λέγοντας ότι «δεν μπορεί να φανταστεί οποιοδήποτε άλλο αποτέλεσμα πέραν της επιβεβαίωσης της καταδίκης του Μλάντιτς»

Από την πλευρά της, η Ίβα Βούκουσιτς, ιστορικός στο Πανεπιστήμιο της Ουτρέχτης και ειδικός σε δίκες εγκλημάτων πολέμου, δήλωσε ότι θα ήταν σημαντικό για τους επιζώντες να υπάρξει ομόφωνη απόφαση.

Είπε χαρακτηριστικά:

«Είναι πραγματικά μία από τις σημαντικότερες δίκες, η οποία διεξάγεται τα τελευταία 25 χρόνια. Εάν τον καταδικάσουν αλλά ο επικεφαλής δικαστής διαφωνήσει επί της ουσίας των όσων συνέβησαν, τότε τα πράγματα θα είναι λιγότερο σοβαρά. Ο Μλάντιτς θα πάει στη φυλακή, αλλά για την ετυμηγορία τα πράγματα θα είναι πολύ πιο αδύναμα, αν ο επικεφαλής δικαστής διαφωνήσει με την απόφαση των υπολοίπων δικαστών. Αυτό θα δώσει χώρο στους εθνικιστές να πουν: "Κοιτάξτε, τον καταδίκασαν, αλλά ακόμη και ο επικεφαλής δικαστής δεν πίστεψε στην ενοχή του"».

Ο Μλάντιτς υπήρξε για τουλάχιστον μία δεκαετία φυγόδικος και συνελήφθη το 2011 στη βόρεια Σερβία. Ήταν ο επικεφαλής των Σερβοβοσνιακών στρατιωτικών δυνάμεων κατά την περίοδο 1992-1995, κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου και της εθνοκάθαρσης που ακολούθησε τη διάλυση της πρώην Γιουγκοσλαβίας.

Περίπου 600 άτομα κατέθεσαν αποδείξεις που οδήγησαν στην προσαγωγή του σε δίκη, η οποία διήρκεσε τουλάχιστον τέσσερα χρόνια. Ο τότε επικεφαλής δικαστής, Αλφονς Ορί, είχε δηλώσει ότι «τα εγκλήματα του Μλάντιτς ήταν μεταξύ των πλέον ειδεχθών που είχαν διαπραχθεί εναντίον της ανθρωπότητας», ενώ είχε κάνει αναφορά σε «γενοκτονία και εξόντωση πληθυσμών».