Το «πείραμα» του Ισραήλ: Μια απίθανη κυβέρνηση αντι-Νετανιάχου για τη μετάβαση στη νέα εποχή
Πιο κοντά στο τέλος μιας εποχής πλησιάζει το Ισραήλ με τον σχηματισμό, την τελευταία στιγμή, μιας ετερόκλητης κυβέρνησης συνασπισμού η οποία ενδέχεται να εκδιώξει από την εξουσία τον Μπενιαμίν Νετανιάχου, τον μακροβιότερο πρωθυπουργό στην ιστορία της χώρας.
Ο πρωτόγνωρος αυτός συνασπισμός αποτελείται από οκτώ κόμματα – δύο αριστερά, δύο κεντρώα, τρία δεξιά και ένα αραβικό-- τα οποία ενώνει η επιθυμία τους να δουν τον Νετανιάχου να απομακρύνεται από την εξουσία.
Την επίτευξη συμφωνίας γνωστοποίησε με μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στον πρόεδρο της Δημοκρατίας, Ρέουβεν Ρέβλιν, ο Γιαΐρ Λαπίντ, ηγέτης του κεντρώου κόμματος Γες Ατίντ, δεύτερου σε κοινοβουλευτική δύναμη μετά το δεξιό κόμμα Λικούντ, του Νετανιάχου. Η γνωστοποίηση του Λαπίντ προς τον Ρέβλιν έγινε στις 11.25 το βράδυ της Τετάρτης, 35 λεπτά προτού εκπνεύσει η σχετική προθεσμία και αφού είχε προηγηθεί σειρά επίπονων διαπραγματεύσεων ανάμεσα στους αταίριαστους κυβερνητικούς εταίρους.
Τις προηγούμενες εβδομάδες ο Νετανιάχου δεν είχε καταφέρει να σχηματίσει κυβέρνηση.
Η ψηφοφορία για την παροχή ψήφου εμπιστοσύνης στη νέα κυβέρνηση πρέπει να πραγματοποιηθεί στην Κνεσέτ μέσα σε μία εβδομάδα, όμως ο Νετανιάχου άρχισε ήδη από χθες να εντείνει τις προσπάθειες αποσταθεροποίησης του συνασπισμού, ελπίζοντας σε αποχωρήσεις την τελευταία στιγμή.
«Όλοι οι βουλευτές που εκλέχθηκαν χάρη στη στήριξη της δεξιάς πρέπει να αντιταχθούν σε αυτή την επικίνδυνη κυβέρνηση της αριστεράς», έγραψε στο Twitter το πρωί, σπάζοντας τη σιωπή του μετά την ανακοίνωση της συμφωνίας για τον σχηματισμό κυβέρνησης.
Από τον προσωπικό του λογαριασμό στο Twitter ο επικεφαλής του Λικούντ, του κόμματος του Νετανιάχου, ζήτησε από τους πρώην συμμάχους του της δεξιάς «να αποσύρουν αμέσως» τις υπογραφές τους.
Η στήριξη του επικεφαλής του κόμματος της άκρας δεξιάς Yamina και πρώην συμμάχου του πρωθυπουργού, του Ναφτάλι Μπένετ, ήταν κρίσιμη για τον σχηματισμό του συνασπισμού.
Διχασμένοι οι Ισραηλινοί
Οι Ισραηλινοί έχουν πλέον διχαστεί μεταξύ αυτών που θεωρούν αυτό τον συνασπισμό «προδοσία» των ιδεών της δεξιάς αλλά και της αριστεράς, και αυτών που ανακουφίστηκαν με την αποχώρηση του Νετανιάχου έπειτα από περισσότερο από μια δεκαετία στην εξουσία.
Ο απερχόμενος πρωθυπουργός δικάζεται για διαφθορά και έγινε ο πρώτος εν ενεργεία επικεφαλής της ισραηλινής κυβέρνησης που αντιμετωπίζει ποινικές διώξεις. Αν γίνει ένας απλός βουλευτής, δεν θα μπορεί πλέον να χρησιμοποιεί την επιρροή του προκειμένου να προσπαθήσει να περάσει νομοσχέδιο που θα τον προστατεύσει.
Η εικόνα που χαρακτήρισε το βράδυ της Τετάρτης ήταν αυτή της υπογραφής της συμφωνίας για τον σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού. Στη φωτογραφία φαίνεται ο Μπένετ, που φορά κιπά, ο πρώην σταρ της τηλεόρασης Γιαΐρ Λαπίντ και ο Μάνσουρ Αμπάς, επικεφαλής ενός αραβικού κόμματος, να χαμογελούν, μια στροφή στην πολιτική ιστορία του Ισραήλ.
Οι Ισραηλινοί Άραβες, απόγονοι των Παλαιστινίων που έμειναν στη γη τους μετά τη δημιουργία του Ισραήλ το 1948, αποτελούν το 20% του πληθυσμού της χώρας και παραμένουν γενικά στο περιθώριο της πολιτικής σκηνής.
Το αραβικό κόμμα Ράαμ υπό τον Μάνσουρ Αμπάς υπέγραψε τη συμφωνία χωρίς προς το παρόν να έχει διευκρινίσει αν θα συμμετέχει ενεργά στην κυβέρνηση.
«Αυτή η κυβέρνηση θα είναι στην υπηρεσία όλων των πολιτών του Ισραήλ, περιλαμβανομένων όσων δεν είναι μέλη της, θα σέβεται όσους είναι αντίπαλοί της και θα κάνει ό,τι μπορεί για να ενώσει τις διάφορες συνιστώσες της ισραηλινής κοινωνίας», διαβεβαίωσε ο Λαπίντ τον Ισραηλινό πρόεδρο.
Με... rotation η πρωθυπουργία
Με τη στήριξη 61 βουλευτών, σε σύνολο 120, η συμφωνία αυτή αναμένεται να βάλει τέλος σε μια πολιτική κρίση δύο ετών στη διάρκεια των οποίων πραγματοποιήθηκαν τέσσερις εκλογικές αναμετρήσεις.
Ο Ναφτάλι Μπένετ, πρώην σύμμαχος του Νετανιάχου που έγινε εχθρός του, θα γίνει πρώτος πρωθυπουργός, ως το 2023. Θα τον διαδεχθεί ο Λαπίντ ως το 2025, σύμφωνα με τα ισραηλινά μέσα ενημέρωσης.
Αυτό βέβαια αν ο ετερόκλητος αυτός συνασπισμός –που διαφωνεί σε θέματα οικονομίας, ασφάλειας αλλά και της σχέσης κράτους-θρησκείας– δεν καταρρεύσει.
«Ο σχηματισμός (αυτής της κυβέρνησης) είναι κάτι ιστορικής σημασίας. Όμως μπορούμε ήδη να προβλέψουμε ένα πικρό, συνηθισμένο και οδυνηρό τέλος», έγραψε η αριστερή εφημερίδα Haaretz στο κεντρικό της άρθρο χθες.