Λιβύη: Με το βλέμμα στραμμένο στις εκλογές, ο Χαφτάρ «επιστρέφει» στο προσκήνιο

Οι δυνάμεις του Χαφτάρ με έδρα την Ανατολή έδωσαν μάχη για περισσότερο από ένα χρόνο για να καταλάβουν την πρωτεύουσα της Τρίπολης στα δυτικά, αλλά η ήττα τους τον περασμένο Ιούνιο έθεσε το στάδιο για ειρηνευτικές συνομιλίες υποστηριζόμενες από τον ΟΗΕ, μια κυβέρνηση ενότητας και για εθνικές εκλογές που προγραμματίστηκαν για τον Δεκέμβριο.

«Ελπίζει ότι οι εκλογές θα του εξασφαλίσουν μια πολιτική νίκη μετά τη στρατιωτική ήττα του», δήλωσε ο καθηγητής διεθνών σχέσεων Μιλούτ Ελ Χατζ.

Ο Χαφτάρ εμφανίστηκε ως βασικός παίκτης κατά τη δεκαετία της βίας που ακολούθησε την ανατροπή του δικτάτορα Μουαμάρ Καντάφι το 2011.

Ο στρατάρχης έχει πολεμήσει τους ισλαμιστές μαχητές και είχε δημιουργήσει μια σταθερή βάση υποστήριξης μεταξύ των φυλών επιρροής της ανατολικής Λιβύης - καθώς και της γειτονικής Αιγύπτου, των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και της Ρωσίας.

Αλλά δύο χρόνια από τότε που ο Εθνικός Στρατός της Λιβύης ξεκίνησε την επίθεσή του για την ανατροπή της Κυβέρνησης Ενότητας στην Τρίπολη που υποστηρίζεται από την Τουρκία, το τοπίο είναι πολύ διαφορετικό.

Μια επίσημη ανακωχή τον περασμένο Οκτώβριο ξεκίνησε μια διαδικασία υπό την ηγεσία του ΟΗΕ που οδήγησε στη δημιουργία μιας προσωρινής κυβέρνησης που έχει ως αποστολή την ενοποίηση των διχασμένων θεσμών της χώρας, την έναρξη προσπαθειών ανοικοδόμησης και την προετοιμασία για τις εκλογές του Δεκεμβρίου.

Ο Χαφτάρ διατηρούσε χαμηλό προφίλ καθ 'όλη τη διάρκεια των συνομιλιών, αλλά τις τελευταίες εβδομάδες επέστρεψε με δημόσιες συγκεντρώσεις και δεσμεύθηκε να οικοδομήσει τρεις νέες πόλεις και χιλιάδες οικιστικές μονάδες για τις οικογένειες των «μαρτύρων».

«Ο τόνος και η γλώσσα του έχουν αλλάξει ... Σταμάτησε τις στρατιωτικές συζητήσεις υπέρ των δεσμεύσεων για βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης», δήλωσε ο Χατζ στο AFP.

Ο Χαφτάρ έχτισε τη βάση εξουσίας του γύρω από τη δεύτερη πόλη της Λιβύης, τη Βεγγάζη, το ανατολικό λίκνο της υποστηριζόμενης από το ΝΑΤΟ εξέγερσης του 2011 που ανέτρεψε και σκότωσε τον Καντάφι.

Βρήκε συμμάχους μεταξύ των ισχυρών φυλών της περιοχής, οι οποίες παρείχαν μεγάλο μέρος του ανθρώπινου δυναμικού για τις διάφορες επιθέσεις του Χαφτάρ.

Αλλά σήμερα, ο Χαφτάρ «έχει χάσει τη βάση υποστήριξής του», σύμφωνα με τον αναλυτή της Λιβύης Μαχμούντ Χαλφάλχα.

«Δεν απολαμβάνει πλέον την αδιαμφισβήτητη υποστήριξη των φυλών, οι οποίες τον κατηγορούν για τη συμμετοχή των γιων τους σε έναν πόλεμο στον οποίο πολλοί πέθαναν για το τίποτα», πρόσθεσε ο Χαλφάλχα.

«Ξέρει ότι δεν τον εμπιστεύονται πλέον και ότι δεν θα εγκαταλείψουν τους γιους τους ξανά για έναν άλλο πόλεμο».

Και παρά τις αρκετές συναντήσεις με τους ηγέτες των φυλών σε μια προσπάθεια να ανακτήσει την υποστήριξή τους, ο Χαφτάρ αντιμετωπίζει τώρα «σοβαρά προβλήματα παραβίασης», σύμφωνα με τον ειδικό της Λιβύης Τζαλέλ Χαρτσάουι.

«Τα οικονομικά του έχουν στεγνώσει και οι ελπίδες του για εδαφική επέκταση στα δυτικά έχουν αποκλειστεί», πρόσθεσε ο Χαρτσάουι.

Ακόμα και οι ξένοι σύμμαχοι του Χαφτάρ επιφυλάσσονται και στέκονται πίσω από τη νέα προσωρινή κυβέρνηση, δήλωσε ο Χαλφάλχα.

Οι ξένοι χορηγοί του ... κατάλαβαν ότι η πολιτική διαδικασία είναι η μόνη δυνατή λύση για τη διαφύλαξη των συμφερόντων τους στη Λιβύη, είπε.

Ο Χαφτάρ αναζητά «πολιτική νίκη»

Ο Χαφτάρ έπαιξε αμφιλεγόμενο αλλά βασικό ρόλο στη Λιβύη από τότε που βυθίστηκε στο χάος μετά την εκδίωξη του Καντάφι.

Πριν από την εκστρατεία κατάληψης της Τρίπολης, ξεκίνησε μια επιτυχημένη επιχείρηση τον Μάιο του 2018 για την απομάκρυνση των ισλαμιστικών πολιτοφυλακών από την ανατολική πόλη Derna, ακολουθούμενη από μια άλλη το 2019 στην πλούσια σε πετρέλαιο νότια έρημο.

Ο στρατάρχης, ο οποίος υπηρέτησε στις ένοπλες δυνάμεις του Καντάφι προτού εκείνος πέσει μετά την έντονη ήττα της Λιβύης στο Τσαντ το 1987, στοχεύει τώρα να κάνει μια πολιτική επιστροφή, δήλωσε ο Χατζ.

Μία ευρωπαϊκή διπλωματική πηγή προειδοποίησε ότι εάν σημαντικοί παίκτες όπως ο Χαφτάρ εξαιρεθούν από την πολιτική διαδικασία, θα μπορούσαν να γίνουν «ταραξίες» και να υπονομεύσουν τις προσπάθειες σταθεροποίησης της χώρας.

Σύμφωνα με τον αναλυτή της Verisk Maplecroft, Χαμις Κιναρ, ο Χαφτάρ μπορεί να δηλώσει υποψηφιότητα στις προεδρικές εκλογές ή να υποστηρίξει έναν υποψήφιο.

Εάν οι προεδρικές και νομοθετικές εκλογές αναβληθούν μετά τον Δεκέμβριο, ωστόσο, ο Χαφτάρ «πιθανότατα θα το χρησιμοποιήσει για να χρεώσει στη μεταβατική κυβέρνηση ότι είναι παράνομη και θα εξετάσει την επιστροφή σε ένοπλες συγκρούσεις», δήλωσε ο Κινάρ. Ωστόσο, πρόσθεσε, ο Χαφτάρ «δεν είναι πλέον τόσο ισχυρός όσο ήταν κάποτε».