Λευκορωσία: «Θύελλα» για τη σύλληψη Προτάσεβιτς - Παρέμβαση Πούτιν ζητάει ο Σολτς

Την ώρα που ο Πούτιν συναντάται σήμερα στο Σότσι με τον σύμμαχό του Αλεξάντρ Λουκασένκο, εν μέσω της θύελλας που έχει ξεσπάσει για τη σύλληψη του δημοσιογράφου, ο υποψήφιος καγκελάριος της Γερμανίας Όλαφ Σολτς, ζητεί από τον Ρώσο πρόεδρο να ασκήσει την επιρροή του για την απελευθέρωση του, ενώ η ΕΕ σχεδιάζει οικονομική στήριξη 3 δισεκ. ευρώ στη Λευκορωσία για τη μετάβαση στη δημοκρατία.

Την ίδια ώρα η αντιπολίτευση στη χώρα, σχεδιάζει εθνική απεργία ως διαμαρτυρία για τη σύλληψη του δημοσιογράφου.

Συγκεκριμένα, η Πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν, απέστειλε επιστολή προς την Σβετλάνα Τιχανόφσκαγια και άλλες «ηγετικές προσωπικότητες της Λευκορωσίας» εκφράζοντας «τον θαυμασμό, τον σεβασμό για το κουράγιο και την δύναμη του λαού», όπως ανέφερε κατά τη διάρκεια της ενημέρωσης των δημοσιογράφων η Εκπρόσωπος της Κομισιόν, Άνα Πισονέρο.

Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσιάζει στο Συμβούλιο το περίγραμμά για ένα ολοκληρωμένο σχέδιο οικονομικής στήριξης σε μια μελλοντικά δημοκρατική Λευκορωσία. Το σχέδιο, ύψους έως 3 δισ. ευρώ, αντικατοπτρίζει τη δέσμευση της Ευρωπαϊκής Ένωσης να υποστηρίξει τις επιθυμίες του λαού της Λευκορωσίας για μια ειρηνική δημοκρατική μετάβαση στη χώρα μετά τις προεδρικές εκλογές του Αυγούστου 2020, οι οποίες δεν ήταν ούτε ελεύθερες ούτε δίκαιες.

Η Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν τονίζει:

«Τα μηνύματά μας είναι διπλά. Για τον λαό της Λευκορωσίας: βλέπουμε και ακούμε την επιθυμία σας για αλλαγή, για δημοκρατία και για ένα λαμπρό μέλλον. Και προς τις αρχές της Λευκορωσίας: καμία καταστολή, βαρβαρότητα ή εξαναγκασμός δεν θα φέρει νομιμότητα στο αυταρχικό σας καθεστώς. Μέχρι στιγμής, έχετε αγνοήσει κατάφωρα τη δημοκρατική επιλογή του λαού της Λευκορωσίας (...) είναι καιρός να αλλάξουμε πορεία. Όταν - και όχι εάν - η Λευκορωσία ξεκινήσει την ειρηνική δημοκρατική της μετάβαση, η ΕΕ θα είναι εκεί για να τη συνοδεύσει».

Μόλις η Λευκορωσία ξεκινήσει μια δημοκρατική μετάβαση, η ΕΕ θα ενεργοποιήσει το πακέτο των 3 δισεκατομμυρίων ευρώ, ένα συνδυασμό επιχορηγήσεων και δανείων που θα δώσουν ώθηση στις δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις, για να βοηθηθεί η Λευκορωσία να σταθεροποιήσει την οικονομία της, να μεταρρυθμίσει τα θεσμικά της όργανα για να τα καταστήσει πιο δημοκρατικά και να συμβάλει στην αύξηση της ανθεκτικότητα της οικονομίας, την ανάπτυξη και την δημιουργία θέσεων εργασίας, σημειώνει η ανακοίνωση της Επιτροπής.

Η πρόσφατη παρουσίαση υπογραμμίζει ενδεικτικά μέτρα για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας της Λευκορωσίας:

*Πρώτον, μέσω άμεσης χρηματοδοτικής στήριξης θα ενισχύσουμε την οικονομική ανάκαμψη της χώρας. Αυτό θα βοηθήσει στην αποκατάσταση της μακροοικονομικής σταθερότητας στη Λευκορωσία και θα ενισχύσει την επισφαλή δημοσιονομική της κατάσταση.

Επιπλέον, η ΕΕ θα διοργανώσει ένα φόρουμ επενδύσεων υψηλού επιπέδου ΕΕ-Λευκορωσίας για την επέκταση των επενδυτικών και εμπορικών ευκαιριών και μια συνάντηση δωρητών υψηλού επιπέδου της ΕΕ για τη συγκέντρωση πρόσθετων πόρων επιχορήγησης της ΕΕ που απαιτούνται για τη χρηματοδότηση και την κινητοποίηση εμπειρογνωμοσύνης και επενδύσεων της ΕΕ για τη στήριξη της οικονομικής μετάβασης. Με αυτές τις πρωτοβουλίες, η ΕΕ αναμένει να κινητοποιήσει έως και 5 δις ευρώ σε δάνεια της ΕΕ καθώς και δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις.

*Δεύτερον, η ΕΕ θα κινητοποιήσει ένα μεταβατικό πακέτο ύψους έως 400 εκ. ευρώ σε επιχορηγήσεις στο πλαίσιο της Γειτονίας, της Ανάπτυξης και της Διεθνούς Συνεργασίας (NCIDI) - Παγκόσμιας Ευρώπης για τη στήριξη της δημοκρατικής μετάβασης και την αντιμετώπιση βασικών διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Αυτό θα περιλαμβάνει την ενίσχυση της ποιότητας της δικαιοσύνης, τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και τη στήριξη της ανάπτυξης των ΜΜΕ. Η χρηματοδότηση της ΕΕ θα έχει επίσης ως στόχο να συμβάλει στη μεταρρύθμιση των συστημάτων εκπαίδευσης και υγειονομικής περίθαλψης και να παράσχει βοήθεια στην ενίσχυση των δικτύων κοινωνικής ασφάλισης και στην προστασία των πιο ευάλωτων νοικοκυριών.

Σε συνεργασία με Διεθνή Χρηματοπιστωτικά Ιδρύματα, η ΕΕ αναμένει να κινητοποιήσει χρηματοδότηση επιχορήγησης έως και 100 εκ. ευρώ για τη μόχλευση έως 1 δις ευρώ βασικών δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων που υποστηρίζουν τον πράσινο και ψηφιακό μετασχηματισμό, τη συνδεσιμότητα και την πρόσβαση στη χρηματοδότηση για τις ΜΜΕ της Λευκορωσίας.

Για να επιφέρει γρήγορα απτά αποτελέσματα σε μια δημοκρατική Λευκορωσία και να εξασφαλίσει βιώσιμο αντίκτυπο, η ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, θα κινητοποιήσει όλα τα διαθέσιμα εργαλεία και σε συνεργασία με τα Διεθνή Χρηματοδοτικά Ιδρύματα για να δώσει προτεραιότητα στη στήριξη σε βασικές επενδύσεις όπως:

1: Υποστήριξη μιας καινοτόμου και ανταγωνιστικής οικονομίας, συμπεριλαμβανομένης της άμεσης υποστήριξης σε 20.000 μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις

2: Βελτίωση της συνδεσιμότητας των μεταφορών και διευκόλυνση του εμπορίου στα σύνορα ΕΕ-Λευκορωσίας

3: Υποστήριξη μιας πράσινης Λευκορωσίας, συμπεριλαμβανομένης της υποστήριξης της ενεργειακής απόδοσης, της διαχείρισης αποβλήτων και των υποδομών

4: Επένδυση σε μια δημοκρατική, διαφανή και υπεύθυνη Λευκορωσία

Επιπλέον και συμπληρωματικά προς το οικονομικό σχέδιο, η ΕΕ θα συμβάλλει στη σύναψη διμερούς συμφωνίας-πλαισίου προκειμένου να ενισχυθούν οι μακροπρόθεσμες σχέσεις μεταξύ της ΕΕ και μιας δημοκρατικής Λευκορωσίας.

Συνάντηση Πούτιν - Λουκασένκο

Την ίδια ώρα, Λουκασένκο και Πούτιν συναντώνται σήμερα στο Σότσι της Μαύρης Θάλασσας, εν μέσω της θύελλας που έχει προκαλέσει η πειρατεία στο αεροσκάφος της RyanAir από το καθεστώς της Λευκορωσίας, που έχει οδηγήσει στη λήψη σειράς μέτρων που προκαλούν τη διεθνή απομόνωση του Μινσκ, ενώ ο Διεθνής Οργανισμός Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO) διεξάγει έρευνα για την λευκορωσική ενέργεια.

Ο Αλεξάντρ Λουκασένκο θα γίνει δεκτός στην θερινή κατοικία του ρώσου προέδρου επισήμως για να συζητήσουν την «ολοκλήρωση» ανάμεσα στις δύο πρώην σοβιετικές δημοκρατίες τους και «κοινά, κυρίως οικονομικά, σχέδια», όπως τουλάχιστον αναγράφεται στην ιστοσελίδα του Κρεμλίνου.

Αν και ο τόνος δόθηκε χθες από τον Σεργκέι Λαβρόφ που προειδοποίησε τη Δύση «να σταματήσει να δαιμονοποιεί όσους δεν της αρέσουν» και τον εκπρόσωπο του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ, που υιοθέτησε τους ισχυρισμούς του λευκορωσικού καθεστώτος για την απόλυτη νομιμότητα της εκτροπής της πορείας του αεροσκάφους της RyanAir λόγω απειλής για βόμβα, ο απρόβλεπτος Λουκασένκο παραμένει ένας μεγάλος πονοκέφαλος για την Μόσχα, ένας αναξιόπιστος και προβληματικός σύμμαχος.

Το Μινσκ εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό οικονομικά από την Ρωσία, καθώς οφείλει μεγάλος μέρος του εισοδήματός του στην γεωγραφική του θέση ως ζώνης διέλευσης ανάμεσα στην Ρωσία και την Ευρωπαϊκή Ενωση. Εκμεταλλευόμενος αυτήν ακριβώς την γεωγραφική θέση, ο Λουκασένκο ελίσσεται εδώ και δεκαετίες ανάμεσα στην ανατολή και την δύση, πότε στρεφόμενος προς την Μόσχα και άλλοτε καλλιεργώντας τις σχέσεις του με την Ευρωπαϊκή Ενωση και τις ΗΠΑ.

Στην παρούσα κρίση, η Ρωσία σπεύδει σε βοήθεια της Λευκορωσίας, αλλά δεν είναι προφανές ότι τα συμφέροντά τους συγκλίνουν.

Ο Βλαντίμιρ Πούτιν δεν θα είναι ίσως αδιάφορος απέναντι στις απειλές των Βρυξελλών για την επιβολή νέου πακέτου κυρώσεων κατά του Μινσκ, οι οποίες πιθανόν να πλήξουν την διέλευση του ρωσικού φυσικού αερίου μέσω της Λευκορωσίας.

Η Μόσχα επιδιώκει την επέκταση της ρωσικής ζώνης επιρροής στην Λευκορωσία μέσω του μακρόπνοου σχεδίου της ένωσης των δύο χωρών. Ομως, οι διαθέσεις του Αλεξάντρ Λουκασένκο, που έχει επενδύσει στην επιβολή σιδηράς πυγμής για την επιβίωσή του, δεν είναι απαραίτητα ευνοϊκές απέναντι σε ένα σχέδιο που θα υπονόμευε την εξουσία του.

Γερμανία: Nα ασκήσει επιρροή ο Πούτιν για την απελευθέρωση Προτασέβιτς

Στο μεταξύ, ο υποψήφιος καγκελάριος του Σοσιαλδημοκρατικού κόμματος (SPD) Όλαφ Σολτς αναμένει από τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν να ασκήσει την επιρροή του για να αφεθεί ελεύθερος ο επικριτής της λευκορωσικής κυβέρνησης Ρομάν Προτασέβιτς ο οποίος συνελήφθη μετά τον εξαναγκασμό σε προσγείωση στο Μινσκ του αεροπλάνου της Ryanair στο οποίο επέβαινε από τις αρχές της Λευκορωσίας.

«Ο Πρόεδρος Πούτιν πρέπει να χρησιμοποιήσει όλη την επιρροή του στον δικτάτορα της Λευκορωσίας για να επιτευχθεί η άμεση απελευθέρωση του Ρομάν Προτασέβιτς και της συντρόφου του Σοφία Σαπέγκα. Το καθεστώς του Μινσκ πρέπει να απομονωθεί διεθνώς», δήλωσε ο Σολτς σε συνέντευξή, η οποία δημοσιεύεται στα σημερινά φύλλα των εφημερίδων του Δημοσιογραφικού Ομίλου Funke.

Ο Πούτιν και ο Αλεξάντερ Λουκασένκο συναντώνται σήμερα στο Σότσι της Ρωσίας. Η Ρωσία είναι ο κύριος σύμμαχος της Λευκορωσίας.

«Η προσδοκία μου από το Κρεμλίνο κατά την συνάντηση με τον Λευκορώσο δικτάτορα Αλεξάντερ Λουκασένκο είναι σαφής: Η Μόσχα δεν πρέπει να αγνοήσει αυτήν την τερατώδη πράξη αεροπορικής πειρατείας. Ο Λουκασένκο παραβίασε το διεθνές δίκαιο με την αναγκαστική προσγείωση», τόνισε ο αντικαγκελαριος Όλαφ Σολτς.

Απεργία σχεδιάζει η αντιπολίτευση για τη σύλληψη Προτασέβιτς

Την ίδια ώρα, η αντιπολίτευση στη Λευκορωσία σχεδιάζει εθνική απεργία ως ένδειξη διαμαρτυρίας για την εν πτήση σύλληψη του αντικαθεστωτικού δημοσιογράφου Ρομάν Προτασέβιτς από το καθεστώς του Αλεξάντρ Λουκασένκο.

Τα σχέδια για την απεργία ανακοίνωσε σήμερα η Σβετλάνα Τιχανόφσκαγια, στέλεχος της λευκορωσικής αντιπολίτευσης.

«Ελπίζουμε ότι οι διαμαρτυρίες θα συνεχισθούν και ότι οι εργαζόμενοι είναι έτοιμοι για εθνική απεργία...οι άνθρωποι θα ξαναβγούν στους δρόμους», δήλωσε από την Χάγη η Σβετλάνα Τιχανόφσκαγια, που ζει εξόριστη στην Λιθουανία, μετά την συνάντησή της με τον ολλανδό πρωθυπουργό Μαρκ Ρούτε.

Ο ολλανδός πρωθυπουργός δήλωσε ότι ο εξαναγκασμός σε προσγείωση επιβατικού αεροσκάφους «δείχνει ότι το καθεστώς έχει καταληφθεί από πανικό» και δεσμεύθηκε να συνεργασθεί με την Τιχανόφσκαγια «σε ό,τι χρειασθεί» για την επιβολή και πέμπτης δέσμης κυρώσεων.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι ΗΠΑ έχουν επιβάλει κυρώσεις κατά της Λευκορωσίας από την βίαιη καταστολή των διαδηλώσεων του περασμένου έτους για την αμφισβήτηση του εκλογικού αποτελέσματος που διατηρεί στην εξουσία τον Αλεξάντρ Λουκασένκο. Η απόφασή του για την παραπλάνηση του αεροσκάφους της RyanAir που πραγματοποιούσε την πτήση Αθήνα-Βίλνιους και τον εξαναγκασμό σε προσγείωση στο Μινσκ ώστε να συλληφθεί ο δημοσιογράφος οδήγησε σε περιορισμούς στις αεροπορικές μεταφορές και την απειλή για επιβολή αυστηρότερων μέτρων κατά της Λευκορωσίας.