Σύνοδος Μπάιντεν για το Κλίμα: «Στροφή» στον αγώνα, αλλά ο δρόμος είναι ακόμη μακρύς

«Οι δεσμεύσεις και τα μέτρα που ανακοινώθηκαν δίνουν μια πολυαναμενόμενη ώθηση στις συλλογικές προσπάθειές μας για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης πριν από την COP 26 του Νοεμβρίου στη Γλασκώβη» αναφέρει ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, σε ανακοίνωσή του που εκδόθηκε μετά το πέρας της πρώτης ημέρας εργασιών της Συνόδου Κορυφής.

Μιλώντας νωρίτερα στο πλαίσιο της διαδικτυακής διάσκεψης, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ είχε σημάνει για πολλοστή φορά σήμα κινδύνου, λέγοντας ότι ο πλανήτης είναι «στο χείλος της αβύσσου», και σημειώνοντας πως η παγκόσμια υπερθέρμανση έφθασε ήδη τον 1,2 βαθμό Κελσίου και «συνεχίζει προς το όριο της καταστροφής».

«Χρειαζόμαστε έναν πράσινο πλανήτη -αλλά ο κόσμος είναι σε κόκκινο συναγερμό. Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι το επόμενο βήμα είναι στη σωστή κατεύθυνση. Οι ηγέτες όλων των χωρών πρέπει να αναλάβουν δράση» ανέφερε ο Αντόνιο Γκουτέρες, τονίζοντας πως η υπερθέρμανση του πλανήτη προκαλεί ήδη «αύξηση της στάθμης της θάλασσας, πολύ υψηλές θερμοκρασίες, καταστροφικούς τροπικούς κυκλώνες και εκτενείς πυρκαγιές».

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, κάλεσε, επίσης, σήμερα τον πλανήτη να περάσει στη «δράση», στη Σύνοδο Κορυφής που συγκάλεσε για το Κλίμα, αποκαλύπτοντας το νέο στόχο μείωσης της εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου έως και 52% μέχρι το 2030, τον οποίο και χαιρέτισαν πολλοί ηγέτες, κάνοντας λόγο για την «επιστροφή» των Ηνωμένων Πολιτειών στον αγώνα κατά της κλιματικής αλλαγής.

Χαιρετίζουν Μέρκελ και Μακρόν

Ο ένας μετά τον άλλον, οι ηγέτες που προσκλήθηκαν στην διαδικτυακή Σύνοδο Κορυφής -σχεδόν 100 ημέρες μετά την ανάληψη της προεδρίας των ΗΠΑ από τον Μπάιντεν και ανήμερα της Ημέρας της Γης- ανακοίνωσαν τις δικές τους δεσμεύσεις και χαιρέτισαν τη στροφή της Ουάσινγκτον, μετά από τέσσερα χρόνια απραξίας και άρνησης, επί προεδρίας του Ντόναλντ Τραμπ.

«Είμαι πολύ ευχαριστημένη που βλέπω ότι οι ΗΠΑ επιστρέφουν για να εργαστούν μαζί μας για το κλίμα. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο κόσμος χρειάζεται τη δική σας συμβολή, αν θέλουμε πραγματικά να τηρήσουμε τους φιλόδοξους στόχους μας» τόνισε η Γερμανίδα καγκελάριος, Άνγκελα Μέρκελ, απευθυνόμενη στον Τζο Μπάιντεν προσθέτοντας ότι η νέα δέσμευση των ΗΠΑ στέλνει «σαφές μήνυμα στη διεθνή κοινότητα».

Ο πρόεδρος της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν, ζήτησε «να επιταχυνθεί η εφαρμογή των δεσμεύσεων με ορίζοντα το 2030», και αναφερόμενος στη νέα δέσμευση Μπάιντεν έκανε λόγο για «μια ιστορική επιλογή, στον δρόμο που θα μας οδηγήσει στη Γλασκώβη [όπου θα φιλοξενηθεί η Σύνοδος COP26 για το κλίμα τον Νοέμβριο].

«Ένας μόνο στόχος υπάρχει για τις επόμενες εβδομάδες και τους επόμενους μήνες: Να επιταχύνουμε», συνέχισε ο Γάλλος πρόεδρος, καλώντας να καθοριστεί «ένα συγκεκριμένο, μετρήσιμο και επαληθεύσιμο πλάνο δράσης».

Ο Μακρόν ζήτησε, μεταξύ άλλων, «να δοθεί μία τιμή στον άνθρακα», συμπεριλαμβάνοντας «την κλιματική διάσταση στο κόστος των επενδύσεων και των εμπορικών σχέσεών μας», παραπέμποντας στον φόρο άνθρακα που θέλει να εφαρμόσει η Ευρωπαϊκή Ένωση στα σύνορά της. Επίσης, αναφέρθηκε στην προσεχή σύνοδο της 18ης Μαΐου που θα διεξαχθεί στο Παρίσι με αντικείμενο τη βιώσιμη χρηματοδότηση των οικονομιών της Αφρικής και ζήτησε να πιεστούν οι δημόσιες αναπτυξιακές τράπεζες να χρηματοδοτήσουν έργα ουδέτερα σε άνθρακα.

Ο Μακρόν παραδέχτηκε ότι η Γαλλία είναι μία από τις πολλές χώρες που καθυστερούν την εφαρμογή των δεσμεύσεών τους σε ό,τι αφορά την επίτευξη του στόχου, που είναι να περιοριστεί η αύξηση της θερμοκρασίας στον 1,5 βαθμό Κελσίου. Διαβεβαίωσε, όμως, ότι βρίσκεται «σε φάση επιτάχυνσης», ιδίως όσον αφορά την παραγωγή αιολικής ενέργειας και τη μόνωση των κατοικιών.

Τζονσον: Η δέσμευση Μπάιντεν αλλάζει τα δεδομένα

Ο πρωθυπουργός της Βρετανίας, Μπόρις Τζόνσον, από την πλευρά του χαιρέτισε και αυτός τους νέους στόχους της αμερικανικής πολιτικής οι οποίοι, όπως σχολίασε, «αλλάζουν τα δεδομένα» όσον αφορά την υπερθέρμανση του πλανήτη.

Ο Τζόνσον επιβεβαίωσε ότι ο στόχος του Ηνωμένου Βασιλείου, όπως ανακοίνωσε την Τρίτη, είναι να μειωθούν οι εκπομπές καυσαερίων κατά 78% μέχρι το 2035, σε σύγκριση με το 1990.

Ο Βρετανός πρωθυπουργός χαιρέτισε επίσης και την ομιλία του προέδρου της Κίνας, Σι Τζινπίνγκ, που είπε ότι στόχος είναι ο κόσμος να ζει «σε αρμονία με τη φύση».

Πάπας Φραγκίσκος: Ο πλανήτης βρίσκεται στα «όριά του»

Την ίδια στιγμή, ο Πάπας Φραγκίσκος ανέφερε στο μήνυμά του για την παγκόσμια Ημέρα της Γης ότι ο πλανήτης βρίσκεται «στα όριά του» και η ανθρωπότητα πρέπει να αποφύγει «τον δρόμο της αυτοκαταστροφής».

Ο προκαθήμενος της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας που έχει προβεί σε πολυάριθμες εκκλήσεις για την προστασία του περιβάλλοντος από την εκλογή του το 2013, απευθύνθηκε σήμερα μέσω βιντεοσκοπημένου μηνύματος τόσο σε διαδικτυακή εκδήλωση για την Ημέρα της Γης, όσο και στη διεθνή διάσκεψη για το Κλίμα που φιλοξένησε ο Τζο Μπάιντεν.

«Τώρα είναι η ώρα να δράσουμε. Είμαστε στο χείλος του γκρεμού» δήλωσε ο Πάπας Φραγκίσκος, ο οποίος στήριξε την επιστημονική συναίνεση ότι η υπερθέρμανση του πλανήτη είναι εν μέρει ανθρωπογενής.

Αναφέρθηκε στην πανδημία της Covid-19, που συνδυάζεται με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, και είπε ότι η φύση δεν μπορεί να συνεχίσει να μην γίνεται σεβαστή, γιατί «πλέον δεν θα συγχωρεί».

«Όταν πυροδοτείται η καταστροφή της φύσης, είναι δύσκολο να σταματήσει. Αλλά προλαβαίνουμε ακόμα και θα είμαστε πιο δυνατοί εάν εργαστούμε μαζί αντί μόνοι μας» υπογράμμισε.

Πούτιν: Η Ρωσία «τηρεί τις δεσμεύσεις της»

Ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, δήλωσε από πλευράς του στη διεθνή διάσκεψη ότι η χώρα του εκπληρώνει όλες τις υποχρεώσεις της για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.

«Με υπευθυνότητα η Ρωσία εφαρμόζει τις διεθνείς υποχρεώσεις της στον τομέα αυτόν» είπε, επικαλούμενος το Πρωτόκολλο του Κιότο και τη Συμφωνία του Παρισιού. Διαβεβαίωσε, επίσης, ότι η Μόσχα εργάζεται «για την εφαρμογή μιας σύγχρονης νομοθεσίας» όσον αφορά τον περιορισμό των εκπομπών αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου.

Ο Πούτιν, η χώρα του οποίου ανησυχεί κυρίως από την υπερθέρμανση στη Σιβηρία και την Αρκτική, υπενθύμισε, χωρίς να δώσει συγκεκριμένα ποσοστά, ότι η Μόσχα φιλοδοξεί «να μειώσει σημαντικά τις εκπομπές» μέχρι το 2050. Σημείωσε, επίσης, ότι σήμερα οι εκπομπές καυσαερίων στη Ρωσία είναι σχεδόν οι μισές σε σύγκριση με το 1990: Από 3,1 δισεκατομμύρια τόνους διοξειδίου του άνθρακα έχουν μειωθεί στα 1,6 δισεκ. τόνους, λόγω της «αναδιάρθρωσης» της βιομηχανίας μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ, όπως εξήγησε.

Ο Πούτιν είπε ότι θα πρέπει να ληφθούν υπόψη «όλοι οι παράγοντες που συμβάλλουν στην υπερθέρμανση», αναφέροντας ως παράδειγμα το μεθάνιο, καθώς θα ήθελε να μειωθούν οι εκπομπές του στο μισό μέσα στα επόμενα 30 χρόνια. Ζήτησε επίσης να βελτιωθεί η διεθνής συνεργασία στον αγώνα κατά της κλιματικής αλλαγής.

«Η Ρωσία είναι έτοιμη να προτείνει μια σειρά κοινών σχεδίων και να εξετάσει πλεονεκτήματα για τις ξένες επιχειρήσεις που θα ήθελαν να επενδύσουν στην καθαρή ενέργεια [...] στη χώρα μας» πρόσθεσε.

Η Ρωσία είναι σήμερα η τέταρτη χώρα στον κόσμο σε εκπομπές καυσαερίων. Ο Βλαντιμίρ Πούτιν επικύρωσε, τον Οκτώβριο του 2019, τη Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα.

Σι Τζινπίνγκ: Η Κίνα προς κατάργηση της κατανάλωσης άνθρακα

Η Κίνα θα αρχίσει να καταργεί σταδιακά την κατανάλωση άνθρακα την περίοδο 2026-2030 στο πλαίσιο των προσπαθειών της να μειώσει τις εκπομπές αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, δήλωσε ο πρόεδρος της χώρας, Σι Τζινπίνγκ, στη Σύνοδο Κορυφής.

«Θα ελέγξουμε αυστηρά τα σχέδια που παράγουν ενέργεια από άνθρακα. [...] περιορίσουμε αυστηρά την αύξηση της κατανάλωσης άνθρακα κατά τη διάρκεια του 14ου πενταετούς σχεδίου [2021-2025] και θα την καταργήσουμε σταδιακά κατά τη διάρκεια του 15ου πενταετούς σχεδίου [2026-2030]» ανέφερε.

Τα σχόλια του Σι Τζινπίνγκ υποδηλώνουν πως η κατανάλωση άνθρακα από την Κίνα, που είναι μακράν η υψηλότερη στον κόσμο, θα φθάσει στο υψηλότερο σημείο της το 2025 και θα αρχίσει στη συνέχεια να μειώνεται.

Ο ίδιος είχε αναφέρει πέρυσι πως η Κίνα θα φθάσει στο υψηλότερο σημείο εκπομπών πριν από το 2030 και θα γίνει ουδέτερη άνθρακα έως το 2060.

«Η Κίνα έχει δεσμευθεί να περάσει από ένα υψηλό επίπεδο άνθρακα σε ουδετερότητα άνθρακα σε πολύ πιο μικρό διάστημα από εκείνο που μπορεί να χρειαστούν πολλές ανεπτυγμένες χώρες και αυτό απαιτεί εξαιρετικά σκληρές προσπάθειες από την ίδια» δήλωσε ο Σι Τζινπίνγκ και επανέλαβε επίσης την έκκληση του Πεκίνου προς τις βιομηχανικές χώρες να βοηθήσουν τη μετάβαση φτωχότερων χωρών σε πράσινη και χαμηλού άνθρακα ανάπτυξη.

Κομισιόν: Επέκταση του εμπορίου εκπομπών ρύπων σε κτίρια και μεταφορές

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η πρόεδρο της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε στο πλαίσιο της διάσκεψης ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα εφαρμόσει το εμπόριο εκπομπών ρύπων στα κτίρια και στις μεταφορές.

Η αγορά άνθρακα της ΕΕ είναι η ραχοκοκαλιά του σχεδίου της να μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Το σχέδιο αναγκάζει τα εργοστάσια παραγωγής ενέργειας και τη βιομηχανία να αγοράζουν άδειες όταν εκπέμπουν διοξείδιο του άνθρακα, βάζοντας ουσιαστικά μία τιμή στη ρύπανση. Οι εταιρίες μπορούν να αγοράζουν και να πουλούν αυτές τις άδειες διοξειδίου του άνθρακα, γνωστές ως «εμπόριο εκπομπών».

Η Φον ντερ Λάιεν είπε πως η ΕΕ θα επεκτείνει το εμπόριο εκπομπών σε νέους τομείς, στο πλαίσιο μιας δέσμης πολιτικών που αναμένονται τον Ιούνιο και έχουν σχεδιαστεί προκειμένου να καταστήσουν πιο πράσινο κάθε τομέα της οικονομίας.

«Θα κάνουμε το εμπόριο εκπομπών να λειτουργεί όχι μόνο για την παραγωγή ενέργειας και τη βιομηχανία, αλλά και για τις μεταφορές και για τα κτίρια» ανέφερε η Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν, τονίζοντας ότι «ο άνθρακας πρέπει να έχει το τίμημά του, γιατί η φύση δεν μπορεί πλέον να πληρώνει το τίμημα».

Ενθαρρυντική αρχή

Εκ μέρους του Καναδά, ο πρωθυπουργός, Τζάστιν Τριντό, δεσμεύτηκε ότι η χώρα του θα μειώσει τις εκπομπές αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου κατά 40-45% μέχρι το 2030, σε σχέση με το 2005.

Ο Ιάπωνας ομόλογός του, Γιοσιχίντε Σούγκα, ανακοίνωσε από την πλευρά του ότι θα μειωθούν οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO2) κατά 46% με ορίζοντα το 2030, σε σχέση με το 2013. Ο προηγούμενος στόχος της Ιαπωνίας ήταν να επιτευχθεί μείωση κατά 26%.

Ακόμη και ο πρόεδρος της Βραζιλίας, Ζαΐχ Μπολσονάρου, που διατηρούσε στενή σχέση με τον Τραμπ, αλλά όχι και με τον Τζο Μπάιντεν, δεσμεύτηκε να βάλει τέλος στην παράνομη εκδάσωση του Αμαζονίου μέχρι το 2030 και να προωθήσει την ουδετερότητα άνθρακα της χώρας του μέχρι το 2050, δηλαδή μία δεκαετία νωρίτερα από τον προηγούμενο στόχο. Είπε επίσης ότι θα διπλασιάσει τη χρηματοδότηση των προγραμμάτων προστασίας του περιβάλλοντος.

«Είναι μια ενθαρρυντική αρχή» και «αρχίζουμε να κάνουμε πραγματικές προόδους», σχολίασε ο Τζο Μπάιντεν.