Γενοκτονία στην Ρουάντα: Η Γαλλία ανοίγει τα αρχεία του Μιτέραν για τη σφαγή των Τούτσι

Τα αρχεία του τότε προέδρου, του σοσιαλιστή Φρανσουά Μιτεράν, εκείνα του τότε πρωθυπουργού του, του δεξιού Εντουάρ Μπαλαντίρ, και άλλα ντοκουμέντα είναι πλέον ανοικτά για το κοινό «πριν από την εκπνοή των προβλεπόμενων προθεσμιών», αναφέρεται σε διάταγμα που δημοσιεύτηκε σήμερα στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης.

Ο πρόεδρος της Ρουάντα Πολ Καγκάμε δήλωσε την Τετάρτη πως η έκθεση για τον ρόλο της Γαλλίας στη γενοκτονία των Τούτσι το 1994, η οποία δόθηκε στη δημοσιότητα από την επιτροπή με επικεφαλής τον ιστορικό Βενσάν Ντικλέρ, αποτελεί «ένα σημαντικό βήμα προς τα εμπρός».

Είκοσι επτά χρόνια ακριβώς από την έναρξη της γενοκτονίας, ο Καγκάμε δήλωσε πως η έκθεση αυτή, η οποία υπογραμμίζει τις βαριές και συντριπτικές ευθύνες της Γαλλίας, σηματοδοτεί «μια αλλαγή».

«Δείχνει μια επιθυμία, ακόμη και μεταξύ των ηγετών της Γαλλίας, να προωθήσουν μια καλύτερη κατανόηση αυτού που συνέβη. Το χαιρετίζουμε αυτό», πρόσθεσε σε ομιλία του στο Κιγκάλι με την ευκαιρία των τελετών μνήμης της γενοκτονίας.

Είναι η πρώτη φορά που ο Καγκάμε μιλάει για τις εργασίες της επιτροπής Ντικλέρ, η έκθεση της οποίας παραδόθηκε στις 26 Μαρτίου στον γάλλο ομόλογό του Εμανουέλ Μακρόν, και διευκρίνισε πως η Ρουάντα «θα πάρει επίσης τον λόγο», με τη δική της έκθεση για το θέμα που αναμένεται να παρουσιασθεί μέσα στον Απρίλιο.

Στη Γαλλία, οι τελετές μνήμης για την 27η επέτειο της γενοκτονίας, στη διάρκεια της οποίας εξοντώθηκαν περισσότεροι από 800.000 άνθρωποι, ως επί το πλείστον Τούτσι, μέσα σε φρικτές συνθήκες από τον Απρίλιο έως τον Ιούλιο του 1994, είχαν τεθεί υπό το έμβλημα της αντιμετώπισης των αρνητών της γενοκτονίας.

Το Παρίσι ανακοίνωσε σήμερα ότι ανοίγουν για το κοινό σημαντικά αρχεία, κυρίως αυτά του Φρανσουά Μιτεράν που ήταν πρόεδρος της Γαλλίας την εποχή της γενοκτονίας.

Την κίνηση αυτή χαιρέτισε ως κάτι «θετικό» η ένωση επιζησάντων Ibuka France.

Πάντως «οι επιζήσαντες δεν έχουν πολλά να μάθουν» από την έκθεση αυτή, υπογράμμισε ο πρόεδρος της Ibuka France Ετιέν Νσανζιμάνα στη διάρκεια τελετής που έγινε στο μνημείο του Ολοκαυτώματος στο Παρίσι. «Θέλουν ισχυρές πράξεις, θέλουν λέξεις συγγνώμης».

«Προσωπικά πιστεύω πως η συγγνώμη επιβάλλεται, αν δει κανείς αυτή τη γαλλική πολιτική στη Ρουάντα, που χαρακτηρίσθηκε από μεγάλη βία και μια πολύ αποικιοκρατική ανωτερότητα», τόνισε ο ιστορικός Βενσάν Λεκλέρ, ο συντάκτης της έκθεσης, σε συνέντευξή του στον ιστότοπο Mediapart.

Ο πρεσβευτής της Ρουάντας στη Γαλλία, ο Φρανσουά-Ξαβιέ Νγκαράμπε, ζήτησε από την πλευρά του «απ' όλες τις χώρες, στις οποίες κρύβονται ένοχοι για τη γενοκτονία», να τους «εκδώσουν ή να τους δικάσουν οι ίδιες».

Έπειτα από περισσότερο από δύο δεκαετίες κακών σχέσεων ανάμεσα στο Παρίσι και το Κιγκάλι, που είχαν δηλητηριαστεί από τον ρόλο της Γαλλίας στη γενοκτονία, ο τόνος σήμερα ήταν τόνος κατευνασμού.

Ο Νγκαράμπε χαιρέτισε και πάλι το «σημαντικό βήμα» που αποτελεί η έκθεση των ιστορικών της επιτροπής Ντικλέρ και έκανε λόγο για τις «προσπάθειες» της Γαλλίας να δικάσει υπόπτους για γενοκτονία στην επικράτειά της.

Τα αρχεία του τότε προέδρου Φρανσουά Μιετεράν, αυτά του τότε πρωθυπουργού του, του Εντουάρ Μπαλαντίρ, καθώς και άλλα έγγραφα είναι πλέον ανοικτά για το κοινό, σύμφωνα με διάταγμα που δημοσιεύθηκε σήμερα στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης.

Πολλά από τα έγγραφα αυτά, κυρίως διπλωματικά τηλεγραφήματα και εμπιστευτικές διακοινώσεις, περιλαμβάνονται στην έκθεση Ντεκλέρ. Στην έκθεση αυτή των 1.200 σελίδων υπογραμμίζεται κυρίως η ευθύνη του φρανσουά Μιτεράν και του ιδιαίτερου επιτελείου του, που είχαν αγνοήσει τις προειδοποιήσεις για τον κίνδυνο να υπάρξει μια γενοκτονία.